Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Fot. IPN Gdańsk

Wybory czerwcowe

„Żeby prawo chroniło człowieka…” Alicja Grześkowiak – zasłużona działaczka toruńskiej Solidarności
Biogram / Biografia

„Żeby prawo chroniło człowieka…” Alicja Grześkowiak – zasłużona działaczka toruńskiej Solidarności

Trudno oddać pełen obraz toruńskiej opozycji doby lat osiemdziesiątych minionego wieku, bez ukazania roli, jaką w ruchu niezależnym odegrała Alicja Grześkowiak. Jest ona jedną z tych kobiet Solidarności, które na zawsze zaznaczyły swój wkład w tworzeniu zrębów suwerennej i demokratycznej Polski.

Audio/Video

Obrazowo mówiąc, częściowo wolne wybory czerwcowe wywróciły okrągły stół. Komuniści byli przekonani, że będą rządzić jeszcze 4 lata, a ich przedstawiciel Wojciech Jaruzelski przez kolejne 6 lat będzie prezydentem

„Pokojowa przebudowa ustrojowa”? Wybory 4 czerwca 1989 r. na łamach poznańskiej prasy niezależnej
Artykuł

„Pokojowa przebudowa ustrojowa”? Wybory 4 czerwca 1989 r. na łamach poznańskiej prasy niezależnej

Wydarzenia 1989 r. były przedmiotem licznych artykułów, analiz i komentarzy na łamach prasy wydawanej poza cenzurą. Duże zainteresowanie budziły m.in. rozmowy Okrągłego Stołu, wybory parlamentarne 4 czerwca oraz różne aspekty transformacji ustrojowej.

Okrągły stół
Artykuł

Okrągły stół

Od lutego do kwietnia 1989 r. trwały dwumiesięczne negocjacje ówczesnej ekipy partyjno-rządowej w Polsce z przedstawicielami opozycji, zwieńczone podpisaniem porozumień, do których należało m.in. przeprowadzenie pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów do Sejmu.

Audio/Video

Pieriestrojka kontra niepodległość Polski (odc. 53 cyklu)

Audio/Video

Wybory czerwcowe 1989 r. w województwie poznańskim. Wybór dokumentów [dyskusja o książce]

Zmagania z władzą
Artykuł

Zmagania z władzą

Poniżej przedstawiamy relacje działaczy NSZZ „Solidarność i innych organizacji opozycyjnych regionu świętokrzyskiego na temat wydarzeń z lat 1988-1989.

4 czerwca – nie wybory, lecz referendum
Artykuł

4 czerwca – nie wybory, lecz referendum

Tak zwane wybory kontraktowe odbyły się 4 i 18 czerwca 1989 roku. Były one wynikiem poufnych rozmów prowadzonych z Lechem Wałęsą przez Czesława Kiszczaka, szefa policyjnego aparatu PRL-u, współtwórcy stanu wojennego. Te spotkania w „cztery oczy” przekształciły się 16 września 1988 r. w słynne z nagrań wideo rozmowy w Magdalence.

„Zepsute zwycięstwo”
Dodatki do prasy

„Zepsute zwycięstwo”

33 lata temu Polacy gremialnie opowiedzieli się przeciwko komunizmowi. Szkoda tylko, że część ludzi Solidarności przestraszyła się skali tego sukcesu.

Klęska komuny i triumf „Solidarności”
Artykuł

Klęska komuny i triumf „Solidarności”

Polacy tłumnie ruszyli do urn wyborczych. Wynik pierwszej tury głosowania z 4 czerwca 1989 r. pokazał, że chcą zmiany ustroju. Strona opozycyjna nie sięgnęła jednak po władzę. Honorowała kontrakt zawarty przy okrągłym stole.

Audio/Video

Od Związku Walki i Sabotażu do Ciemnogrodu - z Wojciechem Cejrowskim o historii

Wybory w województwie białostockim w 1989 roku
Artykuł

Wybory w województwie białostockim w 1989 roku

Podczas wyborów do sejmu i senatu w czerwcu 1989 r. elektorat „Solidarności” w województwie białostockim okazał się bardzo zdyscyplinowany. Zaowocowało to zwycięstwem wyborczym strony opozycyjno-solidarnościowej, a społeczeństwu dało nadzieję na zmianę władzy w Polsce.

Optymizm zatomizowanych: w jakich nastrojach Polacy przywitali koniec komunizmu?
Artykuł

Optymizm zatomizowanych: w jakich nastrojach Polacy przywitali koniec komunizmu?

Wydarzenia roku 1989 w Polsce to opowieść o rodzącej się nadziei. Czasem jej początkiem jest wizyta Jana Pawła II z lata 1987, czasem strajki z 1988 czy telewizyjna debata Miodowicz-Wałęsa z listopada 1988 r., czy wreszcie wybory czerwcowe. Tak przynajmniej głosi dominująca narracja. Czy słusznie?

Audio/Video

Wojewódzki Komitet Obywatelski "Solidarność" w Koszalinie w roku 1989

Wybory kontraktowe ’89
Artykuł

Wybory kontraktowe ’89

Mówiąc o wyborach kontraktowych sprzed trzydziestu lat, zazwyczaj ma się na myśli 4 czerwca 1989 r. Głosowanie to odbyło się jednak w dwóch turach, między którymi rozegrały się wydarzenia bardzo istotne z punktu widzenia dalszego rozwoju sytuacji politycznej.

<i>Nie mordujcie polskich księży</i>, czyli pogrzeby zamordowanych w 1989 r. kapłanów „oczami” SB
Artykuł

Nie mordujcie polskich księży, czyli pogrzeby zamordowanych w 1989 r. kapłanów „oczami” SB

20 stycznia 1989 r. w swoim mieszkaniu na plebanii parafii św. Karola Boromeusza w Warszawie został zamordowany ks. Stefan Niedzielak.

Łabędzi śpiew polskiego komunizmu
Artykuł

Łabędzi śpiew polskiego komunizmu

W styczniu 1947 r. w Polsce przeprowadzono pierwsze powojenne wybory do Sejmu. Chociaż jednym z jego uczestników był Blok Demokratyczny – składający się m.in. z Polskiej Partii Robotniczej – stanowiły one absolutną antytezę demokracji.

Wybory czerwcowe 1989 roku w Łodzi
Artykuł

Wybory czerwcowe 1989 roku w Łodzi

W trakcie obrad „okrągłego stołu” zapadła przełomowa w dziejach PRL decyzja o przeprowadzeniu wyborów parlamentarnych z udziałem opozycji. W Łodzi, tak jak w całej Polsce, komunistyczne władze poniosły w nich spektakularną klęskę.

Wojewódzki Komitet Obywatelski „Solidarność” w Koszalinie w 1989 roku
Publikacje

Wojewódzki Komitet Obywatelski „Solidarność” w Koszalinie w 1989 roku

Edycja źródłowa, poprzedzona wstępem merytorycznym, poświęcona działalości Wojewódzkiego Komitetu Obywartelskiego „Solidarność” w Koszalinie w kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu w 1989 r.

„Daleko od szosy” – wybory 1989 na polskiej prowincji
Artykuł

„Daleko od szosy” – wybory 1989 na polskiej prowincji

Każda rocznica wyborów kontraktowych staje się pretekstem do rozmowy o wydarzeniach rozgrywających się w świetle jupiterów czy w centralnych punktach dużych polskich miast. Tymczasem sukces strony solidarnościowej z czerwca 1989 nie byłby możliwy bez wyborców z terenów słabo zurbanizowanych.

Rozliczenie rządzących. Wybory z 4 czerwca 1989 r. w województwie katowickim
Artykuł

Rozliczenie rządzących. Wybory z 4 czerwca 1989 r. w województwie katowickim

W 1988 r. pogłębiła się zapaść gospodarcza, a Polską wstrząsnęły dwie strajkowe fale zorganizowane pod sztandarem „Solidarności”. Kierownicze gremia rządzącej krajem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej były świadome, że destabilizacja i wybuch buntu społecznego to kwestia najbliższego czasu.

Audio/Video

Trudny powrót. O biografii i upamiętnieniu Kazimierza Sabbata, Prezydenta RP na uchodźstwie

Audio/Video

Uczciwość - pierwszy warunek niepodległości. Anna Walentynowicz w USA o „Solidarności”, wyborach 1989... [z Archiwum IPN]

Likwidacja Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”
Artykuł

Likwidacja Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”

Gigant RSW „Prasa-Książka-Ruch” był dla komunistów skutecznym narzędziem władzy nad Polską. Długotrwała i prowadzona w niezbyt rzetelny sposób likwidacja tego propagandowego molocha miała znaczący wpływ na późniejsze losy słowa drukowanego – już w III RP.

Audio/Video

...zakładano, że [mój rząd] padnie... i że to otworzy drogę rekomunizacji kraju... - Jan Olszewski w 1992 r. po obaleniu jego rządu [z Archiwum IPN]

Audio/Video

Plany kierownictwa PZPR w sprawie zmian ustrojowych i nowelizacji konstytucji PRL na przełomie 1989 i 1990 r.

Audio/Video

Ustalenia w tle. Przeobrażenia aparatu bezpieczeństwa w służby specjalne państwa demokratycznego (1988–1990)

Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?
Artykuł

Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?

W piątek 20 stycznia 1989 roku późnym wieczorem ks. Stefan Niedzielak – siedemdziesięcioczteroletni proboszcz na warszawskich Powązkach – został brutalnie zamordowany w swoim mieszkaniu. Nieznani do dzisiaj sprawcy najpierw bestialsko go pobili, a potem dosłownie złamali mu kark.

Audio/Video

PZPR "czyta" Okrągły Stół: jak sędziowie PRL niszczyli NZS przed "wyborami czerwcowymi" 1989

Radio Olsztyn a wybory parlamentarne w 1989 roku
Artykuł

Radio Olsztyn a wybory parlamentarne w 1989 roku

Przed wyborami do sejmu kontraktowego w czerwcu 1989 r. ważne dla władzy, jak i opozycji na Warmii i Mazurach, były w kampanii wyborczej bloki wyborcze emitowane w Radiu Olsztyn. Po ośmiu latach nieobecności w eterze pojawili się zwolnieni w stanie wojennym dziennikarze związani z „Solidarnością”.

Audio/Video

1989: „pokojowe przekazanie władzy” a polityczny plan utrzymania wpływów PZPR

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki" odc. 86 - Wybory czerwcowe

Audio/Video

„Taśmy z Magdalenki"

Koniec pewnej epoki. Wybory parlamentarne 1989 roku w województwie szczecińskim w dokumentach
Publikacje

Koniec pewnej epoki. Wybory parlamentarne 1989 roku w województwie szczecińskim w dokumentach

W literaturze historycznej przyjmuje się powszechnie, że punktem zwrotnym w procesie demokratyzacji Polski były wybory do parlamentu, które odbyły się w czerwcu 1989 r. Jednak zanim doszło do tych przełomowych dla systemu politycznego wydarzeń, musiały zajść zmiany w sytuacji politycznej na świecie.

Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 2 (czerwiec–grudzień 1989)
Publikacje

Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 2 (czerwiec–grudzień 1989)

Wyniki pierwszej tury wyborów parlamentarnych 4 czerwca 1989 r. okazały się zaskoczeniem zarówno dla PZPR, jak i Solidarności. W obozie rządzącym opracowano wiele analiz przyczyn klęski wyborczej (dok. nr 103, 108), ale znacznie istotniejsze były napływające do MSW i KC PZPR informacje świadczące o tym, że proces ewolucyjnej zmiany ustroju, zaplanowany przy okrągłym stole na kilka lat, nabierze tempa (dok. nr 90–94, 96, 98–99). O ile przed wyborami wydawało się, że zarówno stanowisko prezydenta, jak i misja tworzenia nowego rządu będą zarezerwowane dla ludzi z PZPR, o tyle po 4 czerwca nie było to już takie pewne.

„Żeby prawo chroniło człowieka…” Alicja Grześkowiak – zasłużona działaczka toruńskiej Solidarności
Biogram / Biografia

„Żeby prawo chroniło człowieka…” Alicja Grześkowiak – zasłużona działaczka toruńskiej Solidarności

Trudno oddać pełen obraz toruńskiej opozycji doby lat osiemdziesiątych minionego wieku, bez ukazania roli, jaką w ruchu niezależnym odegrała Alicja Grześkowiak. Jest ona jedną z tych kobiet Solidarności, które na zawsze zaznaczyły swój wkład w tworzeniu zrębów suwerennej i demokratycznej Polski.

Audio/Video

Obrazowo mówiąc, częściowo wolne wybory czerwcowe wywróciły okrągły stół. Komuniści byli przekonani, że będą rządzić jeszcze 4 lata, a ich przedstawiciel Wojciech Jaruzelski przez kolejne 6 lat będzie prezydentem

„Pokojowa przebudowa ustrojowa”? Wybory 4 czerwca 1989 r. na łamach poznańskiej prasy niezależnej
Artykuł

„Pokojowa przebudowa ustrojowa”? Wybory 4 czerwca 1989 r. na łamach poznańskiej prasy niezależnej

Wydarzenia 1989 r. były przedmiotem licznych artykułów, analiz i komentarzy na łamach prasy wydawanej poza cenzurą. Duże zainteresowanie budziły m.in. rozmowy Okrągłego Stołu, wybory parlamentarne 4 czerwca oraz różne aspekty transformacji ustrojowej.

Okrągły stół
Artykuł

Okrągły stół

Od lutego do kwietnia 1989 r. trwały dwumiesięczne negocjacje ówczesnej ekipy partyjno-rządowej w Polsce z przedstawicielami opozycji, zwieńczone podpisaniem porozumień, do których należało m.in. przeprowadzenie pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów do Sejmu.

Audio/Video

Pieriestrojka kontra niepodległość Polski (odc. 53 cyklu)

Audio/Video

Wybory czerwcowe 1989 r. w województwie poznańskim. Wybór dokumentów [dyskusja o książce]

Zmagania z władzą
Artykuł

Zmagania z władzą

Poniżej przedstawiamy relacje działaczy NSZZ „Solidarność i innych organizacji opozycyjnych regionu świętokrzyskiego na temat wydarzeń z lat 1988-1989.

4 czerwca – nie wybory, lecz referendum
Artykuł

4 czerwca – nie wybory, lecz referendum

Tak zwane wybory kontraktowe odbyły się 4 i 18 czerwca 1989 roku. Były one wynikiem poufnych rozmów prowadzonych z Lechem Wałęsą przez Czesława Kiszczaka, szefa policyjnego aparatu PRL-u, współtwórcy stanu wojennego. Te spotkania w „cztery oczy” przekształciły się 16 września 1988 r. w słynne z nagrań wideo rozmowy w Magdalence.

„Zepsute zwycięstwo”
Dodatki do prasy

„Zepsute zwycięstwo”

33 lata temu Polacy gremialnie opowiedzieli się przeciwko komunizmowi. Szkoda tylko, że część ludzi Solidarności przestraszyła się skali tego sukcesu.

Klęska komuny i triumf „Solidarności”
Artykuł

Klęska komuny i triumf „Solidarności”

Polacy tłumnie ruszyli do urn wyborczych. Wynik pierwszej tury głosowania z 4 czerwca 1989 r. pokazał, że chcą zmiany ustroju. Strona opozycyjna nie sięgnęła jednak po władzę. Honorowała kontrakt zawarty przy okrągłym stole.

Audio/Video

Od Związku Walki i Sabotażu do Ciemnogrodu - z Wojciechem Cejrowskim o historii

Więcej