W kolejnej audycji z cyklu „Przystanek historia” przypomnieliśmy Zbrodnię Katyńską we wspomnieniach prof. Stanisława Swianiewicza, jeńca obozu w Kozielsku, ocalałego z transportu do Katynia, oraz członków rodzin pomordowanych i historyków. O publikacji „Mord w Lesie Katyńskim. Przesłuchania przed amerykańską komisją Maddena w latach 1951–1952, tom 3” mówił autor wstępu, wyboru i opracowania dr Witold Wasilewski z Instytutu Pamięci Narodowej. Powołana przez Izbę Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych 18 września 1951 r. komisja, na której czele stał Ray Madden, przeprowadziła szeroko zakrojone śledztwo. Jego wyniki podsumowała w raporcie złożonym 22 grudnia 1952 r. Głównym celem tej części obrad komisji Maddena było wyświetlenie amerykańskich konotacji sprawy katyńskiej. Przesłuchania i inne czynności podejmowane w tym okresie miały pozwolić na zbadanie postępowania rządu amerykańskiego z raportami dotyczącymi mordu na polskich oficerach w Lesie Katyńskim i polityki amerykańskiej wobec Związku Sowieckiego. Końcowe prace komisji zostały formalnie określone przez kongresmenów jako druga faza dochodzenia, w odróżnieniu od fazy pierwszej, mającej na celu wskazanie sprawcy zbrodni katyńskiej i zrekonstruowanie jej szczegółowych okoliczności. O Zbrodni Katyńskiej mówili także Krystyna Piórkowska (badaczka Zbrodni Katyńskiej mieszkająca w USA) i prof. Tadeusz Wolsza (członek Kolegium IPN). Wysłuchaliśmy nagrań archiwalnych wystąpień gen.Władysława Andersa i Henryka Troszczyńskiego.
Przypomnieliśmy także sylwetkę prezesa IPN prof. Janusza Kurtyki, który zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku. Wspominał go prof. Filip Musiał: – Janusz patrzył na historię jako na ciąg procesów, który do I RP sięgał do dzisiaj. Dla niego kluczem do narracji historycznej, do opowieści o tej najnowszej historii były kategorie wolności i niepodległości – powiedział dyrektor krakowskiego Oddziału IPN.
Zmarłego wspominał także prof. Jan Żaryn. W audycji wykorzystano nagranie archiwalne Janusza Kurtyki i wspomnienia Zuzanny Kurtyki.
W cyklu „Było, będzie” mówiliśmy o wybranych aktywnościach IPN oraz artykułach z portalu przystanekhistoria.pl.
