Tysiące Polaków zostało zamordowanych strzałem w tył głowy i zakopanych (bo trudno przecież nazwać pochówkiem potajemne zasypanie piachem w lesie) w okolicach Katynia, Charkowa, Tweru i w innych miejscach. O dwóch spośród 22 tys. ofiar w swoich artykułach piszą Paweł Niziołek i Damian Kwiek.
Pytania i interpelacje władz polskich dyplomacja radziecka zbywała wzruszeniem ramion – tak została zbudowana podstawa kłamstwa. W kwietniu 1943 roku Niemcy podali informację o odkryciu masowych grobów zamordowanych oficerów. Komunistyczna propaganda zareagowała błyskawicznie, zarzucając zbrodnię Niemcom i przewrotnie oskarżając rząd polski o sabotowanie koalicji antyhitlerowskiej oraz sprzyjanie faszystom.
Prasa Polskiej Partii Robotniczej, wiernej służki ZSRR, gorliwie uczestniczyła w narodzinach kłamstwa katyńskiego. O kłamliwej kampanii PPR w pierwszych dniach po ujawnieniu zbrodni pisze Piotr Gontarczyk. Również w kwietniu 1943 roku ostateczne zniszczenie dzielnicy żydowskiej w Warszawie – zaplanowane jako prezent na urodziny Hitlera – napotkało niespodziewaną przeszkodę. Mordowani i gnębieni od ponad trzech lat polscy Żydzi stawili opór swym prześladowcom, rozpoczynając powstanie w getcie warszawskim. Był to krok desperacki, bez szans
na zwycięstwo. Ale udowodnił, że godność można podeptać, ale nie odebrać. Bohaterstwo powstańców opisują Joanna Hytrek-Hryciuk i Marcin Urynowicz.
Inny zupełnie „prezent” dla Führera przygotowali w Krakowie (także w kwietniu 1943 roku) żołnierze Armii Krajowej, którzy w biały dzień przeprowadzili zamach na szefa policji i SS Obergruppenführera Friedricha Wilhelma Krügera. O akcji polskiego podziemia – w artykule Przemysława Wywiała.
Do numeru dołączyliśmy płytę zawierającą fi lm w reżyserii Jarosława Mańki Prywatne śledztwo majora Zakirova oraz audiobook przygotowany przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych Mord Katyński. Dokumenty zbrodni. Czterdzieści różnego rodzaju dokumentów z lat 1939–1993, w sugestywnej interpretacji Olgierda Łukaszewicza i Jacka Rozenka, tworzy przejmującą opowieść o zbrodni i próbie jej ukrycia. Próbie nieudanej, dzięki determinacji wielu ludzi…
Redaktor naczelny, Andrzej Brzozowski
