Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Oficerowie wywiadu polskiego w międzywojennym Szczecinie 1918–1939

Autor: Wojciech Skóra 2022

Przez niemal cały okres dwudziestolecia międzywojennego Szczecin był siedzibą agentów lub oficerów polskiego wywiadu wojskowego, których zadaniem było dostarczanie wiadomości o mieście i prowincji pomorskiej. Niektórych Niemcy aresztowali, inni musieli uciekać, aby uniknąć zatrzymania. Pozostałym udało się stworzyć efektywnie działające siatki informatorów.

 

Dzieje polskiego wywiadu w dwudziestoleciu międzywojennym to historia tragiczna. Tragedia bowiem to opowieść, której rdzeniem jest nieprzezwyciężalny i kończący się nieuchronną klęską konflikt z siłami wyższymi. Wywiad polski pracował dobrze, lecz jego skuteczność – jak zawsze – zależała od dwóch czynników: władze państwa muszą przyjmować zdobyte informacje; za władzami musi stać silna armia, zdolna przeciwstawić się wykrytemu niebezpieczeństwu. Żaden z tych czynników nie istniał w latach 1918–1939. Ówczesna Polska stanęła wobec tak silnych przeciwników, że wywiad dostarczał tylko wiadomości o nieuchronnie zbliżającej się zagładzie. Ludzie, nawet rządzący, bronią się przed takim wnioskiem, wypierają go. Wolą nadzieję, nawet kosztem zdrowego rozsądku. Pisanie o wysiłkach oficerów, często grzęznące w mrowiu szczegółów, powinno ten podstawowy tragizm uwzględniać. I skłaniać do uznania, że jednak nie poddawali się, walczyli.

Przez niemal cały okres dwudziestolecia międzywojennego Szczecin był siedzibą agentów lub oficerów polskiego wywiadu wojskowego, których zadaniem było dostarczanie wiadomości o mieście i prowincji pomorskiej. Niektórych Niemcy aresztowali, inni musieli uciekać, aby uniknąć zatrzymania. Pozostałym udało się stworzyć efektywnie działające siatki informatorów, obejmujące obszary od Prus Wschodnich do stolicy Niemiec i Hamburga. Szczecin, obok Królewca, Wrocławia i Berlina, był jednym z kluczowych punktów w penetracji Rzeszy przez wywiad polski.

Oficerowie wywiadu pracujący w Szczecinie (wówczas niemiecki Stettin) działali głównie na obszarze Pomorza Zachodniego (Provinz Pommern). Co mogło być interesującego dla wywiadu w prowincjonalnym, rolniczym i słabo zaludnionym obszarze Niemiec? O znaczeniu regionu rozstrzygnęło jego graniczne położenie i to, że przez Pomorze Zachodnie wiodła najkrótsza droga do Prus Wschodnich, enklawy, której trudne położenie wojskowo-polityczne spędzało elitom niemieckim sen z powiek. Polski „korytarz pomorski”, jako teren oddzielający te dwie części Rzeszy oraz Wolne Miasto Gdańsk, był stałym wyzwaniem dla planujących przyszłe działania zbrojne.

 

Pobierz