Sprawiedliwy z Chorzowa – Karol Gialbas
„Już nie jestem w stanie podać, ileż to razy w trakcie mojej akcji ratowania Żydów i niesienia im pomocy czułem, że hitlerowska śmierć jest na moim tropie, ileż to razy faszystowskie anioły śmierci już miały mnie w zasięgu ręki” – pisał po latach w swoich wspomnieniach chorzowianin Karol Gialbas, uhonorowany w 2002 r. tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Anna Poray-Wybranowska. Zachować ślad
Anna Poray-Wybranowska, polska działaczka społeczna na emigracji, przez wiele lat zajmowała się dokumentowaniem relacji o pomocy udzielanej ludności żydowskiej przez Polaków podczas II wojny światowej.
Kornel Morawiecki i inni działacze utworzonej w 1982 r. Solidarności Walczącej już na etapie swoich najwcześniejszych aktywności opozycyjnych uważali, że najbardziej obiecującą drogą do odzyskania niepodległości jest współdziałanie z innymi narodami zniewolonymi tą samą opresją komunistyczną. Solidarność Walcząca stale zmagała się o wolność Europy Wschodniej.
Arthur Greiser – droga do upadku
Co wydarzyło się w życiu urodzonego w Środzie Wielkopolskiej Niemca, że zradykalizował swoje poglądy względem Polaków i Żydów? Jakie skutki przyniosła ta ewolucja we wzorcowego nazistę? Jak wyglądały jego rządy w Warthegau, a przede wszystkim jakie nastroje społeczne wzbudzał proces i egzekucja byłego Gaulaitera?
Wydany w 1946 r. zakaz organizacji pochodów związanych z obchodami Trzeciego Maja był przyczynkiem do ostrych starć pomiędzy społeczeństwem, a komunistycznym aparatem represji. Szczególnie traumatyczne były jednak wydarzenia w Janowie, gdzie komuniści publicznie zamordowali organizatora lokalnych uroczystości – Kazimierza Marcinkiewicza, dyrektora miejscowej szkoły i członka WiN.
W Europie zbliżał się czas szczególny, czas „wiosny ludów”. Jej polskim prologiem stały się wydarzenia 1846 r. We Francji za szybkim sygnałem do powstania opowiadał się typowany na jego wodza Ludwik Mierosławski. W kraju zaś Dembowski, po przeniesieniu się z kolei do Galicji, wiązał nici spiskowe.
Studium fenomenu adiutanta. „O legendzie Wieniawy”
W ogłoszonej niedawno książce „Piłsudski…” Krzysztof Kloc rozpatruje na ponad czterystu pięćdziesięciu stronach „Studium fenomenu Komendanta”. My – na kilku – zmierzmy się z żywym i sensacyjnym wdziękiem jego przybocznego.
Tockoje – jeden z garnizonów Polskich Sił Zbrojnych w Związku Sowieckim
W 1941 r. na terenie Związku Sowieckiego w wyniku umów międzynarodowych powstała polska armia pod dowództwem gen. dyw. Władysława Andersa. Jednym z miejsc stacjonowania Polskich Sił Zbrojnych w ZSRS był garnizon Tockoje.
Symbol nadziei Polaków na zwycięstwo został upowszechniony przez młodzież z Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”, podległej Biuru Informacji i Propagandy KG AK. Od wiosny 1942 r. znak zaczął się pojawiać w przestrzeni publicznej Warszawy.
Jak wybuch Wezuwiusza zniszczył amerykańskie bombowce
Wezuwiusz wybuchł w połowie marca 1944 r. Najbardziej aktywny był między 18 a 29 marca. 23 tego miesiąca opad jego popiołów zniszczył 88 (bądź 75), znajdujących się u jego stóp, na wojskowym lotnisku w pobliżu Terzigno, bombowców B-25 z 340. Grupy Bombowej w składzie 12. Armii Lotniczej USA.
Ksiądz Bernard Czernecki – kapelan „Solidarności” w Jastrzębiu i duszpasterz ludzi pracy
Jest uważany za postać wybitną i zasłużoną. Cieszył się bezspornym autorytetem wśród górników z Jastrzębia-Zdroju. Bardzo często stawał w ich obronie i nie zostawił ich samych. Działalność ks. Bernarda Czerneckiego została doceniona w ostatnich latach, o czym świadczy nadanie mu licznych odznaczeń państwowych.
Generał i zbrodniarz. Spotkanie Władysława Andersa z Józefem Stalinem
18 marca 1942 r. odbyło się spotkanie Stalina z generałem Władysławem Andersem. Potrzeba jego organizacji wynikała z sowieckiej zapowiedzi zmniejszenia ilości racji żywnościowych, które otrzymywały polskie oddziały. Decyzja taka byłaby katastrofalna w skutkach – zarówno dla tworzącej się polskiej armii, jak i towarzyszących jej cywilów.
