Także działalność OUN Stepana Bandery w Polsce w latach 1944–1948 wciąż jest tematem nieznanym, żeby nie użyć słowa, pomijanym. Wspólna polsko-ukraińska grupa robocza uznała, że jest to dobry moment na podjęcie tej kwestii. Kolejny tom wspólnej polsko-ukraińskiej serii wydawniczej „Polska i Ukraina w latach trzydziestych–czterdziestych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych” został poświęcony problematyce związanej z Organizacją Ukraińskich Nacjonalistów Stepana Bandery i rozbiciem jej struktur kierowniczych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przez komunistyczne organy bezpieczeństwa ówczesnej Polski.
W ukraińskiej historiografii problematyka OUN i UPA jest szeroko omawiana, co znajduje odbicie w wydaniach bibliograficznych37. Większość publikacji pojawiła się po sierpniu 1991 roku, czyli – co jest zrozumiałe – po ogłoszeniu niepodległości Ukrainy. Wiele z nich zostało poświęconych stosunkom polsko-ukraińskim. W 2003 roku ukazała się bibliografia prac dotyczących tychże stosunków w czasie II wojny światowej38. Zawiera ona 714 pozycji, a część z zestawionych publikacji obejmuje także okres powojenny.
Należy podkreślić, że w historiografii ukraińskiej do tej pory nie prowadzono badań dotyczących kwestii, którym poświęcony jest dziewiąty tom naszej wspólnej serii wydawniczej. Istnieje natomiast sporo publikacji dotyczących OUN i UPA, które w taki czy inny sposób „zahaczają” o ten temat lub niektóre jego aspekty.
***
Książka przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz Instytutu Badań Politycznych i Narodowościowych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Opublikowano w niej dokumenty dotyczące działań komunistycznych służb specjalnych (w tym także sowieckich) wymierzonych w kierownictwo Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów na terenie powojennej Polski.
Mając na uwadze poszerzanie wiedzy dotyczącej najnowszych dziejów Polski, a w szczególności tragicznych losów Polaków w na terenach byłego ZSRS, Archiwum IPN współpracuje w zakresie prac archiwalno-historycznych z Wydzielonym Państwowym Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (HDA SBU). Pierwsze kontakty w tej dziedzinie nawiązało w latach 90. polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zainicjowano wówczas serię wydawnictw źródłowych "Polska i Ukraina w latach trzydziestych – czterdziestych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych", którą od 2001 r. ze strony polskiej kontynuuje pion archiwalny IPN. W jego ramach współpracę z SBU prowadzi Wydział Badań Archiwalnych i Edycji Źródeł.
