Szachinszach u Cyrankiewicza
13 września 1966 r. rozpoczęła się pierwsza wizyta w Polsce szacha Iranu Mohammada Rezy Pahlawiego i jego małżonki Farah. „Te wizyty były dla mnie dość trudne, gdyż wiało od nich hipokryzją” – wspominała później irańska monarchini swoje kontakty z komunistycznymi reżimami.
Wpadka w Bejrucie. Polska broń dla ASALA
W latach zimnej wojny broń produkowana w PRL była eksportowana do wielu krajów tzw. Trzeciego Świata. Płaciły one za nią w dewizach, więc sprzedaż była bardziej opłacalna niż kontrakty z państwami RWPG, które realizowane były w rublach transferowych. Wśród najważniejszych państw kupujących polską broń była Libia, Irak, Syria, Indie oraz Organizacja Wyzwolenia Palestyny. Warto zauważyć, że poza Indiami wymienione podmioty zaangażowane były we wspieranie międzynarodowego terroryzmu.
W gościnnym „kraju Ariów”
Formowanie oddziałów wojskowych z Polaków wywiezionych w głąb Związku Sowieckiego napotkało wiele trudności – zarówno obiektywnych, jak i spowodowanych wrogością komunistycznych władz. Armia szybko stała się nie tylko przedsięwzięciem wojskowym, ale też humanitarnym, czego przejawem była ewakuacja z ZSRS. Jednym z pierwszych przystanków na drodze z „nieludzkiej ziemi” był właśnie „kraj Ariów”.
Z krzyżem harcerskim na tułaczych szlakach
W czasie II wojny światowej poza granicami kraju znalazła się polska młodzież, w tym młodzież harcerska, oraz mnóstwo dzieci, które należało objąć opieką wychowawczą.
Z „domu niewoli” do Iranu
Wokół wyjścia Armii Andersa ze Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich narosło sporo mitów i nieporozumień. Niekiedy nieświadomie powielane są narracje stworzone post factum z nieprzyjaznym wobec Polski zamysłem.
Generał Józef Zając – dowódca Wojsk Polskich na Środkowym Wschodzie
Na początku grudnia 1941 r. gen. bryg. Józef Zając dotarł na Środkowy Wschód, by objąć dowództwo nad polskim wojskiem w rejonie świata, gdzie wielu obywateli polskich znalazło się już jesienią 1939 r. Jego zadaniem było zapewnienie im odpowiednich warunków funkcjonowania oraz przygotowanie do działań wojennych.
„Daleka droga do Polski”
Ogólnopolski dodatek prasowy IPN do tytułów Polska Press „Daleka droga do Polski”, przygotowany przez Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Łodzi w związku z obchodami 80. rocznicy wyprowadzenia Armii Polskiej pod dowództwem gen. Władysława Andersa z ZSRS do Iranu.
Wojsko Polskie na Środkowym Wschodzie (1941–1942) – zarys działań
Po kampanii polskiej 1939 r. wielu obywateli II Rzeczypospolitej znalazło się w różnych częściach Europy oraz świata. Dotarli oni również na Bliski Wschód, który w czasie II wojny światowej przez Brytyjczyków określany był Środkowym Wschodem.
Zaskakująca inicjatywa. O ewakuacji Armii Andersa z Sowietów do Iranu polemicznie
W historiografii polskiej zakorzenił się pogląd, że ewakuacja wojsk polskich z ZSRS do Iranu w sierpniu 1942 r. była wynikiem porozumienia brytyjsko-sowieckiego zawartego ponad głową rządu polskiego. Rzadko kiedy wspomina się o militarnym znaczeniu tej inicjatywy.
„Tobruckie szczury” w afrykańskim piekle. Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich
Niemcy i Włosi w 1941 r. miesiącami usiłowali zdobyć Tobruk. Bronili go wraz z aliantami żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich – pozbawieni wody, prażeni słońcem, kryjący się w płytkich dziurach na linii frontu. Nadludzkim wysiłkiem utrzymali miasto i doczekali brytyjskiej odsieczy.
Uchodźcy polscy ze Związku Sowieckiego 1942–1950
Epopeja polskiej ludności cywilnej, która opuściła w dramatycznych okolicznościach Związek Sowiecki wraz z armią gen. Władysława Andersa, jest chyba najbardziej niezwykłym rozdziałem historii polskiej diaspory. Po raz pierwszy w dziejach naszego kraju tak liczna grupa ludności polskiej znalazła się w odległych i egzotycznych regionach świata: na Bliskim i Środkowym Wschodzie, w Indiach, Afryce, Meksyku i Nowej Zelandii.
Globus z 1928 r. ze zbiorów Biblioteki Narodowej
