Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Zbrodnie komunistyczne

Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku
Artykuł

Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku

W pierwszych miesiącach 1945 r. tysiące Górnoślązaków, głównie mężczyzn, zostało przez władze sowieckie wezwanych do wykonania dwutygodniowych prac na zapleczu frontu. Byli przekonani, że będą udrażniać drogi, naprawiać wodociągi, usuwać szkody wojenne. Mylili się. Zostali potraktowani jako tzw. żywe reparacje.

Obozy pracy po II wojnie światowej w województwie śląsko-dąbrowskim
Artykuł

Obozy pracy po II wojnie światowej w województwie śląsko-dąbrowskim

Po zakończeniu działań wojennych komuniści często wykorzystywali infrastrukturę dawnych obozów niemieckich, tworząc obozy pracy. Tak było na Śląsku. Do kopalń węgla kamiennego, gdzie brakowało rąk do pracy, kierowano przymusowo jeńców wojennych, volksdeutschów, osoby pochodzenia niemieckiego, żołnierzy podziemia antykomunistycznego (Polaków i Ukraińców) oraz przestępców kryminalnych.

„Zamordowano mu kolegów na terenie kopalni”
Artykuł

„Zamordowano mu kolegów na terenie kopalni”

W Wigilię 1981 r. w godzinach porannych na stacji kolejowej w Sędziszowie (woj. kieleckie) zatrzymany został pracownik Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach. Podróżował pociągiem, aby święta spędzić w rodzinnych stronach.

Nauczyć rozumu robotników, skazać dziennikarkę, uniewinnić zbrodniarzy
Artykuł

Nauczyć rozumu robotników, skazać dziennikarkę, uniewinnić zbrodniarzy

„Dlaczego w Gdyni Stoczni urządzono pułapkę, zagoniono do niej ludzi i otwarto do nich ogień z broni maszynowej?” – pytała Wiesława Kwiatkowska.

Walka komunistów z PSL na przykładzie Kielecczyzny
Artykuł

Walka komunistów z PSL na przykładzie Kielecczyzny

„W stronnictwie legalnym PSL znajdują przytułek wszelkie elementy wrogo ustosunkowane do obecnego ustroju tak, że PSL jest w opozycji do obecnej rzeczywistości, skupiając wokół siebie reakcję spod różnych znaków…”.

Męczennik
Artykuł

Męczennik

Milionowe tłumy na trasie papieskiej pielgrzymki z 1983 r. nie zaniepokoiły władzy. Nie wiadomo zresztą, czy zabrakło politycznej woli, czy wręcz wyobraźni. Co więcej, zapewne już wówczas zaczęto się zastanawiać, jak zniszczyć wpływ Kościoła, a zwłaszcza tych księży, którzy jawnie stanęli po stronie „Solidarności”, takich, jak ksiądz Jerzy Popiełuszko.

Strzał w plecy
Artykuł

Strzał w plecy

W biały dzień funkcjonariusz enerdowskiej bezpieki zastrzelił Polaka, który pragnął dostać się do wolnego świata. Instytut Pamięci Narodowej chce postawić sprawcę przed sądem.

Audio/Video

11 października 1953 r. w więzieniu w Białymstoku rozstrzelano kpt. Kazimierza Kamieńskiego "Huzara", członka antykomunistycznego podziemia, skazanego w pokazowym procesie na trzynastokrotną karę śmierci!

Audio/Video

Operacja „Lawina” to zbrodnia bez precedensu popełniona przez aparat komunistycznej bezpieki na żołnierzach polskiego podziemia niepodległościowego. We wrześniu 1946 r. komuniści zamordowali blisko setkę żołnierzy oddziału NSZ kpt. Henryka Flamego „Bartka”.

Audio/Video

„Droga Mamusiu, wraz z otrzymaniem tego listu przestaniesz mieć syna (…). Tak Mamo… odchodzę z tego świata (…). Do zobaczenia w chwale Boga!” - pisał w liście do rodziców Marian Olejniczak, zamorodwany przez komunistów w 1949 r.

Audio/Video

Jako oddziałowa więzienia św. Michała w Krakowie złożyła konspiracyjną przysięgę wstępując do antykomunistycznego podziemia. Następnie doprowadziła do uwolnienia 71 więźniów. W 1946 r. została rozstrzelana. W chwili śmierci Irena Odrzywołek miała 20 lat.

Stalinowski „sędzia” Ludwik Kiełtyka
Artykuł

Stalinowski „sędzia” Ludwik Kiełtyka

Zaliczany jest do grona najbardziej bezwzględnych przedstawicieli organów wojskowego wymiaru sprawiedliwości okresu stalinowskiego w Polsce. W latach 1947-1953 skazał na karę śmierci ponad 200 osób. W przytłaczającej większości wyroki te wydał nie mając ukończonych 30 lat ani studiów prawniczych.

„Liceum” przed sądem. Proces polskiej siatki wywiadowczej
Artykuł

„Liceum” przed sądem. Proces polskiej siatki wywiadowczej

18 lipca 1947 r. zapadł wyrok w głośnym procesie pokazowym Warszawy w sprawie osób z siatki wywiadowczej o kryptonimie „Liceum”. Pokazowy proces członków wywiadu AK był pokłosiem aresztowania jego dowódców – Henryka Żuka i Barbary Sadowskiej.

Audio/Video

Rotmistrz Witold Pilecki. Po brutalnym śledztwie i sądowej farsie skazany na karę śmierci. Został zamordowany przez komunistów w więzieniu na warszawskim Mokotowie 25 maja 1948 r.

Dowódca akcji na Radomsko. Porucznik Jan Rogulka „Grot” (1913–1946)
Biogram / Biografia

Dowódca akcji na Radomsko. Porucznik Jan Rogulka „Grot” (1913–1946)

Największa i najbardziej spektakularna akcja zbrojna Konspiracyjnego Wojska Polskiego została przeprowadzona w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Głównym jej celem było uwolnienie więźniów z aresztu miejskiego w Radomsku. Cena sukcesu była jednak wysoka. Wielu jej uczestników, w tym dowódca, porucznik Jan Rogulka, wpadło w ręce komunistów i straciło życie jeszcze przed upływem miesiąca.

Pierwsze kary śmierci Temidy białostockiego garnizonu (1944)
Artykuł

Pierwsze kary śmierci Temidy białostockiego garnizonu (1944)

Konflikt światowy jeszcze się nie skończył, gdy komuniści w najlepsze instalowali swoje rządy w kraju nad Wisłą. Po zajęciu przez Sowietów terenów przedwojennego województwa białostockiego w lipcu 1944 r. i tu szybko przystąpili do realizacji swojego politycznego planu. W pierwszej kolejności miał im w tym pomóc wojskowy wymiar sprawiedliwości.

Audio/Video

Jak komuniści mordowali swoich przeciwników? Kiedy zinstytucjonalizowano mechanizm mordowania tych, którzy walczyli o niepodległość czy sprzeciwiali się systemowi komunistycznemu? W jaki sposób próbowano nadać pozory legalności morderstwom politycznym? Kim byli nieznani sprawcy?

Stefan Górski. Cichociemny w celi śmierci
Artykuł

Stefan Górski. Cichociemny w celi śmierci

Spośród 316 cichociemnych, których przerzucono od kraju, 9 zostało straconych wyrokiem stalinowskich sądów. Jednym z nich był Stefan Górski ps. „Brzeg”. W 1939 r. zdał tzw. „małą maturę”. Do egzaminu dojrzałości podchodził już w Anglii, jako naznaczony dwoma latami tułaczki po Europie żołnierz PSZ. Całe jego dorosłe życie upłynęło w cieniu wojny i totalitarnego terroru.

Ostatni bój „Roja”
Artykuł

Ostatni bój „Roja”

Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój”, żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego poległ w walce w trakcie obławy zorganizowanej przez żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego oraz funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej.

Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci
Biogram / Biografia

Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci

Uczestnik bitwy o Wielką Brytanię, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, ofiara reżimu komunistycznego. Urodzony 3 kwietnia 1922 r. w Wilnie Władysław Śliwiński to jeden z wielu bohaterów, którzy mieli być skazani na zapomnienie.

Emanuel Prokesch vel Jan Baranowski. Przyczynek do dziejów konspiracji wileńskiej w Polsce północnej w 1946 r.
Artykuł

Emanuel Prokesch vel Jan Baranowski. Przyczynek do dziejów konspiracji wileńskiej w Polsce północnej w 1946 r.

Emanuel Prokesch rozpoczął karierę wojskową w 1918 r. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej i wojnie w 1939 r. W konspiracji znalazł się w strukturze Okręgu Wileńskiego AK. Po zakończeniu wojny udzielał wsparcia majorowi „Łupaszce” na Pomorzu.

IV Zarząd Główny Zrzeszenia WiN
Artykuł

IV Zarząd Główny Zrzeszenia WiN

W grypsie z celi śmierci płk Łukasz Ciepliński pisał do rodziny: „Pytam – czy ofiary nasze nie pójdą na marne, czy niespełnione sny powstaną z mogił…? Wierzę – nie pójdą, sny wstaną, syn zastąpi ojca, Ojczyzna niepodległość odzyska”.

„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”
Artykuł

„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”

Na kilka tygodni przed Poznańskim Czerwcem członkowie aparatu represji dyskutowali o podległości służbowej osób wykonujących wyroki śmierci oraz trybie postępowania z ciałami straconych. Uczestnicy dali swoimi decyzjami świadectwo przywiązania do dotychczasowych, stalinowskich praktyk.

1 Marca: kto kogo zabił
Artykuł

1 Marca: kto kogo zabił

Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” jest polskim świętem państwowym, w którym hołd składamy bohaterowi zbiorowemu. 1 marca czcimy jednak także konkretnych bohaterów. Dzieje się tak i dlatego, że to święto jest obchodzone w dniu związanym ze szczególnym wydarzeniem. A mówiąc precyzyjnie: z konkretną zbrodnią komunistyczną.

Niemców zastąpili Sowieci. Pierwsze uderzenie w podziemie niepodległościowe na ziemi wadowickiej
Artykuł

Niemców zastąpili Sowieci. Pierwsze uderzenie w podziemie niepodległościowe na ziemi wadowickiej

W lipcu 1945 r. komuniści zadali pierwszy cios strukturom Śląsko-Cieszyńskiego Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Do ostatnich dni tzw. Polski ludowej nie potrafili jednak poprawnie rozszyfrować struktur konspiracji, której dowództwo miało siedzibę w Wadowicach.

Audio/Video

Bohaterowie walki o niepodległość, którzy po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną zostali ofiarami komunistycznych zbrodni. Fieldorf, Pilecki i inni – czy po wojnie musieli zginąć?

Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956
Artykuł

Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956

„Inżynieria strachu” z lat 1944–1948, sfałszowanie referendum z 1946 r. i wyborów z 1947 r. doprowadziły do załamania postaw oporu wobec wprowadzanego reżimu. Powszechny terror końca lat czterdziestych i pierwszej połowy lat pięćdziesiątych miał złamać wolę oporu w społeczeństwie. W znacznej mierze okazał się skuteczny.

Egzekucja majora. Śmierć Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”
Artykuł

Egzekucja majora. Śmierć Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”

8 lutego 1951 r. miała miejsce egzekucja legendarnego dowódcy 5. Brygady Wileńskiej AK, mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”. Wyrok wykonano w więzieniu mokotowskim, a miejsce pochówku przez wiele lat pozostawało nieznane.

Represje komunistyczne w świetle materiałów z archiwum Konspiracyjnego Wojska Polskiego
Artykuł

Represje komunistyczne w świetle materiałów z archiwum Konspiracyjnego Wojska Polskiego

Podobnie jak w innych rejonach Polski, także na terenie działalności KWP dochodziło w okresie powojennym do masowych komunistycznych represji, zarówno wobec żołnierzy AK i innych ugrupowań niepodległościowych, jak i ludności cywilnej. Organizacja dowodzona przez „Warszyca” starała się dokumentować wszelkie wykroczenia Sowietów oraz ich polskich kolaborantów.

Kwatera 301 – panteon węgierskiego narodowego męczeństwa
Artykuł

Kwatera 301 – panteon węgierskiego narodowego męczeństwa

Węgrzy także mają swoją „Łączkę”. To kwatera 301 Nowego Cmentarza na obrzeżach Budapesztu. Grzebano tu potajemnie ofiary komunistycznego terroru.

Samobójstwo czy zbrodnia UB? Zagadka śmierci Jana Rodowicza „Anody”
Artykuł

Samobójstwo czy zbrodnia UB? Zagadka śmierci Jana Rodowicza „Anody”

Według oficjalnej wersji komunistów niespełna 26-letni Jan Rodowicz zabił się 7 stycznia 1949 roku, wyskakując w chwili nieuwagi śledczego z okna MBP. Czy śmierć ta była upozorowanym samobójstwem, a „Anoda” został zakatowany w pokoju przesłuchań? Co wydarzyło się wtedy w Warszawie na Koszykowej?

„Było mi wszystko jedno, co podpiszę…”
Artykuł

„Było mi wszystko jedno, co podpiszę…”

W chwili wybuchu II wojny światowej miała szesnaście lat. W 1943 r. w Radomsku wstąpiła do Wojskowej Służby Kobiet – działającej od marca 1940 r. w strukturach Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. W AK służyła do chwili jej rozwiązania w styczniu 1945 r. Po kilkumiesięcznej przerwie powróciła do działalności konspiracyjnej.

Proces „Warszyca”
Artykuł

Proces „Warszyca”

W efekcie zdrady jednego z podkomendnych, pod koniec czerwca 1946 r. aresztowany został komendant Konspiracyjnego Wojska Polskiego kpt. Stanisław Sojczyński. Po okresie kilkumiesięcznego śledztwa, w grudniu odbył się proces, w trakcie którego „Warszyc” okazywał niezłomną postawę, piętnując system komunistyczny.

Leśnik, cichociemny, wyklęty
Artykuł

Leśnik, cichociemny, wyklęty

Czesław Rossiński, cichociemny, żołnierz Armii Krajowej i podziemia niepodległościowego został zamordowany 12 kwietnia 1945 r. w więzieniu na Zamku w Lublinie. Był to ostatni, tragiczny akt długiej i barwnej historii bohaterskiego leśnika, działacza społecznego i oficera.

Audio/Video

O projekcie „Archiwum Zbrodni” - osądzenia zbrodni PRL z lat 80. XX w. i wyjaśnienia tych dotąd niewyjaśnionych, nie tylko bezkarnych, ale bez choćby symbolicznego zadośćuczynienia Ofiarom

Audio/Video

Prowokacja na Chłodnej poprzedzała męczeństwo ks. Jerzego. Co dokumenty i relacje mówią o tych wydarzeniach? Jaką rolę w tych działaniach MSW Kiszczaka odegrał ówczesny rzecznik rządu Jerzy Urban? Co wiemy o prawdziwych mocodawcach tamtych wydarzeń?

Akowska „wtyczka” w wojewódzkim UB w Łodzi
Artykuł

Akowska „wtyczka” w wojewódzkim UB w Łodzi

Nie wszyscy byli żołnierze AK ujawnili się w 1945 r., a spośród tych, którzy to zrobili, część nie przerwała działalności. Nadal gromadzili informacje, tym razem na temat struktur i funkcjonowania komunistycznego aparatu bezpieczeństwa oraz sytuacji społeczno-politycznej i ekonomicznej kraju. WUBP w Łodzi rozpracowywał ich w ramach sprawy o kryptonimie „Miotła”.

Zdawało się im, że go unicestwili…
Wywiad

Zdawało się im, że go unicestwili…

"Dzień był pochmurny. Ulica, przy której stał budynek sądu – zamknięta dla ruchu. Wszędzie milicyjne wozy. Na wewnętrznym dziedzińcu sądu – pojazd z armatką wodną. Nad tym wszystkim krążył helikopter. I ta pustka dookoła…" O procesie toruńskim z ks. Antonim Ponińskim rozmawia Katarzyna Maniewska.

„Solidarność żyje!” – dodatek do „Gazety Wrocławskiej” z 27 sierpnia 2022
Dodatki do prasy

„Solidarność żyje!” – dodatek do „Gazety Wrocławskiej” z 27 sierpnia 2022

Obchody drugiej rocznicy narodzin „Solidarności” miały przebiegać w Lubinie spokojnie, ale formacje Milicji Obywatelskiej przemocą rozpędziły ludzi. Od kul zginęły 3 osoby, a 11 zostało rannych.

Audio/Video

31 sierpnia 1982 roku na Placu Wolności w Lubinie doszło do manifestacji związanej z rocznicą Porozumień Sierpniowych. Mimo pokojowego charakteru demonstracji Milicja Obywatelska brutalnie zaatakowała jej uczestników

Audio/Video

O śmierci Anody całe lata krążyły legendy – mniej lub bardziej prawdopodobne. Czy wiemy już wszystko na ten temat? Co tak naprawdę działo się w trakcie przesłuchiwań? Jaki był kres podróży życiowej tego żołnierza Powstania Warszewskiego?

Szafarze śmierci. Sędziowie sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (luty – czerwiec 1946)
Artykuł

Szafarze śmierci. Sędziowie sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (luty – czerwiec 1946)

Na początku lutego 1946 r. utworzono wydziały doraźne przy sądach okręgowych, których głównym celem było jak najszybsze spacyfikowanie antykomunistycznego podziemia zbrojnego. W trakcie kilkumiesięcznej działalności te tak zwane „sądy na kółkach”, których składy orzekające rekrutowały się z sędziów i prokuratorów wojskowych, orzekły kilkaset wyroków śmierci.

Audio/Video

Poznaj historię gmachu Aresztu Śledczego przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie! Jaka była praktyka funkcjonariuszy UB podczas przesłuchań? Kim byli sprawcy? Kim ofiary?

Z Sowietami przeciw Polakom: UB i LWP w Obławie Augustowskiej
Artykuł

Z Sowietami przeciw Polakom: UB i LWP w Obławie Augustowskiej

Jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w powojennej historii Polski była sowiecka operacja wojskowa przeprowadzona w lipcu 1945 r. na terenie obecnego pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego, głównie w Puszczy Augustowskiej i okolicach do niej przyległych. W historiografii przyjęło się nazywać ją Obławą Augustowską. Spośród ok. 7 tys. zatrzymanych wtedy osób do dziś nieustalona liczba nigdy nie wróciła do domu, ale wiemy, że zostali zamordowani.

Ciągłość zbrodni – egzekucje AK-owców w lubelskim zamku
Artykuł

Ciągłość zbrodni – egzekucje AK-owców w lubelskim zamku

Stanisław Siwiec wraz Tadeuszem Beneszem i Franciszkiem Gadzałą byli pierwszymi żołnierzami Armii Krajowej zamordowanymi przez reżim komunistyczny w Więzieniu na Zamku w Lublinie w 1944 r.

Wieluńska „Łączka”
Artykuł

Wieluńska „Łączka”

Wieluń – miasto na pograniczu Dolnego i Górnego Śląska oraz Wielkopolski i Ziemi Łódzkiej. To tutaj działała jedna z najbardziej rozbudowanych partyzantek antykomunistycznych na terenie dzisiejszego województwa łódzkiego.

Stefan Półrul – marynarz, który miał nigdy nie wrócić do domu
Artykuł

Stefan Półrul – marynarz, który miał nigdy nie wrócić do domu

Szczątki zamordowanego przez komunistów bosmanmata Stefana Półrula zostały odnalezione w czerwcu 2008 r. na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. 55 lat od swojej śmierci w więzieniu nr 1 we Wrocławiu został pochowany w rodzinnej ziemi.

Czerwiec – Październik
Artykuł

Czerwiec – Październik

Jubileuszowy, XX zjazd KPZS, obradujący od 14 do 25 lutego 1956 r. w Moskwie, nie zapowiadał się sensacyjnie. Nie zmienił się skład kierownictwa. Nowych treści trudno było doszukiwać się w wypełnionych frazesami mowach. Sytuacja zmieniła się jednak po ostatnim nocnym, zamkniętym posiedzeniu zjazdu, w czasie którego aktualny szef KPZS, Nikita Chruszczow, wygłosił referat.

Audio/Video

Monte. Więzienie dwóch totalitaryzmów 1939-1989

To było oczywiste zabójstwo – i to z premedytacją. Mecenas Jan Olszewski o śmierci Stanisława Pyjasa
Źródło historyczne

To było oczywiste zabójstwo – i to z premedytacją. Mecenas Jan Olszewski o śmierci Stanisława Pyjasa

Jan Olszewski, jeden z najdłużej działających i najbardziej zaangażowanych obrońców politycznych w okresie PRL, dysponował wiedzą na temat mechanizmów funkcjonowania aparatu partyjnego i bezpieczeństwa. Z tego powodu jego stanowisko w sprawie śmierci Stanisława Pyjasa wydaje się godne najwyższej uwagi.

Pogrzebany nocą
Artykuł

Pogrzebany nocą

Pierwsze lata rządów komunistów w Polsce charakteryzowały się stosowaniem szerokiego zakresu represji wobec rzeczywistych i wyimaginowanych wrogów systemu. Osoby takie mordowano, katowano, łamano życie prywatne im oraz ich rodzinom.

W pułapce „Cezarego” – Dionizy Sosnowski
Artykuł

W pułapce „Cezarego” – Dionizy Sosnowski

Operacja „Cezary” – jedna z największych prowokacji UB, przez ponad cztery lata fingująca istnienie V Komendy WiN – miała za cel neutralizację przeciwników systemu, infiltrację i skompromitowanie środowisk emigracyjnych, rozgrywanie wywiadów zachodnich. Dionizy Sosnowski był jedną z jej śmiertelnych ofiar.

Fejgin, Romkowski, Różański. Upadek stalinowskich katów
Artykuł

Fejgin, Romkowski, Różański. Upadek stalinowskich katów

23 kwietnia 1956 r. aresztowano Anatola Fejgina i Romana Romkowskiego. Tych dwóch ludzi, razem z trzecim – skazanym pół roku wcześniej, Józefem Różańskim – symbolizuje stalinowski terror w Polsce.

Śmierć przyniesiona w święconce. Likwidacja szefa PUBP w Hrubieszowie Jacentego Grodka
Artykuł

Śmierć przyniesiona w święconce. Likwidacja szefa PUBP w Hrubieszowie Jacentego Grodka

Za plecami wkraczających w lipcu 1944 r. na Lubelszczyznę frontowych oddziałów Armii Czerwonej posuwały się jednostki mające na celu zainstalowanie na zajmowanych terenach nowej administracji podległej komunistom. Od samego początku przystąpiono do tworzenia struktur komunistycznego aparatu represji.

Badania IPN na terenie praskiego więzienia „Toledo” w Warszawie
Artykuł

Badania IPN na terenie praskiego więzienia „Toledo” w Warszawie

Budynek „Toledo” – jedno z najważniejszych miejsc na mapie „czerwonego terroru” – został rozebrany w latach siedemdziesiątych XX w., a dziś jedyne ślady po nim to niewielki fragment zachowanego muru więziennego oraz pomnik poświęcony ofiarom więzionym tam w początkowym okresie komunizmu. W 2020 r. na terenie „Toledo” odkryliśmy szczątki pomordowanych Bohaterów.

Audio/Video

„Dla oczyszczenia terenu z band”. LWP przeciwko żołnierzom polskiego podziemia niepodległościowego

Ostatni niezłomni Rzeszowszczyzny. Rozpracowanie i likwidacja oddziału NZW Adama Kusza „Garbatego”
Artykuł

Ostatni niezłomni Rzeszowszczyzny. Rozpracowanie i likwidacja oddziału NZW Adama Kusza „Garbatego”

Na początku 1950 roku oddziały podziemia prawie nie istniały. Amnestia z lutego 1947 doprowadziła do ujawnienia się większości żołnierzy. Pozostały tylko niewielkie grupy tych, co nie uwierzyli w „dobrodziejstwa” komunistów lub byli do walki zmuszeni wskutek prześladowań po skorzystaniu z amnestii.

„Babinicz” ze Skomlina. Alfons Olejnik (1921-1947)
Artykuł

„Babinicz” ze Skomlina. Alfons Olejnik (1921-1947)

W areszcie WUBP w Łodzi 18 stycznia 1947 r. został rozstrzelany ppor. Alfons Olejnik „Babinicz”, dowódca jednego z najlepiej zorganizowanych oddziałów partyzanckich Konspiracyjnego Wojska Polskiego. W chwili śmierci miał 26 lat.

To był maj osiemdziesiątego trzeciego…
Artykuł

To był maj osiemdziesiątego trzeciego…

Ten dzień mógł być jak każdy inny. Jednak tragiczny splot wydarzeń sprawił, że zaważył na życiu kilku młodych ludzi.

Czerwone mury krwawego Mokotowa
Artykuł

Czerwone mury krwawego Mokotowa

W więzieniu mokotowskim w okresie terroru stalinowskiego zamordowano na podstawie orzeczeń sądów wojskowych ok. 350–400 osób. Szacuje się, że blisko tysiąc innych zamęczono w trakcie śledztwa.

Audio/Video

Jaka była struktura Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie w latach 1946-1955? Jaką rolę odgrywał on w instalowaniu władzy komunistycznej w powojennej Polsce? Kto w nim orzekał?

Proces Aleksandra Życińskiego przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Kielcach
Artykuł

Proces Aleksandra Życińskiego przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Kielcach

Wojskowe sądy rejonowe należały do najbardziej represyjnych instytucji Polski „ludowej” w pierwszym okresie jej ustanawiania. Rozmieszczone w każdym województwie placówki wniosły niepośledni wkład w utrwalanie komunistycznej władzy.

Audio/Video

„Ekspertyza. Ucieczki ku wolności”

„A czy to jest prawdziwy ksiądz?” Nocne grzebanie ofiar rewolty grudniowej przez kapelanów wojskowych w Trójmieście
Artykuł

„A czy to jest prawdziwy ksiądz?” Nocne grzebanie ofiar rewolty grudniowej przez kapelanów wojskowych w Trójmieście

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych i tragicznych elementów Grudnia ’70 były pochówki ofiar. Organizowane naprędce, późnym wieczorem, czasem w nocy, także w niedzielę, urągały wszelkim zwyczajom i tradycjom.

Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”
Artykuł

Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”

Śmierć niewinnych górników w pierwszych dniach stanu wojennego nie mogła ujść uwagi Zachodu. Masakrę w Katowicach potępiły nawet tamtejsze partie komunistyczne.

Czego nie wiemy o pacyfikacji w kopalni „Wujek”?
Artykuł

Czego nie wiemy o pacyfikacji w kopalni „Wujek”?

Sąd Najwyższy oddalił 22 kwietnia 2009 r. skargi kasacyjne 13 skazanych członków plutonu specjalnego ZOMO, biorących udział w pacyfikacji kopalni „Wujek” 16 grudnia 1981 r. Wszystko wskazuje na to, że historia wymierzania sprawiedliwości wobec sprawców śmierci 9 górników tej kopalni dobiegła końca.

„Używają ostrej amunicji…”. Pacyfikacja kopalni „Wujek” oczami świadków
Artykuł

„Używają ostrej amunicji…”. Pacyfikacja kopalni „Wujek” oczami świadków

Te strzały usłyszała cała Polska. Chociaż władze uczyniły wszystko, by zablokować informacje, od 16 grudnia 1981 r. przekazywano sobie wieści o bohaterskiej obronie strajkującej kopalni „Wujek”.

Audio/Video

Uczeń Reja w Warszawie, w opozycji od 1981 - jako szesnastolatek. Bibuła, akcja na pomnik Dzierżyńskiego... Aresztowany, bity przez służby PRL. W 1982 już nie żył: tzw. nieznani sprawcy, tzw. nieznani do dziś

Audio/Video

„Ekspertyza. Masakra górników w kopalni Wujek

Audio/Video

Zbrodniarze rehabilitują, czyli polityka karna PRL przełomu Bieruta i Gomułki

Audio/Video

Berman - stalinowski zbrodniarz na Polskę

Audio/Video

Wrocławskie Osobowice - walka o prawdę o komunistycznych zbrodniach

Audio/Video

Zdrajcy i czy już zdrajcy? Konfidenci, agentura wpływu, ubecy - o ludziach (sowieckich), którzy niszczyli II Konspirację

Dekrety do walki z przeciwnikami politycznymi
Artykuł

Dekrety do walki z przeciwnikami politycznymi

Komuniści budujący po II wojnie światowej Polskę Ludową zamierzali w niej stworzyć wymiar sprawiedliwości na wzór sowiecki. Dokonywane – krok po kroku – zmiany w prawie miały służyć realizacji tej koncepcji. Prawem posłużyli się też, by walczyć z wszystkimi, którzy byli im nieprzychylni.

Pochowani pod śmietnikiem
Artykuł

Pochowani pod śmietnikiem

Wyzwaniem jest nie tylko ustalenie miejsc pochówku Wyklętych, lecz także identyfikacja ich szczątków. Jak wyglądają poszukiwania żołnierzy powojennego podziemia?

Audio/Video

Kobieta-zbrodniarz z MBP

Audio/Video

„Ekspertyza. Dowody zbrodni na księdzu Popiełuszce”

Glosa porucznika Kotona
Artykuł

Glosa porucznika Kotona

W latach 1944–1956 zwłoki straconych po wykonaniu wyroku śmierci członków podziemia niepodległościowego, osób zamęczonych w ubeckich katowniach oraz tych, którzy zostali pojmani po odniesieniu ran w walce, bardzo często trafiały do anonimowych grobów.

Eksterytorialny Okręg Lwowski AK-WiN i jego rozbicie przez bezpiekę
Artykuł

Eksterytorialny Okręg Lwowski AK-WiN i jego rozbicie przez bezpiekę

Akcja „Burza” w Obszarze Lwowskim AK, wspólne walki polskiego podziemia i czerwonoarmistów wkraczających na Kresy Południowo-Wschodnie II RP, a zaraz potem represje sowieckich służb bezpieczeństwa nie zakończyły epopei konspiracji lwowskiej. Kres położyła jej dopiero operacja „Radwan”.

Mefisto ubecji
Artykuł

Mefisto ubecji

Generał Stefan Bałuk, jeden z cichociemnych i więzień stalinowski mówił o nim: „Jeżeli by ktoś chciał, ażebym go scharakteryzował, to jedno z pierwszych wrażeń czysto wizualnych: była to twarz, której powierzyłbym rolę Mefista w Fauście”.

Audio/Video

Antyziemiańska zbrodnia sądowa 1951. W rocznicę procesu dyrekcji Państwowych Nieruchomości Ziemskich

Nie tylko decyzja z 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP(b) jako organ odpowiedzialny za represje wobec obywateli polskich w latach 1939-1945
Artykuł

Nie tylko decyzja z 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP(b) jako organ odpowiedzialny za represje wobec obywateli polskich w latach 1939-1945

Dmitrij Tokariew, szef Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego, przesłuchiwany przez rosyjskich prokuratorów prowadzących śledztwo w sprawie Zbrodni Katyńskiej wypowiedział w pewnym momencie znamienną uwagę: Wyżej Biura Politycznego u nas nie ma żadnych instancji. Tylko siódme niebo.

Wymordowany pluton
Artykuł

Wymordowany pluton

25 sierpnia 1920 roku pod wsią Leman w powiecie kolneńskim doszło do starcia pomiędzy oddziałem piechoty polskiego Pułku Strzelców Kowieńskich a bolszewicką kawalerią z 3. Korpusu Konnego dowodzonego przez Gaja Gaj Bżyszkiana (Gaj Chana).

Audio/Video

Stan ścigania zbrodni komunistycznych: próba podsumowania

Audio/Video

23 mln ofiar to nie jest statystyka, to dwadzieścia trzy miliony ludzi jak my. Centrum Informacji IPN o Ofiarach Niemiec hitlerowskich i Rosji stalinowskiej (odc. 36)

Ofiary Poznańskiego Czerwca
Artykuł

Ofiary Poznańskiego Czerwca

Co najmniej 58 osób straciło życie podczas wolnościowego zrywu w Poznaniu w czerwcu 1956 r. Co czwarty zabity lub śmiertelnie ranny nie miał osiemnastu lat.

Audio/Video

Mordy Niemców na polskiej inteligencji Lwowa. Preludium Holocaustu na Kresach RP. Zbrodnie sowietów na obywatelach polskich na północno-wschodnich Kresach Polski

Placówka wywiadu Konspiracyjnego Wojska Polskiego kryptonim „Wernyhora”
Artykuł

Placówka wywiadu Konspiracyjnego Wojska Polskiego kryptonim „Wernyhora”

Niezwykle istotną rolę w strukturze KWP pełnił wywiad, którego szefem był Stanisław Żelanowski „Nałęcz”. Dzięki sprawnie działającej sieci wywiadowców i informatorów, również w szeregach MO, UBP, GZI WP, udało się pozyskać wiele cennych informacji. Niektórzy za swe poświęcenie zapłacili najwyższą cenę.

Audio/Video

II wojna światowa – zbrodnia i kara w polskiej myśli prawniczej

Deportacje z Górnego Śląska do ZSRS w 1945 roku
Artykuł

Deportacje z Górnego Śląska do ZSRS w 1945 roku

Dlaczego Górnoślązacy zabrani na dwa tygodnie do pracy przy udrażnianiu dróg, naprawie wodociągów i usuwaniu szkód wojennych wrócili do swoich domów – jeśli w ogóle wrócili – dopiero po latach? Dlatego, że ich droga wiodła przez łagry i pracę przymusową w ZSRS. Potraktowano ich jako żywe reparacje.

Proces „siedemnastu” w Radomsku – 7 maja 1946 r.
Artykuł

Proces „siedemnastu” w Radomsku – 7 maja 1946 r.

W nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. do Radomska wkroczyły oddziały Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP). Prawie 170 żołnierzy pod dowództwem por. Jana Rogulki „Grota” zaatakowało więzienie, w którym przetrzymywano kilkudziesięciu akowców, siedzibę powiatowego UB, komendę milicji (MO) i koszary.

Audio/Video

„Ekspertyza. Śmierć Stanisława Pyjasa”

To było piękne, majowe popołudnie… Spalenie Wąwolnicy 2 maja 1946 roku
Artykuł

To było piękne, majowe popołudnie… Spalenie Wąwolnicy 2 maja 1946 roku

Front przeszedł przez ziemie na wschód od Wisły prawie dwa lata wcześniej. Niemcy gnani bez wytchnienia przez rozpędzoną Armię Czerwoną stawiali opór tylko w nielicznych miejscach.

Przed i w trakcie Akcji „Wisła”
Artykuł

Przed i w trakcie Akcji „Wisła”

Jesienią 1944 r. frontowe jednostki Armii Czerwonej odeszły na południe i zachód. Ukraińska Powstańcza Armia wycofała swoje sotnie za Bug. W sensie administracyjnym i bezpieczeństwa ludności cywilnej Bieszczady stały się „ziemią niczyją”.

Wyrok na Witolda Pileckiego
Artykuł

Wyrok na Witolda Pileckiego

Ja już żyć nie mogę, mnie wykończono, Oświęcim to była igraszka – powiedział w przerwie rozprawy, po brutalnym śledztwie, w więzieniu mokotowskim Witold Pilecki, obrońca Polski z 1920 r., ochotnik do Auschwitz, uczestnik Powstania Warszawskiego i żołnierz 2. Korpusu Polskiego gen. Andersa.

Krwią na bibułce testament pisany i medalik w ustach
Artykuł

Krwią na bibułce testament pisany i medalik w ustach

1 marca 1951 roku Łukasz Ciepliński został zamordowany metodą katyńską (strzał w tył głowy) w więzieniu mokotowskim wraz z sześcioma towarzyszami z IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN: Józefem Batorym, Franciszkiem Błażejem, Karolem Chmielem, Adamem Lazarowiczem, Józefem Rzepką i Mieczysławem Kawalcem.

Twarze pionu śledczego MBP
Artykuł

Twarze pionu śledczego MBP

Opisując swoje śledztwo, prowadzone przez funkcjonariuszy z Departamentu Śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, ordynariusz kielecki bp Czesław Kaczmarek wspominał: „Płk Różański np. opowiedział mi kiedyś z uśmiechem, że «zachęcił» tak świadka [Tadeusza] Chromeckiego do «szczerości», iż ten napisał aż 1500-stronnicowy (sic!) elaborat, mający świadczyć o mojej winie”.

Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową
Artykuł

Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową

Wyrok śmierci to najwyższa sankcja, jaką dysponuje system prawny. Jej wykorzystywanie budziło i nadal budzi liczne emocje. Z tego względu w wielu krajach nie orzeka się go lub nie wykonuje. W Polsce ostatni wyrok śmierci został wykonany w 1988 r. Później kara ta była jeszcze orzekana, ale nie wykonywana. Całkowicie zniesiona została w Kodeksie Karnym z 1997 r.

Msze Św. za Ojczyznę. Suchowola – Białystok (1984-1989)
Artykuł

Msze Św. za Ojczyznę. Suchowola – Białystok (1984-1989)

Msze św. za Ojczyznę w Suchowoli były odprawiane od 11 listopada 1984 r., w drugą niedzielę każdego miesiąca, w kościele Św. Apostołów Piotra i Pawła w Suchowoli. Pierwsze nabożeństwo za duszę ks. Jerzego odprawił biskup białostocki ks. Edward Kisiel z udziałem tysięcy wiernych z całego kraju.

Zrozumieć sprawy Górnego Śląska – referat dla kadr więzień i obozów z 1946 roku
Artykuł

Zrozumieć sprawy Górnego Śląska – referat dla kadr więzień i obozów z 1946 roku

Po zakończeniu II wojny światowej mieszkańcy Górnego Śląska byli często postrzegani przez pryzmat wpisania na niemiecką listę narodowościową i traktowani jako zaprzańcy sprawy polskiej. Takie przekonanie panowało też wśród funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa odpowiedzialnych za represyjną politykę komunistycznego państwa.

Jerzy Zakulski i Roman Burczak-Abramowicz
Artykuł

Jerzy Zakulski i Roman Burczak-Abramowicz

Biografie dwóch polskich prawników wykształconych przed II wojną światową, na uczelniach II RP, stanowią pouczające żywoty równoległe. Droga wierności Polsce poprowadziła jednego z nich na śmierć z ręki sowieckiego okupanta; droga zdrady zapewniła drugiemu „spokojny” byt w warunkach PRL-u…

Audio/Video

Jak wyglądała polityka nowych władz wobec Ślązaków? Czym była „tragedia górnośląska”? Dlaczego o zbrodniach dokonywanych tam po IIWŚ przez Sowietów i polskich komunistów wciąż tak niewiele się mówi?

Audio/Video

Mordy polityczne w ostatniej dekadzie PRL. Przejaw siły czy słabości systemu?

Audio/Video

Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956. Tom I

<i>Nie mordujcie polskich księży</i>, czyli pogrzeby zamordowanych w 1989 r. kapłanów „oczami” SB
Artykuł

Nie mordujcie polskich księży, czyli pogrzeby zamordowanych w 1989 r. kapłanów „oczami” SB

20 stycznia 1989 r. w swoim mieszkaniu na plebanii parafii św. Karola Boromeusza w Warszawie został zamordowany ks. Stefan Niedzielak.

Zaplątani w operację „Cezary”
Artykuł

Zaplątani w operację „Cezary”

Janusz Salmonowicz od dziecka mieszka w Elblągu. On i jego córka Natalia są zakochani w mieście, które po wojnie rodzice pana Janusza wybrali na nowe miejsce do życia – przerwanego później brutalnie przez komunistów.

Zbrodnia i kłamstwa
Artykuł

Zbrodnia i kłamstwa

14 maja 1983 r. w szpitalu w Warszawie zmarł w wyniku obrażeń narządów jamy brzusznej Grzegorz Przemyk, syn poetki i działaczki opozycyjnej Barbary Sadowskiej. Stało się to trzy dni przed jego 19. urodzinami, dwa dni po skatowaniu go przez trzech milicjantów w komisariacie przy ul. Jezuickiej.

Audio/Video

„Grudzień nasz i wasz”, 2020 (dokument o mordzie reżimu Gomułki na robotnikach w 1970 roku - relacje lekarzy i żołnierzy oraz niepublikowane dotąd materiały)

Ucieczka komunistycznego zbrodniarza
Artykuł

Ucieczka komunistycznego zbrodniarza

O ile Helena Wolińska czy Stefan Michnik wyjechali z Polski już w latach sześćdziesiątych, to Salomon Morel jeszcze w początku lat dziewięćdziesiątych mieszkał w Katowicach – kilkadziesiąt metrów od siedziby Prokuratury Wojewódzkiej, przy tej samej ulicy.

Audio/Video

Zbrodnie sądowe w latach 1944-1989. Konformizm czy relatywizm moralny środowisk prawniczych?

Nowe spojrzenie na Grudzień ’70
Recenzja

Nowe spojrzenie na Grudzień ’70

Choć literatura na temat Grudnia ’70 jest ogromna, wciąż ukazują się wartościowe publikacje, których autorzy sięgają po nieznane wcześniej dokumenty bądź relacje świadków. Jedną z nich jest nowa książka Piotra Abryszeńskiego i Daniela Gucewicza Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70.

Audio/Video

Nierozliczone zbrodnie stanu wojennego

Ksiądz Stanisław Piwowarski
Artykuł

Ksiądz Stanisław Piwowarski

W czasie wojny był wikariuszem w parafii w Kobielach Wielkich k. Radomska i kapelanem I batalionu 27. pułku piechoty AK dowodzonego przez Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”. Po wojnie – spowiednikiem żołnierzy antykomunistycznego, założonego przez „Warszyca”, Konspiracyjnego Wojska Polskiego.

Audio/Video

Sądy bezprawia. Wokół pokazowych procesów politycznych organizowanych w Warszawie (1944–1989)

Grudzień 1970 na Wybrzeżu Gdańskim. Pamięci ofiar zbrodni komunistycznej
Publikacje

Grudzień 1970 na Wybrzeżu Gdańskim. Pamięci ofiar zbrodni komunistycznej

Wyjątkowa publikacja przygotowana przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku w 50. rocznicę Grudnia ’70. Walka o pamięć o ofiarach Grudnia ’70 zakończyła się sukcesem dopiero po dziesięciu latach. Realną możliwość budowy pomnika w kraju rządzonym przez aparat komunistyczny dały strajki i porozumienia sierpniowe 1980 r. W Gdańsku powstał Pomnik Poległych Stoczniowców. Dziś mamy wiele upamiętnień tragicznego Grudnia ’70. Jednym z nich jest tablica pamiątkowa na budynku przystanku kolejki elektrycznej Gdynia Wzgórze Św. Maksymiliana, oddana w hołdzie ofiarom w 50. rocznicę przez Instytut Pamięci Narodowej.

Audio/Video

Kocham Polskę. Chcę, żeby Polska była Polską... żeby była Polską. Pamięci Lidii Lwow - Eberle (1920 - 2021)

Sanitariuszka AK z książęcego rodu
Artykuł

Sanitariuszka AK z książęcego rodu

Lidia Lwow-Eberle urodziła się 14 listopada 1920 r. w miasteczku Plos nad Wołgą, ok. 350 km na północny-wschód od Moskwy. Pochodziła z inteligenckiej, arystokratycznej rodziny.

Audio/Video

Stan wojenny w PRL (odc. 11)

Bezpieka szuka siebie
Artykuł

Bezpieka szuka siebie

W czasie pogrzebu ks. Jerzego Popiełuszki, który odbył się 3 listopada 1984 r., podniesiono transparent: „Nie zapomnimy – studenci prawa”. Wszyscy w Polsce zdawali sobie wówczas sprawę z tego, że dochodzenie i proces w sprawie zamordowania niezłomnego kapłana nie będą rzetelne.

Konspiracyjne Wojsko Polskie
Artykuł

Konspiracyjne Wojsko Polskie

Konspiracyjne Wojsko Polskie było największą organizacją antykomunistycznego podziemia w centralnej Polsce. Twórcą i komendantem KWP był kpt. Stanisław Sojczyński „Warszyc” – u schyłku wojny dowódca batalionu w 27. pp.

Audio/Video

Reżim Go zamordował, ale to nie był koniec zła - z procesu PRL oskarżonych o zabójstwo ks. Jerzego

Męczeńska noc
Artykuł

Męczeńska noc

Gromadzona w Instytucie Pamięci Narodowej oraz w archiwach kościelnych dokumentacja dotycząca zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki pozwala odtworzyć niektóre wydarzenia nocy z 19 na 20 października 1984 r. i zobaczyć, jak informacja o uprowadzeniu księdza ujrzała światło dzienne.

Stefan Michnik - nieuchwytny zbrodniarz w sędziowskiej todze
Artykuł

Stefan Michnik - nieuchwytny zbrodniarz w sędziowskiej todze

U schyłku II wojny światowej, podczas konferencji w Jałcie w lutym 1945 r. na skutek decyzji podjętych przez państwa alianckie, Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów.

Powołanie Komitetu Obrony Robotników
Artykuł

Powołanie Komitetu Obrony Robotników

22-23 września 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników. 22 września zdecydowano o powstaniu Komitetu, a 23 września opublikowano sygnowany przez grupę inicjatywną „Apel do społeczeństwa i władz PRL”.

Audio/Video

Skazani na Sybir

Audio/Video

Warszawa, Strzelecka 8 – wirtualne zwiedzanie miejsca kaźni dokonywanych przez sowietów i ich kolaborantów na Polakach

Audio/Video

Wyzwolenie czy zniewolenie?

Bolesław Kontrym „Żmudzin” – życie i śmierć dla Polski
Biogram / Biografia

Bolesław Kontrym „Żmudzin” – życie i śmierć dla Polski

Bolesław Kontrym urodził się 27 sierpnia 1898 r. w majątku Zatruce na Wołyniu, w rodzinie o szlacheckich korzeniach i tradycjach walk o niepodległość.

Audio/Video

Przeciwko stanowi wojennemu. 31 sierpnia 1982 r. w Gorzowie Wielkopolskim [dyskusja]

Audio/Video

Strzelecka 8: jedna z sowieckich katowni na mapie „wyzwolonej” Warszawy

Audio/Video

Jak bezpieka dopadła Aleksandra Młyńskiego „Drągala”

Audio/Video

Z Archiwum IPN: Tadeusz Starzyński - policjant II RP, cichociemny, oficer AK, więzień PRL

Ksiądz Roman Kotlarz. Śmierć ze znakiem zapytania...
Artykuł

Ksiądz Roman Kotlarz. Śmierć ze znakiem zapytania...

Wciąż nie jest jasne, kto odpowiada za śmierć ks. Romana Kotlarza w sierpniu 1976 r. Ale dzięki ostatnim działaniom pionu śledczego IPN wiemy coraz więcej o tej sprawie, a tym samym o mechanizmach działania PRL-owskiego aparatu represji wobec duchowieństwa katolickiego.

Audio/Video

Rozstrzelać Polaków - dokument o ludobójstwie na Polakach w ZSRS w 1937-1938

Kapelan Narodowej Organizacji Wojskowej Ksiądz Józef Lelito (1915–1978)
Biogram / Biografia

Kapelan Narodowej Organizacji Wojskowej Ksiądz Józef Lelito (1915–1978)

Na położonym na uboczu cmentarzu w Żarkach, u podnóża drewnianego krzyża, znajduje się niepozorny grób. Spoczywa w nim ks. Józef Lelito.

Bitwa o Anglię i polscy piloci RAF
Artykuł

Bitwa o Anglię i polscy piloci RAF

10 lipca 1940 roku, rozpoczęła się pierwsza faza Bitwy o Anglię, nazywana również fazą wstępną.

Mord cywilnej ludności w Terce, 8 lipca 1946 r.
Artykuł

Mord cywilnej ludności w Terce, 8 lipca 1946 r.

8 lipca 1946 r. w miejscowości Terka doszło do mordu na ludności cywilnej. Żołnierze Wojska Ochrony Pogranicza w wyjątkowo brutalny sposób zamordowali wówczas 31 mieszkańców wsi.

Audio/Video

Nieznane instrukcje, wytyczne, okólniki Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego dotyczące ruchu ludowego i niezależnych działaczy ludowych w latach 1945–1954

Pamięć opozycji – opozycja w pamięci
Artykuł

Pamięć opozycji – opozycja w pamięci

Jednym z istotnych zadań IPN jest przypominanie o kolejnych rocznicach społecznych buntów w okresie PRL.

Audio/Video

"Chleba i wolności". Poznański Czerwiec 1956

Audio/Video

Kłamstwo katyńskie – od Norymbergi do Gorbaczowa. Część 3

Audio/Video

Kłamstwo katyńskie – od Stalina do Gorbaczowa

„Na śmierć pójdę chętnie”. Ksiądz Władysław Gurgacz
Artykuł

„Na śmierć pójdę chętnie”. Ksiądz Władysław Gurgacz

Krakowski proces ks. Gurgacza i jego towarzyszy w 1949 r. miał charakter pokazowy. Władzy komunistycznej zależało na oskarżeniu Kościoła katolickiego o sprzyjanie zbrojnym „bandom”.

Obowiązek wobec Polski
Artykuł

Obowiązek wobec Polski

Wśród osób, o których pamięć miała zgodnie z wolą komunistów zniknąć, znalazł się Edmund Bukowski. Niezmiernie aktywny i oddany sprawie niepodległości Polski żołnierz.

Emil Barchański: ostatnia ofiara Dzierżyńskiego?
Artykuł

Emil Barchański: ostatnia ofiara Dzierżyńskiego?

10 lutego 1982 roku doszło do jednej z najbardziej spektakularnych akcji „małego sabotażu” w całym stanie wojennym. Przeprowadzili ją nie doświadczeni opozycjoniści, lecz nastolatkowie. Podpalili pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie.

Audio/Video

Wywiad "Warszyca" w Głównym Zarządzie Informacji komunistycznej armii: mord komunistów na Barbarze Niemczuk i Kazimierze Mielczarek

Proces komandorów. Krwawe lata Marynarki Wojennej
Artykuł

Proces komandorów. Krwawe lata Marynarki Wojennej

O ile w świadomości społecznej Polaków funkcjonuje już temat represji komunistycznych wymierzonych w podziemie niepodległościowe, o tyle zbrodnie reżimu na żołnierzach „ludowego” Wojska Polskiego wciąż są mało znane.

Operacja „Lawina”
Artykuł

Operacja „Lawina”

W historii powojennego podziemia antykomunistycznego Zgrupowanie Narodowych Sił Zbrojnych Henryka Flamego „Bartka”, działające w latach 1945–1947 na Śląsku Cieszyńskim i Żywiecczyźnie, zajmuje miejsce szczególne. Był to bowiem największy liczebnie konglomerat oddziałów (patroli) NSZ w pojałtańskiej Polsce. Jego historię zakończyła ubecka akcja.

Skirmuntowie. Saga kresowa
Artykuł

Skirmuntowie. Saga kresowa

W ziemiańskim rodzie Skirmuntów znajdziemy m.in. pioniera przemysłu, zdolnego kompozytora i wysoko postawionego dyplomatę.

Audio/Video

Tragiczne losy kpr. Jana Staszczaka, żołnierza AK z Rzeszowszczyzny

Audio/Video

„Proces siedemnastu” w Radomsku

Audio/Video

Konspiracyjne Wojsko Polskie

Audio/Video

Przywrócić pamięć. Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku...

Audio/Video

Dlaczego komuniści skazali Witolda Pileckiego na karę śmierci w 1948 r.?

Ludowy Komisarz Spraw Wewnętrznych Ukraińskiej SRS Iwan Sierow i jego antypolska działalność w okresie 2 IX 1939- 25 II 1941 r.
Artykuł

Ludowy Komisarz Spraw Wewnętrznych Ukraińskiej SRS Iwan Sierow i jego antypolska działalność w okresie 2 IX 1939- 25 II 1941 r.

Karierę Iwana Sierowa, jednego z najbardziej znanych funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa ZSRS trudno uznać za typową. Z wykształcenia był wojskowym – w styczniu 1939 r., mając 34 lata, ukończył Akademię Wojskową im. Frunzego w Moskwie i awansował na stopień majora. Był oficerem artylerii.

Audio/Video

"Luźne kartki". Nowe źródła do dziejów Poznańskiego Czerwca 1956

Audio/Video

8 maja 1945 r. - zakończenie II wojny światowej

Audio/Video

Wybrane obozy i więzienia sowieckie na ziemiach polskich w latach 1944-1945

Audio/Video

Stanisław Pyjas i Studencki Komitet Solidarności

Audio/Video

Kiedy Józef Cyrankiewicz odrąbywał ręce poznaniakom

Naukowiec w służbie konspiracji
Artykuł

Naukowiec w służbie konspiracji

Mimo podpisania 8 maja 1945 r. europejskich porozumień kończących II wojnę światową, w Polsce kontynuowana była walka o kształt polityczny kraju. Prowadzący ją żołnierze byli często tymi samymi ludźmi, którzy walczyli z okupantami w szeregach Polskiego Państwa Podziemnego.

Kazali się szybko pakować. Wojenne losy Bogumiła Hałacińskiego
Artykuł

Kazali się szybko pakować. Wojenne losy Bogumiła Hałacińskiego

Pytany o dzieciństwo, zawsze wspominał bułkę. Gdy wchodzili z matką do kamienicy przy ul. Gołuchowskiego w Stanisławowie, gdzie wówczas mieszkali, już w sieni poczuł zapach świeżego pieczywa, masła i szynki. Pod ich drzwiami leżała bułka owinięta w pergamin.

Audio/Video

Polska Golgota - piosenki Andrzeja Kołakowskiego w niezwykłym, domowym wykonaniu Autora

Cień sprawy Katynia. O przyjaźni  z ks. Stefanem Niedzielakiem i tajemnicy „depozytu katyńskiego”
Wspomnienie

Cień sprawy Katynia. O przyjaźni z ks. Stefanem Niedzielakiem i tajemnicy „depozytu katyńskiego”

W nocy z 20 na 21 stycznia 1989 roku – kilkanaście dni przed oficjalnym rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu – zamordowano Księdza Stefana Niedzielaka. Przedstawiamy opracowany przez Justynę Błażejowską fragment wspomnień Jana Olszewskiego o księdzu Prałacie i okolicznościach jego śmierci.

Przesłuchanie „Murata”
Artykuł

Przesłuchanie „Murata”

W nocy z 11 na 12 marca 1949 r. strażnicy aresztu WUBP w Łodzi stwierdzili, że Jan Małolepszy „Murat” – dowódca Konspiracyjnego Wojska Polskiego – leży martwy w celi. Oficjalnie poinformowano, że zmarł on na atak serca. Tymczasem zakatowali go funkcjonariusze UB podczas nieformalnych „przesłuchań”.

<i>Sny wstaną...</i> Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci
Publikacje

Sny wstaną... Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci

Czuję się jak człowiek po dobrze wykonanych obowiązkach. [ppłk Łukasz Ciepliński – w oczekiwaniu na śmierć, w 38 roku życia]

Bronisław Chajęcki w więzieniu mokotowskim
Artykuł

Bronisław Chajęcki w więzieniu mokotowskim

„To co mam się powiesić? Ja chcę żyć i będę żył”. Tak w początkach marca 1949 r. Bronisław Chajęcki skwitował stwierdzenie współwięźnia, że nie uda mu się uciec z komunistycznego aresztu. Nie wiedział, że jego rozmówca jest agentem celnym i informuje bezpiekę o wszystkich jego zamierzeniach.

Audio/Video

Miloš Doležal Jakby nam już dzisiaj przyszło umrzeć. Dramat życia, kapłaństwa i męczeńskiej śmierci czyhoskiego proboszcza ks. Josefa Toufara

Po co uczyć o „Łączce”?
Artykuł

Po co uczyć o „Łączce”?

Ucząc o ofiarach zbrodni komunizmu, o poszukiwaniu ich grobów, afirmujemy fundamentalne wartości, takie jak wolność, niepodległość, prawda, poszanowanie człowieka i jego praw, także po jego śmierci – czyli te pojęcia naszej cywilizacji, na których powinna opierać się edukacja.

„Moskit” kontra Żubryd
Artykuł

„Moskit” kontra Żubryd

Antoni Żubryd „Zuch” – syn Michała i Anny z domu Wołoszyn – urodził się 4 września 1918 r. w Sanoku. Przed wybuchem wojny był podoficerem zawodowym w 40. pułku piechoty. We wrześniu 1939 r. walczył m.in. w obronie Warszawy. Dostał się do niemieckiej niewoli, z której uciekł lub został zwolniony.

Generał „Nil”
Biogram / Biografia

Generał „Nil”

Patriotyzm Augusta Emila Fieldorfa, wyrosły z dziewiętnastowiecznej legendy powstańczej i snów romantyków o Wielkiej Niepodległej, zaprowadził go w szeregi Legionów Polskich. A kiedy jesienią 1939 r. odrodzoną Rzeczpospolitą zmiażdżyły od zachodu i wschodu dwa totalitarne państwa, ten przywykły bić się z otwartą przyłbicą oficer musiał się przemienić w człowieka podziemia.

„Operacja polska” 1937-1938 na tle mechanizmów Wielkiego Terroru
Wywiad

„Operacja polska” 1937-1938 na tle mechanizmów Wielkiego Terroru

Z wiceprzewodniczącym Rady Centrum Naukowo-Informacyjnego i Edukacyjnego Stowarzyszenia „Memoriał” Nikitą Pietrowem rozmawia Henryk Głębocki

Antypolityczny antykomunista
Artykuł

Antypolityczny antykomunista

Umieszczenie sylwetki Józefa Mackiewicza wśród polityków powojennej emigracji polskiej mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka oczywiste. W potocznej opinii czytelników – a także w pracach krytyków literackich – Józef Mackiewicz uważany jest bowiem przede wszystkim za pisarza politycznego.

Za młody, żeby umrzeć
Artykuł

Za młody, żeby umrzeć

Był wysoki, wysportowany. Lubił pływać, grać w siatkówkę i marzył, by zostać geologiem. W wieku 19 lat wyjechał z Koszalina do Katowic. Do pracy w „Wujku”. Chciał pomóc rodzinie. Zmarł 25 stycznia 1982 r., postrzelony w głowę przez pluton specjalny ZOMO pacyfikujący 16 grudnia 1981 r. kopalnię.

Walka o prawdę i pamięć. Sprawa śmierci Jana Stawisińskiego w kopalni „Wujek”  w świetle akt sądowych
Broszury popularnonaukowe IPN Szczecin

Walka o prawdę i pamięć. Sprawa śmierci Jana Stawisińskiego w kopalni „Wujek” w świetle akt sądowych

Śmiertelne strzały skierowane do górników w kopalni „Wujek” w Katowicach 16 grudnia 1981 r. padły podczas pacyfikacji strajku okupacyjnego, podjętego jako protest przeciw internowaniu przewodniczącego NSZZ „Solidarność” tej kopalni Jana Ludwiczaka oraz wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Na skutek użycia broni palnej przez pluton specjalny ZOMO przeciwko strajkującym zostało zabitych dziewięciu górników: sześciu poniosło śmierć na miejscu, trzech kolejnych, m.in. Jan Stawisiński, doznając śmiertelnych postrzałów, zmarło w grudniu 1981 r. i styczniu 1982 r.

Jan Stawisiński 1960–1982
Broszury popularnonaukowe IPN Szczecin

Jan Stawisiński 1960–1982

Pochodził z Koszalina. Był wysoki, wysportowany. Lubił pływać, grać w siatkówkę i marzył, by zostać geologiem. W wieku 19 lat wyjechał z Koszalina do Katowic. Do pracy w kopalni „Wujek”. Chciał pomóc rodzinie. W 1979 r. zatrudnił się jako górnik w KWK „Wujek” w Katowicach. Po wprowadzeniu stanu wojennego brał udział w proteście w kopalni, gdzie pracował. 16 grudnia 1981 r. został postrzelony w głowę przez pluton specjalny ZOMO, który pacyfikował strajk w kopalni. Był jednym z dziewięciu bestialsko zamordowanych wówczas górników. Przez 40 dni konał w szpitalu w Katowicach - Ochojcu.

„Wyzwolenie” gorsze niż potop
Wykład

„Wyzwolenie” gorsze niż potop

Rozważania na temat tego, czy rok 1945 przyniósł Polsce wyzwolenie, należy zacząć od określenia, o której Polsce mówimy. Jeśli o tej w granicach z 1939 roku, to dla ludności mieszkającej na Kresach nie ma mowy o jakimkolwiek wyzwoleniu.

Tata chciał, żebym była dzielna
Wywiad

Tata chciał, żebym była dzielna

Zofia Pilecka-Optułowicz, córka rotmistrza Pileckiego, Dama Orderu Odrodzenia Polski, Kustosz Pamięci Narodowej roku 2015, w wywiadzie udzielonym Karolinie Wichowskiej opowiada o swoim ojcu, o jego stosunku do świata i o tym, jak wyglądało życie jego najbliższych w kraju rządzonym przez komunistów.

Krwawe dowody zbrodni
Artykuł

Krwawe dowody zbrodni

W 2017 r. do pracowni konserwacji Archiwum IPN przekazano ubrania należące do ofiar pacyfikacji protestów robotniczych w grudniu 1970 roku w Szczecinie – Waldemara Szumińskiego, Stefana Stawickiego i Zygmunta Toczka. Przechowywane w plastikowych, czarnych workach stanowiły kiedyś dowody w sprawach karnych przeciwko sprawcom zbrodni.

Miałam syna Emila. Wywiad rzeka z Krystyną Barchańską-Wardęcką
Publikacje

Miałam syna Emila. Wywiad rzeka z Krystyną Barchańską-Wardęcką

Przejmująca i szczera rozmowa z matką o synu Emilu. Emil Barchański jest najmłodszą ofiarą stanu wojennego. Gdy został zamordowany w czerwcu 1982 roku, był uczniem warszawskiego liceum, nie skończył jeszcze siedemnastu lat.

Powązkowska „Łączka”
Artykuł

Powązkowska „Łączka”

Od lata 1944 r. komuniści rozpoczęli proces sukcesywnego przejmowania władzy w Polsce. W ciągu kilku lat, wspierani przez Związek Sowiecki, doprowadzili do likwidacji zbrojnego i politycznego oporu, opanowali wszystkie struktury państwa, nadając mu totalitarny charakter. Po latach odnajdujemy szczątki ofiar komunistycznego terroru.

Audio/Video

Wracamy po Was! Historia oddziału "Bartka"

„Łupaszko” wychodzi w pole
Biogram / Biografia

„Łupaszko” wychodzi w pole

Wśród licznych dowódców powojennej partyzantki antykomunistycznej jego postać wybija się jak symbol walki o Polskę „wolną i czystą jak łza”. Byli tacy, co mieli więcej podkomendnych, i tacy, co dłużej walczyli niż on, ale to przed nim „wiał czerwony cham” i to na jego imienia dźwięk drżeli ubecy.

Nie pozostał żaden ślad
Artykuł

Nie pozostał żaden ślad

Wypłakane oczy, wieloletnie poszukiwania, rozsyłanie listów, dobijanie się do urzędów i biur, czepianie się nadziei… I nic. Latem 1945 roku zaginął słuch o prawie sześciuset mieszkańcach Suwalszczyzny. Nie ma wątpliwości, że wszyscy zostali zgładzeni, ale wciąż nie znamy odpowiedzi na wiele pytań.

Polowanie na ludzi. Zbrodnia lubińska 31 sierpnia 1982 roku
Artykuł

Polowanie na ludzi. Zbrodnia lubińska 31 sierpnia 1982 roku

Czy protesty z pierwszych dni stanu wojennego oraz prężna działalność struktur podziemnej Solidarności wpłynęły na decyzje władz wojewódzkich, aby w drugą rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych użyć siły i broni palnej przeciwko pokojowej manifestacji?

Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?
Artykuł

Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?

W piątek 20 stycznia 1989 roku późnym wieczorem ks. Stefan Niedzielak – siedemdziesięcioczteroletni proboszcz na warszawskich Powązkach – został brutalnie zamordowany w swoim mieszkaniu. Nieznani do dzisiaj sprawcy najpierw bestialsko go pobili, a potem dosłownie złamali mu kark.

Audio/Video

77. lat temu komuniści założyli Centralne Obozy Pracy dla Polaków

Audio/Video

Komuniści mordują Łukasza Cieplińskiego i Jego 6 podkomendnych z IV ZG Zrzeszenia „WiN”

Audio/Video

Komuniści mordują Lecha Neymana

Audio/Video

90s historii: 12 maja 1948 r. wykonano wyrok śmierci na Stanisławie Kasznicy

Audio/Video

90s. historii: 11 maja 1982 r. w Poznaniu pobito Piotra Majchrzaka

Audio/Video

90s. historii: 12 lipca 1945 roku rozpoczęła się Obława Augustowska

Audio/Video

Zabójstwa polityczne w PRL cz. 2 (odc. 40)

Audio/Video

Zabójstwa polityczne w PRL cz. 1 (odc. 39)

Audio/Video

Być Niepodległym. Ostatnia droga Rotmistrza

Audio/Video

Mama Tadeusza Szczepańskiego, śp. Cecylia, o „tajemniczej” śmierci syna, działacza WZZ Wybrzeża

Audio/Video

IPNtv - Katyń. Historia wciąż żywa

Audio/Video

Zabójstwo ks. Stefana Niedzielaka (odc. 22)

Zbrodnie stanu wojennego – aspekty prawne
Publikacje

Zbrodnie stanu wojennego – aspekty prawne

W ubiegłym roku minęło 35 lat od wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Rocznica ta dała asumpt do refleksji naukowej nad tym wydarzeniem, które wielu Polaków wciąż uważa za rodzaj „mniejszego zła”, nie dostrzegając ogromu cierpień i niegodziwości, jakie przyniosło.

Biuletyn IPN nr 12/2017 - Komuniści przeciw Polsce
Biuletyn IPN

Biuletyn IPN nr 12/2017 - Komuniści przeciw Polsce

Grudniowy numer „Biuletynu IPN” skoncentrowany jest na dwóch tematach: rocznicy wprowadzenia stanu wojennego oraz 75. rocznicy powstania Żegoty.

Pod czerwonym pręgierzem. Proces krakowski WiN i PSL w 1947 roku
Publikacje

Pod czerwonym pręgierzem. Proces krakowski WiN i PSL w 1947 roku

Wycofanie się Niemców z okupowanych terenów Polski nie przyniosło Polakom oczekiwanej wolności. Totalitaryzm niemiecki zastąpiony został przez totalitaryzm sowiecki. Narzucona Polsce przez Kreml komunistyczna administracja dbała wyraźnieo interesy imperialne Związku Sowieckiego.

Dziewięciu z Wujka
Patroni naszych ulic

Dziewięciu z Wujka

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. w Polsce został wprowadzony stan wojenny. W całym kraju wyłączono telefony, na ulicach pojawiły się wozy opancerzone i czołgi, a w radiu i telewizji powtarzano jedynie przemówienie premiera rządu i I sekretarza KC PZPR Wojciecha Jaruzelskiego, w którym ogłosił on m.in. przejęcie władzy przez Wojskową Radę Ocalenia Narodowego. Zawieszona została działalność wszystkich stowarzyszeń i organizacji społecznych, w tym NSZZ „Solidarność”. Większość działaczy związku zatrzymano i przewieziono do przygotowanych wcześniej ośrodków odosobnienia (łącznie podczas stanu wojennego internowano 10 tys. osób).

Audio/Video

Obława

Audio/Video

IPNtv: Jak zginął ksiądz Jerzy?

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki" odc. 71 - Zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki" odc. 62 - Bogdan Włosik i inne ofiary stanu wojennego

Jeden z „wyklętych”. Feliks Selmanowicz „Zagończyk” 1904 – 1946
Publikacje

Jeden z „wyklętych”. Feliks Selmanowicz „Zagończyk” 1904 – 1946

Publikacja przestawia Feliksa Selmanowicza (ps. „Zagończyk”), zasłużonego żołnierza czasu wojny i okresu powojennego, dowódcę patrolu dywersyjnego 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej.

Tajemnica śmierci Jana Rodowicza „Anody”
Publikacje

Tajemnica śmierci Jana Rodowicza „Anody”

Śmierć Jana Rodowicza, uczestnika Powstania Warszawskiego, jednego z bohaterów „Kamieni na szaniec", wciąż wzbudza kontrowersje.

Audio/Video

„Zapora”

„Łączka”. Poszukiwania i identyfikacja ofiar terroru komunistycznego na warszawskich Powązkach
Publikacje

„Łączka”. Poszukiwania i identyfikacja ofiar terroru komunistycznego na warszawskich Powązkach

W lipcu 2012 r. w dziesiątkach rodzin polskich bohaterów z czasów II wojny światowej i pierwszych lat po jej zakończeniu odżyła na nowo nadzieja. Nadzieja na odnalezienie grobów ojców, wujów, stryjów, dziadków. Rozpoczęły się bowiem prace ekshumacyjne w kwaterze „Ł” na warszawskich Powązkach, zmierzające do odnalezienia i identyfikacji ofiar mordów sądowych z okresu komunizmu, straconych w więzieniu mokotowskim w latach 1948–1956. Kilka miesięcy później trzy rodziny uzyskały pewność, że ich bliskich pogrzebano właśnie na „Łączce”. Z czasem grupa ta zaczęła się powiększać.

Audio/Video

Mordy polityczne w PRL (odc. 39)

Audio/Video

Żołnierze Wyklęci (odc. 35)

Stanisław Sojczyński „Warszyc” (1910–1947)
Patroni naszych ulic

Stanisław Sojczyński „Warszyc” (1910–1947)

Stanisław Sojczyński „Warszyc”, uczestnik wojny obronnej Polski w 1939 r., zastępca komendanta Obwodu Radomsko Armii Krajowej i szef tamtejszego Kedywu, twórca niepodległościowej organizacji Konspiracyjne Wojsko Polskie, rozstrzelany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi 19 lutego 1947 r. Komunistyczna propaganda przedstawiała Sojczyńskiego jako „krwawego watażkę”. W rzeczywistości był on znakomitym organizatorem, potrafiącym stworzyć skuteczne i oddane oddziały, zdecydowanym na walkę do końca o swe ideały.

Pułkownik Łukasz Ciepliński (1913–1951)
Patroni naszych ulic

Pułkownik Łukasz Ciepliński (1913–1951)

Łukasz Ciepliński „Pług” jest postacią, która stała się symbolem walki Polaków z reżimem komunistycznym w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej. Ciepliński należał do elity pokolenia wychowanego w II Rzeczypospolitej. Poświęcił życie Polsce, której był wytrwałym obrońcą. Walczył w wojnie obronnej 1939 r. od pierwszych dni walk do kapitulacji Warszawy. Kierował strukturami Armii Krajowej w rejonie Rzeszowa. Włączył się w konspirację antykomunistyczną, stając się z czasem jednym z jej przywódców. Przeszedł okrutne śledztwo, został zamordowany z wyroku sądu komunistycznego, a następnie wymazany z pamięci w czasach PRL. Dziś dzień jego śmierci obchodzony jest jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki” odc. 6. - „Pogrzeb Marcina Antonowicza"

Obława Augustowska (Dodatek do miesięcznika IPN Pamięć.pl)
Dodatki do miesięcznika IPN Pamięć.pl

Obława Augustowska (Dodatek do miesięcznika IPN Pamięć.pl)

Obława Augustowska była największą powojenną sowiecką zbrodnią dokonaną na Polakach. W toku szeroko zakrojonej akcji pacyfikacyjnej aresztowano ponad 7 tys. osób, a los ok. 600 z nich pozostawał przez lata nieznany. Z czasem stało się jasne, że ludzie ci zostali zamordowani.

Jan Rodowicz „Anoda” (1923 –1949)
Patroni naszych ulic

Jan Rodowicz „Anoda” (1923 –1949)

Jan Rodowicz „Anoda” to legenda Szarych Szeregów. Nazywano go ułanem batalionu „Zośka”. Był uczestnikiem słynnej akcji pod Arsenałem i wielu innych działań dywersyjnych. Należał do pierwszego pokolenia, które przyszło na świat w wolnej II Rzeczypospolitej i które musiało stoczyć walkę z dwoma okupantami. Był jednym z ludzi, o których przez długie lata mówiło się tylko szeptem...

Generał August Emil Fieldorf „Nil” (1895-1953)
Patroni naszych ulic

Generał August Emil Fieldorf „Nil” (1895-1953)

Postać gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” uosabia los Polaka w XX w. Należał do tej garstki, która w szeregach Strzelca przygotowywała się do walki o niepodległość, kiedy większość społeczeństwa nawet nie marzyła o takiej możliwości. Mimo że „krzyczeli, żeśmy stumanieni”, poszedł w bój w szeregach Legionów Józefa Piłsudskiego, by wywalczyć Ojczyźnie wolność.

Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1984, t. 2
Publikacje

Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1984, t. 2

Prezentowane w niniejszym tomie dokumenty zostały wytworzone w czasie śledztwa dotyczącego uprowadzenia i zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki – od 19 października do 10 grudnia 1984 r. Dwadzieścia dwa tomy akt kontrolnych śledztwa Prokuratury Wojewódzkiej w Toruniu obecnie znajdują się w zasobie Instytutu Pamięci Narodowej.

Danuta Siedzikówna „Inka” (1928–1946)
Patroni naszych ulic

Danuta Siedzikówna „Inka” (1928–1946)

Agresja niemiecka i niedługo później agresja sowiecka na Polskę zmieniły życie kilkudziesięciu milionów obywateli II Rzeczypospolitej. Wojna stała się udziałem kolejnego pokolenia – ludzi ukształtowanych w Polsce odrodzonej. O wojnie, walce, poświęceniu dla kraju i narodu uczono ich w szkole. Słyszeli o niej od krewnych, weteranów walk o niepodległość podczas rodzinnych spotkań, uroczystości patriotycznych, a także w organizacjach młodzieżowych i w kościele. W 1939 r. i kolejnych latach przyszło im zmierzyć się z wyzwaniami, dramatami i wyborami, które w normalnych warunkach byłyby uznane za zbyt trudne dla młodych ludzi. Dziesiątki tysięcy z nich zdały jednak egzamin, przed którym postawiło ich życie.

Audio/Video

Powązkowska Łączka

Błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko (1947–1984)
Patroni naszych ulic

Błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko (1947–1984)

Ks. Jerzy jako duszpasterz warszawskich hutników i pielęgniarek, a także medyków i młodych strażaków, ewangelizował ludzi dotkniętych niesprawiedliwością stanu wojennego.

Rotmistrz Witold Pilecki (1901–1948)
Patroni naszych ulic

Rotmistrz Witold Pilecki (1901–1948)

Żołnierz niezłomny, żołnierz wyklęty, żołnierz „Rzeczypospolitej utraconej”, ostatni ułan Rzeczypospolitej, „ochotnik do Auschwitz”, jeden z sześciu najodważniejszych ludzi europejskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej.

"…a akta zniszczyć"
Katalogi wystaw

"…a akta zniszczyć"

Po zakończeniu II wojny światowej granice państw w Europie uległy zmianie. Bułgaria, Czechosłowacja, Polska, Rumunia, Węgry, a także część Niemiec znalazły się pod polityczną i wojskową dominacją ZSRS. Władze sowieckie wraz z miejscowymi komunistami wprowadzały stopniowo system polityczny oparty na wzorze moskiewskim. Pod całkowitym nadzorem NKWD tworzone były organy bezpieczeństwa oparte na modelu sowieckim. Stanowiły one podstawowe narzędzie władzy sprawowanej przez partie komunistyczne w poszczególnych krajach bloku wschodniego.

Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1982–1984, t. 1
Publikacje

Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1982–1984, t. 1

Publikacja zawiera 130 dokumentów archiwalnych. Są to protokoły przesłuchań świadków, protokoły przesłuchań podejrzanych, notatki informacyjne powstałe w czasie śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Wojewódzką w Warszawie przeciwko ks. Jerzemu Popiełuszce.

Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku
Artykuł

Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku

W pierwszych miesiącach 1945 r. tysiące Górnoślązaków, głównie mężczyzn, zostało przez władze sowieckie wezwanych do wykonania dwutygodniowych prac na zapleczu frontu. Byli przekonani, że będą udrażniać drogi, naprawiać wodociągi, usuwać szkody wojenne. Mylili się. Zostali potraktowani jako tzw. żywe reparacje.

Obozy pracy po II wojnie światowej w województwie śląsko-dąbrowskim
Artykuł

Obozy pracy po II wojnie światowej w województwie śląsko-dąbrowskim

Po zakończeniu działań wojennych komuniści często wykorzystywali infrastrukturę dawnych obozów niemieckich, tworząc obozy pracy. Tak było na Śląsku. Do kopalń węgla kamiennego, gdzie brakowało rąk do pracy, kierowano przymusowo jeńców wojennych, volksdeutschów, osoby pochodzenia niemieckiego, żołnierzy podziemia antykomunistycznego (Polaków i Ukraińców) oraz przestępców kryminalnych.

„Zamordowano mu kolegów na terenie kopalni”
Artykuł

„Zamordowano mu kolegów na terenie kopalni”

W Wigilię 1981 r. w godzinach porannych na stacji kolejowej w Sędziszowie (woj. kieleckie) zatrzymany został pracownik Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach. Podróżował pociągiem, aby święta spędzić w rodzinnych stronach.

Nauczyć rozumu robotników, skazać dziennikarkę, uniewinnić zbrodniarzy
Artykuł

Nauczyć rozumu robotników, skazać dziennikarkę, uniewinnić zbrodniarzy

„Dlaczego w Gdyni Stoczni urządzono pułapkę, zagoniono do niej ludzi i otwarto do nich ogień z broni maszynowej?” – pytała Wiesława Kwiatkowska.

Walka komunistów z PSL na przykładzie Kielecczyzny
Artykuł

Walka komunistów z PSL na przykładzie Kielecczyzny

„W stronnictwie legalnym PSL znajdują przytułek wszelkie elementy wrogo ustosunkowane do obecnego ustroju tak, że PSL jest w opozycji do obecnej rzeczywistości, skupiając wokół siebie reakcję spod różnych znaków…”.

Męczennik
Artykuł

Męczennik

Milionowe tłumy na trasie papieskiej pielgrzymki z 1983 r. nie zaniepokoiły władzy. Nie wiadomo zresztą, czy zabrakło politycznej woli, czy wręcz wyobraźni. Co więcej, zapewne już wówczas zaczęto się zastanawiać, jak zniszczyć wpływ Kościoła, a zwłaszcza tych księży, którzy jawnie stanęli po stronie „Solidarności”, takich, jak ksiądz Jerzy Popiełuszko.

Strzał w plecy
Artykuł

Strzał w plecy

W biały dzień funkcjonariusz enerdowskiej bezpieki zastrzelił Polaka, który pragnął dostać się do wolnego świata. Instytut Pamięci Narodowej chce postawić sprawcę przed sądem.

Audio/Video

11 października 1953 r. w więzieniu w Białymstoku rozstrzelano kpt. Kazimierza Kamieńskiego "Huzara", członka antykomunistycznego podziemia, skazanego w pokazowym procesie na trzynastokrotną karę śmierci!

Audio/Video

Operacja „Lawina” to zbrodnia bez precedensu popełniona przez aparat komunistycznej bezpieki na żołnierzach polskiego podziemia niepodległościowego. We wrześniu 1946 r. komuniści zamordowali blisko setkę żołnierzy oddziału NSZ kpt. Henryka Flamego „Bartka”.

Audio/Video

„Droga Mamusiu, wraz z otrzymaniem tego listu przestaniesz mieć syna (…). Tak Mamo… odchodzę z tego świata (…). Do zobaczenia w chwale Boga!” - pisał w liście do rodziców Marian Olejniczak, zamorodwany przez komunistów w 1949 r.

Audio/Video

Jako oddziałowa więzienia św. Michała w Krakowie złożyła konspiracyjną przysięgę wstępując do antykomunistycznego podziemia. Następnie doprowadziła do uwolnienia 71 więźniów. W 1946 r. została rozstrzelana. W chwili śmierci Irena Odrzywołek miała 20 lat.

Więcej