Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Agresja sowiecka na Polskę i okupacja wschodnich terenów Rzeczypospolitej (1939–1941)

2019

Teka edukacyjna, którą oddajemy w Państwa ręce, poświęcona jest sytuacji obywateli polskich na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej.

 

W konsekwencji podpisanego 23 sierpnia 1939 r. paktu Ribbentrop–Mołotow, wybuchu II wojny światowej, wkroczenia 17 września 1939 r. Armii Czerwonej i układu o przyjaźni i granicach zawartego 28 września 1939 r. pomiędzy III Rzeszą a ZSRS tereny te zostały objęte okupacją sowiecką. Mimo że trwała ona zaledwie 21 miesięcy, do 22 czerwca 1941 r., zapisała się krwawo na kartach historii narodu polskiego.

By wymusić uległość, zapobiec próbom ewentualnego oporu oraz uzyskać bezwzględne posłuszeństwo, okupant prowadził politykę wszechobecnego terroru wobec społeczeństwa polskiego.

Wśród represji zastosowanych przez Sowietów należy wymienić aresztowania, m.in. przedwojennych działaczy politycznych, społecznych, przedstawicieli administracji polskiej, inteligencji, duchowieństwa czy służb mundurowych, zsyłki do łagrów, cztery masowe deportacje obywateli polskich w głąb ZSRS, zbrodnię katyńską, przymusowe narzucenie obywatelstwa sowieckiego.

Przez niemalże pięćdziesiąt lat, w okresie rządów komunistycznych w Polsce, tematyka ta była skazana na zapomnienie. Nie można było pisać o okrucieństwie żołnierzy Armii Czerwonej, bezwzględności organów NKWD czy rzeczywistości życia na zsyłce. W chwili obecnej, po prawie 30 latach badań historyków nad kwestiami związanymi z okupacją sowiecką Ziem Wschodnich, wiedza na temat wydarzeń z lat 1939–1941 jest coraz bardziej powszechna w świadomości Polaków, przede wszystkim młodzieży szkolnej. Mimo to wiele zagadnień ciągle czeka na ostateczne ustalenia, w tym np. bilans okupacji sowieckiej, losy poszczególnych osób czy zagrabionych dóbr kultury.

W ramach obchodów osiemdziesiątej rocznicy agresji sowieckiej na Polskę Instytut Pamięci Narodowej postanowił przypomnieć o 17 września 1939 r. i jego konsekwencjach dla społeczeństwa polskiego.

Intencją autorów było udostępnienie nauczycielom i uczniom szerokiego wyboru materiałów źródłowych i ikonograficznych oraz pomocy naukowych, które będą przydatne w nauczaniu historii. Dzięki nim nauczyciel może także przygotować lekcję etyki, języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie czy lekcję wychowawczą poświęconą rocznicy agresji sowieckiej. Poruszana w tece tematyka powinna stanowić ważny element edukacji nie tylko historycznej, lecz także patriotycznej.

Teka składa się z trzech części: materiałów dla nauczyciela, materiałów dla ucznia i kart. Do całości dołączone zostały materiały audio.

Materiały dla nauczyciela zawierają trzy przykładowe scenariusze lekcji dotyczące różnych zagadnień związanych z okupacją sowiecką Kresów Wschodnich: życia codziennego, represji sowieckich, indoktrynacji i propagandy. Poza tym nauczyciel w tej części znajdzie propozycje tematów esejów i bibliografię, wskazującą – oprócz opracowań historycznych oraz źródeł – również ważniejsze strony i publikacje on-line przygotowane przez IPN.

Materiały dla ucznia składają się ze wstępu historycznego, tablicy synchronistycznej, wyboru źródeł, słowniczka pojęć i biogramów.

Karty są elementem uzupełniającym zarówno dla nauczyciela, jak i ucznia. Wśród wybranych dokumentów znajdują się fotografie przedstawiające Armię Czerwoną w marszu na Polskę oraz zdjęcia, mapy, ulotki i fragmenty prasy oraz wydawnictw z okresu okupacji sowieckiej.

Płyta CD zawiera relacje świadków dotyczące wydarzeń na Ziemiach Wschodnich Rzeczypospolitej po 17 września 1939 r. oraz audiobook Tylko te listy po nich pozostały... Korespondencja z zesłania Eugenii i Władysława Simsonów.

 

Pobierz