Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Zbrodnia Katyńska. W kręgu prawdy i kłamstwa

Autor: Sławomir Kalbarczyk 2010

W pierwszym okresie II wojny światowej Związek Sowiecki wystąpił przeciwko Polsce jako sojusznik Niemiec hitlerowskich. Realizując zobowiązania paktu Ribbentrop–Mołotow (Hitler–Stalin) z 23 sierpnia 1939 r. armia sowiecka wsparła walczący od 1 września 1939 r. niemiecki Wehrmacht i 17 września uderzyła na Polskę. W wyniku tej agresji w ciągu niecałego miesiąca do niewoli sowieckiej dostało się około 250 tysięcy polskich żołnierzy różnych stopni. W zamęcie wojennym część szeregowych została przez jednostki Armii Czerwonej zwolniona, część jeńców zbiegła i w rezultacie w rękach NKWD, któremu czerwonoarmiści ostatecznie przekazali polskich jeńców, znalazło się ich około 125 tysięcy.

 

Książka, której pierwsze wydanie ukazało w 70. rocznicę Zbrodni Katyńskiej, dokonanej w 1940 r. przez Sowiety na blisko 22 tysiącach polskich jeńców wojennych i więźniów, zawiera studia historyczne i prawnicze, relacje strażników pamięci, zwłaszcza członków rodzin ofiar, a także dokumenty dotyczące zacierania śladów tej zbrodni na Ukrainie.

Obok syntetycznych podsumowań – przeglądu ustaleń historiografii i perypetii prowadzonych w różnych latach śledztw – znajdziemy tu teksty omawiające kwalifikację prawną Zbrodni, dzieje Kłamstwa Katyńskiego i toczonej w kraju i na emigracji walki o prawdę, miejsce Katynia w edukacji formalnej i nieformalnej w okresie III RP, zagadnienie „skarg katyńskich” przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.

Publikacja zawiera wprowadzenie autorstwa prezesa IPN Janusza Kurtyki, który zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku. Na pokład samolotu zabrał ezgemplarze pierwszego wydania książki, wraz z katyńskim numerem „Biuletynu IPN”.

 


 

Spis treści

Wprowadzenie – Janusz Kurtyka

Od redaktora naukowego

Sławomir Kalbarczyk

Zbrodnia Katyńska po 70 latach: krótki przegląd ustaleń historiografii

Dariusz Gabrel

Historia postępowań w sprawie Zbrodni Katyńskiej           

Małgorzata Kuźniar-Plota

Kwalifikacja prawna Zbrodni Katyńskiej – wybrane zagadnienia

Witold Kulesza

Zbrodnia Katyńska jako akt ludobójstwa (geneza pojęcia)

Witold Wasilewski

Kłamstwo Katyńskie – narodziny i trwanie

Witold Wasilewski

Kongres USA wobec Zbrodni Katyńskiej (1951–1952)

Tadeusz Wolsza

Sprawa wyjaśnienia Zbrodni Katyńskiej w działalności polskiej emigracji politycznej w Wielkiej Brytanii w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu (do połowy lat pięćdziesiątych)

Przemysław Gasztold-Seń

Siła przeciw prawdzie. Represje aparatu bezpieczeństwa PRL wobec osób kwestionujących oficjalną wersję Zbrodni Katyńskiej

Ireneusz C. Kamiński

„Skargi katyńskie” przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu

Andrzej Zawistowski

Zbrodnia Katyńska w edukacji formalnej i nieformalnej w okresie III RP. Próba zarysu

Aneks

Relacje strażników pamięci o Zbrodni Katyńskiej

Zofia Błaszczyk

Krystyna Brydowska

Andrzej Jakubicz

Stefan Melak

Henryka Milewska

Marek Piskorski

Aneks

Dokumenty dotyczące Zbrodni Katyńskiej przekazane do IPN przez Służbę Bezpieczeństwa Ukrainy

Nr 1. 1952 październik 6, [Kijów] – Informacja z kartoteki operacyjno-informacyjnej Wydziału „A” MGB USRS o Kazimierzu Rudnickim, jednej z ofiar Zbrodni Katyńskiej na Ukrainie

Nr 2. 1956 marzec 12, [Kijów] – Pismo zastępcy przewodniczącego KGB USRS Tichonowa do zastępcy przewodniczącego KGB ZSRS Iwaszutina w sprawie przekazania z Kijowa do Moskwy reszty materiałów NKWD USRS dotyczących obywateli polskich rozstrzelanych w 1940 r. na Ukrainie

Nr 3. 1956 czerwiec 7, Kijów – Wniosek wydziału ewidencyjno-archiwalnego KGB USRS o spalenie 2500 kart ewidencyjnych obywateli polskich rozstrzelanych w 1940 r. na Ukrainie

Nr 4. 1956 czerwiec 8, Kijów – Protokół spalenia 2500 kart ewidencyjnych obywateli polskich rozstrzelanych w 1940 r. na Ukrainie

Nr 5. 1969 czerwiec 5, Charków – Meldunek Naczelnika Zarządu KGB obwodu charkowskiego gen. Fieszczenki dla Przewodniczącego KGB USRS Nikitczenki o odkryciu w lesie koło osiedla Piatichatki na przedmieściach Charkowa miejsc pochówku zamordowanych oficerów polskich

Nr 6. 1969 czerwiec 12, Charków – Meldunek dodatkowy gen. Fieszczenki dla gen. Nikitczenki z propozycją likwidacji miejsca pochówku polskich oficerów poprzez zastosowanie środków chemicznych wraz z planem działania

Nr 7. 1969 czerwiec, Charków – Meldunek dodatkowy gen. Fieszczenki dla gen. Nikitczenki z opisem zamierzeń i działań, zmierzających do likwidacji miejsc pochówku polskich oficerów

Wybrana bibliografia

Wykaz skrótów

Indeks osób

Pobierz