Piotr Apolinary Wilniewczyc, s. Piotra i Anny z d. Reweńskiej, urodził się 31 stycznia 1887 r. we wsi Kimiltiej w guberni irkuckiej. W 1905 r. zdał maturę w Pierwszym Gimnazjum Męskim w Wilnie i przeniósł się do Petersburga, gdzie rozpoczął studia na Wydziale Fizyko-Matematycznym tamtejszego uniwersytetu.
W 1906 r. znalazł się we Lwowie, gdzie zaliczył semestr na Wydziale Chemicznym Szkoły Politechnicznej. W tym samym roku powrócił do Petersburga, podjął studia na Wydziale Chemicznym Instytutu Technologicznego, które ukończył w 1914 r. Później rozpoczął studia na Michajłowskiej Akademii Artylerii w Petersburgu, ukończone w 1915 r. z drugą lokatą.
Piotr Apolinary Wilniewczyc
Konstruktor broni
W 1916 r. znalazł się na Kaukazie, gdzie zajmował się m.in. badaniami nad zdobyczną turecką bronią.
Po wybuchu II wojny światowej uniknął aresztowania przez władze niemieckie. W trakcie okupacji należał do Armii Krajowej.
W 1921 r., po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej, wrócił do Polski i rozpoczął pracę w Boryszewskiej Fabryce Prochu pod Sochaczewem, pełniąc tam funkcję kierownika laboratorium mechanicznego badania prochu. Następnie, w latach 1924-1928, był wykładowcą w Oficerskiej Szkole Artylerii w Toruniu. Prowadził wykłady na temat broni maszynowej, ręcznej i amunicji artyleryjskiej, napisał również trzy podręczniki akademickie.
W 1928 r. rozpoczął pracę w Państwowej Wytwórni Uzbrojenia w Warszawie. Do 1939 r. pełnił tam funkcję szefa służby balistycznej. W tym okresie, wspólnie z Janem Skrzypińskim, skonstruował pistolet ViS wz. 35 i pistolet maszynowy Mors wz. 39. Brał również udział w opracowywaniu czołgowych i lotniczych karabinów maszynowych.
Pistolet VIS wz. 35, magazynek i amunicja – dowody rzeczowe w procesie Witolda Pileckiego. Fotografia z akt procesowych oskarżonego o działalność wywiadowczą rtm. Witolda Pileckiego, wykonana po jego aresztowaniu w maju 1947 r. (fot. z zasobu IPN)
Wojenne losy
Po wybuchu II wojny światowej uniknął aresztowania przez władze niemieckie. W trakcie okupacji należał do Armii Krajowej. Działając pod pseudonimem „Wrett”, kontynuował prace konstruktorskie (zaprojektował m.in. tłumik do pistoletu maszynowego Sten), ukrywał także osoby pochodzenia żydowskiego i poszukiwane przez Gestapo.
W 1943 r., w związku ze swoją działalnością w konspiracji, sam zaczął się ukrywać pod przybranym nazwiskiem. Piotr Wilniewczyc po zakończeniu Powstania Warszawskiego znalazł się w obozie przesiedleńczym w Pruszkowie, a następnie w Jędrzejowie.
* * *
Po zakończeniu II wojny światowej otrzymywał propozycje wyjazdu za granicę, które odrzucał. W tym okresie mieszkał w Łodzi, wykładał na tamtejszej politechnice. Prowadził też zajęcia w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Warszawie (Politechnika Warszawska) i Szkole Inżynierskiej w Poznaniu (Politechnika Poznańska).
Piotr Wilniewczyc zmarł 23 grudnia 1960 r. w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Grób Piotra Wilniewczyca na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (fot. Wikipedia/CC BY-SA 4.0/Teresa1410)
Więcej interesujących materiałów na profilu Archiwum IPN
