Niepodległość Polski w prasie Stronnictwa Ludowego w latach trzydziestych XX wieku
Prasa partyjna odgrywała istotną rolę w życiu publicznym II RP. Pełniła nie tylko funkcje informacyjne, ale przede wszystkim miała służyć do promowania konkretnych programów politycznych. Znaleźć w niej można odniesienia do ważnych kwestii, w tym również niepodległości Polski.
Lider ludowców Wincenty Witos (1874–1945)
Zalicza się go do grona ojców Niepodległości, ale jego zasługi pozostają mniej znane od dokonań innych polityków zaangażowanych w odbudowę państwa polskiego.
Nic o nas bez nas! Początki niezależnego ruchu chłopskiego w PRL
Czterdzieści lat temu w rządzonej przez komunistów Polsce zaczął się odradzać niezależny ruch chłopski. Współdziałanie działaczy chłopskich z KSS KOR i ROPCiO oraz wsparcie dla samoorganizowania się wsi ze strony niektórych księży sprawiły, że w kraju zaczęły się mnożyć Komitety Samoobrony rolników.
Demokracja na sowiecką modłę – wybory do Sejmu z 19 stycznia 1947 roku
Zwycięstwo w powszechnym głosowaniu do Sejmu miało zapewnić komunistom pełnię władzy – tak też się stało, ale za cenę fałszerstwa wyborczego oraz represji, jakie dotknęły tysięcy Polaków, głównie działaczy opozycji.
Jan Antoł – gazda z pięćdziesiątego województwa
Jak to się stało, że Jan Antoł – związany ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym, organizacją satelicką wobec Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej – został regionalnym i ogólnopolskim liderem niezależnych solidarnościowych związków rolniczych?
Prymas wobec rolniczej „Solidarności”
Zaangażowanie kard. Stefana Wyszyńskiego na rzecz powstających po sierpniu 1980 r. związków zawodowych rolników indywidualnych prof. Andrzej Stelmachowski nazwał „ostatnią wielką akcją społeczną Prymasa Tysiąclecia”.
Wincenty Witos i Stanisław Mierzwa. Ludowcy w służbie Rzeczypospolitej
Małopolska od końca XIX wieku była bastionem ruchu ludowego. Partie ludowe cieszyły się tu dużym zaufaniem nie tylko wśród chłopów. Najwybitniejszymi ich działaczami byli Wincenty Witos i Stanisław Mierzwa. Obaj, działając w niekorzystnych dla nich czasach, nie mogli wprowadzić swych idei w życie.
Narodziny Niepodległej w pamiętniku wójta Słomki
Proces dochodzenia Polski do niepodległości w 1918 r. był długi i skomplikowany. Z perspektywy lokalnej znakomicie pokazał go Jan Słomka (1842–1932).
Wieś i chłopi w Polskim Państwie Podziemnym
Wrzesień 1939 r. rozpoczął najtragiczniejszy i najtrudniejszy okres dla Polaków – walka o przetrwanie już nie tylko narodowe, kulturalne, ale i biologiczne. Walka ta toczyła się niemal od pierwszych dni okupacji. Początkowo nieskoordynowana, żywiołowa, przynosiła wiele ofiar.
Polacy głosują PPR decyduje
Wolne wybory z powszechnym, tajnym głosowaniem – takie zobowiązanie w sprawie przyszłości Polski przyjęli w Jałcie przywódcy ZSRR, USA i Wielkiej Brytanii. Kandydatów miały wystawić „wszystkie partie demokratyczne i antynazistowskie”. Rzeczywistość okazała się zupełnie inna.
Pod czerwonym pręgierzem. Proces krakowski WiN i PSL w 1947 roku
Wycofanie się Niemców z okupowanych terenów Polski nie przyniosło Polakom oczekiwanej wolności. Totalitaryzm niemiecki zastąpiony został przez totalitaryzm sowiecki. Narzucona Polsce przez Kreml komunistyczna administracja dbała wyraźnieo interesy imperialne Związku Sowieckiego.
Wincenty Witos (1874–1945)
Wincenty Witos, „wójt z Wierzchosławic”, urodzony w podtarnowskiej wsi w rodzinie chłopskiej, dzięki samozaparciu i pracowitości doszedł do najwyższych godności w państwie. Był wieloletnim przywódcą ruchu ludowego, jednym z głównych budowniczych II Rzeczypospolitej i trzykrotnym jej premierem.
nr 10-11/2009
W najnowszym, podwójnym numerze „Biuletynu IPN” przedstawiono dzieje ruchu ludowego w okresie dwudziestolecia międzywojennego, podczas wojny i okupacji, w latach powojennych, aż do narodzin „Solidarności” na wsi. Obok rozmowy i syntetycznych szkiców ukazujących poszczególne etapy historii ludowców, na uwagę zasługują artykuły o ucieczce Stanisława Mikołajczyka (a ściślej o tym, czy i co bezpieka o niej wiedziała) oraz o wybranych postaciach związanych z ruchem ludowym: Stefanie Korbońskim, Janie Cieluchu, Jerzym Mara-Meÿerze i Zygmuncie Maciejcu.
Fot. NAC
