Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN od 2020 r. prowadzi prace poszukiwawcze na terenie lubelskich Górek Czechowskich. Podczas tegorocznych badań odnaleziono szczątki przynajmniej 40 osób. Są to prawdopodobnie ofiary terroru niemieckiego.
Przez niemiecki obóz przy ul. Przemysłowej w Łodzi przeszło ok. 2-3 tys. polskich dzieci, a liczba jego ofiar sięga ok. 200 osób. Małoletni więźniowie obozu umierali z głodu, chorób i wycieńczenia.
„Droga Mamusiu, wraz z otrzymaniem tego listu przestaniesz mieć syna (…). Tak Mamo… odchodzę z tego świata (…). Do zobaczenia w chwale Boga!” - pisał w liście do rodziców Marian Olejniczak, zamorodwany przez komunistów w 1949 r.
Służył u mjr. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki". Poległ podczas akcji wymierzonej w niemieckiego konfidenta. Zginął kilka dni przed wigilią Bożego Narodzenia. Jego szczątki zostały podjęte w ramach działań IPN we wrześniu 2022 r. na Litwie.
Jako oddziałowa więzienia św. Michała w Krakowie złożyła konspiracyjną przysięgę wstępując do antykomunistycznego podziemia. Następnie doprowadziła do uwolnienia 71 więźniów. W 1946 r. została rozstrzelana. W chwili śmierci Irena Odrzywołek miała 20 lat.
Czy istnieje genetyczna baza wszystkich Polaków? Ile danych od rodzin poszukujących szczątków swoich bliskich udało się zgromadzić w Bazie Materiału Genetycznego IPN? Jaki wkład w prace IPN ma Federalne Biuro Śledcze USA?
Odnalezienie szczątków „Lufy”, ppor. Henryka Wieliczki, legendarnego dowódcy „od Łupaszki” wymagało wiele siły i wytrwałości. Od 2015 r. trwały intensywne badania archiwalne, analizy dokumentów cmentarnych, a także kilka etapów poszukiwań.
Romuald Lenczewski wraz z ciotecznym bratem bawił się niedaleko domu. Gdy zauważyli niemieckie ciężarówki, Romek zaczął biec do pracujących w polu rodziców, aby ostrzec ich przed obławą. Gdy nadbiegł w pobliże drogi jeden z niemieckich żandarmów oddał strzał w kierunku chłopca...
Jakie zadania w zakresie prac poszukiwawczych wypełniają specjaliści z Węgier, Czech, USA i Polski? Z jakimi trudnościami się zmagają? Kogo i na jakim terytorium szukają?
Czy prace poszukiwawcze w Katyniu zostaną dokończone? Czy poszukiwania na Ukrainie dotyczą tylko ofiar zbrodni wołyńskiej? Czy Rosja wyraziła zgodę na przebadanie nowo odkrytych dołów śmierci?
Czy odnajdzie pani mojego tatusia? Takie pytanie usłyszała pewnego dnia archeolog pracująca na "Łączce". Od rozpoczęcia działań w Kwaterze "Ł" Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie mija 10 lat
Jak wyglądały początki poszukiwań szczątków ofiar systemów totalitarnych i czystek etnicznych? Czy zespół IPN napotykał na trudności w podjęciu prac? Dlaczego rozpoczęto je właśnie we Wrocławiu?
Fotograf z Energopolu
Andrzej Świderski, pracownik firmy Energopol, uczestniczył w wyjazdach upamiętniających zamordowanych polskich oficerów w Charkowie organizowanych przez tę firmę jesienią 1990 r. Brał również udział jako fotograf w ekshumacji polskich oficerów prowadzonej od 25 lipca do 7 sierpnia 1991 r. przez polsko-rosyjską ekipę ekshumacyjną.
Uroczystość wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar totalitaryzmów, które zmarły lub zostały zamordowane w wyniku działań terroru komunistycznego oraz zbrodni niemieckich
Poznaj historię walki oraz odnalezienia szczątków Żołnierza Niezłomnego Józefa Bosia ps. „Franek”! Związane z nim artefakty IPN przekazuje do Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim
„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”
Na kilka tygodni przed Poznańskim Czerwcem członkowie aparatu represji dyskutowali o podległości służbowej osób wykonujących wyroki śmierci oraz trybie postępowania z ciałami straconych. Uczestnicy dali swoimi decyzjami świadectwo przywiązania do dotychczasowych, stalinowskich praktyk.
Kwatera 301 – panteon węgierskiego narodowego męczeństwa
Węgrzy także mają swoją „Łączkę”. To kwatera 301 Nowego Cmentarza na obrzeżach Budapesztu. Grzebano tu potajemnie ofiary komunistycznego terroru.
Od 1 września 1939 r. aż przez siedem dni polscy żołnierze z Westerplatte bohatersko odpierali ataki niemieckie z morza, ziemi i powietrza, stając się symbolem polskiego oporu. Identyfikacje poległych (z cyklu „Ekspertyza”)
Ekshumacje żołnierzy Armii Ochotniczej i upamiętnienie jej bohaterów
Pamięć o wojnie polsko-bolszewickiej jest silnie obecna w działaniach Instytutu Pamięci Narodowej - w tym Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa. Prowadzone są ekshumacje i pochówki żołnierzy, odnawiane ich groby oraz pomniki im poświęcone, powstają także nowe upamiętnienia.
Identyfikacje ofiar totalitaryzmów. Sylwetki zidentyfikowanych - lipiec 2022
Uroczystość wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar totalitaryzmów. Ogłoszenie nazwisk 30 osób, których szczątki zostały odnalezione i zidentyfikowane w ramach działań Instytutu Pamięci Narodowej
Bunkier „Uskoka”
W konspiracji działał od początku 1941 r. Wiosną 1944 r. zorganizował na terenie Obwodu AK Lubartów oddział partyzancki, podejmując działania przeciwko niemieckim siłom okupacyjnym. Po wkroczeniu Sowietów na Lubelszczyznę rozformował grupę, ale już pod koniec lata 1944 r., zagrożony aresztowaniem, podjął ograniczone działania z zakresu samoobrony.
Wieluńska „Łączka”
Wieluń – miasto na pograniczu Dolnego i Górnego Śląska oraz Wielkopolski i Ziemi Łódzkiej. To tutaj działała jedna z najbardziej rozbudowanych partyzantek antykomunistycznych na terenie dzisiejszego województwa łódzkiego.
Stefan Półrul – marynarz, który miał nigdy nie wrócić do domu
Szczątki zamordowanego przez komunistów bosmanmata Stefana Półrula zostały odnalezione w czerwcu 2008 r. na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. 55 lat od swojej śmierci w więzieniu nr 1 we Wrocławiu został pochowany w rodzinnej ziemi.
Polegli w obronie granicy – o żołnierzach Wieluńskich Batalionów Obrony Narodowej
Stary Ochędzyn to niewielka wieś położona obecnie na granicy woj. łódzkiego i wielkopolskiego. Dawniej przechodziła tu granica pomiędzy II RP a III Rzeszą Niemiecką. Wśród mieszkańców Ochędzyna wciąż żywa jest pamięć o wydarzeniach z września 1939 r., kiedy toczyły się tu krwawe walki z atakującymi wojskami niemieckimi.
Skazani na zapomnienie - poszukiwania Wyklętych (odc. 48 cyklu)
Gdzie Niemcy dokonywali pierwszych masowych egzekucji na ziemi łódzkiej? Ile ofiar pochłonęły ich zbrodnie? Jak natrafiono na groby zbiorowe w Lesie Lućmierskim?
Jarosław Skrodzki „Zeks”, „Jur” – żołnierz Wileńskiego Okręgu AK
W okolicy wsi Raubiszki (Litwa) w 2020 r. pracownicy Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadzili prace ekshumacyjne. Podjęto szczątki sześciu mężczyzn. Prace poszukiwawcze poprzedziła żmudna kwerenda archiwalna: specjaliści Wydziału Kresowego analizowali akta rosyjskie, polskie i litewskie.
Tożsamość ukryta w materii. Identyfikacja przedmiotów grobowych w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie
Podczas badań archeologiczno-ekshumacyjnych prowadzonych w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni wykopano wiele przedmiotów osobistych, fragmentów umundurowania, elementów wyposażenia wojskowego lub policyjnego.
Badania IPN na terenie praskiego więzienia „Toledo” w Warszawie
Budynek „Toledo” – jedno z najważniejszych miejsc na mapie „czerwonego terroru” – został rozebrany w latach siedemdziesiątych XX w., a dziś jedyne ślady po nim to niewielki fragment zachowanego muru więziennego oraz pomnik poświęcony ofiarom więzionym tam w początkowym okresie komunizmu. W 2020 r. na terenie „Toledo” odkryliśmy szczątki pomordowanych Bohaterów.
Czerwone mury krwawego Mokotowa
W więzieniu mokotowskim w okresie terroru stalinowskiego zamordowano na podstawie orzeczeń sądów wojskowych ok. 350–400 osób. Szacuje się, że blisko tysiąc innych zamęczono w trakcie śledztwa.
Wrocławskie Osobowice - walka o prawdę o komunistycznych zbrodniach
„Na zawsze pozostaną w naszej pamięci”. Ślady ofiar zbrodni katyńskiej na cmentarzu w Bykowni pod Kijowem
Odebrali nam naszych najbliższych - ojców i matki, synów i córki, mężów i żony, braci i siostry. Odebrali nam nasze wsparcie, opokę i miłość. Zamordowali, ukryli, zdeptali godność i chcieli odebrać pamięć.
Pochowani pod śmietnikiem
Wyzwaniem jest nie tylko ustalenie miejsc pochówku Wyklętych, lecz także identyfikacja ich szczątków. Jak wyglądają poszukiwania żołnierzy powojennego podziemia?
Glosa porucznika Kotona
W latach 1944–1956 zwłoki straconych po wykonaniu wyroku śmierci członków podziemia niepodległościowego, osób zamęczonych w ubeckich katowniach oraz tych, którzy zostali pojmani po odniesieniu ran w walce, bardzo często trafiały do anonimowych grobów.
Sylwetki 26 osób zidentyfikowanych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN (12.08.2021)
„Ekspertyza. Badanie szczątków generała Sikorskiego”
Ulmowie nie byli jedynymi. Ziemia polska wciąż kryje dowody martyrologii Polaków (odc. 33)
Eksterminacja pacjentów szpitali psychiatrycznych na Pomorzu Gdańskim w 1939 r.
W czasie II wojny światowej pierwszy raz w dziejach ludzkości wprowadzono w życie plan – który do tej pory był tylko ideą – zakładający masową eksterminację ludzi nieuleczalnie i psychicznie chorych. Pierwsze takie egzekucje miały miejsce na Pomorzu Gdańskim.
Niemiecka ekshumacja w Katyniu 1943
„Kochany Tatusiu. Jesteśmy niespokojni, bo nie mamy wiadomości ani listu. Wysłaliśmy 100 rubli i paczkę, i rzeczy, o które Tatuś prosił. My jesteśmy zdrowi i na tym samym miejscu. Proszę się o nas nie bać. Gdy się zobaczymy... Twoja Stacha. 15 lutego 1940 r.”.
„Ekspertyza. Czaszki przywiezione z Katynia”
Ekspertyza. Identyfikacja „Inki”
Miejsce pochówku ofiar więzienia na Zamku w Lublinie w latach 1944–1954
Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Unickiej w Lublinie stał się miejscem pochówków ofiar systemów totalitarnych: niemieckiego nazizmu w latach 1939–1944 oraz komunizmu – po 1944 r. Były to głównie ofiary więzienia na Zamku w Lublinie. Chowano tam także ciała osób zmarłych i zakatowanych w siedzibach lubelskich placówek aparatu bezpieczeństwa oraz partyzantów poległych w obławach.
Żołnierze wolnej Polski. Wyklęci odnalezieni w Małopolsce (t. 1)
Prace Wydziału Kresowego na Białorusi i Litwie
We wrześniu 2017 roku zespół Wydziału Kresowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN odnalazł na Białorusi polskich żołnierzy poległych w czasie II wojny światowej. Wcześniej podobne poszukiwania prowadzono na Litwie.
Na katowickich Panewnikach
Mroźne przedpołudnie ostatniego dnia 1946 r. Panewniki – spokojny zakątek na uboczu wielkiego miasta, oddychający jednostajnym rytmem liturgii godzin we franciszkańskim klasztorze. Wzdłuż wąskiej alejki więzienna ciężarówka nieśpiesznie przedziera się pośród zasp torem znanych sobie kolein, na sam koniec cmentarza. Dół niezbyt głęboki, ale dość szeroki, by przyjąć sześć prostych trumien złożonych obok siebie.
#Powracamyposwoich Łukasza Cieplińskiego jeszcze szukamy... (odc. 27 cyklu)
Wraca pamięć
Dwa uroczyste pogrzeby nieznanych polskich żołnierzy, odnalezionych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, zorganizowano we wrześniu 2019 r. na Litwie. W ciągu trzech lat na Wileńszczyźnie udało się ekshumować szczątki 24 polskich żołnierzy, do których dotarł IPN dzięki wskazówkom otrzymanym od miejscowej ludności i kwerendom archiwalnym.
Hekatomba na Polesiu. Losy 4. kompanii Batalionu Fortecznego KOP „Sarny” i poszukiwania szczątków żołnierzy
Sowieckie uderzenie w 1939 r. przeżył co piąty żołnierz 4. kompanii Batalionu Fortecznego KOP „Sarny”. Dziś spadkobiercy tradycji Korpusu szukają szczątków zabitych w walce, zamordowanych przez Armię Czerwoną i zaginionych.
Ekshumacja ofiar niemieckich zbrodni w Białutach k. Działdowa jako dowód polityki eksterminacyjnej III Rzeszy. Skuteczność akcji „1005”
Prokurator KŚZpNP na miejscu zbrodni. Niemiecki karny obóz pracy Treblinka I (dyskusja)
Obowiązek wobec Polski
Wśród osób, o których pamięć miała zgodnie z wolą komunistów zniknąć, znalazł się Edmund Bukowski. Niezmiernie aktywny i oddany sprawie niepodległości Polski żołnierz.
Przywrócić pamięć. Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku...
Tajemnice panewnickich lasów
Nigdy już zapewne nie poznamy dokładnej liczby ofiar pierwszych dni września 1939 r. w Katowicach. Ustalenia śledztwa, jakie prowadził katowicki oddział IPN mówią o około 150 zabitych - zarówno w walkach, jak i egzekucjach.
Orędownik sprawy katyńskiej. Profesor François Naville
François Naville – profesor, członek Międzynarodowej Komisji Lekarskiej w 1943 r. w Katyniu – stał się niestrudzonym orędownikiem prawdy o tragicznych losach polskich oficerów. Dzięki jego obecności jako przedstawiciela państwa neutralnego, wiarygodność prac tej komisji była trudna do podważenia.
Adam Stanisław Kuchciewicz, ps. Wiktor. Jak odnaleziono jego szczątki?
Bronisław Chajęcki w więzieniu mokotowskim
„To co mam się powiesić? Ja chcę żyć i będę żył”. Tak w początkach marca 1949 r. Bronisław Chajęcki skwitował stwierdzenie współwięźnia, że nie uda mu się uciec z komunistycznego aresztu. Nie wiedział, że jego rozmówca jest agentem celnym i informuje bezpiekę o wszystkich jego zamierzeniach.
Droga do identyfikacji
Jesteśmy powołani, by przywracać imiona i nazwiska ludziom, którym komuniści chcieli je na zawsze odebrać. Jesteśmy po to, by dotrzeć do każdego, kto pomoże w ustaleniu tożsamości ofiar. Droga do tego celu bywa kręta i niełatwa – i aby ją pokonać, nieraz musimy wyjść z roli urzędnika.
Po co uczyć o „Łączce”?
Ucząc o ofiarach zbrodni komunizmu, o poszukiwaniu ich grobów, afirmujemy fundamentalne wartości, takie jak wolność, niepodległość, prawda, poszanowanie człowieka i jego praw, także po jego śmierci – czyli te pojęcia naszej cywilizacji, na których powinna opierać się edukacja.
Ostatni Rycerze Rzeczypospolitej
O fenomenie Żołnierzy Wyklętych i ich obecności we współczesnym życiu społecznym, z prof. Krzysztofem Szwagrzykiem, zastępcą prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, rozmawia dr Rafał Leśkiewicz, redaktor naczelny portalu przystanekhistoria.pl
Tata chciał, żebym była dzielna
Zofia Pilecka-Optułowicz, córka rotmistrza Pileckiego, Dama Orderu Odrodzenia Polski, Kustosz Pamięci Narodowej roku 2015, w wywiadzie udzielonym Karolinie Wichowskiej opowiada o swoim ojcu, o jego stosunku do świata i o tym, jak wyglądało życie jego najbliższych w kraju rządzonym przez komunistów.
Fort III w Pomiechówku. Pierwszy etap prac ekshumacyjnych
W październiku 2018 r. Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej rozpoczęło prace ekshumacyjne w Forcie III w Pomiechówku. W bieżącym roku został zakończony pierwszy etap tych prac. Będą one nadal prowadzone w następnych latach.
Powązkowska „Łączka”
Od lata 1944 r. komuniści rozpoczęli proces sukcesywnego przejmowania władzy w Polsce. W ciągu kilku lat, wspierani przez Związek Sowiecki, doprowadzili do likwidacji zbrojnego i politycznego oporu, opanowali wszystkie struktury państwa, nadając mu totalitarny charakter. Po latach odnajdujemy szczątki ofiar komunistycznego terroru.
Wracamy po Was! Historia oddziału "Bartka"
Poszukiwania polskich żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r.
Ekshumacje żołnierzy i policjantów poległych w 1939 roku
Jednym z podstawowych zadań Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN jest poszukiwanie, ekshumacja i przenoszenie szczątków ludzkich z mogił wojennych w godne miejsca. Najczęściej są to lokalne cmentarze. Przyjrzyjmy się niektórym ekshumacjom związanym z wojennymi pochówkami z września 1939 r.
Siedmiu z „Łączki”
We wtorek 16 września 1947 roku funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego ujęli na Dolnym Śląsku majora Hieronima Dekutowskiego „Zaporę”, cichociemnego, legendarnego dowódcę zgrupowania partyzanckiego AK, DSZ i WiN na Lubelszczyźnie oraz siedmiu towarzyszących mu oficerów.
90s. historii: Poszukiwania grobu mjr. Henryka Dobrzańskiego "Hubala"
Poszukiwanie i identyfikacja ofiar zbrodni systemów totalitarnych. Doświadczenia polskie w kontekście europejskim
Systemy totalitarne XX w. pozostawiły po sobie wiele ofiar, których miejsca spoczynku do dzisiaj pozostają nieznane. Rozwój nauki sprawił jednak, że coraz więcej z tych miejsc udaje się odnaleźć, a nierzadko nawet ustalić tożsamość znajdujących się w nich szczątków.
Ekshumacje. Kto już ma swój grób, a kto jeszcze czeka…
Biuletyn IPN nr 3/2018 - Powrót bohaterów
Marcowy numer poświęcony jest polskim bohaterom – poszukiwanym i odnajdywanym przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka i Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN w kilkudziesięciu miejscach kaźni i na cmentarzach w Polsce, na Białorusi i na Litwie. Prace ekshumacyjne i identyfikacyjne opisują ci, którzy je prowadzą: archeolodzy, lekarze, antropolodzy i historycy.
Kwatera "Ł". Panteon narodowy pod cmentarnym murem
IPNtv - Podsumowanie ostatniego etapu prac ekshumacyjnych i archeologicznych na "Łączce".
IPNtv - Cmentarz Bródnowski. Podsumowanie kolejnego etapu prac ekshumacyjnych
IPNtv - Podsumowanie kolejnego etapu prac ekshumacyjnych w Kwaterze „Ł" – Warszawa, 11 października 2016
„Łączka”. Poszukiwania i identyfikacja ofiar terroru komunistycznego na warszawskich Powązkach
W lipcu 2012 r. w dziesiątkach rodzin polskich bohaterów z czasów II wojny światowej i pierwszych lat po jej zakończeniu odżyła na nowo nadzieja. Nadzieja na odnalezienie grobów ojców, wujów, stryjów, dziadków. Rozpoczęły się bowiem prace ekshumacyjne w kwaterze „Ł” na warszawskich Powązkach, zmierzające do odnalezienia i identyfikacji ofiar mordów sądowych z okresu komunizmu, straconych w więzieniu mokotowskim w latach 1948–1956. Kilka miesięcy później trzy rodziny uzyskały pewność, że ich bliskich pogrzebano właśnie na „Łączce”. Z czasem grupa ta zaczęła się
powiększać.
Żołnierze Wyklęci (odc. 35)
IPN TV - Prace poszukiwawcze na Cmentarzu Bródnowskim
Milcząc, wołają
Wystawa „Milcząc, wołają” autorstwa Piotra Życieńskiego poświęcona jest poszukiwaniom szczątków ofiar systemu komunistycznego, prowadzonym w kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na warszawskich Powązkach w latach 2012–2014 przez Instytut Pamięci Narodowej wraz z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w ramach projektu „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944–1956”.
IPN TV - Konferencja prasowa dot. nieznanych miejsc pochówku ofiar komunizmu - Warszawa, 28 lipca 2014
IPN TV - Prace archeologiczno - poszukiwawcze - Cmentarz Parafialny Warszawa - Służew 2014
IPN TV Białystok - Prace ekshumacyjne na terenie aresztu śledczego
IPN TV - wyniki identyfikacji ofiar terroru komunistycznego - Warszawa, 22 sierpnia 2013
Kwatera „Ł" - Łączka. Drugi etap poszukiwań. Relacja IPN TV z pierwszego dnia prac.
Wyniki ekshumacji ofiar terroru komunistycznego
Wyniki kolejnej identyfikacji ofiar reżimu komunistycznego
![„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”](/dokumenty/zalaczniki/166/mini/166-170361_m1-d7348.jpg)
