Stojąc w 1946 r. nad jego grobem, poeta Kazimierz Wierzyński ujął wszystko to, co najistotniejsze w postaci Ignacego Matuszewskiego: „Przyszły historyk określi miejsce tego wielkiego Polaka w przedwojennych czasach, lecz miejsce jego w epoce, w której nas opuszcza, jest już wpisane w historii. Ignacy Matuszewski, pierwszy z Polaków, przewidział, że wojna ta, z której Polska miała wyjść w rzędzie zwycięzców, może skończyć się klęską. Pierwszy z Polaków odgadł, iż grozi nam nowy rozbiór i nowa niewola. Pierwszy z Polaków dostrzegł, skąd to widmo nadciąga. Pierwszy z Polaków bił na trwogę i wołał o niebezpieczeństwie”. Tak ! Był Matuszewski w latach tej strasznej wojny „pierwszym z Polaków” ! „Wiecznie trwał, ostrolicy, niezłomny, Civis Romanus, głaz na granicy…”.
[fragmenty broszury]
