Urodziła się 25 października 1919 r. w Warszawie, w rodzinie inteligenckiej o pochodzeniu ziemiańskim. Jej siostrą była aktorka Hanna Skarżanka.
W 1944 r. została aresztowana przez NKWD. Po wielomiesięcznym śledztwie skazano ją na 10 lat obozu.
Po śmierci ojca rodzina przeniosła się do Wilna, gdzie Barbara Skarga studiowała filozofię na Uniwersytecie Stefana Batorego.
Podczas II wojny światowej kontynuowała naukę na konspiracyjnych seminariach z filozofii i matematyki. Jednocześnie zaangażowała się w działalność ruchu oporu.
Pełniła funkcję kierownika łączności terenowej Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej.
Na nieludzkiej ziemi
W 1944 r. została aresztowana przez NKWD. Po wielomiesięcznym śledztwie skazano ją na 10 lat obozu pracy i zesłano do Uchty w Republice Komi, a w 1948 r. przeniesiono do obozu w Bałchaszu w Kazachstanie. W łagrach pracowała jako pielęgniarka, ogrodnik, rolnik i inżynier. Po odbyciu wyroku w 1954 r. otrzymała nakaz dożywotniego osiedlenia się w kołchozie w Kazachstanie.
Ma wielkie zasługi na polu naukowym i wydawniczym. Jest autorką ważnych publikacji naukowych z dziedziny historii filozofii, metafizyki i etyki.
Lata więzienia, łagrów i zsyłki opisała w książce Po wyzwoleniu (1944-1956), przedstawiającej wstrząsający obraz życia w sowieckim łagrze. Jej wspomnienia nie mogły ukazać się w Polsce Ludowej. Książka została wydana w 1985 r. przez Instytut Literacki w Paryżu pod pseudonimem Wiktoria Kraśniewska. Pierwsze wydanie w Polsce, już pod właściwym nazwiskiem, ukazało się dopiero po 1989 r.
Postanowienie Narodowego Komisariatu Bezpieczeństwa Państwowego Litewskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej dotyczące Barbary Skargi – dokument z akt postępowania karnego przeciwko członkom Komendy Okręgu Wileńskiego AK pochodzących ze zbiorów Specjalnego Archiwum Litwy w Wilnie (z zasobu IPN)
Postanowienie Narodowego Komisariatu Bezpieczeństwa Państwowego Litewskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej dotyczące Barbary Skargi – dokument z akt postępowania karnego przeciwko członkom Komendy Okręgu Wileńskiego AK pochodzących ze zbiorów Specjalnego Archiwum Litwy w Wilnie (z zasobu IPN)
Na celowniku bezpieki
Barbara Skarga powróciła z zesłania do Polski pod koniec 1955 r. Ukończyła studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim i podjęła pracę w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. W 1981 r., z ramienia NSZZ „Solidarność”, została przewodniczącą Komitetu Nauk Filozoficznych PAN. W 1988 r. uzyskała tytuł profesora zwyczajnego. Z powodu „negatywnej postawy politycznej” nie mogła pracować na uczelni, jednak prowadziła bogatą działalność dydaktyczną – seminaryjną i wykładową. Była również członkiem-założycielem konspiracyjnego Towarzystwa Kursów Naukowych.
Notatka służbowa dotycząca Barbary Skargi sporządzona przez funkcjonariusza Wydziału III Komendy Stołecznej MO, odpowiadającego za wykrywanie i zwalczanie działalności opozycyjnej (z zasobu IPN)
Notatka służbowa dotycząca Barbary Skargi sporządzona przez funkcjonariusza Wydziału III Komendy Stołecznej MO, odpowiadającego za wykrywanie i zwalczanie działalności opozycyjnej (z zasobu IPN)
Z uwagi na działalność w TKN oraz kontakty z działaczami emigracji o „antysocjalistycznych poglądach” znalazła się w kręgu zainteresowania Służby Bezpieczeństwa. Od 1978 r. do 1989 r. była inwigilowana i rozpracowywana w ramach kwestionariusza ewidencyjnego, a następnie sprawy operacyjnego sprawdzenia o kryptonimie „Barba”, prowadzonych przez Komendę Stołeczną MO (od 1983 r. Stołeczny Urząd Spraw Wewnętrznych) w Warszawie.
Wniosek o zaniechanie sprawy operacyjnego sprawdzenia kryptonim „Barba” (z zasobu IPN)
Barbara Skarga ma wielkie zasługi na polu naukowym i wydawniczym. Jest autorką ważnych publikacji naukowych z dziedziny historii filozofii, metafizyki i etyki. Pod jej redakcją ukazał się wielotomowy „Przewodnik po literaturze filozoficznej XX wieku”. Pełniła funkcję redaktora naczelnego pisma „Etyka”, pisała eseje publikowane na łamach „Znaku” oraz innych czasopism. Była autorytetem naukowym i moralnym dla wielu polskich filozofów, badaczy i czytelników.
Zastrzeżenie wyjazdu za granicę (z zasobu IPN)
W 1995 r. za służbę w Armii Krajowej oraz wybitne zasługi dla polskiej nauki i kultury została uhonorowana Orderem Orła Białego.
Barbara Skarga zmarła 18 września 2009 r., została pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie.
Więcej interesujących materiałów na profilu Archiwum IPN
