SPIS TREŚCI
I. ARCHIWUM
Jerzy Bednarek
Działalność naukowo-badawcza archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w latach 2000–2010
II. ZASÓB ARCHIWALNY
Teresa Pogorzelska
Wojskowy Sąd Rejonowy w Białymstoku 1946–1955. Organizacja, funkcjonowanie kancelarii i archiwizacja dokumentacji
Aleksander Drozdowski
Typowe przykłady perlustracji korespondencji w aktach Służby Bezpieczeństwa województwa katowickiego
III. FILM W ARCHIWUM
Marlena Jabłońska
Obraz fotograficzny a obraz filmowy – problem opisu archiwalnego
Maciej Tański, Radosław Morawski
Opracowywanie materiałów audiowizualnych z zasobu Instytutu Pamięci Narodowej
Radosław Poboży, Tomasz Stempowski
Zbiór filmów w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie
Jan Sałkowski
Doświadczenia w opracowywaniu materiałów filmowych na przykładzie Telewizji Polskiej
Filip Kwiatek
Zbiór filmów w Narodowym Archiwum Cyfrowym
IV. DOKUMENTY
Antoni Zieliński
Instrukcja (tymczasowa) o pozyskaniu, pracy i ewidencji agenturalno-informacyjnej sieci z 13 lutego 1945 r. Analiza krytyczna dokumentu
V. VARIA
Jurij Szapował, Vadim Zołotariov
Żydzi w kierowniczych organach ukraińskiego NKWD w latach 1929–1939 w świetle archiwów ukraińskich
Radosław Kurek
„Rozmowy” z Dobrowolskim. Na marginesie śledztw Grupy Specjalnej MBP związanych z tzw. sprawą Lechowicza i Jaroszewicza
Adam Kochajkiewicz
Działania służb specjalnych Polski Ludowej wobec inżyniera Jacka Karpińskiego w latach 1950–1990
VI. ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE
Grzegorz Mazur
Seria wydawnicza „Polska i Ukraina w latach trzydziestych – czterdziestych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych”
VII. IN MEMORIAM
Marcin Majewski
Jędrzej Tucholski (1932–2012)
WYKAZ SKRÓTÓW ARCHIWALNYCH
INFORMACJA O AUTORACH
SUMMARIES
W referacie pt. „Teoretyczne podstawy działalności archiwów”, wygłoszonym podczas V Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich w Olsztynie we wrześniu 2007 r., prof. Bohdan Ryszewski przypominał, że w klasycznej wersji nauki archiwalnej archiwum ma zawsze dwie funkcje: naukową i administracyjną. Funkcja naukowa polega na udostępnianiu zasobu do badań naukowych i na stosowaniu metod naukowych przez archiwistów w pracy merytorycznej. Funkcja administracyjna to zarządzanie zasobem archiwalnym i równocześnie pełnienie przez archiwum ważnej roli urzędu wiary publicznej. Takie określenie naukowych i administracyjnych funkcji dotyczy wszystkich archiwów, a odwoływanie się do ustaleń naukowych i nadanie im odpowiedniej rangi jest gwarancją porządku i stabilności w archiwach.
Działalność naukowo-badawcza archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w latach 2000–2010 (s. 9–26)
Zbiór filmów Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie liczy 1440 j.a. Większość z nich została wytworzona przez organy bezpieczeństwa państwa, co sprawia, że cechuje je specyficzna treść oraz forma. Filmy te powstały przede wszystkim w wyniku pracy operacyjnej aparatu represji, względnie na jego potrzeby szkoleniowe. W Biurze „B” MSW, które zajmowało się między innymi realizacją materiałów filmowych, funkcjonował podział na film operacyjny, dydaktyczny i dokumentalny. Większość dokumentacji filmowej SB i MO została zniszczona. Wynikało to z obowiązujących w MSW zasad obiegu i archiwizowania tego typu dokumentacji. Konkretne uregulowania zmieniały się z upływem czasu, ale nigdy okres przechowywania „materiałów uzyskanych środkami techniki operacyjnej” nie był długi.
Zbiór filmów w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie (s. 85–102)
Jacek Karpiński przez cztery dekady był obiektem zainteresowań komunistycznych służb specjalnych, głównie cywilnych, a okresowo także wojskowych. Wytworzona przez nie na przestrzeni lat 1950–1990 dokumentacja obrazuje zmienny stosunek aparatu represji do naukowca: od podejrzeń o nieprawomyślność i sabotaż w latach stalinizmu, poprzez współpracę z wywiadem naukowo-technicznym w latach sześćdziesiątych, do szykan w dekadzie gierkowskiej i bierności w latach osiemdziesiątych. Analiza działań SB wobec Karpińskiego może być przyczynkiem do rozważań nad inwigilacją przedstawicieli wyspecjalizowanej kadry naukowo-technicznej i wywiadowczym pozyskiwaniem nowych technologii na potrzeby gospodarki PRL.
Działania służb specjalnych Polski Ludowej wobec inżyniera Jacka Karpińskiego w latach 1950–1990 (s. 247–295)