Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Udział Polski w rozbiorze Czechosłowacji” – fałszywa klisza antypolskiej opowieści
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

„Udział Polski w rozbiorze Czechosłowacji” – fałszywa klisza antypolskiej opowieści

Autor: Sebastian Pilarski
Jeszcze przed wybuchem II wojny w świadomość Polaków i innych narodów europejskich zaczęto wdrukowywać kłamliwą opowieść o „polskim udziale” w rozbiorze Republiki Czechosłowackiej. Najwyższy czas, by na początek choćby odbiorca polski zaczął otrzymywać rzetelną informację o tamtym wydarzeniu.
„Zdrada” Andrzeja Krzysztofa Wróblewskiego
POLECAMY
Artykuł

„Zdrada” Andrzeja Krzysztofa Wróblewskiego

Autor: Grzegorz Majchrzak
W sierpniu 1968 r. Polacy, wbrew głoszonym do dzisiaj przez niektórych opiniom, nie poparli masowo inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Mało tego, to właśnie wówczas deklarowaną „bratnią przyjaźń” zastąpiła prawdziwa, przez nikogo niewymuszona solidarność polsko-czechosłowacka.
Archiwum Senyka – na tropie zaginionych dokumentów
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Archiwum Senyka – na tropie zaginionych dokumentów

Autor: Magdalena Gibiec
Archiwum Senyka znalezione przez wywiad ČSR w 1933 r. i przekazane polskim władzom, wykorzystano zbyt późno, by zapobiec zabójstwu Bronisława Pierackiego, dało ono jednak podstawy do sformułowania aktu oskarżenia przeciw Stepanowi Banderze i innym członkom OUN zaangażowanym w antypolską działalność.
Arnošt Valenta
TYLKO U NAS
Artykuł

Arnošt Valenta

Autor: Dariusz Dąbrowski
Rozpad Czecho-Słowacji w marcu 1939 roku zmusił wielu jego obywateli nie godzących się z zajęciem swojej ojczyzny przez III Rzeszę do podjęcia ryzykownej i często dramatycznej decyzji dotyczącej emigracji.
Cud w Czychoszczy i męczeństwo księdza Toufara
TYLKO U NAS
Artykuł

Cud w Czychoszczy i męczeństwo księdza Toufara

Autor: Mirosław Szumiło
11 grudnia 1949 r. we wsi Číhošť na pograniczu Czech i Moraw zdarzył się cud, który rozsławił to miejsce na cały kraj. A proboszcz tej wiejskiej parafii, 48-letni ks. Josef Toufar, mimowolnie wciągnięty w tryby wielkiej historii, w rezultacie poniósł męczeńską śmierć z rąk komunistycznych siepaczy.
Czechosłowacja i Węgry wobec Polski walczącej z bolszewikami
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Czechosłowacja i Węgry wobec Polski walczącej z bolszewikami

Autor: Sebastian Pilarski
Dwa państwa Europy Środkowo-Wschodniej – Czechosłowacja i Węgry – zajęły wobec toczącego się konfliktu między Polską a bolszewicką Rosją diametralnie różne stanowisko. Wynikało to z odmiennych kalkulacji politycznych Pragi i Budapesztu i miało poważny wpływ na stosunki z Warszawą w kolejnych latach.
Czechosłowacja wobec wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. i kwestii granicy z Polską
POLECAMY
Artykuł

Czechosłowacja wobec wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. i kwestii granicy z Polską

Autor: Sebastian Pilarski
Relacje polsko-czechosłowackie po dokonanej w styczniu 1919 r. przez armię I Republiki agresji na Śląsku Cieszyńskim były skomplikowane. W 1920 r. nową niekorzystną okolicznością stało się stanowisko Pragi wobec przebiegu wojny polsko-bolszewickiej.
Czesi, Słowacy i SOE. Uwagi na temat nowej publikacji Bartłomieja Szyprowskiego
TYLKO U NAS
Recenzja

Czesi, Słowacy i SOE. Uwagi na temat nowej publikacji Bartłomieja Szyprowskiego

Autor: Waldemar Grabowski
Liczna w ostatnich latach literatura na temat działań specjalnych w okresie II wojny światowej została wzbogacona o książkę B. Szyprowskiego zatytułowaną Czechosłowackie grupy SOE i zamach na Heydricha HHhH.
Czy po uderzeniu Niemiec na Polskę, państwo polskie przestało istnieć?
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Czy po uderzeniu Niemiec na Polskę, państwo polskie przestało istnieć?

Autor: Paweł Kosiński
Tylko Rzesza Niemiecka, ZSRS i Republika Słowacka przyjęły w 1939 r., że w wyniku ich agresji doszło do zawojowania (debellacji) Rzeczypospolitej, czyli pozbawienia dotychczasowego suwerena władzy zwierzchniej po zbrojnym zajęciu terytorium państwa i przejęciu nad nim całkowitej kontroli.
Granica polsko-węgierska. Spory i porozumienie
POLECAMY
Artykuł

Granica polsko-węgierska. Spory i porozumienie

Autor: Sebastian Pilarski
Ustanowienie granicy z Węgrami minister Józef Beck zaliczył do priorytetów polskiej polityki zagranicznej. Gdy w końcu udało się osiągnąć ten cel, korzyści okazały się mniejsze od spodziewanych.
Hrabia niezłomny. János Esterházy (1901–1957)
POLECAMY
Artykuł

Hrabia niezłomny. János Esterházy (1901–1957)

Autor: Kamila Hedvig Górny
Walczył o prawa mniejszości węgierskiej na Słowacji, ale zrobił też wiele dobrego dla Polaków i Żydów. Po wojnie padł ofiarą komunistów.
Jak polscy komuniści postrzegali zamach stanu swoich towarzyszy z Czechosłowacji
TYLKO U NAS
Artykuł

Jak polscy komuniści postrzegali zamach stanu swoich towarzyszy z Czechosłowacji

Autor: Norbert Wójtowicz
W lutym 1948 roku komuniści w Czechosłowacji przeprowadzili zamach stanu, przejmując pełnię władzy. Polscy komuniści bacznie i z nadzieją przyglądali się sukcesom nowego reżimu południowego sąsiada.
Jan Paweł II a odrodzenie religijne w Czechosłowacji
NOWY NUMER BIULETYNU IPN
Artykuł

Jan Paweł II a odrodzenie religijne w Czechosłowacji

Autor: Mirosław Szumiło
Przemożny wpływ Jana Pawła II na postawy Polaków i na powstanie wielomilionowego ruchu Solidarności nie ulega wątpliwości. Mniej znane jest natomiast oddziaływanie polskiego papieża na pobratymcze narody z południa – Słowaków i Czechów, którzy również pozytywnie odpowiedzieli na apel papieża: „Nie lękajcie się!”.
Kardynał z katakumb Ján Chryzostom Korec (1924-2015)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Kardynał z katakumb Ján Chryzostom Korec (1924-2015)

Autor: Andrzej Grajewski
W czasach komunistycznych bp Korec nie miał katedry, a świątynią były dla niego mieszkania w blokowiskach, piwnice i cele więzienne. Jak w czasach pierwszych chrześcijan, zbudował Kościół opierający się na małych wspólnotach domowych.
Katastrofa rządowego samolotu AN-24W pod Goleniowem
POLECAMY
Artykuł

Katastrofa rządowego samolotu AN-24W pod Goleniowem

Autor: Magdalena Dźwigał
28 lutego 1973 r., w pobliżu portu lotniczego Szczecin-Goleniów, rozbił się rządowy samolot Antonow AN-24W. W wyniku katastrofy zginęło 18 osób, w tym ówczesny minister spraw wewnętrznych Wiesław Ociepka oraz jego czechosłowacki odpowiednik Radko Kaska.
Ks. Franciszek Blachnicki i ruch oazowy na Słowacji
Nowy numer Biuletynu IPN
Artykuł

Ks. Franciszek Blachnicki i ruch oazowy na Słowacji

Autor: Mirosław Szumiło
Mało znanym aspektem życia i działalności ks. Franciszka Blachnickiego są jego kontakty ze Słowakami, które zaowocowały powstaniem ruchu oazowego w komunistycznej Czechosłowacji. Ponieważ działalność ta odbywała się w konspiracji, bardzo trudno znaleźć w archiwach jakiekolwiek dokumenty na ten temat. Zdani jesteśmy przede wszystkim na wspomnienia i relacje Słowaków, którzy uczestniczyli w oazach.
Kurierzy Bożego Słowa
TYLKO U NAS
Artykuł

Kurierzy Bożego Słowa

Autor: Mirosław Szumiło
Zainteresowani historią Polacy wiedzą o „taternikach” przemycających do PRL przez granicę polsko-czechosłowacką wydawnictwa paryskiej „Kultury”. Mało kto słyszał natomiast o działających na znacznie większą skalę „kurierach Bożego słowa” przerzucających z Polski na Słowację literaturę religijną.
Legion Czechów i Słowaków w Polsce
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Legion Czechów i Słowaków w Polsce

Autor: Jiří Plachý, Jiří Rajlich
Tuż przed napaścią Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę we wrześniu 1939 r. na terenach II Rzeczypospolitej znaleźli się nieliczni żołnierze czechosłowaccy. Niektórzy z nich walczyli z obydwoma agresorami u boku Polaków.
Mecz, którego nie rozegrano
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Mecz, którego nie rozegrano

Autor: Sebastian Pilarski
Truizmem jest twierdzenie, że sport jest wykorzystywany w polityce. Potwierdza to wiele wydarzeń znanych z historii, a jednym z przykładów takich działań jest piłkarski dwumecz, który miał być rozegrany przez reprezentacje Polski i Czechosłowacji w 1933 i 1934 r.
Męczennik komunizmu. Błogosławiony ks. Tytus Zeman (1915–1969)
DLA WNIKLIWYCH
Recenzja

Męczennik komunizmu. Błogosławiony ks. Tytus Zeman (1915–1969)

Autor: ks. Jarosław Wąsowicz SDB
30 września 2017 r. w Bratysławie odbyła się beatyfikacja ks. Tytusa Zemana, który za niezłomną postawę w czasach komunistycznej dyktatury w Czechosłowacji został aresztowany i przez wiele lat był więziony oraz torturowany. Teraz także polski czytelnik dostaje do rąk biografię tego dzielnego salezjanina.
Audio/Video

Miloš Doležal Jakby nam już dzisiaj przyszło umrzeć. Dramat życia, kapłaństwa i męczeńskiej śmierci czyhoskiego proboszcza ks. Josefa Toufara

Na flankach Podhala. Trudny powrót Spiszu i Orawy do Polski po II wojnie światowej
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Na flankach Podhala. Trudny powrót Spiszu i Orawy do Polski po II wojnie światowej

Autor: Michał Wenklar
Kiedy w styczniu 1945 r. Armia Czerwona wyparła wojska niemieckie ze Spiszu i Orawy, rozpoczęły się starania o wprowadzenie polskiej administracji na północnych fragmentach tych ziem, oderwanych od Polski w 1939 r. i przyłączonych do państwa ks. Jozefa Tiso, sojusznika hitlerowskiej Rzeszy. Tymczasem wciąż działała tam administracja słowacka, a oprócz niej znajdowały się tam wojska sowieckie. Rozpoczęły się konflikty graniczne, prowadzące nawet do otwartych walk.
Nie tylko dysydentka
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Nie tylko dysydentka

Autor: Andrzej Grajewski
Petruška Šustrová była jedną z wielu kobiet, które w Czechosłowacji występowały w obronie praw obywatelskich i swobód narodowych. Ale była jedną z niewielu, które tę działalność łączyły z wychowywaniem piątki dzieci.
Operacja „Dunaj”
PAMIĘTAMY
Artykuł

Operacja „Dunaj”

Autor: Paweł Głuszek
Dwanaście lat po sowieckiej interwencji na Węgrzech, kolejny kraj tzw. „demokracji ludowej” padł ofiarą „bratniej pomocy” ze strony Kremla i jego sojuszników. Tym razem była to Czechosłowacja.
Ostatni rok pokoju
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Ostatni rok pokoju

Autor: Włodzimierz Suleja
Zagarnięcie przez III Rzeszę Austrii nie wzbudziło większego zaniepokojenia w gremiach kierowniczych II Rzeczypospolitej również dlatego, że ostrze niemieckiej ekspansji zdawało kierować się w stronę Półwyspu Bałkańskiego. Ocenę tę zmienił jednak los Czechosłowacji i nowy, pomonachijski, etap kontaktów polsko-niemieckich.
Początki relacji Polski i Czechosłowacji w 1918 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Początki relacji Polski i Czechosłowacji w 1918 r.

Autor: Sebastian Pilarski
Najistotniejszą przyczyną konfliktu między Polską i Czechosłowacją w pierwszych latach po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą niepodległości był spór graniczny o Śląsk Cieszyński, Spisz i Orawę. Kwestia ta negatywnie wpłynęła na relacje między obu krajami także w późniejszych latach.
Polsko-czechosłowacki konflikt w 1919 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Polsko-czechosłowacki konflikt w 1919 r.

Autor: Sebastian Pilarski
Walka o granice odrodzonej Rzeczypospolitej to nie tylko zbrojne zmagania z Niemcami, bolszewikami i Ukraińcami. Z bronią w ręku Polacy musieli stanąć do boju przeciw Czechom, odpierając agresję przeprowadzoną w styczniu 1919 r.
Przeciw totalnej tyranii zła. Ryszard Siwiec (1909–1968)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Przeciw totalnej tyranii zła. Ryszard Siwiec (1909–1968)

Autor: Łukasz Kamiński
W styczniu 1969 roku całym światem wstrząsnęła wiadomość o śmierci Jana Palacha, który sam określił siebie jako „żywą pochodnię nr 1”. Niewielu wówczas wiedziało, że pierwszy w bloku wschodnim dokonał samospalenia Ryszard Siwiec.
Przemarsz komunistów przez Most
TYLKO U NAS
Artykuł

Przemarsz komunistów przez Most

Autor: Michał Siekierka
Pod względem wizualnym Most, miasto usytuowane w północno-zachodnich Czechach (kraj ustecki) należało do jednych z najpiękniejszych w całym kraju. Założone w X stuleciu stanowiło istotny punk na szlaku handlowym z Pragi do Freibergu.
Ryszard Siwiec – wołanie o wolność utrwalone na taśmie SB
POLECAMY
Artykuł

Ryszard Siwiec – wołanie o wolność utrwalone na taśmie SB

Autor: Radosław Poboży
Ryszard Siwiec urodził się 7 marca 1909 r. w Dębicy. W 1914 r. stracił ojca, a po ukończeniu szkoły podstawowej z matką przeniósł się do Lwowa, gdzie podjął studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza na wydziale humanistycznym, które ukończył, uzyskując tytuł magistra filozofii.
Siła bezsilnych. Václav Havel (1936–2011)
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Siła bezsilnych. Václav Havel (1936–2011)

Autor: Andrzej Grajewski
Jego zdjęcie z listopada 1989 r., gdy uśmiechnięty przemawia z balkonu wydawnictwa Melantrich do tłumów na pl. św. Wacława, weszło do światowej ikonografii jako jeden z symboli upadku komunizmu w Europie Środkowej.
Solidarny w wielu wymiarach. Ján Langoš (1946–2006)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Solidarny w wielu wymiarach. Ján Langoš (1946–2006)

Autor: Andrzej Grajewski
Decyzje słowackiego dysydenta, a później ministra spraw wewnętrznych Czechosłowacji Jána Langoša pomogły nam w negocjacjach o wyjściu sowieckich wojsk z Polski.
Sport z polityką w tle – rzecz o mistrzostwach świata w Krynicy w 1931 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Sport z polityką w tle – rzecz o mistrzostwach świata w Krynicy w 1931 r.

Autor: Sebastian Pilarski
Wiele dziedzin życia, również, wydawałoby się, odległych od polityki, jest z nią ściśle złączonych. O prawdziwości tego twierdzenie świadczy pewien epizod w stosunkach polsko-czechosłowackich z 1931 r.
Spór i walka o granicę polsko-czechosłowacką w latach 1918–1920
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Spór i walka o granicę polsko-czechosłowacką w latach 1918–1920

Autor: Sebastian Pilarski
Najważniejszą przyczyną konfliktu między Polską a Czechosłowacją w pierwszych latach po I wojnie światowej był spór graniczny o Śląsk Cieszyński, Spisz i Orawę.
Udział PRL w inwazji na Czechosłowację
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Udział PRL w inwazji na Czechosłowację

Autor: Paweł Piotrowski
Interwencja w Czechosłowacji była jedyną operacją militarną ludowego Wojska Polskiego poza granicami kraju. Miała na celu stłumienie Praskiej Wiosny, czyli próby liberalizacji systemu komunistycznego pod hasłem „socjalizmu z ludzką twarzą”, nieakceptowanej przez władze „bratnich” państw.
Wojciech Korfanty – emigracja i powrót do kraju
POLECAMY
Artykuł

Wojciech Korfanty – emigracja i powrót do kraju

Autor: Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki
Mimo wybitnej roli Korfantego, odegranej w okresie kształtowania granic Rzeczypospolitej w latach 1918–1922, w dobie rządów sanacji jego zasługi były marginalizowane. W 1938 r. wyemigrował do Czechosłowacji. Powrócił w kwietniu 1939 r. i został aresztowany. Zmarł tuż po zwolnieniu z więzienia.
Za naszą i waszą wolność. Czesi i Słowacy oraz Polacy w bitwie o Tobruk
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Za naszą i waszą wolność. Czesi i Słowacy oraz Polacy w bitwie o Tobruk

Autor: Jiří Plachý
Jednym spośród tysięcy patriotów, którzy po zajęciu Czech przez Niemców zdecydowali się wyruszyć za granicę i walczyć o wolność z bronią w ręku, był Alexander Marcibal, pracownik koncernu Baťa z Przerowa. W 1940 r. trafił on w Budapeszcie na polską organizację, która pomogła mu przedostać się na Środkowy Wschód. Nie był to odosobniony przypadek.
Zatrzymać polską zarazę! Czechosłowacja wobec solidarnościowej rewolucji
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Zatrzymać polską zarazę! Czechosłowacja wobec solidarnościowej rewolucji

Autor: Mirosław Szumiło
Latem 1980 r. przez Polskę przelała się fala strajków robotniczych, które przerodziły się w rewolucję Solidarności. Był to poważny problem nie tylko dla komunistów rządzących w PRL.
Zdany egzamin. Polacy w Czechosłowacji wobec zdławienia Praskiej Wiosny
POLECAMY
Artykuł

Zdany egzamin. Polacy w Czechosłowacji wobec zdławienia Praskiej Wiosny

Autor: Grzegorz Majchrzak
Polacy przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację protestowali nie tylko w kraju czy na Zachodzie, ale również za naszą południową granicą. Podobnie było też z okazywaniem w sierpniu 1968 r. Czechom i Słowakom solidarności.
Zjednoczona Europa – marzenie Polaków
TYLKO U NAS
Artykuł

Zjednoczona Europa – marzenie Polaków

Autor: Sławomir Łukasiewicz
Pomysł zjednoczenia Europy ma w polskiej myśli politycznej bogatą tradycję i silne korzenie. Poczynając od tradycji chrześcijańskich traktujących przestrzeń Europy jako Christianitas, wraz z rozwojem refleksji o polityce i stosunkach międzynarodowych pojawiały się kolejne koncepcje jedności Europy.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510