Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Na zawsze pozostaną w naszej pamięci”. Ślady ofiar zbrodni katyńskiej na cmentarzu w Bykowni pod Kijowem
POLECAMY
Artykuł

„Na zawsze pozostaną w naszej pamięci”. Ślady ofiar zbrodni katyńskiej na cmentarzu w Bykowni pod Kijowem

Autor: Dominika Siemińska
Odebrali nam naszych najbliższych - ojców i matki, synów i córki, mężów i żony, braci i siostry. Odebrali nam nasze wsparcie, opokę i miłość. Zamordowali, ukryli, zdeptali godność i chcieli odebrać pamięć.
„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”
POLECAMY
Artykuł

„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Na kilka tygodni przed Poznańskim Czerwcem członkowie aparatu represji dyskutowali o podległości służbowej osób wykonujących wyroki śmierci oraz trybie postępowania z ciałami straconych. Uczestnicy dali swoimi decyzjami świadectwo przywiązania do dotychczasowych, stalinowskich praktyk.
Badania IPN na terenie praskiego więzienia „Toledo” w Warszawie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Badania IPN na terenie praskiego więzienia „Toledo” w Warszawie

Autor: Krzysztof Szwagrzyk
Budynek „Toledo” – jedno z najważniejszych miejsc na mapie „czerwonego terroru” – został rozebrany w latach siedemdziesiątych XX w., a dziś jedyne ślady po nim to niewielki fragment zachowanego muru więziennego oraz pomnik poświęcony ofiarom więzionym tam w początkowym okresie komunizmu. W 2020 r. na terenie „Toledo” odkryliśmy szczątki pomordowanych Bohaterów.
Bronisław Chajęcki w więzieniu mokotowskim
POLECAMY
Artykuł

Bronisław Chajęcki w więzieniu mokotowskim

Autor: Marek Hańderek
„To co mam się powiesić? Ja chcę żyć i będę żył”. Tak w początkach marca 1949 r. Bronisław Chajęcki skwitował stwierdzenie współwięźnia, że nie uda mu się uciec z komunistycznego aresztu. Nie wiedział, że jego rozmówca jest agentem celnym i informuje bezpiekę o wszystkich jego zamierzeniach.
Bronisław Stefan Klimczak, ps. ,,Sokół”
POLECAMY
Biogram / Biografia

Bronisław Stefan Klimczak, ps. ,,Sokół”

Autor: Magdalena Dźwigał
Bronisław Sokół Klimczak został skazany na karę śmierci 14 lutego 1950 r. w głośnym propagandowym procesie „francuskiej siatki szpiegowskiej” zwanym potocznie aferą Robineau. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. 12 grudnia 1950 r. Klimczak został rozstrzelany w kieleckim więzieniu, jego szczątki pogrzebano w nieoznaczonym grobie na tamtejszym cmentarzu Piaskim.
Bunkier „Uskoka”
TYLKO U NAS
Artykuł

Bunkier „Uskoka”

Autor: Artur Piekarz
W konspiracji działał od początku 1941 r. Wiosną 1944 r. zorganizował na terenie Obwodu AK Lubartów oddział partyzancki, podejmując działania przeciwko niemieckim siłom okupacyjnym. Po wkroczeniu Sowietów na Lubelszczyznę rozformował grupę, ale już pod koniec lata 1944 r., zagrożony aresztowaniem, podjął ograniczone działania z zakresu samoobrony.
Czerwone mury krwawego Mokotowa
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Czerwone mury krwawego Mokotowa

Autor: Jarosław Wróblewski
W więzieniu mokotowskim w okresie terroru stalinowskiego zamordowano na podstawie orzeczeń sądów wojskowych ok. 350–400 osób. Szacuje się, że blisko tysiąc innych zamęczono w trakcie śledztwa.
Droga do identyfikacji
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Droga do identyfikacji

Autor: Marta Smolańska
Jesteśmy powołani, by przywracać imiona i nazwiska ludziom, którym komuniści chcieli je na zawsze odebrać. Jesteśmy po to, by dotrzeć do każdego, kto pomoże w ustaleniu tożsamości ofiar. Droga do tego celu bywa kręta i niełatwa – i aby ją pokonać, nieraz musimy wyjść z roli urzędnika.
Egzekucja majora. Śmierć Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”
POLECAMY
Artykuł

Egzekucja majora. Śmierć Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”

Autor: Anna Płońska
8 lutego 1951 r. miała miejsce egzekucja legendarnego dowódcy 5. Brygady Wileńskiej AK, mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”. Wyrok wykonano w więzieniu mokotowskim, a miejsce pochówku przez wiele lat pozostawało nieznane.
Ekshumacje żołnierzy Armii Ochotniczej i upamiętnienie jej bohaterów
POLECAMY
Artykuł

Ekshumacje żołnierzy Armii Ochotniczej i upamiętnienie jej bohaterów

Autor: Piotr Kędziora-Babiński
Pamięć o wojnie polsko-bolszewickiej jest silnie obecna w działaniach Instytutu Pamięci Narodowej - w tym Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa. Prowadzone są ekshumacje i pochówki żołnierzy, odnawiane ich groby oraz pomniki im poświęcone, powstają także nowe upamiętnienia.
Ekshumacje żołnierzy i policjantów poległych w 1939 roku
POLECAMY
Artykuł

Ekshumacje żołnierzy i policjantów poległych w 1939 roku

Autor: Piotr Kędziora-Babiński
Jednym z podstawowych zadań Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN jest poszukiwanie, ekshumacja i przenoszenie szczątków ludzkich z mogił wojennych w godne miejsca. Najczęściej są to lokalne cmentarze. Przyjrzyjmy się niektórym ekshumacjom związanym z wojennymi pochówkami z września 1939 r.
Eksterminacja pacjentów szpitali psychiatrycznych na Pomorzu Gdańskim w 1939 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Eksterminacja pacjentów szpitali psychiatrycznych na Pomorzu Gdańskim w 1939 r.

Autor: Izabela Mazanowska
W czasie II wojny światowej pierwszy raz w dziejach ludzkości wprowadzono w życie plan – który do tej pory był tylko ideą – zakładający masową eksterminację ludzi nieuleczalnie i psychicznie chorych. Pierwsze takie egzekucje miały miejsce na Pomorzu Gdańskim.
Fort III w Pomiechówku. Pierwszy etap prac ekshumacyjnych
POLECAMY
Artykuł

Fort III w Pomiechówku. Pierwszy etap prac ekshumacyjnych

Autor: Piotr Kędziora-Babiński
W październiku 2018 r. Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej rozpoczęło prace ekshumacyjne w Forcie III w Pomiechówku. W bieżącym roku został zakończony pierwszy etap tych prac. Będą one nadal prowadzone w następnych latach.
Fotograf z Energopolu
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Fotograf z Energopolu

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Andrzej Świderski, pracownik firmy Energopol, uczestniczył w wyjazdach upamiętniających zamordowanych polskich oficerów w Charkowie organizowanych przez tę firmę jesienią 1990 r. Brał również udział jako fotograf w ekshumacji polskich oficerów prowadzonej od 25 lipca do 7 sierpnia 1991 r. przez polsko-rosyjską ekipę ekshumacyjną.
Glosa porucznika Kotona
TYLKO U NAS
Artykuł

Glosa porucznika Kotona

Autor: Jerzy Autuchiewicz
W latach 1944–1956 zwłoki straconych po wykonaniu wyroku śmierci członków podziemia niepodległościowego, osób zamęczonych w ubeckich katowniach oraz tych, którzy zostali pojmani po odniesieniu ran w walce, bardzo często trafiały do anonimowych grobów.
Hekatomba na Polesiu. Losy 4. kompanii Batalionu Fortecznego KOP „Sarny” i poszukiwania szczątków żołnierzy
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Hekatomba na Polesiu. Losy 4. kompanii Batalionu Fortecznego KOP „Sarny” i poszukiwania szczątków żołnierzy

Autor: Waldemar Bocheński
Sowieckie uderzenie w 1939 r. przeżył co piąty żołnierz 4. kompanii Batalionu Fortecznego KOP „Sarny”. Dziś spadkobiercy tradycji Korpusu szukają szczątków zabitych w walce, zamordowanych przez Armię Czerwoną i zaginionych.
Jarosław Skrodzki „Zeks”, „Jur” – żołnierz Wileńskiego Okręgu AK
TYLKO U NAS
Artykuł

Jarosław Skrodzki „Zeks”, „Jur” – żołnierz Wileńskiego Okręgu AK

Autor: Paweł Nowik
W okolicy wsi Raubiszki (Litwa) w 2020 r. pracownicy Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadzili prace ekshumacyjne. Podjęto szczątki sześciu mężczyzn. Prace poszukiwawcze poprzedziła żmudna kwerenda archiwalna: specjaliści Wydziału Kresowego analizowali akta rosyjskie, polskie i litewskie.
Kwatera 301 – panteon węgierskiego narodowego męczeństwa
POLECAMY
Artykuł

Kwatera 301 – panteon węgierskiego narodowego męczeństwa

Autor: Imre Molnar
Węgrzy także mają swoją „Łączkę”. To kwatera 301 Nowego Cmentarza na obrzeżach Budapesztu. Grzebano tu potajemnie ofiary komunistycznego terroru.
Miejsce pochówku ofiar więzienia na Zamku w Lublinie w latach 1944–1954
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Miejsce pochówku ofiar więzienia na Zamku w Lublinie w latach 1944–1954

Autor: Artur Piekarz
Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Unickiej w Lublinie stał się miejscem pochówków ofiar systemów totalitarnych: niemieckiego nazizmu w latach 1939–1944 oraz komunizmu – po 1944 r. Były to głównie ofiary więzienia na Zamku w Lublinie. Chowano tam także ciała osób zmarłych i zakatowanych w siedzibach lubelskich placówek aparatu bezpieczeństwa oraz partyzantów poległych w obławach.
Na drodze do prawdy
TYLKO U NAS
Artykuł

Na drodze do prawdy

Autor: Ewa Kowalska
Choć od zbrodni dokonanej zgodnie z decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku minęło już ponad osiemdziesiąt lat, nadal nie znamy wszystkich Ofiar i miejsc ukrycia ich zwłok pozostających poza granicami powstałych Polskich Cmentarzy Wojennych.
Na katowickich Panewnikach
POLECAMY
Artykuł

Na katowickich Panewnikach

Autor: Adam Kondracki
Mroźne przedpołudnie ostatniego dnia 1946 r. Panewniki – spokojny zakątek na uboczu wielkiego miasta, oddychający jednostajnym rytmem liturgii godzin we franciszkańskim klasztorze. Wzdłuż wąskiej alejki więzienna ciężarówka nieśpiesznie przedziera się pośród zasp torem znanych sobie kolein, na sam koniec cmentarza. Dół niezbyt głęboki, ale dość szeroki, by przyjąć sześć prostych trumien złożonych obok siebie.
Nieznany pamiętnik babci „Inki”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Nieznany pamiętnik babci „Inki”

Autor: Piotr Szubarczyk
W Ełku, u rodziny Tymińskich, przechowywany jest od lat pamiętnik Heleny Tymińskiej (1885–1968), babci „Inki” po kądzieli. Najbardziej dramatyczne fragmenty dotyczą jej ukochanej wnuczki – Danusi.
Ostatni Rycerze Rzeczypospolitej
POLECAMY
Wywiad

Ostatni Rycerze Rzeczypospolitej

Autor: Krzysztof Szwagrzyk, Rafał Leśkiewicz
O fenomenie Żołnierzy Wyklętych i ich obecności we współczesnym życiu społecznym, z prof. Krzysztofem Szwagrzykiem, zastępcą prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, rozmawia dr Rafał Leśkiewicz, redaktor naczelny portalu przystanekhistoria.pl
Po co uczyć o „Łączce”?
POLECAMY
Artykuł

Po co uczyć o „Łączce”?

Autor: Kamila Sachnowska
Ucząc o ofiarach zbrodni komunizmu, o poszukiwaniu ich grobów, afirmujemy fundamentalne wartości, takie jak wolność, niepodległość, prawda, poszanowanie człowieka i jego praw, także po jego śmierci – czyli te pojęcia naszej cywilizacji, na których powinna opierać się edukacja.
Pochowani pod śmietnikiem
POLECAMY
Artykuł

Pochowani pod śmietnikiem

Autor: Krzysztof Pięciak
Wyzwaniem jest nie tylko ustalenie miejsc pochówku Wyklętych, lecz także identyfikacja ich szczątków. Jak wyglądają poszukiwania żołnierzy powojennego podziemia?
Polegli w obronie granicy – o żołnierzach Wieluńskich Batalionów Obrony Narodowej
TYLKO U NAS
Artykuł

Polegli w obronie granicy – o żołnierzach Wieluńskich Batalionów Obrony Narodowej

Autor: Aleksandra Szafrańska, Krzysztof Latocha
Stary Ochędzyn to niewielka wieś położona obecnie na granicy woj. łódzkiego i wielkopolskiego. Dawniej przechodziła tu granica pomiędzy II RP a III Rzeszą Niemiecką. Wśród mieszkańców Ochędzyna wciąż żywa jest pamięć o wydarzeniach z września 1939 r., kiedy toczyły się tu krwawe walki z atakującymi wojskami niemieckimi.
Policzyć dokładnie, zawołać po imieniu, opatrzyć na drogę… Badania i prace ekshumacyjne Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Policzyć dokładnie, zawołać po imieniu, opatrzyć na drogę… Badania i prace ekshumacyjne Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN

Autor: Krzysztof Szwagrzyk
Poszukiwanie i godne uhonorowanie osób, które oddały życie w walce o niepodległość kraju i wolność jego obywateli, stanowi obowiązek każdego państwa dbającego o swoją historię, zachowanie narodowej tradycji i kształtowanie postaw patriotycznych.
Powązkowska „Łączka”
POLECAMY
Artykuł

Powązkowska „Łączka”

Autor: Krzysztof Szwagrzyk
Od lata 1944 r. komuniści rozpoczęli proces sukcesywnego przejmowania władzy w Polsce. W ciągu kilku lat, wspierani przez Związek Sowiecki, doprowadzili do likwidacji zbrojnego i politycznego oporu, opanowali wszystkie struktury państwa, nadając mu totalitarny charakter. Po latach odnajdujemy szczątki ofiar komunistycznego terroru.
Prace Wydziału Kresowego na Białorusi i Litwie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Prace Wydziału Kresowego na Białorusi i Litwie

Autor: Michał Nowak, Leon Popek, Dominika Siemińska
We wrześniu 2017 roku zespół Wydziału Kresowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN odnalazł na Białorusi polskich żołnierzy poległych w czasie II wojny światowej. Wcześniej podobne poszukiwania prowadzono na Litwie.
Siedmiu z „Łączki”
POLECAMY
Artykuł

Siedmiu z „Łączki”

Autor: Sławomir Poleszak
We wtorek 16 września 1947 roku funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego ujęli na Dolnym Śląsku majora Hieronima Dekutowskiego „Zaporę”, cichociemnego, legendarnego dowódcę zgrupowania partyzanckiego AK, DSZ i WiN na Lubelszczyźnie oraz siedmiu towarzyszących mu oficerów.
Stefan Półrul – marynarz, który miał nigdy nie wrócić do domu
TYLKO U NAS
Artykuł

Stefan Półrul – marynarz, który miał nigdy nie wrócić do domu

Autor: Olga Nowicka
Szczątki zamordowanego przez komunistów bosmanmata Stefana Półrula zostały odnalezione w czerwcu 2008 r. na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. 55 lat od swojej śmierci w więzieniu nr 1 we Wrocławiu został pochowany w rodzinnej ziemi.
Tata chciał, żebym była dzielna
POLECAMY
Wywiad

Tata chciał, żebym była dzielna

Autor: Karolina Wichowska, Zofia Pilecka-Optułowicz
Zofia Pilecka-Optułowicz, córka rotmistrza Pileckiego, Dama Orderu Odrodzenia Polski, Kustosz Pamięci Narodowej roku 2015, w wywiadzie udzielonym Karolinie Wichowskiej opowiada o swoim ojcu, o jego stosunku do świata i o tym, jak wyglądało życie jego najbliższych w kraju rządzonym przez komunistów.
Tożsamość ukryta w materii. Identyfikacja przedmiotów grobowych w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Tożsamość ukryta w materii. Identyfikacja przedmiotów grobowych w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie

Autor: Kacper Ciesielski
Podczas badań archeologiczno-ekshumacyjnych prowadzonych w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni wykopano wiele przedmiotów osobistych, fragmentów umundurowania, elementów wyposażenia wojskowego lub policyjnego.
Wieluńska „Łączka”
TYLKO U NAS
Artykuł

Wieluńska „Łączka”

Autor: Aleksandra Szafrańska, Krzysztof Latocha
Wieluń – miasto na pograniczu Dolnego i Górnego Śląska oraz Wielkopolski i Ziemi Łódzkiej. To tutaj działała jedna z najbardziej rozbudowanych partyzantek antykomunistycznych na terenie dzisiejszego województwa łódzkiego.
Wraca pamięć
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Wraca pamięć

Autor: Ewa Tylus
Dwa uroczyste pogrzeby nieznanych polskich żołnierzy, odnalezionych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, zorganizowano we wrześniu 2019 r. na Litwie. W ciągu trzech lat na Wileńszczyźnie udało się ekshumować szczątki 24 polskich żołnierzy, do których dotarł IPN dzięki wskazówkom otrzymanym od miejscowej ludności i kwerendom archiwalnym.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510