Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej

SPIS TREŚCI

I. ARCHIWUM

• Agnieszka Chrzanowska
  Rola Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w opracowaniu zbiorów Studium Polski Podziemnej w Londynie w latach 2013–2015
•  
• Ryszard Ryszewski
  Obieg dokumentacji związanej z przygotowywaniem postępowań lustracyjnych na przykładzie Oddziałowego Biura Lustracyjnego IPN w Poznaniu

II. ZASÓB ARCHIWALNY

• Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
  Archiwalia wytworzone przez Ligę Kobiet Polskich działającą w warszawskich organach UB, SB i MO przechowywane w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie
•  
• Stefan Białek
  Wincenty Brocki. Kasiarz, szopenfeldziarz i mentor „Szpicbródki” w świetle przedwojennego dossier
•  
• Mirosław Lewandowski
  Akta tajnych współpracowników kategorii B-10

III. ARCHIWA NA ŚWIECIE

• Jitka Bilková
  Filmy instruktażowe i promocyjne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Czechosłowacji w zbiorach Archiwum Służb Specjalnych
•  
• Jens Niederhut
  Audiowizualne dziedzictwo Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego NRD – gromadzenie, zabezpieczanie, zawartość
•  
• Slavomir Zrebný
  Zbiory audiowizualne komunistycznych tajnych służb w Słowackim Instytucie Pamięci Narodu

IV. HISTORIA I USTRÓJ

• Wiktoria Okipniuk
  Konsulat Generalny II Rzeczpospolitej w Kijowie. Tragiczny epilog jesieni 1939 r.
•  
• Witold Wasilewski
  Porucznik WP Czesław Pawłowski, lekarz weterynarii – ocalony jeniec ze Starobielska
•  
• Bartłomiej Kluska
  „Nie ma silnych, by to zlikwidować”. Służba Bezpieczeństwa wobec wideorewolucji

V. DOKUMENTY

• Ryszard Oleszkowicz
  Kontrwywiad wojskowy II Rzeczpospolitej w walce z agitacją komunistyczną w oddziałach wojskowych (Instrukcja pracy operacyjnej z listopada 1931 r. w sprawie zwalczania akcji wywrotowej w wojsku na obszarze Dowództwa Okręgu Korpusu nr I w Warszawie)
•  
• Marzena Autuchiewicz
  Rozpracowanie i likwidacja oddziału Stanisława Orłowskiego „Pioruna” w świetle wybranych dokumentów
•  
• Łukasz Grabowski
  Zasady współpracy Wojsk Ochrony Pogranicza i Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w latach 1954–1956 w ujęciu oficera Zarządu II Zwiadowczego WOP ppłk. Hipolita Sławińskiego

VI. ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE

• Krok ku wolności. Wybory czerwcowe 1989 i ich konsekwencje, red. Konrad Białecki, Stanisław Jankowiak, Rafał Reczek, Poznań 2015, ss. 356 (Sebastian Pilarski)

VII. KRONIKA

• Sympozjum naukowe „Standaryzacja archiwalnego opisu informacyjnego”. Olsztyn, 22–23 października 2015 r. (Michał Kopczyński)
•  
• Konferencja naukowa „Calisiana rozproszone w archiwach polskich (1945–1989)”. Kalisz, 13 listopada 2015 r. (Bartosz Bijak)
•  
• VI Wiosenne Spotkania Archiwalne „Zarządzanie dokumentacją w badaniach naukowych, dydaktyce i praktyce”. Toruń, 21–22 kwietnia 2016 r. (Krzysztof Kolasa)
•  
•  

WYKAZ SKRÓTÓW ARCHIWALNYCH

INFORMACJA O AUTORACH

***

W artykule przedstawiono wkład Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w opracowanie zespołu archiwalnego SK-Skrzynie ze zbiorów Studium Polski Podziemnej w Londynie w latach 2013‒2015. Ogólnie omówiono metodę opracowania materiałów archiwalnych oraz zawartość zespołu, na który składają się głównie akta Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, akta podległych mu baz i placówek wojskowej łączności zagranicznej ZWZ-AK oraz akta finansowe. Opisano również proces digitalizacji zespołu oraz sposób udostępniania treści zeskanowanych dokumentów.

Rola Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w opracowaniu zbiorów Studium Polski Podziemnej w Londynie w latach 2013–2015 (s. 9-16)

Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD (Stasi) pozostawiło po sobie ogromny zasób archiwalny. Choć materiały aktowe stanowią jego trzon, to razem z nimi przechowywane są w obecnym archiwum Pełnomocnika Federalnego do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa NRD (BStU) miliony zdjęć, tysiące filmów i nagrań dźwiękowych. Znaczenie tych zbiorów audiowizualnych zachowanych po działalności Stasi jest oczywiste dla naukowców zajmujących się historią NRD. Fotografie, filmy i materiały dźwiękowe mogą być istotnym źródłem do badań dyktatury Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec (SED), działalności opozycji demokratycznej i aktywności operacyjnej wschodnioniemieckiej „bezpieki”.

Audiowizualne dziedzictwo Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego NRD – gromadzenie, zabezpieczanie, zawartość (s. 127-140)

W artykule omówiono warunki, w jakich funkcjonował Konsulat Generalny RP w Kijowie w przededniu i na początku II wojny światowej, oraz okoliczności zaginięcia konsula generalnego i jego dwóch współpracowników. Tekst opracowano z wykorzystaniem nieznanych dokumentów archiwalnych zachowanych po sowieckich służbach specjalnych. Świadczą one o tym, że ostatni konsul generalny w Kijowie – Jerzy Matusiński oraz dwaj jego podwładni – Andrzej Orszyński i Józef Łyczek zostali aresztowani w nocy z 30 września na 1 października 1939 r. przez funkcjonariuszy NKWD USRS. Polecenie w tej sprawie wydali m.in. I sekretarz KC WKP(b) USRS – Nikita Chruszczow i ludowy komisarz spraw wewnętrznych ZSRS – Ławrientij Beria. Aresztowanych przewieziono do siedziby NKWD w Moskwie i oskarżono o prowadzenie działalności szpiegowskiej przeciwko Związkowi Sowieckiemu.

Konsulat Generalny II Rzeczypospolitej w Kijowie. Tragiczny epilog jesieni 1939 r. (s. 151-164)