Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Fot. Wikimedia Commons/domena publiczna

Martyrologia

Zbrodnia w Hucie Pieniackiej
Artykuł

Zbrodnia w Hucie Pieniackiej

28 lutego 1944 r. ukraińscy żołnierze 4. Galicyjskiego Ochotniczego Pułku Policji SS, powiązanego z 14. Dywizją SS „Galizien”, oddziały UPA, nacjonaliści ukraińscy oraz ukraińscy mieszkańcy okolicznych wiosek wkroczyli do wsi Huta Pieniacka zamieszkanej przez ludność polską.

Kuropaty – miejsce masowych egzekucji sowieckich
Artykuł

Kuropaty – miejsce masowych egzekucji sowieckich

Położona na północny wschód od Mińska miejscowość Kuropaty to dziś jedno z przedmieść liczącej blisko 2 mln mieszkańców stolicy Białorusi. Pomimo upływu przeszło osiemdziesięciu lat od tragicznych wydarzeń, wciąż zbyt mało wiemy o dokonanych tam stalinowskich zbrodniach.

Na nieludzką ziemię
Artykuł

Na nieludzką ziemię

W nocy z 9 na 10 lutego 1940 r. rozpoczęły się wywózki Polaków w głąb Związku Sowieckiego. Tysiące rodzin obudzono wówczas łomotaniem do drzwi, po czym obwieszczono im decyzję o „przeniesieniu do innego obwodu”. Następnego dnia około 140 000 Polaków stłoczono w bydlęcych wagonach i skierowano na wschód.

Audio/Video

Czym była proskrypcja oraz jaką rolę pełniły księgi gończe? Jak wyglądała historia Specjalnej Księgi Gończej dla Polski? Jakie represje groziły osobom, których nazwiska znalazły się na jej stronach?

Mandżurskie pola śmierci. Zapomniany rozdział polskiej martyrologii
Artykuł

Mandżurskie pola śmierci. Zapomniany rozdział polskiej martyrologii

W początkach lutego 1904 r., pomimo silnego mrozu w Warszawie panowała gorąca atmosfera. Gazety ukazywały się w zwiększonej objętości, redakcje pracowały całą dobę, a dziennikarze w gorączkowym pośpiechu przygotowywali specjalne dodatki. Gazeciarze roznosili je po ulicach miasta, krzycząc na całe gardło: „wojna polsko-japońska!”.

Pacyfikacja Zamojszczyzny
Artykuł

Pacyfikacja Zamojszczyzny

W nocy z 27 na 28 listopada 1942 r. rozpoczęła się akcja wysiedlania ludności Zamojszczyzny z jej domów i gospodarstw w ramach niemieckiego Generalnego Planu Wschodniego.

Rok 1943. Niemiecki odwet na polskiej wsi
Artykuł

Rok 1943. Niemiecki odwet na polskiej wsi

Na przełomie 1942 i 1943 r. Niemcy zaczęli patrzeć na polską wieś jako na groźne zaplecze dla rodzących się grup zbrojnego oporu. Władze niemieckie zdecydowały się na ostrą i brutalną reakcję na wszelkie przejawy pomocy podziemiu.

Audio/Video

Eksterminacja polskiej inteligencji, masowe egzekucje, aresztowania, pacyfikacje polskich wsi, zagłada ludności żydowskiej. Ponura codzienność okupowanej Polski uwieczniona na fotografiach

Pacyfikacja wsi Rakówka
Artykuł

Pacyfikacja wsi Rakówka

W czasie okupacji niemieckiej na terenie Kielecczyzny bardzo aktywnie działały struktury konspiracyjne. Stacjonowało tu wiele oddziałów Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, Narodowych Sił Zbrojnych i innych organizacji. W czerwcu 1943 r. za okazaną partyzantom pomoc przyszło słono zapłacić mieszkańcom Rakówki.

Męczennicy ziemi nowogródzkiej
Artykuł

Męczennicy ziemi nowogródzkiej

Losy Polaków na Kresach Północno-Wschodnich nierozerwalnie związane są z Kościołem katolickim. To dzięki Kościołowi kresowa społeczność zachowała świadomość narodową i język polski w latach porozbiorowej niewoli carskiej. Wiele zawdzięczała mu także po odzyskaniu niepodległości w 1918 r.

Audio/Video

Gdzie Niemcy zamordowali najwybitniejszych obywateli Wielkopolski w pierwszych latach drugiej wojny światowej? Kto dokonywał mordów i jaka była liczba ofiar?

Audio/Video

#RytmyPamięci tym razem poświęcone zostały kobietom walczącym o suwerenną Polskę. Jadwiga Dziekońska i Danuta zostały zamordowane przez niemieckich i sowieckich okupantów.

Inwazja Wehrmachtu na Polskę i zbrodnie niemieckich grup operacyjnych jesienią 1939 roku
Artykuł

Inwazja Wehrmachtu na Polskę i zbrodnie niemieckich grup operacyjnych jesienią 1939 roku

Druga wojna światowa kosztowała życie ok. 5,9 mln obywateli Rzeczypospolitej. Zdecydowaną większość z nich stanowią ofiary III Rzeszy Niemieckiej, która 1 września 1939 r. zaatakowała Polskę bez wypowiedzenia wojny.

Błogosławiony ks. Jan Macha (1914–1942)
Artykuł

Błogosławiony ks. Jan Macha (1914–1942)

Krótko po północy, 3 grudnia 1942, w katowickim więzieniu ścięto za działalność konspiracyjną ks. Jana Machę. Zwłoki skazańca zostały przewiezione do Auschwitz i spopielone w tamtejszym krematorium. Jego działalność, mająca głównie charakter społeczny i zakończona męczeńską śmiercią, stanowiła świadectwo przywiązania do polskości i troski o bliźnich.

Ludobójstwo przed wojenną zagładą. „Operacja polska” NKWD
Artykuł

Ludobójstwo przed wojenną zagładą. „Operacja polska” NKWD

W połowie lat 30. XX wieku zaczęły się deportacje ludności polskiej z ziem, które po traktacie ryskim znalazły się w granicach Sowdepii. Zaraz potem, w latach 1937–1938, przyszła „operacja polska”: za samo pochodzenie NKWD zamordowało – jako szpiegów lub wrogów ZSRS – co najmniej 111 tys. Polaków.

Audio/Video

Jaki wpływ na losy mieszkańców Małopolski Wsch. i Wołynia miało zajęcie tych ziem przez Niemców po 22 czerwca 1941? Dlaczego Zbrodnia Wołyńska nosi miano ludobójstwa? Jak z perspektywy 80 lat historycy postrzegają tragedię na Wołyniu?

Wołyń. Robić co możliwe
Artykuł

Wołyń. Robić co możliwe

Żaden ewidencyjny zapis nie zastąpi godnego pochówku i tradycyjnego grobu, lecz nie wolno nam rezygnować z prób zebrania informacji o pomordowanych rodakach, którzy stracili życie tylko dlatego, że byli Polakami, a takich grobów do dziś nie mają. Temu ma służyć Baza Ofiar Zbrodni Wołyńskiej.

Rok 1943. Odwet na polskiej wsi
Dodatki do prasy

Rok 1943. Odwet na polskiej wsi

Zróżnicowane represje wobec wsi były jednym z elementów okupacyjnego terroru. Wpisywały się w politykę niemiecką wobec Polaków, traktowanych jako podludzie – nacja, która miała świadczyć niewolnicza pracę dla niemieckiej „rasy panów”.

Mord w Rembertowie
Artykuł

Mord w Rembertowie

W czerwcu 1944 r. aresztowano dziesięciu członków Szarych Szeregów i Armii Krajowej, w tym trzech Zawiszaków, członków najmłodszej grupy metodycznej w konspiracyjnej organizacji harcerskiej. Wszyscy zostali następnie rozstrzelani przez niemiecką żandarmerię. Najmłodsze ofiary miały jedynie po 13 lat.

Pacyfikacje wsi Parzymiechy i Zimnowoda
Artykuł

Pacyfikacje wsi Parzymiechy i Zimnowoda

Armia niemiecka wkraczająca na terytorium Polski we wrześniu 1939 r. od pierwszych dni wojny dokonywała zbrodni na ludności cywilnej. Jednostki Wehrmachtu na trasie przemarszu przeprowadzały egzekucje nie tylko jeńców wojennych.

Audio/Video

Kim jest Józefa Bryg? Jak udało się jej przeżyć rzeź Palikrowów? Jak mówić o ludobójstwie dokonanym przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej? Jakie wspomnienia mają ci, którzy cudem uniknęli śmierci?

Audio/Video

Jaki los Niemcy zgotowali Dzieciom Zamojszczyzny? Dlaczego doszło do wysiedleń na Zamojszczyźnie? Co działo się z ludnością po wysiedleniach?

„Błogosławię moim wrogom” – ks. Antoni Korczok (1891–1941), ofiara KL Dachau
Artykuł

„Błogosławię moim wrogom” – ks. Antoni Korczok (1891–1941), ofiara KL Dachau

Jeden z jego przyjaciół wspominał: „nie udowodniono mu żadnej winy. Miał być rzekomo wypuszczony na wolność w poniedziałek… Cóż, kiedy w niedzielę zmarł”. Za posługę kapłańską dla Polaków płaciło się niekiedy najwyższą cenę.

Posługa polskich księży  w KL Dachau i jej upamiętnienie
Artykuł

Posługa polskich księży w KL Dachau i jej upamiętnienie

W czasie II wojny światowej w Dachau przetrzymywano 2579 katolickich księży, w tym 1780 Polaków, spośród których Niemcy zamordowali 868. Dnia wyzwolenia, 29 kwietnia 1945 r., doczekało 33 tys. więźniów, w tym 830 polskich kapłanów.

Katyń. Zbrodnia na Polsce
Artykuł

Katyń. Zbrodnia na Polsce

Wiosną 1940 r. przywódcy Związku Sowieckiego zadali narodowi polskiemu niepowetowaną stratę, mordując z przyczyn politycznych jeńców wojennych oraz cywilnych więźniów. Żaden z decydentów, organizatorów i wykonawców zbrodni nigdy nie został za ten mord ukarany.

Audio/Video

Czy dawny areszt Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie przy ul. Strzeleckiej 8 można określić mianem Strzeleckiej Golgoty? Czy cierpienie osób w nim przetrzymywanych było ich Drogą Krzyżową?

Kieleccy policjanci – weterani wojny polsko-bolszewickiej i ofiary Zbrodni Katyńskiej
Artykuł

Kieleccy policjanci – weterani wojny polsko-bolszewickiej i ofiary Zbrodni Katyńskiej

Średnio co czwarty kielecki policjant zamordowany w 1940 r. w ramach Zbrodni Katyńskiej dwie dekady wcześniej bronił Polski przed bolszewikami. Wielu miało za sobą także doświadczenie udziału w powstaniach na Śląsku i Wielkopolsce.

Listy z „piekła kobiet”. Korespondencja Jadwigi Seifert z Ravensbrück
Artykuł

Listy z „piekła kobiet”. Korespondencja Jadwigi Seifert z Ravensbrück

Jadwiga Seifert, nauczycielka z Nawojowej, od pierwszych dni okupacji niemieckiej aktywnie zaangażowała się w działalność podziemia niepodległościowego. Rychło przypłaciła to aresztowaniem i zesłaniem do „piekła kobiet”, jak często nazywany jest obóz koncentracyjny w Ravensbrück.

Audio/Video

Jakie były losy ludzi, którzy zostali na dawnym polskim Wschodzie? Jak żyli we wrogim otoczeniu? Jaką ofiarę ponieśli za przeciwstawianie się sowietyzacji? Jak walczyli o ocalenie języka, kultury i przechowania wiary?

Pamięci ofiar deportacji z Kresów Wschodnich II RP (1940 – 1941)
Artykuł

Pamięci ofiar deportacji z Kresów Wschodnich II RP (1940 – 1941)

Władze Związku Sowieckiego, po zajęciu Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej, podjęły szereg przedsięwzięć zmierzających do szybkiego ich scalenia z pozostałymi obszarami ZSRS. Miały one doprowadzić do szybkiej likwidacji polskiego systemu prawnego, transformacji gospodarki i struktur społecznych, w tym „unieszkodliwienia” grup uznanych za niebezpieczne.

Audio/Video

Jaką rolę w eksterminacji polskiego narodu, w tym najwybitniejszych obywateli Polski, odegrał niemiecki kompleks obozowy Mauthausen i Gusen oraz Zamek Śmierci Hartheim? Dlaczego IPN i Stowarzyszenie Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych organizują Wyjazdy Pamięci do Górnej Austrii?

Wojenne dzieciństwo. Martyrologia dzieci polskich pod okupacją niemiecką
Dodatki do prasy

Wojenne dzieciństwo. Martyrologia dzieci polskich pod okupacją niemiecką

Ofiarami były nie tylko dzieci poddane eksterminacji i wycieńczającej pracy, wysiedlane, ale także ci małoletni Polacy, których umieszczono w niemieckich rodzinach z zamiarem germanizacji.

Eksterminacja dzieci polskich robotnic przymusowych w Spital am Pyhrn
Artykuł

Eksterminacja dzieci polskich robotnic przymusowych w Spital am Pyhrn

Problem ciężarnych robotnic przymusowych stanowił szczególne wyzwanie dla niemieckiego systemu pracy niewolniczej. Jedną z metod jego rozwiązania była organizacja placówek, w których umieszczać miano odebrane im dzieci. „Żłobek dla niemowląt i małych dzieci robotnic wschodnich w Spital am Pyhrn” był najprawdopodobniej pierwszą tego typu instytucją.

Audio/Video

Jaki los spotkał mieszkańców Warszawy i okolic w 1944 r.? Co działo się z ludźmi po opuszczeniu stolicy w czasie i po upadku Powstania Warszawskiego? Gdzie i w jakich warunkach byli przetrzymywani i czym był obóz Dulag 121?

Kielecczyzna pod okupacją niemiecką w latach 1939–1945: straty osobowe
Publikacje

Kielecczyzna pod okupacją niemiecką w latach 1939–1945: straty osobowe

Wydawnictwo zawiera dziewięć artykułów omawiających wojenne straty na terenie Kielecczyzny. Historycy opisali m.in. zagładę polskiej inteligencji w tym regionie, zbrodnie niemieckie czy współpracę mieszkańców wsi z oddziałami partyzanckimi Armii Krajowej.

Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki
Artykuł

Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki

Niezwykła brutalność zabójstwa spowodowała, że ksiądz Popiełuszko urósł do rangi symbolu dławienia kościoła przez władze komunistyczne, a jego męczeńska śmierć „za wiarę” z czasem doprowadziła do procesu beatyfikacji. Pogrzeb duchownego w dniu 3 listopada 1984 r. stał się wielką demonstracją polityczną, społeczną, antyrządową i antykomunistyczną.

Audio/Video

Czym był eksodus ludności cywilnej w okresie Powstania Warszawskiego? Jaki los spotkał wypędzonych w 1944 roku mieszkańców Warszawy i okolic? Gdzie i w jakich warunkach byli przetrzymywani ludzie po opuszczeniu miasta i czym był obóz Dulag 121?

Zbrodnia w Ogrodach Sejmowych
Artykuł

Zbrodnia w Ogrodach Sejmowych

Po kapitulacji Warszawy, w dniu 1 października 1939 r., wraz z Wehrmachtem, do miasta wkroczyła grupa operacyjna policji bezpieczeństwa tzw. Einsatzgruppe IV pod dowództwem SS-Brigadefuhrera Lothara Beutela. Przystąpiła ona natychmiast do obław, rewizji i aresztowań.

Rycerz Niepokalanej
Artykuł

Rycerz Niepokalanej

14 sierpnia 1941 r. zamordowano w KL Auschwitz o. Maksymiliana Marię Kolbe. Po niemal dwutygodniowej męczarni w bunkrze głodowym został dobity zastrzykiem fenolu, następnego dnia jego ciało spalono w krematorium.

Naznaczeni KL Dachau. O losie rocznika kapłańskiego prymasa Wyszyńskiego
Artykuł

Naznaczeni KL Dachau. O losie rocznika kapłańskiego prymasa Wyszyńskiego

Szacuje się, że w czasie drugiej wojny światowej blisko 3 tys. polskich duchownych poniosło śmierć, to jest prawie 20 proc. przedwojennego duchowieństwa. Kościół katolicki w Polsce poniósł ogromne straty osobowe i materialne.

Przyjechali na rampę obstawioną esesmanami…
Artykuł

Przyjechali na rampę obstawioną esesmanami…

14 czerwca 1940 r. do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz dotarł z Tarnowa pierwszy masowy transport 728 Polaków. Więźniom nadano numery, ogolono głowy i wydano pasiaki z naszytym czerwonym trójkątem i literą „P”.

Apokalipsa dnia powszedniego. Pierwsze tygodnie w Auschwitz
Artykuł

Apokalipsa dnia powszedniego. Pierwsze tygodnie w Auschwitz

„Wyjście stąd prowadzi tylko przez komin krematorium” – usłyszeli z ust zastępcy komendanta obozu SS Hauptsturmführera Karla Fritzscha w czerwcu 1940 r. pierwsi polscy więźniowie Auschwitz.

Audio/Video

„Fort” – film dokumentalny o zbrodniach Niemców w obozie w Pomiechówku

O recepcji <i>Innego Świata</i> Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, czyli o tym, że nie należy mylić utworu literackiego ze źródłem historycznym
Artykuł

O recepcji Innego Świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, czyli o tym, że nie należy mylić utworu literackiego ze źródłem historycznym

Inny Świat to zapewne najbardziej znana książka polskiego autora opisująca rzeczywistość sowieckich łagrów. Opublikowana po raz pierwszy w roku 1951 (w języku angielskim), przez dziesięciolecia traktowana była jako dokumentalny zapis przeżyć jej twórcy – sui generis źródło historyczne. Czy słusznie?

Zbrodnie niemieckie popełnione na cmentarzu katolickim w Busku-Zdroju (<i>Kreishauptmannschaft Busko</i>, dystrykt Radom)
Artykuł

Zbrodnie niemieckie popełnione na cmentarzu katolickim w Busku-Zdroju (Kreishauptmannschaft Busko, dystrykt Radom)

Jednym z miejsc kaźni na terenie Kreishautpmannschaft Busko był cmentarz katolicki. Na jego terenie rozstrzelano m.in. dwóch młodych chłopców w wieku siedemnastu lat.

Jak powstała Dolinka Katyńska
Artykuł

Jak powstała Dolinka Katyńska

Wielkiej osobistej odwagi i determinacji wymagały działania, podjęte w dobie stalinizmu, jak odnotowana w aktach UB w 1950 r. prośba grupy kobiet do prezydenta Bieruta o wstawiennictwo i spowodowanie wypuszczenia ich mężów z Rosji sowieckiej. Nie wiedziały, dlaczego nie wracają, ani nawet czy żyją.

Sowieckie deportacje Polaków z Kresów Wschodnich
Artykuł

Sowieckie deportacje Polaków z Kresów Wschodnich

W nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 r. Sowieci posłali w drogę do Kazachstanu głównie ludność miejską, kobiety, dzieci i osoby starsze. W latach 1940-1941 były jeszcze trzy wywózki Polaków z Kresów.

Tożsamość ukryta w materii. Identyfikacja przedmiotów grobowych w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie
Artykuł

Tożsamość ukryta w materii. Identyfikacja przedmiotów grobowych w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie

Podczas badań archeologiczno-ekshumacyjnych prowadzonych w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni wykopano wiele przedmiotów osobistych, fragmentów umundurowania, elementów wyposażenia wojskowego lub policyjnego.

Aresztowania i deportacje do obozów koncentracyjnych inteligencji polskiej z ziem wcielonych do Rzeszy wiosną 1940 r.
Artykuł

Aresztowania i deportacje do obozów koncentracyjnych inteligencji polskiej z ziem wcielonych do Rzeszy wiosną 1940 r.

Jednym z celów niemieckiej okupacji była germanizacja ziem polskich włączonych do Rzeszy. Jej narzędziem był terror stosowany wobec ludności polskiej i żydowskiej. Żydów Niemcy starali się jak najprędzej wysiedlić na wschód, do Generalnego Gubernatorstwa. W stosunku Polaków użyli podobnych metod.

Tajemnica śmierci komendanta KL Mauthausen Franza Ziereisa
Artykuł

Tajemnica śmierci komendanta KL Mauthausen Franza Ziereisa

Mauthausen, małe miasteczko nad Dunajem w Górnej Austrii zachwyca pięknymi krajobrazami i urokliwymi kamieniczkami. Nie inaczej było zapewne w roku 1940.

Represje niemieckie wobec nauczycieli na terenie <i>Kreishauptmannschaft Busko</i> w latach 1939-1945
Artykuł

Represje niemieckie wobec nauczycieli na terenie Kreishauptmannschaft Busko w latach 1939-1945

Według wykazu nauczycieli w 1938 r. na terenie Kielecczyzny było zatrudnionych 7934 pedagogów. W czasie okupacji niemieckiej zginęło ich co najmniej 780, co stanowiło 9,8% ogólnego stanu sprzed wojny.

Bunt w Treblince II
Artykuł

Bunt w Treblince II

Nagle dał się słyszeć odgłos tłuczonego szkła, który dobiegł z rewirsztuby – obozowego ambulatorium. Gospodarzem był tam więzień doktor Julian Chorążycki, wcześniej kapitan Wojska Polskiego, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a w 1922 wybrał karierę cywilną i założył gabinet lekarski.

Czerwone mury krwawego Mokotowa
Artykuł

Czerwone mury krwawego Mokotowa

W więzieniu mokotowskim w okresie terroru stalinowskiego zamordowano na podstawie orzeczeń sądów wojskowych ok. 350–400 osób. Szacuje się, że blisko tysiąc innych zamęczono w trakcie śledztwa.

Zsyłka na Syberię
Wspomnienie

Zsyłka na Syberię

„Jak się coś dzieje, ktoś kogoś bije, to mnie się dziecięce lata przypominają, jak mnie bił enkawudzista” – wspomina Sabina Potoczak, w 1940 r. z czwórką rodzeństwa i matką wywieziona do sowieckiego łagru.

Audio/Video

Niemcy dokonali na Polakach ludobójstwa

Audio/Video

„Aktion Zamosc”, czyli niemiecka akcja wysiedlenia Polaków z Zamojszczyzny w świetle dokumentów przechowywanych w Archiwum IPN. Ta zbrodnia objęła łącznie 100–110 tys. wysiedlonych Polaków, w tym 30 tys. dzieci

Teresa Jadwiga Grodzińska – bohaterka wojny z Bolszewią
Biogram / Biografia

Teresa Jadwiga Grodzińska – bohaterka wojny z Bolszewią

Urodziła się 20 grudnia 1899 roku w położonym 14 km od Radomia majątku Jaszowice. Była córką Feliksa i Bronisławy z Arkuszewskich. Pochodziła ze szlacheckiej rodziny ziemiańskiej herbu Kuszaba (Paprzyca).

Zakonnik, redaktor, męczennik
Biogram / Biografia

Zakonnik, redaktor, męczennik

Podczas apelu 29 lipca 1941 roku zastępca komendanta obozu Karl Fritzsch wytypował dziesięciu więźniów, którzy mieli zginąć śmiercią głodową. Była to kara – a zarazem przestroga dla innych – za ucieczkę jednego z osadzonych w KL Auschwitz. Wśród skazańców znalazł się jeden ochotnik.

„Rozpacz nasza była ogromna” – rodziny aresztowanych podczas okupacji niemieckiej
Artykuł

„Rozpacz nasza była ogromna” – rodziny aresztowanych podczas okupacji niemieckiej

Przeżywanie utraty bliskich osób nie wiąże się wyłącznie z czasem konfliktów zbrojnych. Niemniej doświadczenie okupacji niemieckiej ziem polskich w latach 1939-1945 odcisnęło silne piętno na sferze domowej.

Niemieckie egzekucje w lesie koło Lisowa
Artykuł

Niemieckie egzekucje w lesie koło Lisowa

Eskalacja terroru niemieckiego na terenie Kreishauptmannschaft Busko miała miejsce w latach 1943–1944. Licznych zbrodni Niemcy dokonywali w lasach: Wełeckim, Skrzypiowskim, Włoszczowickim, Widuchowskim czy Koteckim. Kolejnym, zapomnianym miejscem straceń na tym terenie jest las koło Lisowa.

Audio/Video

Dyskusja o książce „Ludobójstwo Niemiec na narodzie polskim (1939–1945). Studium historycznoprawne”

Zagłada Ostrówek i Woli Ostrowieckiej
Artykuł

Zagłada Ostrówek i Woli Ostrowieckiej

Mieszkańcy Ostrówek i Woli Ostrowieckiej byli od zawsze Polakami i katolikami. Według tradycji, na Wołyń zostali sprowadzeni z Mazowsza przez króla Władysława Jagiełłę. Rozmawiali po polsku gwarą mazurską i byli nazywani Mazurami.

Lipiec 1943 roku na Wołyniu
Artykuł

Lipiec 1943 roku na Wołyniu

Rzeź dokonana na Polakach przez nacjonalistów ukraińskich w lipcu 1943 r. w województwie wołyńskim to fragment trwającej kilka lat tzw. zbrodni wołyńskiej. Ten jeden wybrany do opisu miesiąc stanowił jej apogeum.

Audio/Video

Wieś polska podczas okupacji niemieckiej i sowieckiej

„Bery kosu, bery niż i na Lacha...” – relacje ocalałych z rzezi wołyńskiej
Źródło historyczne

„Bery kosu, bery niż i na Lacha...” – relacje ocalałych z rzezi wołyńskiej

„Trudna pamięć” – tak metaforycznie określane są świadectwa ludobójstwa Polaków zamieszkujących Wołyń i Małopolskę Wschodnią. Relacje świadków uzmysławiają głęboki sens tej metafory, zarówno w warstwie słownej, jak i – przede wszystkim – wizualnej, ze względu na okazywane przed kamerą emocje.

Sprawiedliwi Ukraińcy. Na ratunek polskim sąsiadom skazanym na zagładę przez OUN-UPA
Artykuł

Sprawiedliwi Ukraińcy. Na ratunek polskim sąsiadom skazanym na zagładę przez OUN-UPA

Pozostaje zagadką, dlaczego mimo nacjonalistycznej indoktrynacji i terroru stosowanego przez OUN-UPA, także wobec swoich, niemała grupa Ukraińców nie zawahała się poświęcić własnego życia, by ratować skazanych Polaków. Zamiast dążenia do niepodległości po trupach wybrali nakaz miłości bliźniego.

Pamięć o Wołyniu i Małopolsce Wschodniej
Artykuł

Pamięć o Wołyniu i Małopolsce Wschodniej

Mój ulubiony poeta pozostawił nam, kolejnym pokoleniom, pewnego rodzaju przesłanie. Jest to niemal prośba serdeczna i błagalna o zachowanie w pamięci drogich nam Ojcowizn. W tym miejscu rodzi się zasadnicze pytanie: w imię czego i dlaczego mamy zachować tę pamięć? W mojej ocenie, przy obecnych relacjach polsko-ukraińskich, jest to, niestety, pamięć coraz trudniejsza.

Palmiry – symbol niemieckiego okrucieństwa
Artykuł

Palmiry – symbol niemieckiego okrucieństwa

20 i 21 czerwca 1940 r., w ramach nadzwyczajnej akcji pacyfikacyjnej, Niemcy dokonali największej egzekucji ze wszystkich przeprowadzonych w Palmirach. Położona na skraju Puszczy Kampinoskiej wieś jest synonimem losu polskiej inteligencji w czasie niemieckiej okupacji.

Audio/Video

Atak Hitlera na Stalina: zbrodnie ZSRS w Małopolsce Wschodniej i na Wołyniu – sprawa Polski na arenie świata – układ Sikorski-Majski

Audio/Video

Mordy Niemców na polskiej inteligencji Lwowa. Preludium Holocaustu na Kresach RP. Zbrodnie sowietów na obywatelach polskich na północno-wschodnich Kresach Polski

Audio/Video

Mauthausen – Gusen: niemieckie piekła na austriackiej ziemi... Polenlager, gorszy niż... A dziś? Dlaczego to tak wygląda?...

Mieszkańcy Świętokrzyskiego – ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
Artykuł

Mieszkańcy Świętokrzyskiego – ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych

14 czerwca 1940 roku miał miejsce pierwszy zbiorowy transport więźniów z Tarnowa do KL Auschwitz. Dla upamiętnienia go corocznie odbywają się spotkania w miejscach skłaniających do zadumy nad losem ofiar niemieckiego terroru. W Kielcach jednym z takich miejsc jest pomnik na Cmentarzu Partyzanckim.

Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski (1858–1941) – ofiara niemieckiego obozu Soldau
Artykuł

Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski (1858–1941) – ofiara niemieckiego obozu Soldau

W roku 1941 męczeńską śmierć ponieśli abp Antoni Julian Nowowiejski i bp Leon Wetmański, zasłużeni płoccy duchowni i patroni miasta Działdowa. Nowowiejski jest jedynym polskim arcybiskupem, który dokonał swego żywota w niemieckim obozie śmierci.

Fort III w Pomiechówku. Mało znane miejsce pamięci
Artykuł

Fort III w Pomiechówku. Mało znane miejsce pamięci

Niemiecki obóz karno-śledczy w Forcie III w Pomiechówku pod Nowym Dworem Mazowieckim, istniejący w latach 1941-1945, jest nazywany największą katownią północnego Mazowsza. Ginęli tam Polacy i Żydzi.

Profil ofiar zbrodni katyńskiej
Artykuł

Profil ofiar zbrodni katyńskiej

Zostali zamordowani, ponieważ w mundurach Wojska Polskiego bronili swej Ojczyzny – Polski. Spoczywają we wspólnych grobach.

Ks. Konstanty Budkiewicz. Prałat męczennik
Artykuł

Ks. Konstanty Budkiewicz. Prałat męczennik

3 kwietnia 1923 roku świat obiegła wiadomość o rozstrzelaniu w Moskwie ks. Konstantego Budkiewicza. Tego dnia bolszewicka „Prawda” ogłosiła: „Dnia 31 marca wykonano wyrok na prałacie Budkiewiczu, który został skazany na śmierć w procesie katolickich kontrrewolucjonistów”.

Ruminowie, Borek i Tokarz – zamordowani za pomoc Żydom na Sądecczyźnie
Artykuł

Ruminowie, Borek i Tokarz – zamordowani za pomoc Żydom na Sądecczyźnie

„Dom w którym mieszkaliśmy, stał na uboczu w lesie. Posiadał jedną izbę, nad którą znajdował się strych. Żydzi ukrywani byli właśnie na strychu. Wieczorem schodzili do izby, a wtedy ja z rodzeństwem siedzieliśmy w oknach i pilnowaliśmy, czy nikt nie nadchodzi”.

Zagłada polskich elit
Dodatki do prasy

Zagłada polskich elit

W dodatku prasowym wydanym w „Naszym Dzienniku” Instytut Pamięci Narodowej przypomina o tym jak dwa systemy totalitarne – niemiecki nazizm i sowiecki komunizm – wzięły za cel wymordowanie polskiej elity

Stali się numerami od 31 do 758
Artykuł

Stali się numerami od 31 do 758

W pierwszych miesiącach okupacji represje wobec ludności polskiej były dużo większe niż w stosunku do pozostałych grup narodowościowych przedwojennej Polski. Wynikało to z zakrojonej na szeroką skalę akcji niemieckiego aparatu bezpieczeństwa skierowanej przeciwko polskiej inteligencji.

Egzekucje mieszkanek Radomia w Lesie we Włoszczowicach oraz w Lesie Skrzypiowskim
Artykuł

Egzekucje mieszkanek Radomia w Lesie we Włoszczowicach oraz w Lesie Skrzypiowskim

W Radomiu 24 stycznia 1941 r. o godzinie 4 rano przeprowadzono masowe aresztowania. Aresztowano 268 osób, w tym najprawdopodobniej 38 kobiet. 50 % z nich stanowili przedstawiciele inteligencji. Wśród aresztowanych znajdowali się członkowie organizacji polskiego ruchu oporu.

Prowadziłem śledztwo w sprawie pacyfikacji Michniowa...
Wspomnienie

Prowadziłem śledztwo w sprawie pacyfikacji Michniowa...

Publikowany poniżej tekst stanowi fragment wspomnień sędziego Andrzeja Jankowskiego – kierownika zespołu śledczego, a następnie wieloletniego dyrektora Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Kielcach, z czasem zaś także głównego specjalisty w kieleckiej Delegaturze IPN.

Audio/Video

Czy, a jeśli tak - jak uczyć o martyrologii. Rozmawiają nauczyciele i edukatorzy

Sowiecki zabór roku 1939
Artykuł

Sowiecki zabór roku 1939

Rabunki, gwałty i mordy dokonywane po 17 września 1939 r. przez żołnierzy Armii Czerwonej oraz członków samozwańczych komunistycznych band na ludności cywilnej były zaledwie wstępem do całego katalogu represji przygotowanych przez okupanta sowieckiego Polakom zamieszkującym wschodnie tereny II RP.

Męczeńska noc
Artykuł

Męczeńska noc

Gromadzona w Instytucie Pamięci Narodowej oraz w archiwach kościelnych dokumentacja dotycząca zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki pozwala odtworzyć niektóre wydarzenia nocy z 19 na 20 października 1984 r. i zobaczyć, jak informacja o uprowadzeniu księdza ujrzała światło dzienne.

Tragedia wypędzonych mieszkańców Zielonki
Artykuł

Tragedia wypędzonych mieszkańców Zielonki

Podczas Powstania Warszawskiego najbardziej ucierpiała ludność cywilna. Kiedy wybuchło Powstanie, Hitler nakazał wymordowanie wszystkich mieszkańców Warszawy.

Audio/Video

Skazani na Sybir

Zbrodnie III Batalionu 17 pułku policji SS na Ponidziu w czasie okupacji niemieckiej
Artykuł

Zbrodnie III Batalionu 17 pułku policji SS na Ponidziu w czasie okupacji niemieckiej

Od wiosny 1943 r. do pierwszej połowy 1944 r. w Pałacu Wielopolskich w Chrobrzu, wsi położonej na Ponidziu stacjonował oddział Stützpunktu. Jego załoga składała się z członków III Batalionu 17 pułku policji SS, najprawdopodobniej wywodzących się z 11 kompanii.

„Czyste ręce” Wehrmachtu – zbrodnie popełnione przez żołnierzy niemieckich na ludności cywilnej w zachodniej części woj. łódzkiego
Artykuł

„Czyste ręce” Wehrmachtu – zbrodnie popełnione przez żołnierzy niemieckich na ludności cywilnej w zachodniej części woj. łódzkiego

Lata II wojny światowej to dla ludności okupowanej Polski okres strat nie tylko materialnych, ale przede wszystkim cierpienia, którego doświadczyli ludzie.

Karolewo 1939. Zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen
Artykuł

Karolewo 1939. Zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen

Zbrodnie niemieckie w okupowanej Polsce to nie tylko obozy koncentracyjne czy obozy zagłady. W pierwszych miesiącach okupacji dziesiątki tysięcy obywateli II Rzeczypospolitej zostało bestialsko zamordowanych przez swoich niemieckich sąsiadów służących w lokalnych formacjach Selbstschutzu.

Pierwsza była Krajna. Męczeństwo polskiego duchowieństwa Wolnej Prałatury Pilskiej
Artykuł

Pierwsza była Krajna. Męczeństwo polskiego duchowieństwa Wolnej Prałatury Pilskiej

W czasie II wojny światowej polscy duchowni byli poddawani planowej eksterminacji w ramach Intelligenzaktion i masowo deportowani do obozów koncentracyjnych.

Audio/Video

„Wieś polska podczas II wojny światowej”: straty osobowe (III konferencja naukowa cyklu)

Morderstwa na polskich patriotach w Nowym Bytomiu we wrześniu 1939 r.
Artykuł

Morderstwa na polskich patriotach w Nowym Bytomiu we wrześniu 1939 r.

Kiedy 3 września 1939 r. do Nowego Bytomia weszli członkowie niemieckiej formacji dywersyjnej Freikorps Ebbinghaus, nikt nie przypuszczał jakie okrucieństwo zademonstrują na polskich więźniach. Jeden ze zbrodniarzy uniknął odpowiedzialności, nawet po wojnie.

Zlikwidować czy wynarodowić? Niemiecki i sowiecki program walki z narodem polskim
Artykuł

Zlikwidować czy wynarodowić? Niemiecki i sowiecki program walki z narodem polskim

Charakterystyka niemieckich i sowieckich zbrodni na Polakach obejmuje zagadnienia dotyczące celów, metod i skali realizacji antypolskiej polityki w latach II wojny światowej.

Tragiczny dzień w historii Sulejowa
Artykuł

Tragiczny dzień w historii Sulejowa

Barbarzyńskie bombardowanie Sulejowa przez Luftwaffe, w wyniku którego miasto zostało doszczętnie zniszczone, a śmierć poniosło ponad 700 osób, do dziś uważane jest przez jego mieszkańców za jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w historii grodu nad Pilicą.

Audio/Video

Rozstrzelać Polaków - dokument o ludobójstwie na Polakach w ZSRS w 1937-1938

Ostatnia egzekucja w Forcie III w Pomiechówku
Artykuł

Ostatnia egzekucja w Forcie III w Pomiechówku

30 lipca 1944 r., w związku z likwidacją więzienia Niemcy zamordowali w Forcie III około 300 osadzonych tam więźniów. Dokładnej liczby ofiar oraz ich nazwisk nie udało się ustalić.

Polscy męczennicy za czerwonym kordonem
Artykuł

Polscy męczennicy za czerwonym kordonem

Kapłani przechodzili potajemnie przez granicę, by ratować chrześcijańską spuściznę i służyć wiernym na ziemiach włączonych w 1921 r. do Rosji Sowieckiej.

Obława Augustowska – zbrodnia bez przedawnienia
Artykuł

Obława Augustowska – zbrodnia bez przedawnienia

Wynikiem sowieckiej operacji wojskowej z lipca 1945 r., określanej dziś jako Obława Augustowska, była największa zbrodnia popełniona na Polakach po II wojnie światowej. Co najmniej 600 Polaków zostało zamordowanych w nieznanym miejscu a sprawcy pozostali bezkarni.

Audio/Video

Zbrodnia Wołyńska we wspomnieniach s. Cecylii - z cyklu Archiwum IPN Świadkowie historii

Audio/Video

O Bazie Ofiar Zbrodni Wołyńskiej i Mapie Zbrodni

Rana Wołynia
Artykuł

Rana Wołynia

Rzeź wołyńska stanowiła początek końca wspólnej egzystencji Polaków i Ukraińców na południowo-wschodnich terenach II Rzeczypospolitej. Krwawą i bezwzględną kulminację, zakończoną śmiercią dziesiątków tysięcy ludzi i trwałym wymazaniem polskiej społeczności z mapy Wołynia.

Audio/Video

O Zbrodni Wołyńskiej – Pamięć i Prawda

Audio/Video

Póki pamiętamy... O bazie Ofiar Zbrodni Wołyńskiej

Audio/Video

Konferencja prasowa IPN dotycząca Bazy Ofiar Zbrodni Wołyńskiej

Audio/Video

Pierwszy transport do KL Auschwitz - 14 czerwca 1940

Audio/Video

728 pierwszych. Dyskusja o pierwszym masowym transporcie Polaków do KL Auschwitz

Audio/Video

Pierwszy transport do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 (wykład on-line)

Audio/Video

Narodowy Dzień Pamięci OFIAR Niemieckich Obozów Śmierci, pamiętaj...

Szansa przetrwania. Historia różańców z Gusen
Artykuł

Szansa przetrwania. Historia różańców z Gusen

Wiedza o niemieckich obozach koncentracyjnych jest – mimo wielu publikacji na ten temat – wciąż ograniczona. Do zapomnianych miejsc kaźni polskiej inteligencji należy obóz Mauthausen-Gusen.

Osaczony. Krąg zagrożeń wokół księdza Jerzego
Artykuł

Osaczony. Krąg zagrożeń wokół księdza Jerzego

19 października 1984 roku, został porwany ks. Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy, organizator mszy za ojczyznę, jeden z kapelanów Solidarności. Przez ostatnie dwa lata pracy w kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu musiał się zmagać z osaczającą go Służbą Bezpieczeństwa.

Audio/Video

Jan Sehn - profesor, sędzia śledczy, tropiciel nazistów

Audio/Video

Niemiecki obóz Soldau w świetle najnowszych badań i prac poszukiwawczo-ekshumacyjnych

Audio/Video

Soldau. Miasto na pograniczu śmierci (2018)

Audio/Video

Co zawierają raporty Witolda Pileckiego z obozu Auschwitz-Birkenau?

Audio/Video

8 maja 1945 r. - zakończenie II wojny światowej

Niezakończone rozrachunki
Artykuł

Niezakończone rozrachunki

Straty demograficzne i materialne poniesione przez Polskę w czasie II wojny światowej – w przeliczeniu na jednego mieszkańca – są największe na tle wszystkich państw biorących w niej udział. Obciążają one przede wszystkim Niemcy, niemniej jednak za znaczną ich część odpowiadają również Sowieci.

Audio/Video

75. rocznica wyzwolenia KL Ravensbrück. Historia i Pamięć

Kazali się szybko pakować. Wojenne losy Bogumiła Hałacińskiego
Artykuł

Kazali się szybko pakować. Wojenne losy Bogumiła Hałacińskiego

Pytany o dzieciństwo, zawsze wspominał bułkę. Gdy wchodzili z matką do kamienicy przy ul. Gołuchowskiego w Stanisławowie, gdzie wówczas mieszkali, już w sieni poczuł zapach świeżego pieczywa, masła i szynki. Pod ich drzwiami leżała bułka owinięta w pergamin.

Tajemnice panewnickich lasów
Artykuł

Tajemnice panewnickich lasów

Nigdy już zapewne nie poznamy dokładnej liczby ofiar pierwszych dni września 1939 r. w Katowicach. Ustalenia śledztwa, jakie prowadził katowicki oddział IPN mówią o około 150 zabitych - zarówno w walkach, jak i egzekucjach.

Pokazali, że potrafią walczyć
Artykuł

Pokazali, że potrafią walczyć

„Bo oto słychać i oto widać. Ponad murem cmentarza, nad najświeższą drobniutką zielenią drzew czarne chmury, niby kłęby dymu, wstępują w górę. Czasami widać płomienie – jak czerwona, szybka migocąca szarfa na wietrze. I słuchać tego tam nad ciemnymi bratkami grobu. I myśleć o tym. I żyć” – pisała Zofia Nałkowska 25 kwietnia 1943.

Biuletyn IPN 4/2020
Biuletyn IPN

Biuletyn IPN 4/2020

Osiemdziesiąta rocznica zbrodni katyńskiej – to główny temat kwietniowego numeru „Biuletynu IPN”. Dwie główne cechy: służba państwu polskiemu i polski patriotyzm najmocniej określały profil ofiar zbrodni katyńskiej.

Zbrodnia Katyńska
Publikacje

Zbrodnia Katyńska

W 1943 r. w lesie w Katyniu koło Smoleńska odkryto masowe groby z ciałami polskich oficerów więzionych w obozie jenieckim w Kozielsku. Zostali oni zamordowani przez NKWD. Pierwotnie mianem zbrodni katyńskiej określano to konkretne wydarzenie.

Audio/Video

"Procesy osób oskarżonych o popełnienie zbrodni niemieckich w Kraju Warty przed polskimi sądami specjalnymi w latach 1945–1946"

Audio/Video

Imperium małych piekieł. Mroczne tajemnice obozu Gross-Rosen

„Głód przezwyciężał strach”. W jaki sposób Polki potrafiły zapewnić byt rodzinie na syberyjskim zesłaniu
Artykuł

„Głód przezwyciężał strach”. W jaki sposób Polki potrafiły zapewnić byt rodzinie na syberyjskim zesłaniu

W latach 1940-1941 na skutek masowych deportacji przeprowadzonych przez władze sowieckie na terenach wschodnich II RP swoje domy opuściły tysiące polskich rodzin. Wywiezione w głąb ZSRS musiały się mierzyć z głodem, chorobami i śmiercią.

Audio/Video

Miloš Doležal Jakby nam już dzisiaj przyszło umrzeć. Dramat życia, kapłaństwa i męczeńskiej śmierci czyhoskiego proboszcza ks. Josefa Toufara

Polsko-czechosłowacki konflikt w 1919 r.
Artykuł

Polsko-czechosłowacki konflikt w 1919 r.

Walka o granice odrodzonej Rzeczypospolitej to nie tylko zbrojne zmagania z Niemcami, bolszewikami i Ukraińcami. Z bronią w ręku Polacy musieli stanąć do boju przeciw Czechom, odpierając agresję przeprowadzoną w styczniu 1919 r.

Audio/Video

„Nie tylko Palmiry…” – dokonywane przez Niemców mordy w Ogrodach Sejmowych

Czerwona mapa Warszawy
Artykuł

Czerwona mapa Warszawy

Hekatomba Powstania, zniszczenie blisko 70% zabudowy lewobrzeżnej części stolicy, śmierć podczas wojny kilkuset tysięcy jej mieszkańców sprawiły, iż po 1945 r. warszawiakom trudno było sobie wyobrazić kolejne wielkie nieszczęścia, które mogły ich jeszcze dotknąć. Czas pokazał, że bardzo się mylili.

Tylko sosny były świadkami. Egzekucje w Palmirach
Artykuł

Tylko sosny były świadkami. Egzekucje w Palmirach

Palmiry, nieduża wieś położona na północ od Warszawy, w świadomości wielu Polaków zapisały się jako symbol masowych zbrodni hitlerowskich, popełnionych głównie na przedstawicielach stołecznej inteligencji.

„A oni szli niepokonani” – 80. rocznica masowej deportacji Polaków na Sybir
Dodatki do prasy

„A oni szli niepokonani” – 80. rocznica masowej deportacji Polaków na Sybir

10 lutego 2020 roku, w 80. rocznicę pierwszej (z czterech) masowych deportacji Polaków w głąb państwa sowieckiego, w „Naszym Dzienniku” ukazał się dodatek historyczny IPN „A oni szli niepokonani”.

Opór antyniemiecki na ziemiach wcielonych do Rzeszy – Narodowa Organizacja Bojowa
Artykuł

Opór antyniemiecki na ziemiach wcielonych do Rzeszy – Narodowa Organizacja Bojowa

Przedstawiciele Stronnictwa Narodowego w Wielkopolsce już w październiku 1939 r. przystąpili do organizowania antyniemieckiego oporu od Pomorza aż po Śląsk. W ślad za tym Niemcy przystąpili do intensywnej infiltracji i niszczenia wielkopolskiego Podziemia.

Audio/Video

III Wielkopolskie Forum Pamięci Narodowej - cz. I: O kompleksie KL Gusen, głównym miejscu eksterminacji polskiej inteligencji przez Niemców; Rudolf Haunschmied (Austria)

Audio/Video

Zmarłych pogrzebać

„Urodziłam się w Jezupolu, koło Stanisławowa…”. Sowieckie deportacje Kresów oczami Dziecka
Wspomnienie

„Urodziłam się w Jezupolu, koło Stanisławowa…”. Sowieckie deportacje Kresów oczami Dziecka

80 lat temu w milionach rodzin mieszkających na polskich Kresach dzieci nie czekały na ferie. Jeśli dane im było szczęście posiadania daru niewiedzy, czekały na powrót z wojny dziadków, ojców, braci… Wierząc, że żyją i wrócą.

Audio/Video

O sowieckich deportacjach S. Maria Teresa Jasionowicz - „Niewolnictwo”

Pacyfikacja Skłobów – najkrwawsza pacyfikacja „hubalowska”
Artykuł

Pacyfikacja Skłobów – najkrwawsza pacyfikacja „hubalowska”

Wieś Skłoby położona jest na skraju lasów kielecko-koneckich. Obecnie znajduje się w województwie mazowieckim w powiecie szydłowieckim. W okresie przedwojennym wieś zamieszkiwało około tysiąc mieszkańców. W Skłobach mieściło się 400, niewielkich rozmiarów gospodarstw.

W imieniu ofiar. Jan Sehn (1909–1965)
Biogram / Biografia

W imieniu ofiar. Jan Sehn (1909–1965)

Jako powojenny sędzia śledczy Jan Sehn przyczynił się do skazania czołowych zbrodniarzy niemieckich. Niewielu wie, że przysłużył się także w sprawie Katynia.

Piekło po niemiecku według Pileckiego
Artykuł

Piekło po niemiecku według Pileckiego

Kiedy do Konzentrationslager Auschwitz 14 czerwca 1940 r. przybył pierwszy transport ponad siedmiuset polskich więźniów z Tarnowa, nikt nie wiedział, że właśnie w tym obozie, na ziemi wcielonej do Rzeszy, rozgrywać się będą sceny, przy których zbledną obrazy z piekła Dantego.

Audio/Video

"Wołyń pod okupacją niemiecką" - dyskusja panelowa

Dzieci z Przemysłowej – niemiecki obóz w Łodzi
Artykuł

Dzieci z Przemysłowej – niemiecki obóz w Łodzi

„Czym dłużej tu byliśmy, tym bardziej dyscyplina się zaostrzała, tym łatwiej było spostrzec, że wszystko zmierza do udręczenia, umęczenia nas” – wspominał Stefan Marczewski, jeden z nastoletnich więźniów. Przez obóz sąsiadujący z łódzkim gettem przeszło od 2 do ponad 3 tys. polskich dzieci.

KL Gusen w pamięci historycznej Austrii
Artykuł

KL Gusen w pamięci historycznej Austrii

Tereny Gusen – miejsca kaźni polskiej inteligencji – przez wiele powojennych lat niszczały. O godne upamiętnienie ofiar obozu upomnieli się dopiero przedstawiciele lokalnej społeczności i polskie władze.

„Nie mogę o tym pisać ani myśleć”
Artykuł

„Nie mogę o tym pisać ani myśleć”

Pragnienie opisania dramatu niewinnych ofiar systemu komunistycznego – niewyobrażalnego doświadczenia ich samych oraz cierpień rodzin więzionych i traconych – stawało się jedyną pociechą w tych trudnych chwilach. Niosło nadzieję, że ich tragedia nie zostanie zapomniana, że „opisanie” i tym samym zachowanie pamięci nie tylko nada sens ich kaźni, ale również będzie wymierzeniem sprawiedliwości.

Bezużyteczne życie
Artykuł

Bezużyteczne życie

Rządy Adolfa Hitlera w Niemczech i jego polityka w latach 1939-1945 to nie tylko ofiary działań zbrojnych, więzień, obozów koncentracyjnych, pacyfikacji. Jednymi z pierwszych ofiar nazizmu byli psychicznie chorzy.

Czym była „Operacja Polska”?
Artykuł

Czym była „Operacja Polska”?

Mordowano ich masowo – najpierw na podstawie list zatwierdzanych w Moskwie, potem brano ofiary jak popadło, byle ich nazwiska brzmiały z polska. Aby zaspokoić oczekiwania moskiewskiej centrali, NKWD wyszukiwał Polaków nawet w książkach telefonicznych.

Tata chciał, żebym była dzielna
Wywiad

Tata chciał, żebym była dzielna

Zofia Pilecka-Optułowicz, córka rotmistrza Pileckiego, Dama Orderu Odrodzenia Polski, Kustosz Pamięci Narodowej roku 2015, w wywiadzie udzielonym Karolinie Wichowskiej opowiada o swoim ojcu, o jego stosunku do świata i o tym, jak wyglądało życie jego najbliższych w kraju rządzonym przez komunistów.

Nie używajmy eufemizmów. Rzecz o trudnych stosunkach polsko-ukraińskich
Wywiad

Nie używajmy eufemizmów. Rzecz o trudnych stosunkach polsko-ukraińskich

Błędne jest przekonanie polityków, że nie podnosząc publicznie, nie ujawniając tej zbrodni, minimalizując ją, zapewnimy dobre stosunki z Ukrainą i tym samym bezpieczeństwo państwa polskiego – mówi Ewa Siemaszko, badaczka rzezi na Wołyniu, w rozmowie z Magdaleną Semczyszyn i Andrzejem Brzozowskim.

Warszawa w kontekście <i>Einsatz Reinhardt</i>
Artykuł

Warszawa w kontekście Einsatz Reinhardt

Okupowana Warszawa spędzała Niemcom sen z powiek z co najmniej dwóch powodów: jako najliczniejsze, ponadmilionowe skupisko polskie o najbardziej rozwiniętych strukturach konspiracji oraz jako centralny ośrodek polskich Żydów i największe w Europie, blisko czterystutysięczne getto.

Wojna polsko-ukraińska 1918-1919
Artykuł

Wojna polsko-ukraińska 1918-1919

Znane z obrony Lwowa, zmagania polsko-ukraińskie o niepodległość, w rzeczywistości rozgrywały się na terenach od Przemyśla, przez Lwów i Stanisławów aż po Zbrucz. Echo ich dotarło do Kijowa. Wojna miała tak brutalny charakter, że ukraińskie zbrodnie zbadała polska komisja sejmowa.

Audio/Video

Zbrodnie niemieckie jesienią 1939 r.

Audio/Video

„Ukradzione Dzieciństwo” dyskusja poświęcona losom dzieci podczas wojny i okupacji

Audio/Video

Rzeź Woli

Zrujnować i zniszczyć! Wieś polska podczas II wojny światowej
Dodatki do prasy

Zrujnować i zniszczyć! Wieś polska podczas II wojny światowej

Kuryer Kielecki, 10.07.2019. Numer poświęcony represjom niemieckim i eksploatacji wsi polskiej podczas II wojny światowej

Audio/Video

Intelligenzaktion (wywiad z Dieterem Schenkiem cz. 2)

Audio/Video

Intelligenzaktion (wywiad z Dieterem Schenkiem cz. 1)

Tęsknota za Polską zwycięską. Relacja ks. Zdzisława Peszkowskiego
Artykuł

Tęsknota za Polską zwycięską. Relacja ks. Zdzisława Peszkowskiego

Atak Związku Sowieckiego z 17 września 1939 roku na broniącą się przed III Rzeszą Polskę zaważył na losach wielu polskich rodzin. Wyraźnie widać to na przykładzie oficerów pojmanych przez Sowietów i osadzonych w obozach jenieckich.

Ukraińska (?) lista polskich profesorów
Artykuł

Ukraińska (?) lista polskich profesorów

W lipcu 1941 na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie Niemcy rozstrzelali ponad 40 osób – profesorów lwowskich, a także ich bliskich, gości i domowników. Kto sporządził listę osób przeznaczonych do tej egzekucji? Niektóre tropy prowadzą do środowiska lwowskich nacjonalistów ukraińskich.

„Nie znoszę, kiedy krzywdzą niewinnych ludzi”
Artykuł

„Nie znoszę, kiedy krzywdzą niewinnych ludzi”

Do 1942 r. na Wschodnim Górnym Śląsku (Ost-Oberschlesien) – zwłaszcza w Zagłębiu Dąbrowskim (Będzinie, Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej) i Zagłębiu Chrzanowsko-Jaworznickim – żyło ok. 100 tys. Żydów. Pierwsze deportacje Żydów z tego regionu do KL Auschwitz przeprowadzono w maju i sierpniu 1942 r.

Wagony szły na Wschód . Rzecz o sowieckich deportacjach z lat 1940-1941
Artykuł

Wagony szły na Wschód . Rzecz o sowieckich deportacjach z lat 1940-1941

Dla mieszkańców wschodnich terenów Polski okres okupacji „pierwszego Sowieta” kojarzy się przede wszystkim z masowymi deportacjami w głąb Związku Sowieckiego. Ta brutalna forma zbiorowych represji ze strony bolszewickiego okupanta dotknęła setki tysięcy polskich obywateli.

Wołyński konflikt pamięci
Wywiad

Wołyński konflikt pamięci

Lato 1943 roku to apogeum rzezi wołyńskiej. Jak doszło do tego, że w czasie II wojny światowej ukraińscy nacjonaliści wymordowali na Wołyniu, a później w Galicji Wschodniej tysiące Polaków?

Święto Niepodległości za drutami
Artykuł

Święto Niepodległości za drutami

O Święcie Niepodległości Polacy pamiętali także w skrajnie ciężkich warunkach niewoli jenieckiej w Związku Sowieckim. W 1939 roku 11 Listopada obchodzono m.in. w obozie w Starobielsku.

Więzień, uciekinier, egzekutor
Wywiad

Więzień, uciekinier, egzekutor

Kazimierz Albin w latach 1940-43 więzień KL Auschwitz (numer obozowy 118) i uciekinier z tego obozu, a następnie żołnierz Armii Krajowej i wykonawca wyroków śmierci, kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, opowiada o swoim doświadczeniu lat wojny i okupacji niemieckiej.

Uratowali mnie Polacy. Opowieść uciekiniera z obozu w Sobiborze
Wywiad

Uratowali mnie Polacy. Opowieść uciekiniera z obozu w Sobiborze

Filip Białowicz (Philip Bialowitz) (1925-2016) kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Zasługi RP, w 1943 zbiegł z obozu w Sobiborze i do zakończenia wojny ukrywany był na wsi przez rodzinę Mazurków. Po wojnie mieszkał w USA. Opublikował wspomnienia A Promise at Sobibór (wyd. pol.: Bunt w Sobiborze).

Kazimierz Bartel – ostatnia ofiara zbrodni na profesorach lwowskich
Artykuł

Kazimierz Bartel – ostatnia ofiara zbrodni na profesorach lwowskich

W II RP zmiany na stanowisku szefa rządu dokonywały się często: w ciągu dwudziestu lat jej istnienia na fotelu premiera zasiadło dwudziestu polityków. Aż trudno uwierzyć, że spośród wszystkich premierów RP tylko jeden został zamordowany przez Niemców. Był nim właśnie Kazimierz Bartel.

Audio/Video

8 maja 1943 roku w czasie powstania w getcie warszawskim dowódca Żydowskiej Organizacji Bojowej, Mordechaj Anielewicz wraz z 120 powstańcami popełnił samobójstwo w otoczonym przez Niemców bunkrze przy ul. Miłej 18

Audio/Video

90s historii: 2 maja 1940 r. do KL Sachsenhausen wyjechał pierwszy transport

Audio/Video

Niemcy budują swą przestrzeń życiową, czyli niemieckie ludobójstwo na Polakach Zamojszczyzny, na dzieciach, kobietach, starcach...

Audio/Video

Niemcy. Mordowali Polaków cały czas, bez końca. 1940, te dni, Palmiry, i znów setki Polaków, i znów niemieckie ludobójstwo

Audio/Video

90s. historii: 12-13 lipca 1943 r. Niemcy wymordowali mieszkańców Michniowa

Audio/Video

90s. historii: 12 lipca 1945 roku rozpoczęła się Obława Augustowska

„Jestem dzieckiem szczęścia”. Wywiad z Jerzym Skrzypkiem, więźniem obozów koncentracyjnych
Wywiad

„Jestem dzieckiem szczęścia”. Wywiad z Jerzym Skrzypkiem, więźniem obozów koncentracyjnych

Jerzy Skrzypek (1920-2013) – w czasie wojny za działalność antyniemiecką uwięziony na Pawiaku, następnie w Auschwitz, Flossenbürgu i Dachau – ofiara eksperymentów pseudomedycznych badających odporność organizmu na niskie temperatury, po wojnie otrzymał status inwalidy wojennego.

Podgaje – niewyjaśniona zbrodnia
Artykuł

Podgaje – niewyjaśniona zbrodnia

W styczniu 1945 Sowieci rozpoczęli nową ofensywę przeciw Niemcom, szybko zbliżając się do Odry. Umocniona wieś Podgaje (Flederborn), do której podejście osłaniały rzeka Gwda oraz wielkie masywy leśne i liczne jeziora, była kluczowym punktem niemieckiego oporu w pierwszym okresie walk o Wał Pomorski.

Średnia Wieś, 30 lipca 1944 r.
Artykuł

Średnia Wieś, 30 lipca 1944 r.

30 lipca 1944 r. w miejscowości Żernica Wyżna zostało zamordowanych 11 mieszkańców Średniej Wsi. Sprawcami mordu byli członkowie oddziału UPA pod dowództwem „Łysa” (Łazar Czerneckyj lub Stepan Mociak).

Rozstrzelany medalik. O niemieckich egzekucjach Polaków w Rudzkim Moście
Artykuł

Rozstrzelany medalik. O niemieckich egzekucjach Polaków w Rudzkim Moście

Podczas ekshumacji ofiar egzekucji przeprowadzonych w Rudzkim Moście pod Tucholą, wydobyto szczątki 236 Polaków. Ich katami byli miejscowi członkowie Selbstschutzu (Samoobrony). Wśród dowodów niemieckiej zbrodni zachował się medalik – rozstrzelany razem z jego właścicielem.

Audio/Video

Niemieckie zbrodnie 1939/1940 – Zielonka, Góry Szwedzkie… Znane – nieznane

Od samokształcenia do samoobrony. Żydowska Organizacja Bojowa w Zagłębiu Dąbrowskim
Artykuł

Od samokształcenia do samoobrony. Żydowska Organizacja Bojowa w Zagłębiu Dąbrowskim

Heroiczna walka Żydów w getcie warszawskim w kwietniu 1943 r. zainspirowała młodych ludzi z innych gett do zbrojnego oporu przeciwko niemieckiemu okupantowi. W sierpniu 1943 r. za broń chwycili również członkowie Żydowskiej Organizacji Bojowej w Zagłębiu Dąbrowskim.

Audio/Video

Tam słychać ciszę. Wołyń.

Audio/Video

Wojna i okupacja w oczach dzieci 1939–1945 - panel I

Audio/Video

Ekshumacje. Kto już ma swój grób, a kto jeszcze czeka…

Audio/Video

"Operacja polska" NKWD - cz. I

Ks. Władysław Gurgacz SJ
Publikacje

Ks. Władysław Gurgacz SJ

14 września 2018 r. minęła 69. rocznica wykonania wyroku śmierci na ks. Władysławie Gurgaczu SJ, kapelanie oddziału „Żandarmeria” Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców.

Operacja antypolska 1937-1938
Publikacje

Operacja antypolska 1937-1938

Eksterminacja Polaków rozpoczęła się na mocy rozkazu Jeżowa z sierpnia 1937 r. Szef NKWD zadecydował o masowych aresztowaniach ludności polskiej, którą podzielił na dwie grupy. Do pierwszej miały należeć osoby do natychmiastowego rozstrzelania, a do drugiej ci, których czekało od pięciu do dziesięciu lat w łagrach.

Biuletyn IPN nr 7-8/2017 - NKWD: Zabić Polaków 1937-1938
Biuletyn IPN

Biuletyn IPN nr 7-8/2017 - NKWD: Zabić Polaków 1937-1938

Głównym tematem numeru jest przeprowadzona w latach 1937–1938 przez NKWD ZSRS w ramach Wielkiego Terroru tzw. operacja polska – jedna z największych, a najmniej znanych zbrodni na Polakach.

Audio/Video

Zbrodnie sowieckie i niemieckie na Kresach wschodnich II RP latem 1941 r. po ataku Niemiec na ZSRS

Niemiecki obóz w Płaszowie 1942-1945. Przewodnik historyczny - wydanie II poprawione
Publikacje

Niemiecki obóz w Płaszowie 1942-1945. Przewodnik historyczny - wydanie II poprawione

W 1939 roku Rzeczpospolita Polska została zaatakowana przez Niemcy (wsparte przez Słowację) oraz przez ZSRR. Francja i Wielka Brytania wprawdzie wypowiedziały wojnę Niemcom, ale nie podjęły żadnych działań na rzecz realnego wsparcia polskiego sojusznika. Mimo dotkliwej klęski i okupacji całego terytorium państwowego, Polska nie skapitulowała.

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki" odc. 57 - Ludność cywilna Warszawy podczas II wojny światowej

1943 zbrodnia Wołyńska. Prawda i pamięć
Publikacje

1943 zbrodnia Wołyńska. Prawda i pamięć

Zbrodnia Wołyńska – antypolska czystka etniczna przeprowadzona przez nacjonalistów ukraińskich, mająca charakter ludobójstwa. Objęła nie tylko Wołyń, ale również województwa lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie – czyli Galicję Wschodnią, a nawet część województw graniczących z Wołyniem: Lubelszczyzny (od zachodu) i Polesia (od północy). Czas trwania Zbrodni Wołyńskiej to lata 1943–1945. Sprawcy Zbrodni Wołyńskiej – Organizacja Nacjonalistów Ukraińskich frakcja Stepana Bandery (OUN-B) oraz jej zbrojne ramię Ukraińska Armia Powstańcza (UPA) we własnych dokumentach planową eksterminację ludności polskiej określali mianem „akcji antypolskiej”.

Audio/Video

Zbrodnia Wołyńska - ludobójstwo przekraczające miarę ludobójstwa

Audio/Video

Zamojszczyzna jako pierwszy obszar osiedleńczy Niemców w Generalnym Gubernatorstwie - Sonderlaboratorium SS i nowego, niemieckiego ładu w Europie

Audio/Video

„O tym nie można zapomnieć... Spotkania z kobietami, które przeszły piekło Ravensbrück"

Niszczyć, by tworzyć. Germanizacja Żywiecczyzny przez narodowosocjalistyczne Niemcy 1939-1944/45
Publikacje

Niszczyć, by tworzyć. Germanizacja Żywiecczyzny przez narodowosocjalistyczne Niemcy 1939-1944/45

Celem autora niniejszej pracy było prześledzenie w mikroskali procesu germanizacji ziem polskich wcielonych do III Rzeszy, przy czym autor za optymalne dla realizacji wytyczonego celu uznał posłużenie się jednostką administracyjną w postaci powiatu. Powiat był bowiem najniższym spośród tych szczebli administracji niemieckiej, na poziomie których reprezentowane były kluczowe regionalne oraz centralne organy władzy odpowiedzialne za realizację poszczególnych aspektów polityki narodowościowej (Volkstumspolitik).

Zbrodnia Katyńska. W kręgu prawdy i kłamstwa
Publikacje

Zbrodnia Katyńska. W kręgu prawdy i kłamstwa

W pierwszym okresie II wojny światowej Związek Sowiecki wystąpił przeciwko Polsce jako sojusznik Niemiec hitlerowskich. Realizując zobowiązania paktu Ribbentrop–Mołotow (Hitler–Stalin) z 23 sierpnia 1939 r. armia sowiecka wsparła walczący od 1 września 1939 r. niemiecki Wehrmacht i 17 września uderzyła na Polskę. W wyniku tej agresji w ciągu niecałego miesiąca do niewoli sowieckiej dostało się około 250 tysięcy polskich żołnierzy różnych stopni. W zamęcie wojennym część szeregowych została przez jednostki Armii Czerwonej zwolniona, część jeńców zbiegła i w rezultacie w rękach NKWD, któremu czerwonoarmiści ostatecznie przekazali polskich jeńców, znalazło się ich około 125 tysięcy.

nr 4/2010
Biuletyn IPN

nr 4/2010

70. rocznica Zbrodni Katyńskiej to temat nowego „Biuletynu IPN” i dołączonego do niego filmu „Zbrodnia bez kary”.

Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion
Publikacje

Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion

„Stwórzmy pomnik duchowy naszym zamordowanym braciom przez to, że z pokolenia na pokolenie będziemy przekazywać historię tych okrutnych zbrodni niemieckich”. Zacytowane słowa, wypowiedziane przez uczestników spotkania, poświęconego uczczeniu pamięci pomordowanych w 1939 r. mieszkańców Starogardu Gdańskiego, odnosiły się do ofi ar akcji „politische Flurbereinigung” (politycznego oczyszczania pola), określanej także jako „Intelligenzaktion” (akcja „Inteligencja”).

Zagłada polskich elit. Akcja AB - Katyń
Katalogi wystaw

Zagłada polskich elit. Akcja AB - Katyń

Wystawa „Zagłada polskich elit. Akcja AB – Katyń”, poza przedstawieniem przerażających zbrodni dokonanych przez dwa największe totalitaryzmy XX wieku na społeczeństwie polskim, stawia pytania o zakres wzajemnej współpracy niemieckich nazistów i sowieckich komunistów.

Zbrodnie przeszłości. Opracowania i materiały prokuratorów IPN, t. 2: Ludobójstwo
Publikacje

Zbrodnie przeszłości. Opracowania i materiały prokuratorów IPN, t. 2: Ludobójstwo

... Pośród kilku tysięcy zakończonych już postępowań, jak też prowadzonych obecnie około 1300 spraw, znajduje się grupa śledztw, których przedmiotem są tragiczne zdarzenia z przeszłości, zakwalifi kowane przez prokuratorów jako zbrodnie ludobójstwa. W zdecydowanej większości śledztwa te dotyczą zbrodni popełnionych w granicach Państwa Polskiego z dnia 17 września 1939 r. przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach polskich narodowości polskiej oraz zbrodni popełnionych na szkodę obywateli polskich narodowości ukraińskiej. Spraw tego rodzaju pozostaje „w biegu” ponad 50.

Uchodźcy polscy ze Związku Sowieckiego 1942–1950
Publikacje

Uchodźcy polscy ze Związku Sowieckiego 1942–1950

Epopeja polskiej ludności cywilnej, która opuściła w dramatycznych okolicznościach Związek Sowiecki wraz z armią gen. Władysława Andersa, jest chyba najbardziej niezwykłym rozdziałem historii polskiej diaspory. Po raz pierwszy w dziejach naszego kraju tak liczna grupa ludności polskiej znalazła się w odległych i egzotycznych regionach świata: na Bliskim i Środkowym Wschodzie, w Indiach, Afryce, Meksyku i Nowej Zelandii.

Zbrodnia w Hucie Pieniackiej
Artykuł

Zbrodnia w Hucie Pieniackiej

28 lutego 1944 r. ukraińscy żołnierze 4. Galicyjskiego Ochotniczego Pułku Policji SS, powiązanego z 14. Dywizją SS „Galizien”, oddziały UPA, nacjonaliści ukraińscy oraz ukraińscy mieszkańcy okolicznych wiosek wkroczyli do wsi Huta Pieniacka zamieszkanej przez ludność polską.

Kuropaty – miejsce masowych egzekucji sowieckich
Artykuł

Kuropaty – miejsce masowych egzekucji sowieckich

Położona na północny wschód od Mińska miejscowość Kuropaty to dziś jedno z przedmieść liczącej blisko 2 mln mieszkańców stolicy Białorusi. Pomimo upływu przeszło osiemdziesięciu lat od tragicznych wydarzeń, wciąż zbyt mało wiemy o dokonanych tam stalinowskich zbrodniach.

Na nieludzką ziemię
Artykuł

Na nieludzką ziemię

W nocy z 9 na 10 lutego 1940 r. rozpoczęły się wywózki Polaków w głąb Związku Sowieckiego. Tysiące rodzin obudzono wówczas łomotaniem do drzwi, po czym obwieszczono im decyzję o „przeniesieniu do innego obwodu”. Następnego dnia około 140 000 Polaków stłoczono w bydlęcych wagonach i skierowano na wschód.

Audio/Video

Czym była proskrypcja oraz jaką rolę pełniły księgi gończe? Jak wyglądała historia Specjalnej Księgi Gończej dla Polski? Jakie represje groziły osobom, których nazwiska znalazły się na jej stronach?

Mandżurskie pola śmierci. Zapomniany rozdział polskiej martyrologii
Artykuł

Mandżurskie pola śmierci. Zapomniany rozdział polskiej martyrologii

W początkach lutego 1904 r., pomimo silnego mrozu w Warszawie panowała gorąca atmosfera. Gazety ukazywały się w zwiększonej objętości, redakcje pracowały całą dobę, a dziennikarze w gorączkowym pośpiechu przygotowywali specjalne dodatki. Gazeciarze roznosili je po ulicach miasta, krzycząc na całe gardło: „wojna polsko-japońska!”.

Pacyfikacja Zamojszczyzny
Artykuł

Pacyfikacja Zamojszczyzny

W nocy z 27 na 28 listopada 1942 r. rozpoczęła się akcja wysiedlania ludności Zamojszczyzny z jej domów i gospodarstw w ramach niemieckiego Generalnego Planu Wschodniego.

Rok 1943. Niemiecki odwet na polskiej wsi
Artykuł

Rok 1943. Niemiecki odwet na polskiej wsi

Na przełomie 1942 i 1943 r. Niemcy zaczęli patrzeć na polską wieś jako na groźne zaplecze dla rodzących się grup zbrojnego oporu. Władze niemieckie zdecydowały się na ostrą i brutalną reakcję na wszelkie przejawy pomocy podziemiu.

Audio/Video

Eksterminacja polskiej inteligencji, masowe egzekucje, aresztowania, pacyfikacje polskich wsi, zagłada ludności żydowskiej. Ponura codzienność okupowanej Polski uwieczniona na fotografiach

Pacyfikacja wsi Rakówka
Artykuł

Pacyfikacja wsi Rakówka

W czasie okupacji niemieckiej na terenie Kielecczyzny bardzo aktywnie działały struktury konspiracyjne. Stacjonowało tu wiele oddziałów Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, Narodowych Sił Zbrojnych i innych organizacji. W czerwcu 1943 r. za okazaną partyzantom pomoc przyszło słono zapłacić mieszkańcom Rakówki.

Męczennicy ziemi nowogródzkiej
Artykuł

Męczennicy ziemi nowogródzkiej

Losy Polaków na Kresach Północno-Wschodnich nierozerwalnie związane są z Kościołem katolickim. To dzięki Kościołowi kresowa społeczność zachowała świadomość narodową i język polski w latach porozbiorowej niewoli carskiej. Wiele zawdzięczała mu także po odzyskaniu niepodległości w 1918 r.

Audio/Video

Gdzie Niemcy zamordowali najwybitniejszych obywateli Wielkopolski w pierwszych latach drugiej wojny światowej? Kto dokonywał mordów i jaka była liczba ofiar?

Więcej