4 czerwca to kolejna rocznica częściowo wolnych wyborów do parlamentu, jeszcze PRL. Ówczesne komunistyczne władze zagwarantowały sobie stabilną większość 65 proc. więc wydawało się, że będą mogli spokojnie rządzić dalej. Ale przegrali wszystkie miejsca, do których mogła startować solidarnościowa opozycja. Michał Przeperski z IPN uważa, że władze były tym wynikiem całkowicie zaskoczone. - Gdyby przewidywali tak złe dla nich wyniki, to by się nie zgodzili na takie brzmienie traktatu okrągłostołowego – mówi historyk. Jego zdaniem, władze nie rozpoznały, że od 1986-87 roku nastroje społeczne pogarszały się. Polacy byli zmęczeni komunistyczną władzą i permanentnym kryzysem ekonomicznym. Zwraca uwagę, że rządowa machina propagandowa nie spełniła swojej roli, bo – jak to ujął – była bardziej zardzewiała, niż się komunistycznym politykom wydawała. Wskazuje też, że na początku 1989 roku Solidarności udało się zmobilizować w małych i średnich miastach wielu wolontariuszy, w dużej mierze młodych ludzi, którzy wchodzili w dorosłość w latach 80. A poza tym komuniści, przygotowując traktat okrągłostołowy, dopuścili się masy niedoróbek. Należała do nich tzw. lista krajowa, na której umieszczono nazwiska 35 prominentnych działaczy PZPR. - 4 czerwca ta lista w całości przepadła – przypomina dr Przeperski. A ordynacja wyborcza nie przewidywała takiej możliwości i trzeba było ją na szybko zmieniać. Zdaniem historyka te wybory, w ocenie zarówno władz, jak i Solidarności, nie miały być przełomem. Ale w sierpniu 1989 roku Tadeusz Mazowiecki został premierem. "To było ukoronowanie faktycznego, dużego poparcia społecznego, jakie opozycja miała, i dopiero wtedy otworzyła się droga do wolności, którą mamy dzisiaj" – ocenia.
„Niekoronowanemu Królowi Polski” – napisano na szarfie wieńca pogrzebowego kardynała Stefana Wyszyńskiego. W ten sposób naród docenił życie i dzieło Prymasa Tysiąclecia, jednego z najwybitniejszych Polaków w XX w. Życie kardynała opisuje książka Prymas Stefan Wyszyński. Biografia z serii wydawniczej „Biskupi w realiach komunistycznego państwa”. Popularnonaukowe opracowanie ukazuje spektrum aktywności religijnej i społecznej oraz nauczania pasterskiego Prymasa Tysiąclecia. Autorzy dotarli do wielu nieznanych do tej pory materiałów archiwalnych, zweryfikowali dotychczasowe ustalenia i zaproponowali nowe ujęcie biografii tej kluczowej dla dziejów Polski postaci. Publikację wzbogacają fotografie z życia i działalności kardynała Wyszyńskiego, pochodzące ze zbiorów Instytutu Prymasowskiego. Autorami biografii są: Rafał Łatka, Beata Mackiewicz, ks. Dominik Zamiatała. O książce opowiedział w audycji dr Rafał Łatka.
Ponadto w audycji również:
- 72. rocznica śmierci Rotmistrza Witolda Pileckiego
- „Było, będzie” – wybrane wydarzenia organizowane przez IPN (m.in. początek rekrutacji do „XIV Polonijnych spotkań z historią najnowszą” online – 13–17 lipca 2020 r.)
- #pytaniazhistorii – cykl krótkich audycji historycznych poświęconych historii Polski i Polaków w XX wieku
- konkurs plastyczny „Polscy lotnicy w Bitwie o Anglię”
- upamiętnienie gen. Bolesława Jerzego Roi
- ciekawe artykuły na portalu IPN: przystanekhistoria.pl.
