Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Kadr z filmu IPN Niezwyciężeni

Lotnictwo

Katastrofa rządowego samolotu AN-24W pod Goleniowem
Artykuł

Katastrofa rządowego samolotu AN-24W pod Goleniowem

28 lutego 1973 r., w pobliżu portu lotniczego Szczecin-Goleniów, rozbił się rządowy samolot Antonow AN-24W. W wyniku katastrofy zginęło 18 osób, w tym ówczesny minister spraw wewnętrznych Wiesław Ociepka oraz jego czechosłowacki odpowiednik Radko Kaska.

Audio/Video

Historia zapisana w fotografii. Zygmunt Walkowski, jak zwykle z ogromną dbałością o szczegóły, zabiera nas w podróż do przeszłości. Tym razem samolotem..., bo tematem spotkania są zdjęcia lotnicze – wyjątkowe źródła historyczne.

Sokoły i „Latające Fortece”
Artykuł

Sokoły i „Latające Fortece”

Jednym z istotnych osiągnięć Sokolstwa Polskiego w Ameryce podczas II wojny światowej była akcja zakupu obligacji wojennych na pokrycie kosztów bombowców Boeing B-17, określanych mianem „Latająca Forteca”, dla lotnictwa Stanów Zjednoczonych. Stanowiła ona element rozpoczętej we wrześniu 1943 r. trzeciej wojennej pożyczki USA.

Podpułkownik pilot Tadeusz Nowierski (1907–1983)
Artykuł

Podpułkownik pilot Tadeusz Nowierski (1907–1983)

1 września 1939 r. poleciał nad Niemcy, w połowie września dotarł z Wołynia do oblężonej Warszawy i z powrotem, w Bitwie o Anglię zestrzelił niemiecki samolot w swoim pierwszym locie, a podczas inwazji w Normandii dowodził najlepszym skrzydłem myśliwskim aliantów.

Wanda Modlibowska – niesamowita pilotka szybowców i działaczka konspiracyjna
Biogram / Biografia

Wanda Modlibowska – niesamowita pilotka szybowców i działaczka konspiracyjna

Życiorys Wandy Modlibowskiej to przykład historii niezwykłej kobiety zarówno w sferze zawodowej, jak i patriotycznej. Z wykształcenia chemiczka, jej powołaniem było pilotowanie szybowców, z miłości do ojczyzny stała się działaczką konspiracyjną.

A więc wojna! Ćwiczenia obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w Łodzi w styczniu 1939 roku
Artykuł

A więc wojna! Ćwiczenia obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w Łodzi w styczniu 1939 roku

Wobec zbliżającego się wielkimi krokami starcia z Niemcami przeciętny Polak ze strachem myślał przede wszystkim o nalotach bombowych i gazowych atakach.

Droga amerykańskich ochotników do służby w Wojsku Polskim
Artykuł

Droga amerykańskich ochotników do służby w Wojsku Polskim

Jeden z najpopularniejszych, odnoszących się do wojny polsko-bolszewickiej mitów historycznych głosi, iż walczący o przetrwanie Polacy byli skazani wyłącznie na siebie. Na płaszczyźnie polskiego lotnictwa nie da się go obronić.

Początki produkcji samolotów w niepodległej Polsce (1918-1921)
Artykuł

Początki produkcji samolotów w niepodległej Polsce (1918-1921)

Koniec 1918 roku to czas narodzin polskiego lotnictwa wojskowego. Stawiając pierwsze kroki, funkcjonowało ono początkowo dzięki sprzętowi zdobytemu na zaborcach. Jednakże samoloty te odznaczały się wysokim stopniem zużycia bądź szybko zużywały się na rozlicznych frontach.

Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci
Biogram / Biografia

Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci

Uczestnik bitwy o Wielką Brytanię, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, ofiara reżimu komunistycznego. Urodzony 3 kwietnia 1922 r. w Wilnie Władysław Śliwiński to jeden z wielu bohaterów, którzy mieli być skazani na zapomnienie.

Jak wybuch Wezuwiusza zniszczył amerykańskie bombowce
Artykuł

Jak wybuch Wezuwiusza zniszczył amerykańskie bombowce

Wezuwiusz wybuchł w połowie marca 1944 r. Najbardziej aktywny był między 18 a 29 marca. 23 tego miesiąca opad jego popiołów zniszczył 88 (bądź 75), znajdujących się u jego stóp, na wojskowym lotnisku w pobliżu Terzigno, bombowców B-25 z 340. Grupy Bombowej w składzie 12. Armii Lotniczej USA.

Ostatni lot „Mikołaja Kopernika”
Artykuł

Ostatni lot „Mikołaja Kopernika”

Katastrofa, która zakończyła lot PLL LOT 007, należy do najtragiczniejszych zdarzeń w historii polskiego lotnictwa cywilnego. Oficjalne śledztwo w tej sprawie wykazało niekwestionowaną winę sowieckich konstruktorów, jednocześnie jednak ukrywając wkład władz PRL w rażące zaniedbania, które kosztowały życie 87 osób.

Audio/Video

O działaniach bojowych I Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. Jak wyglądała codzienna praca, loty bojowe i zmagania polskich lotników w 1941 roku?

Krater jako rodzaj obiektu archeologicznego. Archeolog na miejscu katastrofy bombowca z okresu II wojny światowej
Artykuł

Krater jako rodzaj obiektu archeologicznego. Archeolog na miejscu katastrofy bombowca z okresu II wojny światowej

Ciemne niebo nad Berlinem rozświetlały wybuchy pocisków artylerii przeciwlotniczej i snopy świateł reflektorów. W dole płonęła stolica III Rzeszy. Wyły syreny, potężne wybuchy i ryk silników zlewały się w jeden ponury pomruk. Alianckie bombowce przeprowadzały kolejny nalot. Była styczniowa noc 1944 roku.

Atos, Portos czy Aramis? Podniebny muszkieter Dywizjonu 303
Biogram / Biografia

Atos, Portos czy Aramis? Podniebny muszkieter Dywizjonu 303

Jego nazwisko znajduje się na 20. pozycji listy Bajana. Jego wizerunek widnieje na samolocie myśliwskim MiG-29 nr 83 z 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego. Nazywano go jednym z Trzech Muszkieterów Dywizjonu 303, a sama królowa Elżbieta II widząc na jego mundurze naszywkę RAF-u, złamała protokół dyplomatyczny i odpięła mu górny guzik munduru.

Janina Lewandowska, jedyna kobieta zamordowana w Katyniu
Artykuł

Janina Lewandowska, jedyna kobieta zamordowana w Katyniu

W grupie polskich oficerów zamordowanych wiosną 1940 r. w Katyniu była tylko jedna kobieta – pilot podporucznik Janina Lewandowska.

Warszawa – West-Berlin bez wizy
Artykuł

Warszawa – West-Berlin bez wizy

„Linie Obsługujące Tempelhof” – tak złośliwi rozszyfrowywali nazwę LOT w latach 80. XX w. I nie bez przyczyny, gdyż w 1981 r. uprowadzono dziesięć samolotów LOT-u. Wprowadzenie stanu wojennego spowodowało zawieszenie lotów pasażerskich do 16 stycznia 1982 r.

Kazimierz Leski – narodziny asa wywiadu
Artykuł

Kazimierz Leski – narodziny asa wywiadu

Kiedy w czerwcu 1912 r. w Warszawie na świat przyszedł Kazimierz Natanson-Leski, miasto to było uznawane za „trzecią stolicę” wielkiego Imperium Rosyjskiego, a każdy z jego szanujących się mieszkańców miał w domu złocisty samowar.

Wiktor Pniewski (1891–1974) – w służbie Polskich Skrzydeł
Biogram / Biografia

Wiktor Pniewski (1891–1974) – w służbie Polskich Skrzydeł

„I z biegiem wyrównawczej sprawiedliwości te same samoloty, które swemi czarnemi krzyżami miały pokonać i w gruzy obrócić świat, zwiastowały szumem swych motorów ciemiężonemu przez wieki narodowi – wolność i niepodległość Ojczyzny”.

Zapomniany bohater. Pułkownik pilot Jerzy Kossowski (1892–1939)
Artykuł

Zapomniany bohater. Pułkownik pilot Jerzy Kossowski (1892–1939)

Polskie lotnictwo wojskowe narodziło się wraz ze wskrzeszoną sto lat temu Polską. To doskonała okazja, by przywołać postać jednego z najwybitniejszych i najdzielniejszych polskich pilotów – płk. Jerzego Kossowskiego.

Audio/Video

Jak rozwijało się polskie lotnictwo cywilne na Śląsku i w Zagłębiu? Ilu lotników z tego regionu brało udział w Bitwie o Anglię? Jakie były ich powojenne losy?

Rajdowe sukcesy dowódcy Dywizjonu 303 Wojciecha Kołaczkowskiego
Biogram / Biografia

Rajdowe sukcesy dowódcy Dywizjonu 303 Wojciecha Kołaczkowskiego

Bohater niniejszego szkicu Wojciech Kołaczkowski pochodził z ziemiańskiej rodziny związanej od przełomu wieków XVIII i XIX z Lubelszczyzną. Kolejne pokolenia Kołaczkowskich aktywnie uczestniczyły w zrywach powstańczych i wojnach.

Polskie Wojska Lotnicze 1918–1920
Publikacje

Polskie Wojska Lotnicze 1918–1920

Polskie lotnictwo od wielu dziesięcioleci wzbudza duże zainteresowanie. O ile jednak wychowane na Dywizjonie 303 Arkadego Fiedlera kolejne pokolenia Polaków mają podstawową wiedzę o Polskich Siłach Powietrznych w czasie II wojny światowej, o tyle od dłuższego czasu szwankuje znajomość historii „biało-czerwonych skrzydeł” w latach wcześniejszych.

Romuald Suliński
Bohaterowie Niepodległej

Romuald Suliński

Broszura prezentuje postać ppłk. Romualda Sulińskiego, absolwenta Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, pilota Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, dowódcy 300 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Mazowieckiej”. Po wojnie nie dane mu było zobaczyć Polski, choćby z okna samolotu – 4 lutego 1946 r. zginął w locie treningowym, a jego ostatnim zadaniem było skierowanie płonącego samolotu nad niezamieszkany teren.

Polskie formacje lotnicze w inwazji na Normandię
Artykuł

Polskie formacje lotnicze w inwazji na Normandię

Polscy lotnicy broniący Wielkiej Brytanii przed agresją niemiecką wzięli również udział w alianckiej inwazji na Normandię, odnosząc liczne sukcesy.

Jan Bernard Rejecki – ofiara Katynia
Biogram / Biografia

Jan Bernard Rejecki – ofiara Katynia

Każda rocznica Zbrodni Katyńskiej skłania do głębokiej refleksji nad jej przyczynami, przebiegiem i konsekwencjami. Ofiarą katyńskiego ludobójstwa padło wszak co najmniej 21 857 polskich obywateli.

Historia Meriana C. Coopera i 7. Eskadry Myśliwskiej
Artykuł

Historia Meriana C. Coopera i 7. Eskadry Myśliwskiej

„Gen. Pułaski oddał życie za mój kraj, dlatego moją służbę Polsce, gdy ta walczy o wolność, rodzina moja traktuje jako obowiązek” – pisał w 1919 r. do Piłsudskiego amerykański lotnik.

„Tych Niewielu”
Recenzja

„Tych Niewielu”

Od czasu szkolnej lektury autorstwa Arkadego Fiedlera człowiek może dużo dowiedzieć się o udziale polskich lotników w bitwie o Anglię. Wielu autorów podążyło szlakiem wytyczonym przez „Dywizjon 303”.

Audio/Video

Czy Polskie Lotnictwo mogło być silniejsze we wrześniu 1939 roku? Czy udział w walkach lotniczych Polaków we Francji był jedynie epizodem? Czym wyróżniali się Polacy w Bitwie o Anglię? Jaki los spotkał lotników po zakończeniu II wojny światowej?

Royal Air Force we wrześniu ’39
Artykuł

Royal Air Force we wrześniu ’39

Czy we wrześniu 1939 r. lotnictwo brytyjskie i francuskie ograniczyło swe bojowe akcje tylko do zrzucania ulotek nad miastami III Rzeszy? Taki właśnie pogląd był formułowany w wielu publikacjach naukowych i popularnonaukowych.

Bitwa o Anglię i polscy piloci RAF
Artykuł

Bitwa o Anglię i polscy piloci RAF

10 lipca 1940 roku, rozpoczęła się pierwsza faza Bitwy o Anglię, nazywana również fazą wstępną.

Audio/Video

Stefan Odziemski, mechanik w myśliwskich Dywizjonach 303 i 315 (z akt Archiwum IPN)

Kosy  na samolotach
Artykuł

Kosy  na samolotach

Eskadra Kościuszkowska jest najstarszą jednostką polskiego lotnictwa wojskowego i jedną z najstarszych na świecie. W swojej historii nosiła różne oficjalne nazwy i numery.

Audio/Video

Powstanie Wielkopolskie. Zwycięstwo: Zdobycie Ławicy

nr 10-11/2007
Biuletyn IPN

nr 10-11/2007

„Biuletyn IPN” nr 10–11 (81–82) październik-listopad 2007 został poświęcony Polskim Siłom Zbrojnym na Zachodzie. Choć większość autorów koncentruje się na losach PSZ w czasie II wojny światowej i po niej, nie zapomnieliśmy także o Błękitnej Armii gen. Hallera. Czytelnik znajdzie w tym numerze również teksty o Zbrodni Katyńskiej oraz reportaż z VII Międzynarodowego Motocyklowego Rajdu Katyńskiego, napisany przez Jerzego Kirszaka – historyka z IPN, a jednocześnie wytrawnego motocyklistę. Warto wspomnieć, że Instytut Pamięci Narodowej patronuje temu rajdowi.

Katastrofa rządowego samolotu AN-24W pod Goleniowem
Artykuł

Katastrofa rządowego samolotu AN-24W pod Goleniowem

28 lutego 1973 r., w pobliżu portu lotniczego Szczecin-Goleniów, rozbił się rządowy samolot Antonow AN-24W. W wyniku katastrofy zginęło 18 osób, w tym ówczesny minister spraw wewnętrznych Wiesław Ociepka oraz jego czechosłowacki odpowiednik Radko Kaska.

Audio/Video

Historia zapisana w fotografii. Zygmunt Walkowski, jak zwykle z ogromną dbałością o szczegóły, zabiera nas w podróż do przeszłości. Tym razem samolotem..., bo tematem spotkania są zdjęcia lotnicze – wyjątkowe źródła historyczne.

Sokoły i „Latające Fortece”
Artykuł

Sokoły i „Latające Fortece”

Jednym z istotnych osiągnięć Sokolstwa Polskiego w Ameryce podczas II wojny światowej była akcja zakupu obligacji wojennych na pokrycie kosztów bombowców Boeing B-17, określanych mianem „Latająca Forteca”, dla lotnictwa Stanów Zjednoczonych. Stanowiła ona element rozpoczętej we wrześniu 1943 r. trzeciej wojennej pożyczki USA.

Podpułkownik pilot Tadeusz Nowierski (1907–1983)
Artykuł

Podpułkownik pilot Tadeusz Nowierski (1907–1983)

1 września 1939 r. poleciał nad Niemcy, w połowie września dotarł z Wołynia do oblężonej Warszawy i z powrotem, w Bitwie o Anglię zestrzelił niemiecki samolot w swoim pierwszym locie, a podczas inwazji w Normandii dowodził najlepszym skrzydłem myśliwskim aliantów.

Wanda Modlibowska – niesamowita pilotka szybowców i działaczka konspiracyjna
Biogram / Biografia

Wanda Modlibowska – niesamowita pilotka szybowców i działaczka konspiracyjna

Życiorys Wandy Modlibowskiej to przykład historii niezwykłej kobiety zarówno w sferze zawodowej, jak i patriotycznej. Z wykształcenia chemiczka, jej powołaniem było pilotowanie szybowców, z miłości do ojczyzny stała się działaczką konspiracyjną.

A więc wojna! Ćwiczenia obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w Łodzi w styczniu 1939 roku
Artykuł

A więc wojna! Ćwiczenia obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w Łodzi w styczniu 1939 roku

Wobec zbliżającego się wielkimi krokami starcia z Niemcami przeciętny Polak ze strachem myślał przede wszystkim o nalotach bombowych i gazowych atakach.

Droga amerykańskich ochotników do służby w Wojsku Polskim
Artykuł

Droga amerykańskich ochotników do służby w Wojsku Polskim

Jeden z najpopularniejszych, odnoszących się do wojny polsko-bolszewickiej mitów historycznych głosi, iż walczący o przetrwanie Polacy byli skazani wyłącznie na siebie. Na płaszczyźnie polskiego lotnictwa nie da się go obronić.

Początki produkcji samolotów w niepodległej Polsce (1918-1921)
Artykuł

Początki produkcji samolotów w niepodległej Polsce (1918-1921)

Koniec 1918 roku to czas narodzin polskiego lotnictwa wojskowego. Stawiając pierwsze kroki, funkcjonowało ono początkowo dzięki sprzętowi zdobytemu na zaborcach. Jednakże samoloty te odznaczały się wysokim stopniem zużycia bądź szybko zużywały się na rozlicznych frontach.

Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci
Biogram / Biografia

Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci

Uczestnik bitwy o Wielką Brytanię, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, ofiara reżimu komunistycznego. Urodzony 3 kwietnia 1922 r. w Wilnie Władysław Śliwiński to jeden z wielu bohaterów, którzy mieli być skazani na zapomnienie.

Jak wybuch Wezuwiusza zniszczył amerykańskie bombowce
Artykuł

Jak wybuch Wezuwiusza zniszczył amerykańskie bombowce

Wezuwiusz wybuchł w połowie marca 1944 r. Najbardziej aktywny był między 18 a 29 marca. 23 tego miesiąca opad jego popiołów zniszczył 88 (bądź 75), znajdujących się u jego stóp, na wojskowym lotnisku w pobliżu Terzigno, bombowców B-25 z 340. Grupy Bombowej w składzie 12. Armii Lotniczej USA.

Ostatni lot „Mikołaja Kopernika”
Artykuł

Ostatni lot „Mikołaja Kopernika”

Katastrofa, która zakończyła lot PLL LOT 007, należy do najtragiczniejszych zdarzeń w historii polskiego lotnictwa cywilnego. Oficjalne śledztwo w tej sprawie wykazało niekwestionowaną winę sowieckich konstruktorów, jednocześnie jednak ukrywając wkład władz PRL w rażące zaniedbania, które kosztowały życie 87 osób.

Więcej