Trzy rejsy niszczyciela ORP „Orkan”
W dwudziestoleciu międzywojennym zdecydowano, że okręty pływające pod banderą Polskiej Marynarki Wojennej będą nosiły nazwy gwałtownych zjawisk atmosferycznych.
Idziemy w pełen chwały bój. Generał Roman Szymański (1895–1974)
Generał Roman Szymański, jeden z najwybitniejszych polskich żołnierzy i bohaterów XX w., jest jednocześnie postacią niemal zupełnie nieznaną.
Zaskakująca inicjatywa. O ewakuacji Armii Andersa z Sowietów do Iranu polemicznie
W historiografii polskiej zakorzenił się pogląd, że ewakuacja wojsk polskich z ZSRS do Iranu w sierpniu 1942 r. była wynikiem porozumienia brytyjsko-sowieckiego zawartego ponad głową rządu polskiego. Rzadko kiedy wspomina się o militarnym znaczeniu tej inicjatywy.
Generał Władysław Anders. Bitwa o Monte Cassino
...Oto dziś dzień krwi i chwały... Bitwa o masyw Monte Cassino
Od zarania dziejów wszystkie próby marszu na Rzym od południa kończyły się na paśmie wzgórz nad doliną rzeki Liri. Każdy podporucznik armii włoskiej o tym wiedział, bo obronę (i atak) w tym rejonie studiowano w szkołach oficerskich jako klasyczny przykład pozycji górskiej o znaczeniu strategicznym.
Monte Cassino, Senio, Bolonia... O 3. Dywizji Strzelców Karpackich
9 maja 1942 r. Naczelny Wódz, gen. Władysław Sikorski, zatwierdził nazwę 3. Dywizji Strzelców Karpackich (3. DSK). Sześć dni wcześniej wydał rozkaz o jej sformowaniu z dniem 3 maja 1942 r. Dowódcą nowej formacji został gen. bryg. Stanisław Kopański, stojący dotychczas na czele, wsławionej obroną Tobruku, Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (SBSK).
Wkład Polonii francuskiej w odbudowę Wojska Polskiego (1939-1940)
Porażka II RP we wrześniu 1939 r. była szokiem dla Polaków nie tylko w kraju, ale i na świecie. Skonfrontowana z dwoma totalitarnymi sąsiadami, przy bierności sojuszników, nasza armia nie była w stanie powstrzymać agresorów. W początkach października walki ustały, a kraj znalazł się pod okupacją.
Karpatczycy przed Tobrukiem
Sygnatariuszami Umowy wojskowej o utworzeniu dywizji piechoty złożonej z Polaków we Francji, podpisanej sześć dni po dołączeniu Francji do wojny we wrześniu 1939 roku, byli ambasador RP Juliusz Łukasiewicz i premier Francji Eduard Daladier.
Nie tylko Rothesay. Oficerskie obozy izolacyjne oraz obóz dyscyplinarny dla żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii (1940–1943)
Tatuś, a nie ojciec – wspomnienie o gen. Władysławie Andersie
50. rocznica śmierci generała Władysława Andersa – wiernego rycerza Rzeczpospolitej Polskiej
Pięćdziesiąt lat temu 12 maja 1970 r., w 26. rocznicę rozpoczęcia bitwy o Monte Cassino, zmarł w Londynie gen. Władysław Anders. Zgodnie ze swoją wolą spoczął wśród żołnierzy 2. Korpusu na montecassińskiej nekropolii żegnany przez najbliższą rodzinę i wiernych Mu żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych.
Dialog o Dowódcy
W roku śmierci Generała Władysława Andersa na łamach paryskiej „Kultury” ukazała się drukiem okolicznościowa, wspomnieniowa rozmowa o Zmarłym, którą odbyli Gustaw Herling-Grudziński i Józef Czapski.
Bagnetem i piórem. Życie kulturalne 2. Korpusu
Agresja niemiecko-sowiecka na Polskę otworzyła kolejny rozdział w historii uchodźstwa polskiego. W powstałych diasporach – czy to w Paryżu, Londynie, Buzułuku, Bagdadzie, Jerozolimie, Kairze czy Rzymie – rozwijało się życie kulturalne.
Paweł Dąbrowski - ze wspomnień uczestnika walk o Monte Cassino
Jak słowo „Bóg” wróciło na sztandary Wojska Polskiego
Potrzeba było tragedii II wojny światowej, by dewiza „Bóg, Honor i Ojczyzna” pojawiła się znowu na polskich sztandarach wojskowych.
Polska 1. Dywizja Pancerna 1942–1947
Pancerniacy generała Stanisława Maczka zapisali wspaniałą kartę w historii polskiego oręża.
KOP w wojennej pożodze
We wrześniu 1939 r., gdy wrogowie z Zachodu i ze Wschodu przekroczyli granice naszego państwa, żołnierze KOP pierwsi stanęli do walki. Ich trud i wojenne losy przez wiele lat zacierane były w pamięci naszego społeczeństwa, omijano i dyskredytowano ich rolę.
Powojenne dylematy żołnierzy Andersa
W maju 1944 r. żołnierze 2. Korpusu po heroicznym boju zdobyli klasztor na wzgórzu Monte Cassino. Odwagi gratulowali im wszyscy sojusznicy. Po wojnie podziwiani bohaterowie stali się jednak dla państw zachodnich wielkim kłopotem; na emigracji żyli często w biedzie i zapomnieniu. Ci, którzy wrócili do kraju, byli represjonowani przez komunistów.
Wielka ewakuacja 1939-1940
17 września 1939 r. Naczelny Wódz marsz. Edward Rydz-Śmigły wydał „Dyrektywę ogólną”, która w związku z szybkimi postępami wojsk niemieckich i wkroczeniem Armii Czerwonej na teren Polski, nakazywała wycofanie oddziałów Wojska Polskiego „na Rumunię względnie Węgry”.
„Operacja Market Garden” z serii „Wojenna Odyseja Antka Srebrnego”
90s historii: 15 lutego 1941r. dokonano pierwszego zrzutu "cichociemnych"
90s historii: 31 marca 1892 r. urodził się Stanisław Maczek
90s. historii: 18 maja 1944 r. zakończyły się walki o Monte Cassino
90s. historii: 8 maja 1892 roku urodził się gen. bryg. Stanisław Sosabowski
90s. historii: 18 lipca 1944 r. zdobyto Ankonę
Biuletyn IPN nr 5/2018 - Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie
Majowy numer „Biuletynu IPN” otwierają dwa teksty o Józefie Piłsudskim – twórcy Niepodległości i pogromcy bolszewików.
IPNtv Wrocław: Szlakiem Pierwszej Pancernej (reż. Marcin Bradke)
„Politycznie obcy!”. Żołnierze Wojska Polskiego w zainteresowaniu komunistycznego aparatu represji i propagandy w latach 1944–1956
Niniejsza książka została poświęcona losom żołnierzy Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a także tych oficerów i szeregowych ludowego Wojska Polskiego, którzy postrzegali świat inaczej niż nowi włodarze kraju. Po 1944 r. stali się oni obiektem niewybrednej propagandy oraz zakrojonych na dużą skalę działań operacyjnych i śledczych sowieckiego oraz rodzimego aparatu represji.
Ryszard Kaczorowski (1919-2010)
Ryszard Kaczorowski, harcerz, członek Szarych Szeregów, więzień NKWD, żołnierz II Korpusu Polskiego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, działacz emigracyjny, przewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami
Kraju, członek Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej, ostatni prezydent RP na uchodźstwie 22 grudnia 1990 r. przekazał insygnia władzy prezydenckiej Lechowi Wałęsie. Jako harcerz wyznawał wartości: Bóg, honor, ojczyzna. Jako
mąż, ojciec i przyjaciel był troskliwy i wyrozumiały. Zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu Tu-154 w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. Jego śmierć stała się symbolicznym zwieńczeniem życia,
które poświęcił służbie Polsce.
Generał brygady Stanisław Sosabowski (1892–1967)
„Surowy i wymagający dla siebie samego, żąda też wiele od swych podkomendnych; ojcowski i sprawiedliwy w osądach swych i w karaniu, umie pozyskiwać zaufanie i miłość żołnierzy, tak skłonnych płacić sercem za serce. Posiada on ów tajemniczy dar, który zawsze przynosi obfite plony na polu bitewnym – dar nawiązywania węzłów uczuciowych pomiędzy dowódcą a podkomendnymi” – pisał o Sosabowskim
gen. Kazimierz Sosnkowski.
Generał broni Stanisław Maczek (1892–1994)
Stanisław Maczek trwale zapisał się na kartach historii Polski. Z wykształcenia filozof, miłośnik literatury ojczystej poświęcił się służbie wojskowej, stając się ojcem polskiej broni pancernej. Głośno było o nim już podczas walk o niepodległość i granice Polski po zakończeniu I wojny światowej.
Generał Władysław Anders (1892–1970)
Władysław Anders był zdolnym, ambitnym, dzielnym i sprawnym dowódcą - taktycznego bardziej niż operacyjnego szczebla dowodzenia. Jakkolwiek cechował go typowy dla kawalerzy- sty temperament, który nie zawsze sprzyjał trafnej ocenie sytuacji – czy to wojskowej pod względem operacyjnym czy politycznej – nie podlega dyskusji, że był szczerym i gorącym patriotą, symbolem niezłomnej walki o wolność Polski.
Generał Kazimierz Sosnkowski (1885–1969)
Niewielu jest Polaków, którzy talentami politycznymi i wojskowymi, niezłomnością charakteru, olbrzymią wiedzą z rozmaitych dziedzin nauki i sztuki, wreszcie niedającymi się przecenić zasługami i zdobyczami dla ojczyzny mogą się równać z gen. Kazimierzem Sosnkowskim.
Dzieje 2 Korpusu…inaczej!
Przedstawiamy wersję elektroniczną wystawy „Dzieje 2 Korpusu…inaczej!” przygotowaną z okazji 70. rocznicy bitwy pod Monte Cassino przez Oddziałowe Biuro Archiwizacji i Udostępniania Dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej-KŚZpNP we Wrocławiu.
nr 10-11/2007
„Biuletyn IPN” nr 10–11 (81–82) październik-listopad 2007 został poświęcony Polskim Siłom Zbrojnym na Zachodzie. Choć większość autorów koncentruje się na losach PSZ w czasie II wojny światowej i po niej, nie zapomnieliśmy także o Błękitnej Armii gen. Hallera. Czytelnik znajdzie w tym numerze również teksty o Zbrodni Katyńskiej oraz reportaż z VII Międzynarodowego Motocyklowego Rajdu Katyńskiego, napisany przez Jerzego Kirszaka – historyka z IPN, a jednocześnie wytrawnego motocyklistę. Warto wspomnieć, że Instytut Pamięci Narodowej patronuje temu rajdowi.
Kadr z filmu IPN „Niezwyciężeni”
