Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Białogard. Koszalin. Kołobrzeg. Grudzień 1981 – listopad 1982

Autor: Przemysław Benken 2022

Celem publikacji jest przedstawienie w popularnonaukowej formie przejawów oporu społecznego w województwie koszalińskim w okresie stanu wojennego, organizowanych i kierowanych przez podziemne struktury Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” i jego zwolenników.

 

Ponieważ wyczerpująca analiza owego zróżnicowanego zagadnienia znacznie wykracza poza ramy objętościowe broszury, autor postanowił skupić się na szczegółowym opisaniu największych akcji protestacyjnych na terenie województwa. Zaprezentowano strajk okupacyjny w białogardzkich Zakładach Zespołów Elektronicznych „Unitra-Unitech” w dniach 14–15 grudnia 1981 r., demonstrację pod koszalińską katedrą 1 maja 1982 r. oraz demonstrację z 31 sierpnia 1982 r. na pl. Bojowników PPR (obecnie Rynek Staromiejski) w Koszalinie, brutalnie spacyfikowaną przez funkcjonariuszy komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Wspomniano też o manifestacji pod kołobrzeską katedrą 10 listopada 1982 r. Ponadto, by opis wydarzeń umieścić w odpowiednim kontekście, niezbędne stały się krótkie odniesienia do kwestii mobilizacji przez aparat bezpieczeństwa sił i środków w związku z wprowadzeniem stanu wojennego na terenie województwa, internowań liderów Regionu NSZZ „Solidarność” Pobrzeże, prowadzonej od 1982 r. przez podziemne struktury Solidarności akcji ulotkowej oraz oceny nastrojów społecznych. Nie mogło nadto zabraknąć informacji na temat osoby, której śmierć stała się z jednej strony symbolem deprawacji ówczesnych władz państwowych, z drugiej natomiast inspiracją do oporu wobec komunistów – młodego górnika z Koszalina, Jana Stawisińskiego, ofiary pacyfikacji kopalni „Wujek” w Katowicach. Wspomniano również o represjach spadających na osoby zaangażowane w walkę z komunistycznym bezprawiem (internowanych, skazanych na kary pozbawienia wolności lub grzywny, dyscyplinarnie zwalnianych z pracy, kierowanych na karne ćwiczenia wojskowe) i akcji propagandowej władz po 31 sierpnia 1982 r.

Do przygotowania broszury wykorzystano, prócz istniejącej literatury przedmiotu, szereg materiałów źródłowych, m.in. z Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej i Archiwum Państwowego w Koszalinie. Za pomoc w przeprowadzeniu kwerendy źródłowej w tej drugiej instytucji autor chciałby złożyć serdecznie podziękowania jej pracownikowi Robertowi Boruckiemu.

 

 

Pobierz