Dokumenty „Operacji polskiej” w Gruzji. Protokół specjalnej Trójki NKWD
Operacja polska NKWD stanowiła wzór dla kolejnych fal terroru. Odstąpiono od najprostszych pozorów procesu. Liczba osób represjonowanych w operacjach narodowościowych była tak duża, że nawet specjalnie powołane organy nie nadążały z wydawaniem wyroków.
Ludobójstwo przed wojenną zagładą. „Operacja polska” NKWD
W połowie lat 30. XX wieku zaczęły się deportacje ludności polskiej z ziem, które po traktacie ryskim znalazły się w granicach Sowdepii. Zaraz potem, w latach 1937–1938, przyszła „operacja polska”: za samo pochodzenie NKWD zamordowało – jako szpiegów lub wrogów ZSRS – co najmniej 111 tys. Polaków.
„Operacja polska” 1937–1938 w Ukraińskiej SRS. Antypolski wymiar rozkazu NKWD nr 00485
W opinii wielu czołowych bolszewickich działaczy partyjnych Polacy zamieszkujący Rosję Sowiecką stanowili zagrożenie i byli grupą, do której komunistyczna władza nie miała zaufania. Zakładano, że w przypadku wybuchu wojny zdradzą ją – a wobec tego należy najaktywniejszych zlikwidować lub uwięzić w obozach koncentracyjnych, a resztę zastraszyć i różnymi metodami sparaliżować ich działania.
Polacy i Wielki Terror we wspomnieniach i dokumentach
Wielki Terror, rozpętany w Związku Sowieckim w latach trzydziestych ubiegłego wieku, pochłonął miliony ofiar na długo przed wybuchem II wojny światowej. Szczególnie bezwzględne represje dotknęły naszych rodaków.
Pprzywracanie – Upamiętnianie – Upowszechnianie. Działania IPN dotyczące operacji antypolskiej NKWD 1937–1938
„Operacja polska” NKWD, wymierzona w obywateli ZSRS polskiego pochodzenia oraz innych narodowości, którym postawiono zarzuty utrzymywania kontaktów z II Rzecząpospolitą, była częścią tzw. Wielkiego Terroru, zorganizowanego przez Józefa Stalina w latach 1937‒1938.
Polscy komuniści: cena zaprzaństwa
Przywódca Komunistycznej Partii Polski, Julian Leszczyński-Leński, został aresztowany w Moskwie w czerwcu 1937 r. Oskarżono go o współpracę z polskim wywiadem oraz o udział w organizacji „szpiegowsko-terrorystycznej”.
Rozstrzelać Polaków - dokument o ludobójstwie na Polakach w ZSRS w 1937-1938
Szukam prawdy o „podolskim Katyniu”
O pierwszym ujawnionym miejscu zbrodni „operacji polskiej” NKWD z Jerzym Wójcickim, redaktorem naczelnym „Słowa Polskiego” w Winnicy, rozmawia Anna Zechenter.
"Ojcu" (film dokumentalny; scenariusz i reżyseria: Liliana Komorowska, Diana Skaya; zdjęcia: Jan Belina Brzozowski; produkcja: QueenArt Films, 2014)
Postawiłam krzyż na grobie dziadka
Wszystko, co piękne, szczęśliwe i wartościowe Tereska usłyszała w domu w języku polskim. A na ulicy i w szkole musiała mówić po ukraińsku lub rosyjsku. W tych językach często słyszała obelgi i wyzwiska.
„Operacja polska” 1937-1938 na tle mechanizmów Wielkiego Terroru
Z wiceprzewodniczącym Rady Centrum Naukowo-Informacyjnego i Edukacyjnego Stowarzyszenia „Memoriał” Nikitą Pietrowem rozmawia Henryk Głębocki
„Nie mogę o tym pisać ani myśleć”
Pragnienie opisania dramatu niewinnych ofiar systemu komunistycznego – niewyobrażalnego doświadczenia ich samych oraz cierpień rodzin więzionych i traconych – stawało się jedyną pociechą w tych trudnych chwilach. Niosło nadzieję, że ich tragedia nie zostanie zapomniana, że „opisanie” i tym samym zachowanie pamięci nie tylko nada sens ich kaźni, ale również będzie wymierzeniem sprawiedliwości.
Czym była „Operacja Polska”?
Mordowano ich masowo – najpierw na podstawie list zatwierdzanych w Moskwie, potem brano ofiary jak popadło, byle ich nazwiska brzmiały z polska. Aby zaspokoić oczekiwania moskiewskiej centrali, NKWD wyszukiwał Polaków nawet w książkach telefonicznych.
Operacja polska NKWD (1937-38)
Mijając Pomnik Poległymi Pomordowanym na Wschodzie, przy zbiegu ulic Muranowskiej i Andersa w Warszawie warto się przyjrzeć szczegółom. Monument otrzymał 11 sierpnia 2018 roku nowy element – tablicę pamiątkową w kształcie podkładu kolejowego, poświęconą ofiarom „Operacji polskiej” z lat 1937-1938.
Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938
„Operacja polska”, przeprowadzona przez NKWD w latach 1937–1938 w Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, to jedna z największych zbrodni ludobójstwa wymierzonych w naród polski w XX wieku. W wyniku realizacji rozkazu nr 00485 z 11 sierpnia 1937 r., wydanego przez ludowego komisarza spraw wewnętrznych ZSRS Nikołaja Jeżowa, pod fałszywymi zarzutami represjonowano przynajmniej 139 835 osób, z czego zamordowano nie mniej niż 111 091. Dodatkowo, na podstawie kolejnego rozkazu Jeżowa, z 15 sierpnia 1937 r. (nr 00486), represjom poddano żony i dzieci skazanych „zdrajców ojczyzny”...
"Operacja polska" NKWD - cz. I
Operacja polska NKWD 1937–1938 - dodatek prasowy
Dodatek specjalny Oddziału IPN w Krakowie w 80. rocznicę rozpoczęcia „operacji polskiej” NKWD
Operacja polska NKWD
Dodatek specjalny do "Naszego Dziennika", 9 sierpnia 2017 r.
Operacja antypolska 1937-1938
Eksterminacja Polaków rozpoczęła się na mocy rozkazu Jeżowa z sierpnia 1937 r. Szef NKWD zadecydował o masowych aresztowaniach ludności polskiej, którą podzielił na dwie grupy. Do pierwszej miały należeć osoby do natychmiastowego rozstrzelania, a do drugiej ci, których czekało od pięciu do dziesięciu lat w łagrach.
Biuletyn IPN nr 7-8/2017 - NKWD: Zabić Polaków 1937-1938
Głównym tematem numeru jest przeprowadzona w latach 1937–1938 przez NKWD ZSRS w ramach Wielkiego Terroru tzw. operacja polska – jedna z największych, a najmniej znanych zbrodni na Polakach.
„Operacja polska” NKWD 1937‒1938. Losy Polaków w Rosji bolszewickiej i w ZSRS do 1939 roku
Teka edukacyjna IPN „Operacja polska” NKWD 1937‒1938. Losy Polaków w Rosji bolszewickiej i w ZSRS do 1939 roku poświęcona jest jednej z największych zbrodni, jakiej doświadczyła ludność polska z rąk bolszewików, czyli „operacji polskiej” NKWD przeprowadzonej w latach 1937–1938 na terytorium ZSRS, a także tematyce szerszej ‒ poprzedzającym masakrę losom polskiej diaspory w Rosji bolszewickiej i Związku Sowieckim przed II wojną światową.
Wielki Terror: Operacja Polska 1937–1938
Szalejący w ZSRS w drugiej połowie lat trzydziestych Wielki Terror przyniósł ze sobą zagładę wielu istnień ludzkich. Rozpętana i kierowana przez Józefa Stalina fala represji dotknęła nie tylko „elementy kontrrewolucyjne”, „antysowieckie”, ale także członków partii komunistycznej, aparat bezpieczeństwa i wreszcie mniejszości narodowe Kraju Rad.
