Major Adolf Pilch „Góra”, „Dolina” – dowódca Zgrupowania Stołpeckiego AK
Był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców partyzanckich lat II wojny światowej. Dowodzone przez niego oddziały stoczyły 235 walk z niemieckimi siłami okupacyjnymi i partyzantką sowiecką, w większości zwycięskich.
„Leśniak”
Rudolf Majewski „Leśniak” to jeden z wielu byłych żołnierzy AK, którzy nie zaznali spokoju w powojennej rzeczywistości. W czasie wojny był dowódcą największego ugrupowania partyzanckiego po lewej stronie Wisły; po wejściu Sowietów – „zaplutym karłem reakcji”, a później ofiarą komunistycznej zbrodni.
Sowiecka „przyjaźń”, czyli jak rozbrojono oddziały AK z Obwodu Hrubieszów skoncentrowane na pomoc Powstaniu Warszawskiemu
Oddziały Armii Czerwonej w bardzo krótkim czasie „wyzwoliły” obszar między Bugiem a Wisłą. 20 lipca 1944 r. sforsowały Bug, a już kilka dni później toczyły walki o Lublin. Do końca lipca obszar województwa lubelskiego II RP był wolny od niemieckiej okupacji. Front zatrzymał się na linii Wisły.
Kapelan „Jur” ‒ uczestnik bitwy pod Pielaszowem (30 VII 1944 r.)
Osobą występującą pod tytułowym pseudonimem był Tadeusz Szlenzak ‒ duchowny rzymskokatolicki, kapelan Armii Krajowej oraz uczestnik akcji „Burza”.
Burza nadeszła ze wschodu
Głównym celem tworzonej w okupowanym kraju konspiracji wojskowej było przeprowadzenie powstania powszechnego w momencie zwycięskiej ofensywy aliantów zachodnich, która z jednej strony spowoduje rewolucyjne wrzenie w Rzeszy, z drugiej zaś doprowadzi do demoralizacji jednostek Wehrmachtu na wschodzie.
Wokół biografii Wandy Madejczyk (1925–2011)
Losy Wandy Madejczyk z d. Sołhaj oraz jej najbliższych obrazują różnorodność negatywnych doświadczeń, jakie dotknęły polskie rodziny podczas II wojny światowej. Napaść Niemiec we wrześniu 1939 r. oznaczała dla większości z nich brutalne przerwanie dotychczasowego porządku życia.
Sowiecki obóz w Miednikach Królewskich
17 lipca 1944 r. wojska NKWD rozpoczęły likwidację sił AK pod Wilnem. Podjęta przez Sowietów akcja rozbrojenia objęła około 8 tys. żołnierzy podziemia. Dla wielu pierwszym miejscem ich kaźni, dla niektórych i ostatnim, był obóz w Miednikach Królewskich.
Zrobiono z nich czerwonoarmistów. Losy wileńskich i nowogródzkich żołnierzy AK
Latem 1944 r. około sześciu tysięcy żołnierzy Armii Krajowej okręgów wileńskiego i nowogródzkiego zostało rozbrojonych, wywiezionych do Kaługi w ZSRS i wcielonych siłą do 361. zapasowego pułku piechoty Armii Czerwonej.
„Burzą” ku wolności
Gdy w styczniu 1944 r. Armia Czerwona przekroczyła granicę polską, Wojsko Polskie w konspiracji – Armia Krajowa – rozpoczęło realizację planu „Burza”. Była to koncepcja powstania strefowego, w której polskie jednostki miały atakować wycofujące się wojskami III Rzeszy, przed nacierającymi Sowietami.
Droga do „Burzy”
Klęski wojsk niemieckich na froncie wschodnim w 1943 r. i zbliżanie się Armii Czerwonej do ziem polskich, wymuszały na dowództwie Armii Krajowej decyzję o formie wystąpienia zbrojnego przeciw Niemcom. Kierownictwo wojskowe i cywilne Polski Podziemnej znalazło się w bardzo trudnej sytuacji…
Powstańcy warszawscy
W domu i szkole uczono nas patriotyzmu. I tutaj był moment wykazania, że nie tylko słowa ten patriotyzm gloryfikują, tylko nasza postawa była świadcząca o tym, że możemy coś krajowi zaoferować, miastu. Zaoferowaliśmy to, co było najcenniejsze – młode życie. Niestety, zginęło tyle młodych, wspaniałych ludzi. Ale takie były czasy. Wtedy się nie myślało o tym, wtedy myślało się o tym, żeby walczyć z wrogiem. Nie rozpatrywało się wtedy jakoś tych spraw w żadnych kategoriach filozoficznych. Wtedy to był spontaniczny zryw walki przeciwko okupantowi.
Specjalny dodatek IPN o Akcji „Burza”
Wkładka historyczna, przygotowana przez nas wspólnie z Polskapresse, ukazała się w 2014 roku, w przeddzień otwarcia wystawy IPN „Polska Walcząca" na Zamku Królewskim w Warszawie.
