Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

11 listopada. Narodowe Święto Niepodległości

Autor: Michał Zarychta, Sebastian Rosenbaum, Paweł Chojnacki, Piotr Grzelczak, Krzysztof Kawalec, Justyna Dudek 2021

Instytut Pamięci Narodowej podejmuje liczne działania, aby przybliżyć okoliczności odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Popularyzacja i upamiętnienie – w ten sposób chcemy uczcić najważniejsze polskie święto. Służyć ma temu także i ten dodatek do „Gazety Polskiej”. Patriotyzm, który nadaje sens naszemu poczuciu wspólnoty, to również zobowiązanie i wdzięczność. Mam nadzieję, że te dwa pojęcia towarzyszyć będą Państwu podczas lektury zamieszczonych tutaj artykułów, które historycy z IPN przygotowali z okazji Narodowego Święta Niepodległości.

 

W roku 1914 r. wybuchła I wojna światowa. Świat stanął u progu konfliktu, jakiego nie zaznał od stuleci. Rywalizacja potęg rozlała się poza Europę nadając temu starciu charakter globalny.

Choć może się to wydawać szokujące, to właśnie takie wydarzenie wiązało się dla Polaków z nadzieją na zrzucenie jarzma zaborców, z wyczekiwaną od lat szansą na odrodzenie państwa. „O wojnę powszechną za Wolność Ludów! Prosimy cię, Panie”. Te słowa Mickiewiczowskiej modlitwy zaczęły się spełniać w chwili, gdy rozbiorowe mocarstwa ruszyły przeciwko sobie. Kiedy carska Rosja, pogrążona w rewolucyjnym chaosie, zeszła ze sceny wojennego teatru, sytuacja zaczęła wyglądać jeszcze lepiej. A klęska Niemiec i Austro-Węgier stworzyła wręcz stan idealny dla powrotu Polski na mapę Europy.

Zwycięstwo Ententy i zdecydowane poparcie dla sprawy polskiej udzielone przez nowego gracza w konflikcie, jakim były Stany Zjednoczone, stanowiły swoiste postawienie kropki nad „i” w słowie „Niepodległość”. Nic więc dziwnego, że 11 listopada 1918 roku – dzień, w którym zakończyła się Wielka Wojna – to dla Polaków również Dzień Niepodległości. Oczywiście nie tylko czynniki zewnętrzne miały wpływ na sukces Polski, na odrodzenie Niepodległej. Roztropne działania wielu wybitnych mężów stanu, reprezentujących różne opcje polityczne i koncepcje ustrojowe, przyniosły wyczekiwany skutek. Polonia Restituta stała się faktem dzięki takim postaciom, jak: Ignacy Daszyński, Roman Dmowski, Wojciech Korfanty, Ignacy Jan Paderewski, Józef Piłsudski i Wincenty Witos. Nazywamy ich Ojcami Niepodległo- ści, choć z pewnością to chwalebne miano przysługuje także wielu innym naszym wybitnym rodakom.

Jednak odzyskanie suwerenności po ponad stu latach było możliwe przede wszystkim dzięki bohaterskiej sztafecie pokoleń, których walka i wysiłek nie ustawały przez cały okres zniewolenia. Zmagania o wolność, gotowość do największych poświęceń i najwyższa ofiara – życie złożone na ołtarzu ojczyzny. To dziedzictwo, które mamy obowiązek otoczyć wdzięczną pamięcią i przekazywać potomnym.

W numerze: 

Karol Nawrocki, Słowo wstępne
Michał Zarychta, Warszawskie manifestacje w listopadzie 1918 roku
Sebastian Rosenbaum, Pierwszyk krok ku Rzeczypospolitej
Paweł Chojnacki, Wielki dzień
Piotr Grzelczak, Krew na bruku
Krzysztof Kawalec, Roman Dmowski (1864-1939)
Justyna Dudek, Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej 

 

Pobierz