728 Polaków – to pierwsze ofiary KL Auschwitz. Mężczyźni zostali przywiezieni do obozu 14 czerwca 1940 r. z więzienia w Tarnowie. 14 czerwca obchodzony jest co roku Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Z tej okazji gościem audycji „Przystanek Historia” był prezes IPN dr Jarosław Szarek.
"Obóz w Auschwitz stał się symbolem niemieckiego okrucieństwa w czasie II wojny światowej. Zaczęło się w czerwcu 1940 roku od 728 więźniów z Tarnowa. To byli Polacy, którzy nie pogodzili się z niemiecką okupacją, rozpoczętą we wrześniu 1939 roku" – opowiadał. Gość audycji zaznaczył, że Niemcom zależało na likwidacji niepodległej Polski: "Musieli zniszczyć elity, aresztowania zaczęły się już od pierwszych dni okupacji. Część z tych ludzi znalazła się w więzieniu w Tarnowie, obok nich byli ci, którzy zaczęli tworzyć struktury konspiracyjne, i ci, którzy próbowali przedostać się przez granice do Francji, aby wcielić się w tworzące się Wojsko Polskie". Jarosław Szarek podkreślił, że obóz w Auschwitz był w pierwszym okresie fabryką śmierci dla Polaków: "To miejsce śmierci ok. 75 tysięcy Polaków". Następnie do obozu zaczęli trafiać przedstawiciele narodów z całej Europy. "Zdecydowana większość to Żydzi i Auschwitz stał się symbolem zagłady narodu żydowskiego. Był w tym pierwszym okresie fabryką śmierci dla Polaków, później dołączyli Rosjanie, Francuzi, przedstawiciele wszystkich narodów okupowanych przez Niemcy hitlerowskie" – tłumaczył dr Jarosław Szarek.
Poza tym w audycji:
- - Proces 16 przywódców Polski Podziemnej w Moskwie – rozmowa z dr. hab. Waldemarem Grabowskim (Biuro Badań Historycznych IPN)
- - U schyłku II wojny światowej, 27 marca 1945 roku, w Pruszkowie służby sowieckie aresztowały 16 przywódców polskiego Państwa Podziemnego. Przywódcy zostali porwani i wywiezieni do Moskwy, gdzie od 18 do 21 czerwca 1945 roku miał miejsce ich proces. W tzw. procesie moskiewskim postawiono im fałszywe zarzuty, m.in. współpracę Armii Krajowej z Niemcami i dywersję na tyłach Armii Czerwonej.
- - O książce Tajemnice Strażnicy WOP w Konarach (1945-1947). Szabrownictwo, dezercje, morderstwa – rozmowa z autorem Arturem Ochałem. Latem 1946 roku na Strażnicy WOP w Konarach (Dolny Śląsk) doszło do zbiorowej dezercji żołnierzy pod dowództwem por. Jana Kajdy. Dezercję poprzedziło kilka istotnych faktów historycznych. Autor stara się opisać nie tylko warunki życia żołnierzy na strażnicy, ale także metody działania organów bezpieczeństwa oraz zakulisowych mechanizmów, jakie odegrały rolę w tych wydarzeniach,
- - "Było, będzie"– wybrane wydarzenia organizowane przez IPN oraz artykuły na portalu przystanekhistoria.pl.
