Autorzy podejmują niezwykle ważny problem z punktu widzenia prawniczego, jakim jest zakres znaczeniowy pojęcia „Służba Bezpieczeństwa" na gruncie Ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów, czyli tzw. ustawy lustracyjnej (…).
Tekst nie stanowi powtórzenia stanowisk dotychczas prezentowanych w doktrynie. We wnioskach końcowych Autorzy zajmują stanowisko, że „za proces rozwiązania SB w rozumieniu ustawy o UOP i ustawy lustracyjnej z 2006 r. uznać należy proces zwolnienia ze służby funkcjonariuszy SB, przeprowadzony w trybie art. 131 ustawy o UOP i przepisów wykonawczych do tej ustawy (…), a za jednostki SB te struktury MSW, których funkcjonariusze podlegali zwolnieniu". Podkreślają ponownie, że określenie jednostek należących do SB „jest (...) możliwe jedynie przy odwoływaniu się do »aktów prawnych niższego rzędu«". Sądzę, że takie podejście badawcze jest zasadne. Jego trafność wynika ze specyfiki instytucji, którą Autorzy badają.
prof. dr hab. Mirosław Granat
Sama idea i przedmiot recenzowanej książki zasługuje na publikację – będzie ona stanowiła ważną pomoc naukową w najbliższych latach w badaniach naukowych nad „cywilnymi" i wojskowymi strukturami bezpieczniackimi PRL.
prof. dr hab. Andrzej Rzepliński
Praca ma charakter wysoce specjalistyczny, nie jest lekturą łatwą – nie sposób jednak nie doceniać jej wartości encyklopedycznych. Jest efektem żmudnej kwerendy i powinna – nadzieję tę wyrażają zresztą i Autorzy – stać się podstawą do specjalistycznej dyskusji dotyczącej struktur komunistycznego aparatu represji, w tym zwłaszcza SB. Autorzy, drobiazgowo analizując wewnątrzresortowe normatywy i praktykę, usiłują między innymi rozstrzygnąć, w którym okresie, jakie jednostki MSW były uznawane za „esbeckie", a jakie uchodziły za milicyjne czy ogólnoresortowe.
dr hab. Filip Musiał
