Podbita Polska w obiektywie podporucznika Wehrmachtu
Większość fotografii i filmów, które zostały wykonane w pierwszym etapie wojny przez niemieckiego podporucznika Augusta Gauera, przedstawia sceny codziennego życia w wojennej rzeczywistości. Jednak pomiędzy fotografiami wojennych zniszczeń, konnych przejażdżek i narciarskich wypadów znaleźć można również slajd przedstawiający nieznane dotąd ujęcia zwłok legendarnego „Hubala”.
Eksterminacja polskiej inteligencji, masowe egzekucje, aresztowania, pacyfikacje polskich wsi, zagłada ludności żydowskiej. Ponura codzienność okupowanej Polski uwieczniona na fotografiach
Dawne techniki retuszu fotografii
Często uważa się, że modyfikowanie obrazu fotograficznego i jego obróbka stała się możliwa dopiero po pojawieniu się fotografii cyfrowej i oprogramowania komputerowego do edycji obrazów cyfrowych. Sąd ten jest jednak błędny.
Historia zapisana w fotografii. Tajemnice warszawskich pomników. Gospodarzem spotkania jest Pan Zygmunt Walkowski - badacz i dokumentalista historii najnowszej, zwłaszcza okresu II wojny światowej i dziejów Powstania Warszawskiego. Wybitny znawca ikonografii (zwłaszcza fotograficznej i filmowej) walczącej stolicy.
Kto jest autorem kronik filmowych powstania warszawskiego? W jaki sposób do naszych czasów przetrwał materiał filmowy dokumentujący walkę powstańców z niemieckim okupantem? Jak czytać historię zapisaną w zdjęciach i filmach?
Prawda zapisana na kliszy. Fotografowie w Powstaniu Warszawskim
Po kapitulacji Warszawy w 1939 r. Niemcy rozpoczęli likwidację polskiej administracji i instytucji kultury. Rozwiązano m.in. stowarzyszenia artystyczne, zajęto ich siedziby i skonfiskowano majątki, pozbawiając tym samym twórców środków do życia. Podobny los spotkał fotografów.
Liczący 1200 archiwalnych zdjęć album jest największym wydanym zbiorem fotografii prezentującym oblicza niemieckiego i sowieckiego terroru na okupowanych w latach II wojny światowej ziemiach polskich.
Portrecista powstania. Eugeniusz Lokajski
Jak opisać Powstanie Warszawskie? Niewielu jest dziś ludzi, którzy pamiętają te wydarzenia. Niewiele jest miejsc, które choćby przypominają stolicę w 1944 r. Wszystko zamarło na zdjęciach pozostających świadectwem tamtych dni.
Kobiety w Powstaniu Warszawskim
Spoglądają na nas ze zdjęć. Przewijają się w powstańczych piosenkach. Powracają nieustannie we wspomnieniach i relacjach. Bez tysięcy kobiet, które czynnie przyłączyły się do sierpniowego zrywu, nie można nawet wyobrazić sobie Powstania Warszawskiego.
Fotografie spod szafotu
W zbiorach IPN znajduje się kilkadziesiąt fotografii przedstawiających egzekucję siedmiu mężczyzn na nasypie kolejowym. Zostały wykonane w Krakowie, w czerwcu 1942 r., głównie przez Niemców, którzy urządzali sobie wycieczki na miejsce zbrodni, fotografując nie tylko szubienicę z ciałami straconych cywilów, ale też pozując do zdjęć na jej tle lub tuż obok.
Fotograf z Energopolu
Andrzej Świderski, pracownik firmy Energopol, uczestniczył w wyjazdach upamiętniających zamordowanych polskich oficerów w Charkowie organizowanych przez tę firmę jesienią 1990 r. Brał również udział jako fotograf w ekshumacji polskich oficerów prowadzonej od 25 lipca do 7 sierpnia 1991 r. przez polsko-rosyjską ekipę ekshumacyjną.
Historia pewnego wózka
Najsłynniejsze zdjęcie przedstawiające protestujących robotników w Radomiu 25 czerwca 1976 r. Jedno z kilkuset, jakie wykonali tego dnia funkcjonariusze milicji. Na ich podstawie identyfikowano potem i karano uczestników protestu. Za kierownicą wózka akumulatorowego Dariusz Markowski. Z uczestnikiem robotniczego protestu rozmawia Arkadiusz Kutkowski
Jak wyglądał Szczecin w latach 1945-1989? Kim byli szczecińscy fotografowie, fotograficy i fotoreporterzy? Co uwiecznili na swoich kliszach?
„Poprawianie” zdjęć w niemieckiej propagandzie
Władze III Rzeszy od początku wojny doceniały wagę propagandy i wykorzystywały ją najintensywniej ze wszystkich walczących państw. Czyniono to nie tylko przez odpowiednio redagowane komunikaty i informacje przekazywane w środkach przekazu (radio, gazety, komunikaty prasowe), ale też korzystano z nowych mediów wizualnych: filmu i fotografii.
Fotografia architektoniczna. Między artystyczną kreacją a naukową dokumentacją. Fototeka FINA jako źródło badań nad nieurzeczywistnioną historią kina PRL. Centralna Agencja Fotograficzna – fabryka zdjęć
Fotografie z nazistowskich badań rasowych i ludoznawczych na Podhalu w relacjach świadków II wojny. Co kryje ubecka teczka? Alternatywna strategia prezentacji dokumentacji osobowej komunistycznego aparatu represji. Działalność i zbiory Archiwum Etnograficznego przy Instytucie Antropologii i Etnologii UAM
Fotografie aparatu represji na ziemiach polskich z lat 1944-1989 i ich dalsze losy. Fotografia kryminalistyczna współcześnie – od miejsca zdarzenia do sali sądowej
„Niemy świadek” działań wojennych, czyli historia pewnej fotografii
We wrześniu i październiku 1939 r. media niemieckie prześcigały się w peanach wysławiających potęgę Wehrmachtu oraz rzekomy geniusz wodzowski Adolfa Hitlera – „Pierwszego Żołnierza Rzeszy Niemieckiej”. Jednocześnie starano się obarczyć Polaków winą za zniszczenia wojenne i cierpienia niewinnych istot.
Wojenne losy Zamku Królewskiego w fotografiach
Literatura poświęcona losom Zamku Królewskiego w czasie II wojny światowej jest bardzo bogata. W książkach, albumach, przewodnikach, filmach i artykułach prasowych przez lata zgodnie podkreślano, że zburzenia Zamku dokonano po upadku Powstania Warszawskiego, ale podawane daty różnią się między sobą.
Fotografowie Powstania Wielkopolskiego
Wydarzenia w Wielkopolsce, zapoczątkowane 27 grudnia 1918 r. wybuchem Powstania Wielkopolskiego, mają bogatą dokumentację ikonograficzną. Dziejącą się historię utrwalili na kliszach liczni fotografowie cywilni i wojskowi.
„Nigdy przed mocą nie ugniemy szyi”. Obóz internowania w Potulicach 1981–1982 i Centralna Agencja Fotograficzna 1951–1991
Fotoreporterzy, dziennikarze, polityczni decydenci - realia agencji fotograficznej PRL
Materiały audiowizualne i zdjęcia przechowywane w archiwach służą nie tylko naukowcom. Sięgają po nie także filmowcy i artyści. Używa się ich też m.in. do angażowania w poznawanie lokalnych historii
Fotografie i filmy to ważny budulec narracji w ekspozycjach muzealnych. Mogą służyć zarówno do opowiedzenia o dziejach narodu, jak i samego medium. Jak robią to Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Muzeum Fotografii w Krakowie?
Jakie fotografie i materiały audiowizualne przechowywane są w Archiwum IPN i w jaki sposób upowszechnia się wiedzę na ich temat? Co przedstawiają fotografie z Archiwum Ringelbluma, jakie były ich losy i jak są prezentowane?
Kadry z niecodziennego życia – opracowanie i konserwacja albumu Agnieszki Wisły
W 2019 roku do zbiorów Archiwum IPN trafiła spuścizna Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Wśród wielu interesujących, cennych i unikatowych dokumentów oraz artefaktów znalazł się prywatny album Agnieszki Wisły.
Fotograf (w) Stoczni. Rozmowa o albumie „Stocznia Szczecińska”
Pielgrzymki Jana Pawła II do PRL w dokumentach Oddziałowego Archiwum IPN w Gdańsku
W okresie PRL stosunki między komunistycznymi władzami państwowymi a Kościołem Katolickim były, delikatnie mówiąc, nie najlepsze. Charakterystyczna dla tego czasu była walka toczona przez oba te podmioty o tzw. rząd dusz w społeczeństwie polskim.
Powstania śląskie i plebiscyt w obiektywie. „Rysowanie za pomocą światła” a sprawa Śląska
Lata 1919-1921 to szczególny okres w dziejach Górnego Śląska przede wszystkim ze względu na ówczesne polityczne, propagandowe i wojskowe zmagania o państwową przynależność tego regionu.
Kolekcja Jadwigi i Zofii Klimkiewicz w zbiorach białostockiego oddziału Archiwum IPN
Projekt Archiwum Pełne Pamięci, powołany do istnienia w 2017 roku, skupia swoje działania na przyjmowaniu do zasobu, zabezpieczaniu i udostępnianiu przechowywanych w domowych archiwach materiałach.
Tadeusz Ignacy Rylski. Fotograf i żołnierz AK
W sąsiedztwie Muzeum Narodowego w Kielcach przy pl. Najświętszej Marii Panny 2 mieszkał i pracował zasłużony dla miasta fotografik, współzałożyciel Automobilklubu Kieleckiego i żołnierz Armii Krajowej, Tadeusz Ignacy Rylski.
Pamiątki rodziny Stachlewskich we wrocławskim Archiwum IPN
Ponad tysiąc darczyńców zaufało Instytutowi Pamięci Narodowej i przekazało bądź udostępniło swoje najcenniejsze pamiątki w ramach projektu Archiwum Pełne Pamięci.
Szczeciński Grudzień 1970 r. został dobrze udokumentowany m.in dzięki fotografom i fotografikom, którzy znaleźli się w samym środku Grudniowej Rewolty w Szczecinie. Jakie emocje towarzyszyły w chwili naciskania spustu migawki? Kto fotografował, kogo i dlaczego? Jakie były dalsze losy fotografii?
Dwujęzyczny album z fotografiami Juliena Bryana wykonanymi w czasie jego wizyt w Związku Sowieckim w latach 1930–1937, 1946–1947 oraz 1956–1959, ukazującymi m.in. życie codzienne w Moskwie, Leningradzie, Kijowie i innych miastach, na wsi oraz na Kaukazie i Syberii
Flotylla Fotografii
12 spotów informacyjnych o historii Flotylli Pińskiej uwiecznionej na zdjęciach z unikatowego albumu bosmana Jana Kurka. Flotylla stanowiła część Marynarki Wojennej RP i w latach 1919-1939 operowała na rzekach Polesia
Stefan Pierzchalski prowadząc zakład fotograficzny w Katowicach, dokumentował wydarzenia związane z burzliwymi dziejami Górnego Śląska w okresie powstań śląskich i plebiscytu (1919–1921), a później pierwszymi latami istnienia województwa śląskiego w granicach II Rzeczypospolitej
Pamięć narodu zamknięta w archiwaliach
Od ponad dwudziestu lat Instytut Pamięci Narodowej podejmuje wielokierunkowe działania, by ocalić od zapomnienia historie jednostek, które składają się na dzieje naszej ojczyzny.
Obrazy II wojny światowej w materiałach fotograficznych i filmowych
Triumf wojny
Przerażenie. Strach. Groza. Jedno z tych uczuć – a może wszystkie – maluje się na twarzy kobiety uwiecznionej na zdjęciu. Obiektyw aparatu uwięził w kadrze wykrzywione rysy, jakby kobieta skamieniała. Zdjęcie wykonano 12 września 1939 roku w Końskich.
Śmierć miasta w obiektywie niemieckich lotników
W archiwum IPN znajdują się dwie niezwykłe klisze negatywowe. Są to reprodukcje zdjęć lotniczych ze zbiorów Narodowej Administracji Archiwów i Nagrań w College Park, przekazane w 1992 roku Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Jedna z nich zasługuje na szczególną uwagę.
„Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie już nie istnieje” – raport Jürgena Stroopa
W 2013 roku IPN udostępnił w formie cyfrowej dokument wyjątkowy w ludzkich dziejach. „Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie już nie istnieje” – „raport" Jürgena Stroopa, przygotowany dla Heinricha Himmlera po zagładzie warszawskiego getta w 1943 roku.
Fot. Sławek Kasper (IPN)
