„Człowieczeństwo w życiu, świętość w śmierci”. Historia rodziny Ulmów, zamordowanych przez Niemców za pomoc Żydom.
Kim byli Józef i Wiktoria Ulmowie? Dlaczego Papież Franciszek zatwierdził dekret o beatyfikacji całej rodziny? Jak wygląda polska „świętość z sąsiedztwa”?
Beatyfikacja rodziny Ulmów to pierwsza beatyfikacja w Polsce, która dotyczy całej rodziny. Przez lata to IPN był główną instytucją, która przypominała o mordzie na tej rodzinie dokonali Niemcy.
Heroizm przezwyciężył lęk
„Ulmowie pokazują represyjność machiny niemieckiej wobec Polaków. U nas śmierć była karą za wiele czynów. Jest nadzieja, że ludzie na całym świecie za pośrednictwem Ulmów poznają też inne historie Polaków ratujących Żydów” – mówi Mateusz Szpytma, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej.
Josef Kokott. Funkcjonariusz żandarmerii niemieckiej współodpowiedzialny za śmierć rodziny Ulmów
Z zachowanych dokumentów wiemy, że co najmniej troje lub czworo pociech Ulmów osobiście zabił Josef Kokott – najmłodszy, a zarazem najbardziej brutalny i bezwzględny z żandarmów. Jako jedyny z oprawców z Markowej stanął po wojnie przed wymiarem sprawiedliwości i został skazany.
Dodatek historyczny IPN poświęcony rodzinie Ulmów
24 marca 1944 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali zamordowani wraz z siedmiorgiem dzieci za pomoc udzieloną Żydom pod okupacją niemiecką.
Wystawa „Świadectwo poMOCY” opiera się na historii tragedii rodziny Ulmów, stanowiącej punkt wyjścia refleksji nad człowieczeństwem, odruchem miłości, oraz postawą bezinteresownej pomocy.
Ulmowie – Błogosławieni z Markowej
Na Podkarpaciu, niedaleko Łańcuta, leży Markowa, gdzie w czasach II wojny światowej, tak jak w wielu innych polskich wsiach, ludzie musieli zmierzyć się z okrutną rzeczywistością okupacji niemieckiej. W 1942 r. w domu Ulmów – rodziców wówczas szóstki dzieci – ukrywało się ośmioro Żydów.
Nie tylko o Ulmach. O pomocy udzielanej Żydom przez Polaków podczas okupacji niemieckiej w latach 1939-1945
Pozycja popularyzatorska przybliżająca tematykę pomocy, jakiej udzielili obywatele polscy Żydom w czasie Holocaustu. Powstała z okazji beatyfikacji błogosławionej rodziny Ulmów z Markowej, którzy w 1995 r. zostali pośmiertnie odznaczeni tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Co wiemy o Polakach ratujących Żydów w czasie wojny? Czy istniała międzynarodowa pomoc Żydom mieszkającym na ziemiach polskich? Kim byli Polacy pomagający i ratujący Żydów?
Jaka była geneza i tworzenie niemieckiego prawa okupacyjnego penalizującego pomoc prześladowanym Żydom w Generalnym Gubernatorstwie? Jaki był niemiecki system kar za niesubordynację dla miejscowej ludności okupowanej Polski?
Jakie były motywacje Polaków ratujących Żydów? Kim byli uczestnicy zbrodni w Markowej? Czy sprawcy zbrodni na rodzinie Ulmów zostali ukarani?
Błogosławieni z Markowej
Dodatek historyczny Instytutu Pamięci Narodowej z okazji beatyfikacji rodziny Ulmów, 24 marca 1944 r. zamordowanych przez Niemców za pomoc Żydom.
Błogosławieni Sprawiedliwi. Życiorys Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich rodziny
Dlaczego, ryzykując życie, zdecydowali się na tak heroiczny krok? Historykowi trudno jest odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ – co zrozumiałe – nie dzielili się niepotrzebnie swoimi motywacjami. Pewne światło rzucają na to zakreślone w należącej do Ulmów Ewangelii przypowieści o Miłosiernym Samarytaninie oraz inny fragment o miłości bliźniego.
Kim byli Józef i Wiktoria Ulmowie? Jak pomagali Żydom? W jaki sposób doszło do dekonspiracji ich działalności? Jakie ponieśli konsekwencje? Jakie działania podejmowano w zakresie upamiętnienia heroicznej postawy rodziny Ulmów?
24 marca 1944 r. w okupowanej przez Niemców Markowej zginęło 17 osób – Polaków i Żydów. Jedyną „winą” rodziny Ulmów była chrześcijańska postawa miłości bliźniego. Jedyną „winą” ukrywanych Żydów była chęć przeżycia Zagłady
Rodzina Ulmów. Samarytanie z Markowej
Ulmowie byli wśród ok. tysiąca Polaków, którzy podczas II wojny światowej zapłacili życiem za ukrywanie Żydów. Niemieckie prawo okupacyjne stawiało na głowie całe chrześcijańskie pojmowanie sprawiedliwości. Za człowieczeństwo okrutnie karało, nagradzało zaś za podłość.
W 1942 r. Ulmowie przyjęli pod swój dach poszukującą pomocy ośmioosobową rodzinę Grünfeldów, Didnerów i Goldmanów. 24 marca 1944 r. wszystkich, 17 Polaków i Żydów, Niemcy zamordowali. Jedyną „winą” Ulmów była chrześcijańska miłość bliźniego, a ukrywanych Żydów - chęć przeżycia Zagłady
Mieszkańcy wsi zamordowani i represjonowani za pomoc Żydom
„Każdy Polak, który żyda przyjmie i przetrzyma […] staje się karygodnym. Również będzie karany karą śmierci, który uciekłym albo policyjnie niemeldowanym żydom użycza pomieszczenia albo wyżywienia względnie sprzedaje im środki żywnościowe”.
Samarytanie w czasie Zagłady
"Może by mi poradził/ rabi Nachman/ ale jak mam go znaleźć/ wśród tylu popiołów” – zastanawiał się Zbigniew Herbert w wierszu o zagładzie żydowskiego świata zgotowanej przez Rzeszę Niemiecką. W popiele zagłady odnajdujemy jednak diamenty człowieczeństwa. Tych, którzy w świecie zła wybierali miłość do drugiego człowieka, często płacąc za to swym życiem.
Akcja „Reinhardt” na prowincji. Przykład Markowej
Holocaust nie był przejawem spontanicznych działań takich czy innych grup narodowościowych. Był efektem działalności państwa – Rzeszy Niemieckiej – które podjęło ludobójcze decyzje i użyło całej swojej potęgi, aby wymordować naród żydowski.
Sprawiedliwi wzorem człowieczeństwa
Z dr. Mateuszem Szpytmą, zastępcą Prezesa IPN, pomysłodawcą i pierwszym szefem Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, a także honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, rozmawia Maciej Foks.
Ulmowie. Polscy Sprawiedliwi
Archiwalny dodatek do prasy.
Rzecz o Sprawiedliwych
Archiwalny dodatek do prasy.
