Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Fot. Muzeum Plakatu w Wilanowie, Oddział MNW

Sanacja

Audio/Video

Jak ewoluował ustrój polityczny II RP? Jakie wyglądały polityczne praktyki po zamachu majowym, i jaki był ich wpływ na funkcjonalność instytucji państwa? W jaki sposób władze traktowały opozycję?

Krakowskie obchody 11 listopada w międzywojniu
Artykuł

Krakowskie obchody 11 listopada w międzywojniu

Święto Niepodległości ma już długą tradycję. Celebrujemy je od 1920 r. Główne obchody odbywają się zawsze w stolicy państwa. Warto jednak spojrzeć także na uroczystości organizowane w innych miastach.

Nieheroiczny państwowiec. Błażej Stolarski (1880–1939)
Artykuł

Nieheroiczny państwowiec. Błażej Stolarski (1880–1939)

Błażej Stolarski należy do tych bohaterów niepodległości, których dokonań nie mierzy się udziałem w walce z bronią w ręku. Imponujące były jego osiągnięcia w pracy na rzecz budowy życia społecznego, politycznego i gospodarczego w tworzącym się po przeszło stuletniej niewoli organizmie państwowym.

Zamach majowy
Artykuł

Zamach majowy

U schyłku 1925 r. międzynarodowe położenie Polski wyraźnie się pogorszyło. Fakt ten ważył zapewne, ale nie determinował decyzji Piłsudskiego, by raz jeszcze wziąć na siebie odpowiedzialność za losy kraju. Drogą do tego celu wiodącą okazał się zamach majowy.

Audio/Video

Kim był Tadeusz Katelbach? Jakie tajemnice skrywa jego biografia? Dlaczego jako mieszkaniec stolicy wziął udział w obronie Lwowa? Jaką misję pełnił w ambasadzie RP w Berlinie? Czy był oficerem wywiadu? Dlaczego tyle uwagi poświęcał wolnomularzom i masonerii?

Ostatnie lata niepodległości
Artykuł

Ostatnie lata niepodległości

12 maja 1935 r. w Warszawie zmarł Józef Piłsudski. Jego śmierć była wstrząsem dla społeczeństwa, tym bardziej że informacje o chorobie Marszałka utrzymywano w tajemnicy. W kraju ogłoszono sześciotygodniową żałobę narodową.

Pomiędzy Moskwą a Berlinem
Artykuł

Pomiędzy Moskwą a Berlinem

Ład lokarneński, który w 1925 r. zastąpił porządek wersalski, nie zabezpieczał integralności terytorialnej II Rzeczypospolitej. Alians francusko-polski nie równoważył już stanu zagrożenia granicy zachodniej.

Audio/Video

Polityka zagraniczna II RP

Osiągnięcia i niepowodzenia II Rzeczypospolitej
Artykuł

Osiągnięcia i niepowodzenia II Rzeczypospolitej

Odbudowa państwa polskiego po przeszło wieku niewoli była procesem długotrwałym i żmudnym. II Rzeczpospolita powstawała na obszarach w znacznej części zniszczonych, w warunkach wojny trwającej dłużej niż w innych państwach europejskich.

Audio/Video

Polska myśl konserwatywna lat 30. XX wieku

Audio/Video

Polska polityka wschodnia 1918-1939

Audio/Video

Jakie były relacje religijne i narodowościowe na Kresach Wschodnich II RP? Na czym polegała rywalizacja polsko-ukraińska o sympatie miejscowej ludności?

Audio/Video

Zwolennicy i wyznawcy Komendanta: motywacje, fascynacje, hierarchia, konsekwencje

Marian Zyndram-Kościałkowski. Kariera piłsudczyka
Artykuł

Marian Zyndram-Kościałkowski. Kariera piłsudczyka

23 listopada 2020 r. Rada Miejska Białegostoku podjęła uchwałę, w której ustanowiła Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego patronem roku następnego. Radni chcieli w ten sposób upamiętnić drugiego po Józefie Piłsudskim honorowego obywatela miasta, zasłużonego dla rozwoju regionu białostockiego.

Audio/Video

Żydzi w II RP. Obywatele II RP wobec okupacji

Audio/Video

Pułkownicy. Rdzeń środowiska piłsudczyków

Audio/Video

Czy w 1939 r. II Rzeczpospolita była przygotowana do wojny? Co wiedziano o planach III Rzeszy i ZSRS? Jak uzbrojone i wyszkolone było polskie wojsko? Czy wobec zagrożenia należało prowadzić inną politykę zagraniczną?

Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz  (1864–1938)
Biogram / Biografia

Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864–1938)

Arcybiskup lwowski obrządku ormiańskiego walczył w parlamencie wiedeńskim o odrodzenie Polski, a potem zabiegał o korzystny kształt jej granic. Nieokiełznany temperament polityczny łączył z troską o ubogich i z głębokim życiem duchowym.

Audio/Video

„Pułkownicy”. Rdzeń środowiska piłsudczyków w systemie polityczno-ustrojowym II Rzeczypospolitej

Rządy sanacji
Artykuł

Rządy sanacji

Po zamachu majowym faktyczna władza znalazła się w rękach Marszałka Piłsudskiego. Zwycięzca nie ogłosił jednak objęcia rządów dyktatorskich. Ograniczył się jedynie do zalegalizowania dokonanego przewrotu.

Audio/Video

Józef Beck – nowe spojrzenie

Audio/Video

Na czym polegała koncepcja Międzymorza? Czy mogła zmienić układ sił w Europie? Jak do idei współpracy z Polską odnosiły się pozostałe kraje naszego regionu?

O ustroju II RP słów kilka...
Artykuł

O ustroju II RP słów kilka...

W listopadzie 1918 r., w specjalnym dekrecie gabinetu pod przewodnictwem Jędrzeja Moraczewskiego, określono tymczasową formę rządów w Polsce – zdecydowano, że będzie to republika. Te same zapisy powtórzono w tzw. Małej Konstytucji (1919), a następnie w Konstytucji marcowej (17 marca 1921).

Audio/Video

Piłsudski między Stalinem a Hitlerem

Audio/Video

Jak w okresie międzywojennym wyglądały oficjalne i nieoficjalne kontakty Polski i ZSRS? Czy można było nie dopuścić do paktu Ribbentrop-Mołotow?

Audio/Video

Czy polsko-niemiecki sojusz przeciwko ZSRS był możliwy? Czy II Rzeczypospolita Polska mogła być równorzędnym partnerem dla Niemiec? Na ile pakt Ribbentrop-Beck był prawdopodobny?

Audio/Video

Po zakończeniu I wojny światowej wielu polityków i działaczy społecznych wyrażało nadzieję, że ludzkość nigdy już nie doświadczy tak straszliwego konfliktu. Jak zatem doszło do wybuchu kolejnej wojny światowej, która przyniosła miliony ofiar?

Audio/Video

Na granicach niepodległej. Straż Graniczna 1928-1939

Historia zamachu na ministra Bronisława Pierackiego
Artykuł

Historia zamachu na ministra Bronisława Pierackiego

Najbardziej spektakularnym zamachem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów było zabójstwo Bronisława Pierackiego, ministra spraw wewnętrznych II RP. Decyzja o zamachu zapadła na specjalnej konferencji Prowidu Ukraińskich Nacjonalistów i Krajowej Egzekutywy OUN w Berlinie pod koniec kwietnia 1933 r.

Audio/Video

Każdy chce go oceniać… O Józefie Becku – Syn

Zasady w czasach pogwałcenia zasad. Radziwiłłowie w XX wieku
Artykuł

Zasady w czasach pogwałcenia zasad. Radziwiłłowie w XX wieku

Ród Radziwiłłów herbu Trąby wywodzi się z Wielkiego Księstwa Litewskiego, gdzie od XV w. piastował wysokie urzędy. Jego przedstawiciele już od XVI stulecia kształcili się na europejskich uniwersytetach, regularnie podróżowali za granicę. Nie brakuje w tej rodzinie osób wielce zasłużonych dla Polski.

Józef Piłsudski – patron na każde czasy
Artykuł

Józef Piłsudski – patron na każde czasy

12 maja 1935 r. na wieczna wartę odszedł Pierwszy Marszałek Polski Józef Piłsudski. Niedługo po jego śmierci wiele instytucji i budynków użyteczności publicznej przyjęło dobrowolnie imię Zmarłego. Wiele z nich nosi je do dziś, ale są też takie, które nie powróciły do przedwojennej tradycji.

Karpatczycy przed Tobrukiem
Artykuł

Karpatczycy przed Tobrukiem

Sygnatariuszami Umowy wojskowej o utworzeniu dywizji piechoty złożonej z Polaków we Francji, podpisanej sześć dni po dołączeniu Francji do wojny we wrześniu 1939 roku, byli ambasador RP Juliusz Łukasiewicz i premier Francji Eduard Daladier.

Audio/Video

Nie tylko Rothesay. Oficerskie obozy izolacyjne oraz obóz dyscyplinarny dla żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii (1940–1943)

<i>Umarł „Dziadek” siwy a żelazny…</i>
Artykuł

Umarł „Dziadek” siwy a żelazny…

„Piłsudski miał fanatycznych wielbicieli, którzy go kochali więcej niż własnych rodziców, niż własne dzieci, ale było wielu ludzi, którzy go nienawidzili […]. I oto nie znać było tego w dniu pogrzebu” – pisał Stanisław Cat-Mackiewicz.

<i>Państwo polskie jest wspólnem dobrem wszystkich obywateli</i>. Konstytucja z 23 kwietnia 1935 r.
Artykuł

Państwo polskie jest wspólnem dobrem wszystkich obywateli. Konstytucja z 23 kwietnia 1935 r.

Słowo „konstytucja” jest w ostatnich czasach jednym z modniejszych słów w Polsce. Obowiązującej obecnie ustawy zasadniczej z 1997 r., jedni bronią, stawiając ją nawet ponad życie obywateli, inni natomiast ją krytykują; pojawiają się pomysły jej zmiany lub opracowania całkiem nowej konstytucji.

Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie
Artykuł

Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie

Budowa kopca Piłsudskiego to wyraz szacunku dla człowieka, który przywrócił Polsce niepodległość. Ten największy z polskich kopców ma długą, niezwykle ciekawą historię, zdeterminowaną przez trudne i zmienne koleje XX w.

Najważniejszy dzień dla piłsudczyków? Rzecz o imieninach Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego
Artykuł

Najważniejszy dzień dla piłsudczyków? Rzecz o imieninach Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego

W roku 2017 obchodzono Rok Marszałka Józefa Piłsudskiego. Spoglądając na zestawienie uroczystości, dominującymi miesiącami były: maj i grudzień. Ma to swoje oczywiste uzasadnienie. Przypomnijmy jednak, dlaczego wśród miesięcy poświęconych postaci Marszałka powinien się znaleźć także marzec.

Stanisław Michałowski – wzór urzędnika II RP
Biogram / Biografia

Stanisław Michałowski – wzór urzędnika II RP

Jednym z najważniejszych zadań, przed którą stanęła u progu swego odrodzenia II Rzeczypospolita, było zbudowanie sprawnej administracji opartej na kompetentnej kadrze urzędników. Wzorem dla zaczynających tę niełatwą karierę mógł być Stanisław Michałowski.

Audio/Video

Wzorce konstytucji kwietniowej

Audio/Video

Ustrój Rzeczypospolitej w świetle konstytucji kwietniowej

Audio/Video

Wywiad II Rzeczypospolitej wobec wybuchu II wojny światowej (cz. I)

Wojciech Korfanty – emigracja i powrót do kraju
Artykuł

Wojciech Korfanty – emigracja i powrót do kraju

Mimo wybitnej roli Korfantego, odegranej w okresie kształtowania granic Rzeczypospolitej w latach 1918–1922, w dobie rządów sanacji jego zasługi były marginalizowane. W 1938 r. wyemigrował do Czechosłowacji. Powrócił w kwietniu 1939 r. i został aresztowany. Zmarł tuż po zwolnieniu z więzienia.

Obrońca demokracji
Biogram / Biografia

Obrońca demokracji

Mimo starcia z obozem piłsudczykowskim przy okazji wyboru marszałka sejmu Daszyński, świadom wagi spokoju dla pracy państwowej, starał się współpracować z politykami sanacyjnymi. Oczywiście najważniejsze były relacje z Józefem Piłsudskim.

Odszedł Wódz Narodu Józef Piłsudski
Artykuł

Odszedł Wódz Narodu Józef Piłsudski

12 maja roku 1935 zmarł Marszałek Józef Piłsudski – działacz niepodległościowy dowódca I Brygady Legionów, współtwórca II RP, pogromca Sowietów w roku 1920. Trwająca kilka dni pompa funebris Piłsudskiego była jedną z największych tego typu uroczystości, jakie kiedykolwiek odbyły się w Polsce.

Marszałek Józef Piłsudski (1867–1935)
Patroni naszych ulic

Marszałek Józef Piłsudski (1867–1935)

„Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek”. Te słowa, wypowiedziane przez prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego w dniu pogrzebu Józefa Piłsudskiego, znakomicie charakteryzują rolę Marszałka w dziejach Polski.

Audio/Video

90s. historii: 21 marca 1943r. powstała Krajowa Reprezentacja Polityczna

Audio/Video

90s historii: 26 lutego 1940r. utworzono Polityczny Komitet Porozumiewawczy

Gustaw Orlicz-Dreszer (1889–1936)
Biogram / Biografia

Gustaw Orlicz-Dreszer (1889–1936)

Gdy 16 lipca 1936 r. gen. Gustaw Orlicz-Dreszer wystartował o godzinie 13.50 z lotniska w Grudziądzu obierając kurs na Gdynię, nie wiedział, iż będzie to jego ostatni lot.

Audio/Video

Jak ewoluował ustrój polityczny II RP? Jakie wyglądały polityczne praktyki po zamachu majowym, i jaki był ich wpływ na funkcjonalność instytucji państwa? W jaki sposób władze traktowały opozycję?

Krakowskie obchody 11 listopada w międzywojniu
Artykuł

Krakowskie obchody 11 listopada w międzywojniu

Święto Niepodległości ma już długą tradycję. Celebrujemy je od 1920 r. Główne obchody odbywają się zawsze w stolicy państwa. Warto jednak spojrzeć także na uroczystości organizowane w innych miastach.

Nieheroiczny państwowiec. Błażej Stolarski (1880–1939)
Artykuł

Nieheroiczny państwowiec. Błażej Stolarski (1880–1939)

Błażej Stolarski należy do tych bohaterów niepodległości, których dokonań nie mierzy się udziałem w walce z bronią w ręku. Imponujące były jego osiągnięcia w pracy na rzecz budowy życia społecznego, politycznego i gospodarczego w tworzącym się po przeszło stuletniej niewoli organizmie państwowym.

Zamach majowy
Artykuł

Zamach majowy

U schyłku 1925 r. międzynarodowe położenie Polski wyraźnie się pogorszyło. Fakt ten ważył zapewne, ale nie determinował decyzji Piłsudskiego, by raz jeszcze wziąć na siebie odpowiedzialność za losy kraju. Drogą do tego celu wiodącą okazał się zamach majowy.

Audio/Video

Kim był Tadeusz Katelbach? Jakie tajemnice skrywa jego biografia? Dlaczego jako mieszkaniec stolicy wziął udział w obronie Lwowa? Jaką misję pełnił w ambasadzie RP w Berlinie? Czy był oficerem wywiadu? Dlaczego tyle uwagi poświęcał wolnomularzom i masonerii?

Ostatnie lata niepodległości
Artykuł

Ostatnie lata niepodległości

12 maja 1935 r. w Warszawie zmarł Józef Piłsudski. Jego śmierć była wstrząsem dla społeczeństwa, tym bardziej że informacje o chorobie Marszałka utrzymywano w tajemnicy. W kraju ogłoszono sześciotygodniową żałobę narodową.

Pomiędzy Moskwą a Berlinem
Artykuł

Pomiędzy Moskwą a Berlinem

Ład lokarneński, który w 1925 r. zastąpił porządek wersalski, nie zabezpieczał integralności terytorialnej II Rzeczypospolitej. Alians francusko-polski nie równoważył już stanu zagrożenia granicy zachodniej.

Audio/Video

Polityka zagraniczna II RP

Osiągnięcia i niepowodzenia II Rzeczypospolitej
Artykuł

Osiągnięcia i niepowodzenia II Rzeczypospolitej

Odbudowa państwa polskiego po przeszło wieku niewoli była procesem długotrwałym i żmudnym. II Rzeczpospolita powstawała na obszarach w znacznej części zniszczonych, w warunkach wojny trwającej dłużej niż w innych państwach europejskich.

Audio/Video

Polska myśl konserwatywna lat 30. XX wieku

Audio/Video

Polska polityka wschodnia 1918-1939

Więcej