3 maja 1988 r. - początek strajku w Stoczni Gdańskiej
Trudny powrót. O biografii i upamiętnieniu Kazimierza Sabbata, Prezydenta RP na Wychodźstwie
Kiszczak-Jaruzelski, czyli cenzorzy w akcji
W ostatniej dekadzie PRL krajem rządził niepodzielnie Wojciech Jaruzelski przy wydatnym wsparciu Czesława Kiszczaka. Zapewne niewiele osób zdaje sobie sprawę, że duet generałów potrafił pełnić także rolę cenzorów.
"... uczciwość... pierwszy warunek niepodległości". Anna Walentynowicz o "Solidarności", tzw. wyborach 1989... (USA, 16 VI 1989; unikat z Archiwum IPN)
Polska niepodległościowa emigracja polityczna po 1945 r.
Sieroty po Kiszczaku
W 1990 r. zakończyły prace komisje weryfikujące funkcjonariuszy SB. Pozytywnie ocenieni zostali przyjęci w szeregi UOP oraz Policji.
Czy wywiad cywilny PRL został przejęty przez amerykańskie służby specjalne?
„Solidarność Walcząca 1982–1990”
Czesław Kiszczak cz. 2 (odc. 33)
Czesław Kiszczak cz. 1 (odc. 32)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych PRL
Cinkciarze, "szara strefa", przestępczość a transformacja ustrojowa
Od Wilczka do Balcerowicza, czyli 12 miesięcy, które wstrząsnęły Polską. Przekształcenia systemowe w gospodarce PRL w 1989 r.
Nielegalna rzeczywistość po Okrągłym Stole: Konstytucja Kwietniowa także po 1989 stanowiła jedyny legalny punkt odniesienia dla porządku prawnego w Polsce. Podsumowanie
Wybór Kołodziejczyka (jako szefa MON, po Siwickim, w rządzie Mazowieckiego) to efekt ustaleń Siwickiego, Jaruzelskiego i Kiszczaka jak utrzymać kontrolę reorganizacji wojska - głosy w dyskusji
Stan wojny wygasł, traktatu pokojowego (z Niemcami) nie było - głosy w dyskusji
1989/1990 - grupa namiestnicza Kremla na Polskę planuje jej przyszłość ustrojową: kierownictwo PZPR o zmianach w konstytucji PRL po kontrakcie Okrągłego Stołu
"...podczas weryfikacji SB zawiesić współpracę z agenturą. Ponowne jej podjęcie przez tych samych funkcjonariuszy po weryfikacji..." - to znaczy w tym, w co (się) zmieni(my) PRL
Prawa stalinowskiego i tzw. wyroków politycznych z okresu od 1944 r. nie odważono się uznać za ab initio nielegalne
"... legalne władze Rzeczypospolitej są w Londynie..." [16.09.1989, premier RP Edward Szczepanik]. Prezydent RP na Wychodźstwie i konstytucja kwietniowa a tzw. zmiany 1989
O aspiracjach NATO-wskich mowy nie było... O dyplomacji (po) PRL
W Londynie Mazowiecki rozmawiał z biznesmenami brytyjskimi, Prezydentowi RP R. Kaczorowskiemu spotkania odmówił. Polska na Wychodźstwie a tzw. zmiany (w) PRL
"W WSI powstały Oddziały Wschód i Zachód... dwa razy więcej kadry dalej było w Oddziale Zachód...". Kontr- i wywiad armii PRL (RP) 1989–1991
Od PRL do III RP (1989–1990). Wybór między legalizmem a kontynuacją?
Reżim Jaruzelskiego deportuje z PRL Kornela Morawieckiego - film operacyjny SB
Gdy komunistyczny reżim Jaruzelskiego przygotowywał się z wolna do podjęcia rozmów z tzw. konstruktywną opozycją, ludziom Moskwy w Warszawie niezbędne wydało się pozbycie się człowieka, który odrzucał jakiekolwiek rozmowy z komunistami. Ten film SB pokazuje wyrzucenie z PRL Kornela Morawieckiego, przywódcy "Solidarności Walczącej", 4 maja 1988 r.
Cień sprawy Katynia. O przyjaźni z ks. Stefanem Niedzielakiem i tajemnicy „depozytu katyńskiego”
W nocy z 20 na 21 stycznia 1989 roku – kilkanaście dni przed oficjalnym rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu – zamordowano Księdza Stefana Niedzielaka. Przedstawiamy opracowany przez Justynę Błażejowską fragment wspomnień Jana Olszewskiego o księdzu Prałacie i okolicznościach jego śmierci.
O początkach Urzędu Ochrony Państwa, czyli jak w Polsce powstały służby specjalne
Wiosną 1990 r. na fali zmian zapoczątkowanych obradami Okrągłego Stołu odbywającymi się rok wcześniej uchwalono ustawę z dnia 6 kwietnia o Urzędzie Ochrony Państwa. Jej wejście w życie to data rozpoczęcia procesu kształtowania się cywilnych służb specjalnych demokratycznej Polski.
Biuletyn IPN 4/2019 - Ostry stół
Na okładce najnowszego „Biuletynu IPN” uderza instalacja Jerzego Kaliny – okrągła tarcza piły do kamienia rzucona na ustawione wokół krzesła, i hasło numeru – ostry stół. O jaki stół chodzi? Dlaczego ostry?
Rozkaz – zniszczyć!
Masowa likwidacja akt Służby Bezpieczeństwa rozpoczęła się w drugiej połowie 1989 r. i trwała nieustannie do 31 stycznia 1990 r. Zniszczono w tym okresie znaczną część dokumentów dotyczących rozpracowywania Kościoła i opozycji.
„Transformacja ustrojowa: geneza, mechanizmy i skutki” - panel ogólny
Sprzeciw wobec ugody przy „okrągłym stole”
Likwidacji komunizmu, całkowicie wolnych wyborów i uwłaszczenia społeczeństwa domagali się w 1989 r. opozycjoniści skupieni wokół Kornela Morawieckiego. Były to postulaty idące znacznie dalej, niż chciała grupa Lecha Wałęsy.
Partnerzy z Solidarności mieli być „ubabrani”. Jan Olszewski o strategii komunistów dojścia do ugody
Tamta strona rozumowała na zasadzie: wybrani działacze „S” zgodzili się na rozmowy, porozumienie zostało właściwie tak czy inaczej zdecydowane. Zrobimy więc rzecz, nad którą przejdzie się w tych warunkach do porządku dziennego. Rzecz straszną, rzutującą na sumienia (jeżeli tak podniośle można to powiedzieć…) naszych partnerów. Dzięki temu siadając do oficjalnych rozmów, będą już „ubabrani”.
„Dosyć paktów z czerwonymi!”. Niezależne organizacje młodzieżowe wobec „okrągłego stołu”
Liderzy Solidarności wielokrotnie przyznawali, że powtórną rejestrację związku u schyłku lat osiemdziesiątych de facto wywalczyli młodzi ludzie. Jednak ze słowami uznania nie szły w parze decyzje włączenia przedstawicieli nowego pokolenia w kierownicze kręgi NSZZ „Solidarność”.
Dyskusja o Urzędzie Ochrony Państwa
Koszmarny śmiech Wałęsy. Fragmenty wspomnień
Do dzisiaj pamiętam zbiorowy śmiech Lecha Wałęsy i jego współpracowników, który wybuchł w momencie, kiedy poseł Kazimierz Świtoń ujawnił, że prezydent figuruje na liście osób zarejestrowanych przez Służbę Bezpieczeństwa jako tajni współpracownicy. Coś rzeczywiście koszmarnego.
90 sekund historii: 27 stycznia 1989 r. spotkanie w Magdalence
Niebezwarunkowa kapitulacja
Poranek 2 stycznia 2014 r. Niemrawo budzi się dzień – dla wielu wciąż trwa świąteczno-noworoczna przerwa w pracy. W jednej ze stacji radiowych rozmowa z działaczem parlamentarnej partii politycznej. Ocena minionego roku, plany na najbliższe miesiące, pytanie o zbliżające się historyczne rocznice.
„Z filmoteki bezpieki" odc. 86 - Wybory czerwcowe
Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 1 (lipiec 1986 – maj 1989)
Fala strajków latem 1980 r., a następnie będące jej konsekwencją narodziny Solidarności zapoczątkowały nową, najgłębszą fazę kryzysu państwa komunistycznego w Polsce. Postępujące od 1976 r. załamanie gospodarcze doprowadziło w 1980 r. do destabilizacji systemu politycznego opartego na hegemonicznej pozycji PZPR.
„Pokojowa przebudowa ustrojowa”? Wybory 4 czerwca 1989 r. na łamach poznańskiej prasy niezależnej
Wydarzenia 1989 r. były przedmiotem licznych artykułów, analiz i komentarzy na łamach prasy wydawanej poza cenzurą. Duże zainteresowanie budziły m.in. rozmowy Okrągłego Stołu, wybory parlamentarne 4 czerwca oraz różne aspekty transformacji ustrojowej.
Kardynał Franciszek Macharski (1927-2016)
W schyłkowym okresie PRL kard. Franciszek Macharski był jednym z najważniejszych hierarchów polskiego Kościoła. Odgrywał pierwszoplanową rolę jako bliski współpracownik Jana Pawła II, wiceprzewodniczący KEP i współprzewodniczący reaktywowanej we wrześniu 1980 r. kościelno-rządowej Komisji Wspólnej.
