Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Kochani rodzice, na razie jestem zdrów”. List z więzienia przy ulicy Młyńskiej w Poznaniu
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

„Kochani rodzice, na razie jestem zdrów”. List z więzienia przy ulicy Młyńskiej w Poznaniu

Autor: Paweł Głuszek
Niemiecki aparat represji bez wahania uciekał się wobec Polaków do najwyższego wymiaru kary. Jednym z miejsc, które zapisały się szczególnie na mapie wojennego terroru, było poznańskie więzienie przy ulicy Młyńskiej. Zachowany w zbiorach IPN list osadzonego tam Jana Kulińskiego pozwala nam dostrzec osobisty wymiar tragedii, która była udziałem więźniów i ich rodzin.
„Liceum” przed sądem. Proces polskiej siatki wywiadowczej
POLECAMY
Artykuł

„Liceum” przed sądem. Proces polskiej siatki wywiadowczej

Autor: Agnieszka Chrzanowska
18 lipca 1947 r. zapadł wyrok w głośnym procesie pokazowym Warszawy w sprawie osób z siatki wywiadowczej o kryptonimie „Liceum”. Pokazowy proces członków wywiadu AK był pokłosiem aresztowania jego dowódców – Henryka Żuka i Barbary Sadowskiej.
„Mając na względzie zachowanie pamięci…”
POLECAMY
Artykuł

„Mając na względzie zachowanie pamięci…”

Autor: Janusz Piwowar, Mariusz Żuławnik
Od roku 2014 w IPN działa Centrum Udzielania Informacji o Ofiarach II Wojny Światowej. Pomysł jego utworzenia zrodził się po przejęciu przez IPN od Ośrodka KARTA programu „Indeks Represjonowanych” zajmującego się dokumentacją losów obywateli II RP represjonowanych przez Sowietów po 17 września 1939.
„Margaret – uważaj na czerwonego pająka!”. Wizyta Margaret Thatcher w Polsce
POLECAMY
Artykuł

„Margaret – uważaj na czerwonego pająka!”. Wizyta Margaret Thatcher w Polsce

Autor: Radosław Morawski
Margaret Thatcher, nazywana ze względu na swoja nieustępliwą politykę „Żelazną Damą”, odwiedziła Polskę w dniach 2-4 listopada 1988 r. – w szczególnym czasie przygotowań do rozmów Okrągłego Stołu. Wizyta ta nie przyniosła oczekiwanych przez władze PRL efektów, dała za to nadzieję polskiej opozycji na uzyskanie poparcia Zachodu.
„Polski front”
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

„Polski front”

Autor: Artur Cieślik
Na mapach świata nie było Polski, ale było miejsce, gdzie polski żołnierz, walcząc pod polskim dowództwem, dał dowód, że: „Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy My żyjemy”.
„Rój” w Pomiechówku
POLECAMY
Artykuł

„Rój” w Pomiechówku

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Tamtego dnia na stacji PKP w Pomiechówku, w trakcie akcji zbrojnej przeprowadzonej przez żołnierzy podziemia niepodległościowego, rozegrały się sceny niczym z amerykańskiego westernu.
„Tata wariata”, czyli koszykówka w Archiwum IPN
POLECAMY
Artykuł

„Tata wariata”, czyli koszykówka w Archiwum IPN

Autor: Radosław Poboży
Polacy w NBA to nie tylko Cezary Trybański, Marcin Gortat i Maciej Lampe. Polskich akcentów jest znacznie więcej i są one związane głównie z imigrantami, którzy wyjechali z Polski do USA. Wśród nich należy wspomnieć o Lee Knorku, Vincencie Boryle, Stanleyu Stutzu czy Larrym Krystkowiaku.
„Tygrys” ucieka KBW. Potyczka w Pniewie Wielkim
POLECAMY
Artykuł

„Tygrys” ucieka KBW. Potyczka w Pniewie Wielkim

Autor: Elżbieta Strzeszewska
12 lipca 1948 r. walkę stoczyli żołnierze Narodowego Zjednoczenia Wojskowego z patrolu sierż. Ildefonsa Tadeusza Żbikowskiego ps. „Tygrys” z oddziałami KBW i UB w Pniewie Wielkim w powiecie ciechanowskim.
„Wielka niemiecka kampania przeciwko Polsce”
POLECAMY
Artykuł

„Wielka niemiecka kampania przeciwko Polsce”

Autor: Paweł Głuszek
Niemiecka propaganda od początku kampanii wrześniowej przedstawiała wojnę z Polską jako nieustające pasmo sukcesów armii niemieckiej, co nie do końca było zgodne z prawdą. Wyrazem propagandowych wysiłków było wydanie w 1940 r. albumu „Der grosse Deutsche Feldzug gegen Polen. Eine Chronik des Krieges in Wort und Bild”.
„Wojna polsko-bolszewicka. Wojna o niepodległość na własnych warunkach”
POLECAMY
Artykuł

„Wojna polsko-bolszewicka. Wojna o niepodległość na własnych warunkach”

Autor: Artur Cieślik
Odrodzona Rzeczpospolita była skazana na niechybną wojnę o swoje wschodnie granice z Rosją. Jedyną niewiadomą było, z którą Rosją Rzeczpospolita będzie tę wojnę toczyć.
„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”
POLECAMY
Artykuł

„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Na kilka tygodni przed Poznańskim Czerwcem członkowie aparatu represji dyskutowali o podległości służbowej osób wykonujących wyroki śmierci oraz trybie postępowania z ciałami straconych. Uczestnicy dali swoimi decyzjami świadectwo przywiązania do dotychczasowych, stalinowskich praktyk.
"…a akta zniszczyć"
Biblioteka cyfrowa

"…a akta zniszczyć"

Po zakończeniu II wojny światowej granice państw w Europie uległy zmianie. Bułgaria, Czechosłowacja, Polska, Rumunia, Węgry, a także część Niemiec znalazły się pod polityczną i wojskową dominacją ZSRS. Władze sowieckie wraz z miejscowymi komunistami wprowadzały stopniowo system polityczny oparty na wzorze moskiewskim. Pod całkowitym nadzorem NKWD tworzone były organy bezpieczeństwa oparte na modelu sowieckim. Stanowiły one podstawowe narzędzie władzy sprawowanej przez partie komunistyczne w poszczególnych krajach bloku wschodniego.
Audio/Video

"W służbie dla prawdy. Prace historyczne dedykowane Zbigniewowi Nawrockiemu (1959–2017)"

<i>Christo in pauperibus</i> – obrazy z życia i działalności duszpasterskiej bp. Karola Pękali
Archiwum Pełne Pamięci
Biogram / Biografia

Christo in pauperibus – obrazy z życia i działalności duszpasterskiej bp. Karola Pękali

Autor: Radosław Kurek
„Ty, który byłeś nieznaną może, ale rzeczywistą centralą, ukrytą głową miłosiernych na polskiej ziemi...” – tak o biskupie Karolu Pękali mówił jego przyjaciel, metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II. Przypominamy sylwetkę tego niezwykłego kapłana i duszpasterza, który swoje życie poświęcił pomocy biednym i potrzebującym.
<i>Standgericht</i> dla rejencji ciechanowskiej i okręgu Suwałki
POLECAMY
Artykuł

Standgericht dla rejencji ciechanowskiej i okręgu Suwałki

Autor: Dorota Grzechocińska
4 lutego 1944 r. niemiecki sąd doraźny (Standgericht) dla rejencji ciechanowskiej i okręgu Suwałki wydał w więzieniu policyjnym w Forcie III w Pomiechówku wyroki śmierci na ponad 100 żołnierzy Armii Krajowej.
Audio/Video

1 marca - Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”

Autor: Archiwum IPN, Contra Mundum
1 Marca: kto kogo zabił
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

1 Marca: kto kogo zabił

Autor: Arkadiusz Cisek
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” jest polskim świętem państwowym, w którym hołd składamy bohaterowi zbiorowemu. 1 marca czcimy jednak także konkretnych bohaterów. Dzieje się tak i dlatego, że to święto jest obchodzone w dniu związanym ze szczególnym wydarzeniem. A mówiąc precyzyjnie: z konkretną zbrodnią komunistyczną.
Aleksander Kołodziejczyk z pierwszego masowego transportu więźniów do KL Auschwitz
Archiwum Pełne Pamięci
Artykuł

Aleksander Kołodziejczyk z pierwszego masowego transportu więźniów do KL Auschwitz

Autor: Radosław Kurek
IPN poddaje digitalizacji użyczane przez osoby prywatne materiały archiwalne. Pliki cyfrowe trafiają do instytutowego zasobu, a oryginały zwracane są właścicielom nienaruszone. Z takiej możliwości skorzystała Gabriela Grabowska, która użyczyła nam pamiątki po wujku, Aleksandrze Kołodziejczyku, przewiezionym 14 czerwca 1940 r. z Tarnowa w pierwszym masowym transporcie więźniów do KL Auschwitz.
Archiwum z drugiej strony
WARTO WIEDZIEĆ
Źródło historyczne

Archiwum z drugiej strony

Autor: Grzegorz Kuźma
W trakcie przeglądania oryginalnej jednostki archiwalnej zobaczymy również co znajduje się na niezeskanowanych, drugich stronach kart. Tu właśnie zaczyna się moje „archiwum z drugiej strony”, nie zawsze typowy obraz czasów i twórców akt.
Barbara Skarga. Filozof z łagrów
POLECAMY
Biogram / Biografia

Barbara Skarga. Filozof z łagrów

Autor: Agnieszka Kostrzewa
Wybitna filozof i etyk, profesor zwyczajny nauk humanistycznych, dama Orderu Orła Białego, podczas wojny – łączniczka Armii Krajowej, po wojnie – więzień Gułagu. Wielomiesięczne śledztwo i dziesięcioletni pobyt w sowieckim obozie pracy nie zdołały jej złamać. Gdy w 1955 r. udało się jej wrócić do Polski, czynnie włączyła się wpierw w życie naukowe, a później – działalność opozycyjną.
Biały koń dla Andersa
POLECAMY
Artykuł

Biały koń dla Andersa

Autor: Bożena Witowicz
Armia Andersa to potoczna nazwa Armii Polskiej w Związku Sowieckim, na której dowódcę został mianowany w dniu 10 sierpnia 1941 r. gen. Władysław Anders. Armia istniała krótko, w latach 1941-1942, jednak była niezwykle znaczącym etapem uczestnictwa Polaków w II wojnie światowej, ważna dla losów Polaków na Wschodzie oraz relacji polsko-sowieckich i polsko-alianckich.
Bitwa o Anglię i polscy piloci RAF
POLECAMY
Artykuł

Bitwa o Anglię i polscy piloci RAF

Autor: Wiesław Kaczmarczyk
10 lipca 1940 roku, rozpoczęła się pierwsza faza Bitwy o Anglię, nazywana również fazą wstępną.
Bitwa o handel
POLECAMY
Artykuł

Bitwa o handel

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Działania stalinowskich władz doprowadziły do radykalnej transformacji handlu i rynku obrotu towarami w Polsce, który został w zasadzie upaństwowiony. Liczba funkcjonujących sklepów w niektórych regionach spadła niemal o połowę. Tysiące ludzi zostało zmuszonych do zaprzestania działalności, a wielu handlowców zostało pozbawionych wolności oraz mienia.
Brygada Świętokrzyska w KL Holleischen
POLECAMY
Artykuł

Brygada Świętokrzyska w KL Holleischen

Autor: Artur Cieślik
5 maja 1945 r. Oddziały Brygady Świętokrzyskiej NSZ wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet w Holiszowie (Czechy).
Co może skrywać bańka na mleko? Prace konserwatorskie dokumentów odnalezionych na kresach II Rzeczypospolitej
TYLKO U NAS
Artykuł

Co może skrywać bańka na mleko? Prace konserwatorskie dokumentów odnalezionych na kresach II Rzeczypospolitej

Autor: Anna Włodarczyk-Sętorek
Do pracowni konserwacji Instytutu Pamięci Narodowej przekazywane są zwykle dokumenty przechowywane w magazynach Archiwum. W zależności od stanu zachowania wymagają one interwencji polegającej na przeprowadzeniu zabiegów, których celem jest polepszenie stanu fizycznego akt.
Czołgi na ulicach Gdańska
TYLKO U NAS
Źródło historyczne

Czołgi na ulicach Gdańska

Autor: Robert Chrzanowski
O czym rozmawiali milicjanci i żołnierze biorący udział w pacyfikacji Gdańska 16 grudnia 1981 r.? IPN Gdańsk publikuje nagrania zarejestrowane z nasłuchu działaczy „Solidarności”. Słychać na nich m.in. salwy czołgów wyprowadzonych na ulice miasta.
Dokumenty zbrodni. Nakazy wykonania kary śmierci w okresie Wielkiego Terroru w Gruzji (1937–1938)
POLECAMY
Artykuł

Dokumenty zbrodni. Nakazy wykonania kary śmierci w okresie Wielkiego Terroru w Gruzji (1937–1938)

Autor: Stanisław Koller
Osoby represjonowane w okresie Wielkiego Terroru w Gruzji skazywano na karę śmierci, karę łagrów lub uwięzienie. W przypadku wydania przez Trójkę lub Dwójkę wyroku śmierci, ludowy komisarz spraw wewnętrznych Siergiej Goglidze lub jego zastępca (Awksientij Rapawa lub Bogdan Kobułow) kierował do naczelnika więzienia, w którym przebywali skazani, nakaz wykonania wyroku.
Dowody odzyskane z makulatury
TYLKO U NAS
Artykuł

Dowody odzyskane z makulatury

Autor: Andrzej Majcher
W archiwach IPN nadal spoczywają tysiące nieznanych nikomu dokumentów. Chodzi o materiały zachowane w postaci makulatury: potargane i wymieszane w workach ewakuacyjnych. Dokumenty te teoretycznie nie istnieją – w wielu wypadkach chodzi o teczki, co do których sporządzono protokoły zniszczenia.
Dowódca BOA
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Dowódca BOA

Autor: Anna Płońska
Stefan Pabiś (ps. „Stefan”) był dowódcą Bojowego Oddziału Armii (BOA) – organizacji podziemia niepodległościowego funkcjonującej wpierw na terenach zagarniętych przez ZSRS, a później na Pomorzu Zachodnim. Jego żołnierska droga w równej mierze prowadziła przez kręte ścieżki działalności konspiracyjnej, co kazamaty komunistycznych więzień i obozów.
Droga do wolności
Archiwum Pełne Pamięci
Artykuł

Droga do wolności

Autor: Paweł Głuszek
We wrześniu 1939 r. nowo odrodzona Polska utraciła dopiero co odzyskaną niepodległość. Polacy ponownie stanęli do walki o wolność. Walczyli z niemieckim okupantem w kraju i byli obecni na wszystkich frontach wojny.
Dwie tony polskiej historii przypłyną do Ojczyzny
POLECAMY
Wydarzenie

Dwie tony polskiej historii przypłyną do Ojczyzny

Autor: Mariusz Jonczyk
Czy można określić wagę polskiej historii? Okazuje się, że w przypadku Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce można, jako masę całkowitą wpisaną do dokumentacji transportowej „Shipping Instructions” – wynosi ona 2 tony.
Dzieci polskie w Afryce 1944-1948
Archiwum Pełne Pamięci
Artykuł

Dzieci polskie w Afryce 1944-1948

Autor: Paweł Głuszek
W 1942 roku w związku z nieprzychylną postawą władz sowieckich wobec tworzącej się w ZSRS armii gen. Andersa, podjęto decyzję o ewakuacji Polaków do Iranu. Szacuje się, że opuściło wówczas Związek Sowiecki ponad 115 tys. obywateli polskich. Wśród nich było około 40 tys. cywili, w tym prawie 15 tys. dzieci.
Fałszerstwo niedoskonałe, czyli teczka Jaruzelskiego
POLECAMY
Artykuł

Fałszerstwo niedoskonałe, czyli teczka Jaruzelskiego

Autor: Piotr Gontarczyk
Z analizy, będących w archiwum IPN, akt archiwalnych oficera Wojska Polskiego W. Jaruzelskiego wynika, że najpóźniej w latach 1989-1990 dokonano w nich licznych manipulacji. Zmieniano nie tylko zawartość teczki, ale nawet treść części dokumentów. Niektórych poprawek dokonał osobiście Jaruzelski.
Fort VII w Poznaniu. Laboratorium zbrodni
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Fort VII w Poznaniu. Laboratorium zbrodni

Autor: Paweł Głuszek
Wśród najgorszych katowni niemieckich pominąć nie można obozu koncentracyjnego na terenie poznańskiego Fortu VII. Miejsce to okryło się ponurą sławą nie tylko jako miejsce męczeństwa tysięcy więźniów, ale też jednego z pierwszych eksperymentów z masowym zagazowywaniem ludzi.
Frauen Konzentrationslager Ravensbrück. Piekło na ziemi
PAMIĘTAMY
Artykuł

Frauen Konzentrationslager Ravensbrück. Piekło na ziemi

Autor: Ewa Wójcicka
Pod koniec 1938 r. Heinrich Himmler wydał rozkaz budowy Frauen Konzentrationslager Ravensbrück. Nowy obóz miał znajdować się kilkadziesiąt kilometrów od Berlina, nad jeziorem Schwedt, w pobliżu miasta Fürstenberg. Niestety nie zachowały się dokumenty poświadczające dokładną datę tej decyzji. Wskazuje się na listopad lub grudzień 1938 r.
Gdy nieme groby przemawiają…
PAMIĘTAMY
Artykuł

Gdy nieme groby przemawiają…

Autor: Kinga Hałacińska
Podporucznik Stanisław Dorczyk dostał się do niewoli 18 września, prawdopodobnie w okolicach Łucka. 1 listopada polskich oficerów wywieziono przez Briańsk i Moskwę do Kozielska. 11 lutego 1940 r. otrzymał pocztówkę w języku niemieckim, podpisaną: „Zośka, Kazik, Stefa” oraz fotografię żony z synkiem. Miał je przy sobie w momencie śmierci z rąk sowieckich oprawców.
Getto w "Konstancji"
POLECAMY
Artykuł

Getto w "Konstancji"

Autor: Tomasz Stempowski
16 czerwca 1940 r. Żydzi z Kutna i powiatu kutnowskiego zostali przymusowo przesiedleni do getta utworzonego w Kutnie na terenie nieczynnej cukrowni „Konstancja”.
Gustaw Pieprzny. Naczelnik Sokolstwa Polskiego w Ameryce
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Gustaw Pieprzny. Naczelnik Sokolstwa Polskiego w Ameryce

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Uznawany jest za jedną z najbardziej znaczących postaci w historii Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Ten zasłużony żołnierz I wojny światowej oraz wojny polsko-bolszewickiej przez kilka dekad decydował o obliczu sportowym i wychowawczym tej organizacji.
Halina Zwinogrodzka-Junak. Niezłomna, niezwyciężona
POLECAMY
Artykuł

Halina Zwinogrodzka-Junak. Niezłomna, niezwyciężona

Autor: Ewa Wójcicka
Wielu członków podziemia antykomunistycznego trafiło do jego struktur w ramach bezpośredniej kontynuacji swoich działań przeciwko niemieckim okupantom. Należała do nich również Halina Zwinogrodzka-Junak, uczestniczka Powstania Warszawskiego, której w latach 1945-1946 udało się zinfiltrować Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego.
Historia pewnego zdjęcia
Archiwum Pełne Pamięci
Źródło historyczne

Historia pewnego zdjęcia

Autor: Katarzyna Gawkowska
W grudniu 2022 roku, podczas wizyty w Wielkiej Brytanii, przeprowadziliśmy szereg rozmów z darczyńcami i mieliśmy okazję poznać historie wielu rodzin polonijnych. Na jednym ze spotkań poznaliśmy panią Annę Krupską, która ofiarowała nam między innymi jedno wyjątkowe zdjęcie...
Historia Polski ukryta w dokumentach. Rozmowa z dyrektorem Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
NOWY NUMER BIULETYNU IPN
Wywiad

Historia Polski ukryta w dokumentach. Rozmowa z dyrektorem Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej

Autor: Kinga Hałacińska, Marzena Kruk
Prezes Janusz Kurtyka mawiał, że „Archiwum to serce Instytutu”, a prezes Karol Nawrocki dodaje, że to serce „uruchamia cały krwiobieg działania IPN”. Działalność całego Instytutu ma swoje korzenie w Archiwum, a dokładniej w zgromadzonych w nim dokumentach pokazujących zmagania narodu polskiego z dwoma totalitaryzmami – niemieckim nazizmem i sowieckim komunizmem.
I Wszechzwiązkowy Zjazd Pisarzy ZSRS
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

I Wszechzwiązkowy Zjazd Pisarzy ZSRS

Autor: Tomasz Stempowski
17 sierpnia 1934 r. w Domu Związków w Moskwie rozpoczął się I Wszechzwiązkowy Zjazd Pisarzy Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich. W trakcie trwających do 1 września obrad przyjęto statut Związku Pisarzy ZSRS i uznano realizm socjalistyczny za metodę twórczą obowiązującą pisarzy sowieckich.
Instytucja uznania za zmarłego i stwierdzenia zgonu w świetle akt sądów grodzkich zasobu poznańskiego archiwum IPN
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Instytucja uznania za zmarłego i stwierdzenia zgonu w świetle akt sądów grodzkich zasobu poznańskiego archiwum IPN

Autor: Hanna Budzyńska
W pierwszej kolejności komuniści skupili się na doraźnym celu wymiaru sprawiedliwości – ukaraniu zbrodniarzy wojennych, osób współpracujących z okupantem niemieckim oraz „wrogów” nieprzychylnych nowemu ustrojowi. Jednak przed komunistycznym aparatem stało również wiele poważnych wyzwań o charakterze administracyjnym.
Janina Kruk. Prosząc o wysoką szubienicę
POLECAMY
Artykuł

Janina Kruk. Prosząc o wysoką szubienicę

Autor: Wojciech Kujawa
Była jednym z najważniejszych ludzi w wileńskiej Legalizacji, którą kierowała od marca 1947 r. Kilkukrotnie wyślizgiwała się z sowieckich i niemieckich rąk. Jej niepokorna postawa dała o sobie znać najmocniej, gdy w listopadzie 1948 r. została aresztowana przez UB.
Janusz Zajdel w oczach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
POLECAMY
Artykuł

Janusz Zajdel w oczach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

Autor: Witold Wasilewski
Wśród tzw. materiałów administracyjnych Departamentu III MSW, które trafiły do Archiwum IPN, znajduje się zbiór charakterystyk osób pozostających w kręgu zainteresowania operacyjnego SB MSW. Zainteresowanie oznaczało pobieżną inwigilację. Zbiór obejmuje lata 1967-1989, a dotyczy głównie lat 70. i 80.
Jaruzelski przeciw Polakom. Pod gazem i pałami ZOMO - demonstracje 3 maja 1982 r.
POLECAMY

Jaruzelski przeciw Polakom. Pod gazem i pałami ZOMO - demonstracje 3 maja 1982 r.

Autor: Radosław Poboży
Pół roku po wprowadzeniu stanu wojennego, ponad jedenaście lat po zrywie niepodległościowym na Wybrzeżu w 1970 r. i 14 lat po protestach Marca 1968 r., 3 maja 1982 r., w święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja, doszło do jednej z największych konfrontacji z władzą od czasu masakry z grudnia 1970 r.
Jasnogórskie Milenium
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Jasnogórskie Milenium

Autor: Radosław Morawski
3 maja 1966 r. nastąpił kulminacyjny punkt centralnych, kościelnych, trzydniowych obchodów Milenium Chrztu Polski, którym była uroczysta suma pontyfikalna odprawiana na wałach klasztoru ojców paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie.
Kadry z niecodziennego życia – opracowanie i konserwacja albumu Agnieszki Wisły
TYLKO U NAS
Artykuł

Kadry z niecodziennego życia – opracowanie i konserwacja albumu Agnieszki Wisły

Autor: Wioleta Ługowska
W 2019 roku do zbiorów Archiwum IPN trafiła spuścizna Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Wśród wielu interesujących, cennych i unikatowych dokumentów oraz artefaktów znalazł się prywatny album Agnieszki Wisły.
Katastrofa w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego
POLECAMY
Artykuł

Katastrofa w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego

Autor: Paweł Głuszek
22 lutego 1972 r. o godz. 23:07 na terenie Wielkopolskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu doszło do tragicznego w skutkach wybuchu i pożaru, który zniszczył tamtejszy oddział dekstryn. Zniszczeniu uległ czterokondygnacyjny budynek, pod gruzami którego zginęło 17 osób, a 10 zostało ciężko rannych.
Kazimierz Skarżyński. W obronie prawdy
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Kazimierz Skarżyński. W obronie prawdy

Autor: Bożena Witowicz
Kazimierz Skarżyński to postać niezwykle zasłużona dla sprawy wyjaśnienia Zbrodni Katyńskiej. To on jako sekretarz generalny PCK był członkiem pierwszej delegacji do Katynia w 1943 r. i autorem pierwszego raportu katyńskiego.
Kidugala – polscy wygnańcy w Afryce
Archiwum Pełne Pamięci
Artykuł

Kidugala – polscy wygnańcy w Afryce

Autor: Paweł Głuszek
Ze względu na toczącą się w Afryce Północnej wojnę z Niemcami i zagrożenie Bliskiego Wschodu, Brytyjczycy zaproponowali ewakuację polskiej ludności cywilnej z Iranu do osiedli dla uchodźców rozlokowanych w innych częściach świata. W afrykańskiej Kidugali, położonej na terenie dzisiejszej Tanzanii, zamieszkało 798 Polaków. Przez kilka lat miejsce to stanowiło dla nich namiastkę utraconej Polski.
Kolekcja Jadwigi i Zofii Klimkiewicz w zbiorach białostockiego oddziału Archiwum IPN
TYLKO U NAS
Artykuł

Kolekcja Jadwigi i Zofii Klimkiewicz w zbiorach białostockiego oddziału Archiwum IPN

Autor: Justyna Staroń
Projekt Archiwum Pełne Pamięci, powołany do istnienia w 2017 roku, skupia swoje działania na przyjmowaniu do zasobu, zabezpieczaniu i udostępnianiu przechowywanych w domowych archiwach materiałach.
Komputeryzacja i digitalizacja w archiwach. <i>Symposia Archivistica</i>, t. 2
Biblioteka cyfrowa

Komputeryzacja i digitalizacja w archiwach. Symposia Archivistica, t. 2

Autor: Rafał Leśkiewicz, Anna Żeglińska
W drugim tomie serii Symposia Archivistica opublikowano materiały sympozjum naukowego „Komputeryzacja i digitalizacja w archiwach”, zorganizowanego w dniach 27–28 października 2014 r. w Olsztynie przez Instytut Pamięci Narodowej i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Krwawe dowody zbrodni
TYLKO U NAS
Artykuł

Krwawe dowody zbrodni

Autor: Anna Włodarczyk-Sętorek
W 2017 r. do pracowni konserwacji Archiwum IPN przekazano ubrania należące do ofiar pacyfikacji protestów robotniczych w grudniu 1970 roku w Szczecinie – Waldemara Szumińskiego, Stefana Stawickiego i Zygmunta Toczka. Przechowywane w plastikowych, czarnych workach stanowiły kiedyś dowody w sprawach karnych przeciwko sprawcom zbrodni.
Kryptonim „Jodła”, czyli internowania
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Kryptonim „Jodła”, czyli internowania

Autor: Grzegorz Majchrzak
Internowanie oznaczało przymusowe osadzenie w ośrodkach odosobnienia (popularnie nazywanych internatami) osób uznanych za niebezpieczne (głównie z powodów politycznych) dla PRL. Następowało na podstawie decyzji administracyjnych (poza kontrolą sądową), formalnie podejmowanych przez komendantów wojewódzkich Milicji Obywatelskiej. De facto ich podstawą były dane zebrane przez Służbę Bezpieczeństwa.
Audio/Video

Kryptonim „Zagubiony”: uprowadzenie Bohdana Piaseckiego w materiałach bezpieki [z Archiwum IPN]

Autor: Archiwum IPN
Leśnik, cichociemny, wyklęty
POLECAMY
Artykuł

Leśnik, cichociemny, wyklęty

Autor: Magdalena Mołczanowska
Czesław Rossiński, cichociemny, żołnierz Armii Krajowej i podziemia niepodległościowego został zamordowany 12 kwietnia 1945 r. w więzieniu na Zamku w Lublinie. Był to ostatni, tragiczny akt długiej i barwnej historii bohaterskiego leśnika, działacza społecznego i oficera.
List z Sachsenhausen i indeks Wojtyły. Życie ks. Józefa Kaczmarczyka
WARTO WIEDZIEĆ
Biogram / Biografia

List z Sachsenhausen i indeks Wojtyły. Życie ks. Józefa Kaczmarczyka

Autor: Piotr Ataman
Ksiądz Józef Kaczmarczyk – duchowny, wykładowca i artysta – został aresztowany przez Niemców wraz z innymi profesorami Uniwersytetu Jagiellońskiego. Czas spędzony jako więzień KL Sachsenhausen nie zdołał osłabić jego zapału do pracy naukowej i społecznej. Na tajnych kompletach po raz pierwszy spotkał młodego Karola Wojtyłę, swojego późniejszego studenta.
Listy z Dachau
POLECAMY
Artykuł

Listy z Dachau

Autor: Paweł Głuszek
Obozy koncentracyjne stały się symbolem niemieckich zbrodni i horroru II wojny światowej. W ramach akcji Archiwum Pełne Pamięci w zbiorach IPN zabezpieczony został zestaw listów z obozu w Dachau. Jeden z nich, napisany wkrótce po wyzwoleniu przez wieloletniego więźnia, przedstawia niezwykle plastyczny obraz wyzwolenia placówki przez amerykańskich żołnierzy.
Londyńskie Ministerstwo Przemysłu, Handlu i Żeglugi RP w dokumentach MBP
TYLKO U NAS
Artykuł

Londyńskie Ministerstwo Przemysłu, Handlu i Żeglugi RP w dokumentach MBP

Autor: Waldemar Grabowski
Po wrześniu 1939 r. ogromną rolę w podtrzymywaniu ciągłości państwowej Polski i organizacji jej wysiłku zbrojnego odegrały konstytucyjne władze RP na wychodźstwie. W latach II wojny światowej liczba pracowników rządu emigracyjnego wzrosła ze 160 pracowników etatowych w 1940 r. do 1052 osób w 1945 r.
Ludwig Fischer. Biurokrata zbrodni
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Ludwig Fischer. Biurokrata zbrodni

Autor: Wojciech Kujawa
3 marca 1947 r. Najwyższy Trybunał Narodowy skazał niemieckiego zbrodniarza wojennego Ludwiga Fischera na karę śmierci.
Materiały poświęcone Zbrodni Katyńskiej w zasobie Oddziałowego Archiwum IPN w Gdańsku
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Materiały poświęcone Zbrodni Katyńskiej w zasobie Oddziałowego Archiwum IPN w Gdańsku

Autor: Przemysław Namsołek
W Oddziałowym Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku zgromadzonych jest wiele materiałów dotyczących szeroko rozumianej tematyki katyńskiej.
Meldunek o dokonanej zbrodni
POLECAMY
Artykuł

Meldunek o dokonanej zbrodni

Autor: Tomasz Stempowski
19 kwietnia 1943 r. w getcie warszawskim rozpoczęło się, trwające do połowy maja, antyniemieckie powstanie. Bezpośrednią przyczyną jego wybuchu była decyzja Heinricha Himmlera o ostatecznej likwidacji dzielnicy zamkniętej.
Meldunki informacyjne „Ady” w zasobie archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
TYLKO U NAS
Artykuł

Meldunki informacyjne „Ady” w zasobie archiwum Instytutu Pamięci Narodowej

Autor: Waldemar Grabowski
Zagadnienie współpracy wywiadowczej Armii Krajowej z władzami Związku Sowieckiego zostało opisane przez prof. Andrzeja Pepłońskiego w wydanej w roku 1995 pracy Wywiad Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1945. Autor ów korzystał z dokumentów i opracowań dostępnych w Polsce.
Michał Goleniewski. Zbiegły szpieg
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Michał Goleniewski. Zbiegły szpieg

Autor: Witold Bagieński
Był jednym z najbardziej znanych oficerów wywiadu PRL, którzy uciekli na Zachód. Spośród wszystkich funkcjonariuszy UB/SB, którzy podjęli taką decyzję bardziej znany stał się tylko Józef Światło.
Mick Jagger na indeksie
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Mick Jagger na indeksie

Autor: Tomasz Toborek
Mick Jagger stanowi od dekad ikonę popkultury. Kiedy The Rolling Stones zawitali do Polski, znajdowali się u szczytu kariery, a troskliwie kultywowany przez obrotnego menadżera wizerunek skandalistów szokował i intrygował. Jednak właśnie cykl afer obyczajowych, zakończonych dwoma procesami o posiadanie narkotyków, stał się powodem absurdalnej decyzji komunistycznej biurokracji.
Milenium Chrztu Polski w Piekarach Śląskich – Duchowej Stolicy Górnego Śląska
POLECAMY
Artykuł

Milenium Chrztu Polski w Piekarach Śląskich – Duchowej Stolicy Górnego Śląska

Autor: Radosław Morawski
22 maja 1966 r. w Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich odbyły się uroczystości związane z Milenium Chrztu Polski, z udziałem przedstawicieli Episkopatu Polski na czele z prymasem kardynałem Stefanem Wyszyńskim.
Mirosław Ostromęcki
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Mirosław Ostromęcki

Autor: Robert Buliński
30 marca 2020 r. upłynęło dwadzieścia lat od śmierci Mirosława Ostromęckiego, wybitnego działacza ruchu narodowego. Był przedstawicielem pokolenia, którego młodość przypadła na kilka lat przed wybuchem wojny w 1939 r.
Monte Cassino, Senio, Bolonia... O 3. Dywizji Strzelców Karpackich
TYLKO U NAS
Artykuł

Monte Cassino, Senio, Bolonia... O 3. Dywizji Strzelców Karpackich

Autor: Tomasz Stempowski
9 maja 1942 r. Naczelny Wódz, gen. Władysław Sikorski, zatwierdził nazwę 3. Dywizji Strzelców Karpackich (3. DSK). Sześć dni wcześniej wydał rozkaz o jej sformowaniu z dniem 3 maja 1942 r. Dowódcą nowej formacji został gen. bryg. Stanisław Kopański, stojący dotychczas na czele, wsławionej obroną Tobruku, Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (SBSK).
Mord w Rembertowie
PAMIĘTAMY
Artykuł

Mord w Rembertowie

Autor: Konrad W. Ślusarski
W czerwcu 1944 r. aresztowano dziesięciu członków Szarych Szeregów i Armii Krajowej, w tym trzech Zawiszaków, członków najmłodszej grupy metodycznej w konspiracyjnej organizacji harcerskiej. Wszyscy zostali następnie rozstrzelani przez niemiecką żandarmerię. Najmłodsze ofiary miały jedynie po 13 lat.
Mówił: Archiwa to „serce” IPN
POLECAMY
Wspomnienie

Mówił: Archiwa to „serce” IPN

Autor: Jacek Kwilosz, Rafał Leśkiewicz, Zbigniew Nawrocki, Wojciech Sawicki
Wspominając Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej śp. prof. Janusza Kurtykę, my, archiwiści, musimy przede wszystkim podkreślić osobisty i emocjonalny stosunek naszego Szefa do spuścizny komunistycznej „bezpieki”.
Na straży honoru
POLECAMY
Wspomnienie

Na straży honoru

Autor: Ryszard Terlecki, Jarosław Szarek
Traktowanie słów przysięgi Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” jako testamentu realizowanego w służbie publicznej – to jedna z opinii, jakie przebijały się wśród wspomnień o Januszu Kurtyce, prezesie IPN tragicznie zmarłym w drodze na uroczystości 10 kwietnia 2010 r. w Katyniu.
Najbardziej tajemniczy kraj świata…
TYLKO U NAS
Wywiad

Najbardziej tajemniczy kraj świata…

Autor: Tomasz Stempowski, Rafał Leśkiewicz
O Julienie Bryanie i jego podróżach do Związku Sowieckiego z Tomaszem Stempowskim, autorem książki „Najbardziej tajemniczy kraj świata”. Związek Sowiecki w fotografiach i tekstach Juliena H. Bryana 1930–1959, rozmawia dr Rafał Leśkiewicz, redaktor naczelny portalu przystanekhistoria.pl.
Narodziny polskiego Sokolstwa
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Narodziny polskiego Sokolstwa

Autor: Barbara Witowicz
7 lutego 1867 r. uznaje się za dzień narodzin polskiego Sokolstwa. Tego dnia zatwierdzony został we Lwowie pierwszy statut Towarzystwa Gimnastycznego. Ponieważ w jego godle widniał Sokół w locie, prasa lwowska zaczęła w skrócie nazywać je „Sokołem” (termin „Sokół” wszedł do oficjalnej nazwy w 1869 roku).
Niemcy kradli w Polsce wszystko, włącznie z dziećmi
POLECAMY
Artykuł

Niemcy kradli w Polsce wszystko, włącznie z dziećmi

Autor: Tomasz Stempowski
15 maja 1940 r. Reichsführer SS i szef policji niemieckiej Heinrich Himmler, jako komisarz Rzeszy ds. Umacniania Niemczyzny, opracował wstępne założenia rabunku i germanizacji polskich dzieci. W dokumencie zatytułowanym „Kilka myśli o traktowaniu obcoplemieńców na Wschodzie” zawarł plan wyniszczenia narodu polskiego i przekształcenia go w niewykształconą siłę roboczą dla III Rzeszy.
Niemiecka pamiątka w Archiwum IPN
POLECAMY
Artykuł

Niemiecka pamiątka w Archiwum IPN

Autor: Mariusz Kwaśniak
12 kwietnia 2017 r. konsul generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Monachium Andrzej Osiak przekazał do zasobu archiwalnego IPN dwa albumy ze zdjęciami i sześć krótkich filmów z okresu II wojny światowej. Archiwalia te otrzymał od obywatela Niemiec Ulricha Gauera.
Niemieckie taśmy filmowe z czasów wojny odnalezione w Poznaniu
TYLKO U NAS
Artykuł

Niemieckie taśmy filmowe z czasów wojny odnalezione w Poznaniu

Autor: Hanna Budzyńska
Poznański muzykolog Marian Sobieski po wojnie powrócił do pracy na Uniwersytecie Poznańskim. W gabinecie przy ul. Wieniawskiego 1 znalazł jednak taśmy filmowe, które nie należały do uczelni. Tak w jego ręce trafiły niemieckie nagrania filmowe z czasów wojny i okupacji.
Niespodziewane pamiątki. Przedmioty zarekwirowane rodzinie Ciołkoszów
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Niespodziewane pamiątki. Przedmioty zarekwirowane rodzinie Ciołkoszów

Autor: Maria Bieniek
Rodzinne fotografie, pocztówki z pozdrowieniami – codzienne i niepozorne przedmioty, stanowiące świadectwo codziennego życia wybitnego polityka Adama Ciołkosza i jego bliskich. Trafiły jednak do zbiorów IPN nie z rodzinnego archiwum, a prawdopodobnie jako przedmioty zarekwirowane przez organy bezpieczeństwa wrogom powojennego, totalitarnego porządku.
Nowy porządek. Umowa o współpracy pomiędzy Departamentem I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych a CIA
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Nowy porządek. Umowa o współpracy pomiędzy Departamentem I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych a CIA

Autor: Witold Bagieński
Po wyborach w czerwcu 1989 r. i utworzeniu rządu Tadeusza Mazowieckiego założenia polityki wewnętrznej i zagranicznej kraju uległy zmianie. Po rozluźnieniu więzi ze Związkiem Sowieckim rozpoczęły się kontakty z wywiadem Stanów Zjednoczonych.
NSZZ „Solidarność” a Zbrodnia Katyńska
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

NSZZ „Solidarność” a Zbrodnia Katyńska

Autor: Przemysław Zwiernik
Wraz z osłabieniem dominacji komunistycznej propagandy w publicznym dyskursie, w latach 1980-1981 działacze opozycyjni podjęli również temat wydarzeń nieobecnych, przemilczanych albo wypartych z pamięci historycznej wskutek działalności komunistycznego aparatu. Jednym ze sposobów wypełniania „białych plam” było… użycie przyznanych związkowi gablot.
Obóz Polskich Dzieci w Pahiatua
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Obóz Polskich Dzieci w Pahiatua

Autor: Ewa Wójcicka
Dzięki szczególnemu zaangażowaniu Marii Wodzickiej, żony polskiego konsula, Nowa Zelandia czynnie zaangażowała się w pomoc polskim dzieciom, które przeżyły piekło „nieludzkiej ziemi”. Wiele z nich znalazło schronienie w udostępnionym Polakom obozie w Pahiatua.
Obrączka z żółtego metalu. Z depozytu Lucjana Minkiewicza „Wiktora”
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Obrączka z żółtego metalu. Z depozytu Lucjana Minkiewicza „Wiktora”

Autor: Arkadiusz Cisek
W Archiwum IPN przechowywanych jest wiele dowodów potwierdzających tragiczne losy Żołnierzy Wyklętych. Należą do nich m.in. dokumenty depozytowe, wytworzone przez instytucje terroru komunistycznego, które z księgową dokładnością ukazują złodziejską stronę totalitarnej władzy rządzącej Polską po 1944 r.
Operacja „Dunaj”
PAMIĘTAMY
Artykuł

Operacja „Dunaj”

Autor: Paweł Głuszek
Dwanaście lat po sowieckiej interwencji na Węgrzech, kolejny kraj tzw. „demokracji ludowej” padł ofiarą „bratniej pomocy” ze strony Kremla i jego sojuszników. Tym razem była to Czechosłowacja.
Ostatni bój „Pilota”
POLECAMY
Artykuł

Ostatni bój „Pilota”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
23 czerwca 1950 r., w nierównej walce z żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego i funkcjonariuszami bezpieki polegli członkowie patrolu Władysława Grudzińskiego ps. „Pilot”, należącego do oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem st. sierż. Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”.
Ostatnia egzekucja w Forcie III w Pomiechówku
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Ostatnia egzekucja w Forcie III w Pomiechówku

Autor: Dorota Grzechocińska
30 lipca 1944 r., w związku z likwidacją więzienia Niemcy zamordowali w Forcie III około 300 osadzonych tam więźniów. Dokładnej liczby ofiar oraz ich nazwisk nie udało się ustalić.
Pamiątki Franciszka Raese z internowania w czasie stanu wojennego
Archiwum Pełne Pamięci
Artykuł

Pamiątki Franciszka Raese z internowania w czasie stanu wojennego

Autor: Radosław Kurek
Wśród materiałów zgromadzonych w ramach projektu Archiwum Pełne Pamięci znajdują się m.in. pamiątki z okresu stanu wojennego. Jedne z najciekawszych przekazał Archiwum IPN w Krakowie w 2019 r. Franciszek Raese, działacz śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”, który w 1982 r. został internowany w Zabrzu-Zaborzu.
Pamiątki po por. Romanie Stachańskim
Archiwum Pełne Pamięci
Artykuł

Pamiątki po por. Romanie Stachańskim

Autor: Radosław Kurek
Wśród materiałów zgromadzonych w Oddziałowym Archiwum IPN w Krakowie odnaleźć można m.in. liczne pamiątki po ofiarach zbrodniczych reżimów totalitarnych z okresu II wojny światowej. Jedną z nich był porucznik Roman Stachański, żołnierz 1. Batalionu Mostów Kolejowych, zamordowany przez NKWD wiosną 1940 r. w Charkowie.
Pamiątki rodziny Stachlewskich we wrocławskim Archiwum IPN
POLECAMY
Artykuł

Pamiątki rodziny Stachlewskich we wrocławskim Archiwum IPN

Autor: Justyna Staroń
Ponad tysiąc darczyńców zaufało Instytutowi Pamięci Narodowej i przekazało bądź udostępniło swoje najcenniejsze pamiątki w ramach projektu Archiwum Pełne Pamięci.
Pamięć narodu zamknięta w archiwaliach
POLECAMY
Źródło historyczne

Pamięć narodu zamknięta w archiwaliach

Autor: Justyna Staroń
Od ponad dwudziestu lat Instytut Pamięci Narodowej podejmuje wielokierunkowe działania, by ocalić od zapomnienia historie jednostek, które składają się na dzieje naszej ojczyzny.
Pielgrzymki Jana Pawła II do PRL w dokumentach Oddziałowego Archiwum IPN w Gdańsku
POLECAMY
Artykuł

Pielgrzymki Jana Pawła II do PRL w dokumentach Oddziałowego Archiwum IPN w Gdańsku

Autor: Sławomir Formella
W okresie PRL stosunki między komunistycznymi władzami państwowymi a Kościołem Katolickim były, delikatnie mówiąc, nie najlepsze. Charakterystyczna dla tego czasu była walka toczona przez oba te podmioty o tzw. rząd dusz w społeczeństwie polskim.
Pierwsza depesza powstańczej Warszawy
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Pierwsza depesza powstańczej Warszawy

Autor: Waldemar Grabowski
Przez wiele lat pojawiały się wątpliwości w sprawie pierwszej depeszy z powstańczej Warszawy do naczelnych władz Rzeczypospolitej w Londynie. Dziś możemy wreszcie je rozwiać.
Piosenki zakazane, bo prawdziwe
TYLKO U NAS
Artykuł

Piosenki zakazane, bo prawdziwe

Autor: Katarzyna Adamów
I Ogólnopolski Przegląd Piosenki Prawdziwej “Zakazane piosenki” rozpoczął się 20 sierpnia 1981 r. Przez trzy kolejne dni prezentowano programy artystyczne w pięciogodzinnych blokach na scenie w hali widowiskowo-sportowej Olivia w Gdańsku. Imprezę podzielono na dwie części: konkursową i artystyczną.
Piotr Chruszczyński. Wspomnienie
PAMIĘTAMY
Wspomnienie

Piotr Chruszczyński. Wspomnienie

Autor: Anna Łokietek-Stelmach
W pamięci współpracowników zapisał się jako osoba wyjątkowa, o ogromnym autorytecie i charyzmie. Jednocześnie był człowiekiem niezwykle otwartym, ciepłym, z poczuciem humoru i dystansem do własnej osoby. Był autentyczny, potrafił znaleźć wspólny język ze wszystkimi. Nigdy nie stawiał granic, ale jego postawa, osobowość, doświadczenie życiowe budziły szacunek, respekt i zaufanie.
Płótno z katyńskiego krzyża
TYLKO U NAS
Artykuł

Płótno z katyńskiego krzyża

Autor: Piotr Grzelczak
W zasobach archiwalnych IPN historyk ma najczęściej do czynienia z „górą papieru”. Setki teczek, tysiące maszynopisów i rękopisów, czasem fotografie, rzadziej nagrania. Archiwalna rutyna. Ale niekiedy udaje się ją przełamać. Choćby wtedy, gdy z teczki wydobywamy… płótno. Zdjęte z katyńskiego krzyża.
Początek likwidacji getta warszawskiego
POLECAMY
Artykuł

Początek likwidacji getta warszawskiego

Autor: Ryszard Sodel
22 lipca 1942 r. Niemcy przystąpili do likwidacji getta warszawskiego. W ciągu dwóch miesięcy (do 21 września 1942 r.) do obozu zagłady w Treblince wywieziono ok. 254 tys. Żydów, ok. 11 tys. zostało skierowanych do obozów pracy, a ok. 6 tys. rozstrzelano na miejscu. W getcie legalnie pozostało ok. 35 tys. ludzi, kolejne 25 tys. ukrywało się na jego terenie.
Podpułkownik Mikołaj Aleksander Krajnik „Grzymała” (1901-1943)
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Podpułkownik Mikołaj Aleksander Krajnik „Grzymała” (1901-1943)

Autor: Justyna Staroń
W ramach projektu Archiwum Pełne Pamięci do zasobu Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej każdego tygodnia trafiają różnego rodzaju dary od osób prywatnych: od pojedynczych kart po pudła zawierające materiały różnej proweniencji.
Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989)

Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989)

Autor: Filip Musiał
„Podręcznik bezpieki” jest publikacją ukazującą metody działania komunistycznej Służby Bezpieczeństwa. Przedstawiono w niej najczęściej dyskutowane dziś problemy związane z pracą operacyjną bezpieki. Ukazano środki (narzędzia) działania SB. Zdefiniowano i omówiono podstawowe kategorie osobowych źródeł informacji wykorzystywanych przez piony operacyjne SB, działające na terenie PRL w latach 1970–1989. Najwięcej miejsca poświęcono tajnym współpracownikom, osobno omawiając problematykę związaną z ich werbunkiem, współpracą (prowadzeniem źródła, łącznością z nim, szkoleniem i wychowaniem oraz kontrolą), jak i zakończeniem współpracy. W dalszej kolejności przedstawiono rzeczowe środki pracy operacyjnej – najwięcej miejsca poświęcając technice operacyjnej oraz obserwacji zewnętrznej.
Polacy w Legii Cudzoziemskiej
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Polacy w Legii Cudzoziemskiej

Autor: Kamil Kruszewski
W październiku 1969 r. do Ambasady Francuskiej w Warszawie wszedł nieznany mężczyzna, który spotkał się z zastępcą attaché wojskowego. Służba Bezpieczeństwa nie mogła zignorować tego faktu.
Polityka ciasteczek. „Delicje” i Służba Bezpieczeństwa
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Polityka ciasteczek. „Delicje” i Służba Bezpieczeństwa

Autor: Paweł Zielony
Ostatnia dekada Polski Ludowej kojarzy się z powszechną szarzyzną, pustymi półkami w sklepach, szeregiem ograniczeń obywatelskich oraz brakiem perspektyw. Poczucie to potęgowała trauma wynikająca z wprowadzenia przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego. Na osłodę trudów tego życia społeczeństwo, spragnione namiastki czegoś wyjątkowego, dostawało od władzy ludowej m.in. „Delicje”.
Polskie drogi… z niemieckiego obozu. Ucieczka Augusta Kowalczyka
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Polskie drogi… z niemieckiego obozu. Ucieczka Augusta Kowalczyka

Autor: Ewa Wójcicka
10 czerwca 1942 r. doszło do buntu oraz ucieczki więźniów karnej kompanii z nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz II-Birkenau. Wśród uciekinierów był 21-letni August Kowalczyk.
2 następna >
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510