Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Na szkodę Państwa Polskiego”. Emisariuszka i kurierka Elżbieta Zawacka (1909–2009)
PAMIĘTAMY
Biogram / Biografia

„Na szkodę Państwa Polskiego”. Emisariuszka i kurierka Elżbieta Zawacka (1909–2009)

Autor: Aleksandra Pietrowicz
28 listopada 1952 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie zapadł kolejny – trzeci już – wyrok w sprawie Elżbiety Zawackiej. Najwyższy Sąd Wojskowy, rozpatrując skargę rewizyjną prokurator ppłk Heleny Wolińskiej, niezadowolonej ze zbyt niskiego wymiaru kary orzeczonej na wcześniejszych rozprawach, skazał oskarżoną „za działania na szkodę Państwa Polskiego” na dziesięć lat więzienia.
Agent czy tylko repatriant? Roman Rudkowski (1898-1954)
WARTO ZAJRZEĆ
Biogram / Biografia

Agent czy tylko repatriant? Roman Rudkowski (1898-1954)

Autor: Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
Pułkownik Wojska Polskiego, cichociemny – podejrzany o współpracę z wywiadem emigracyjnym i inwigilowany w Sprawie Operacyjnej kryptonim „Rudy”.
Akcje <i>Special Operations Executive</i> na terenie okupowanej Polski – zrzuty sprzętu i ludzi
TYLKO U NAS
Artykuł

Akcje Special Operations Executive na terenie okupowanej Polski – zrzuty sprzętu i ludzi

Autor: Wiesław Kaczmarczyk
Intensyfikacja walki podziemnej w kraju skłoniła polskie władze na uchodźctwie już w marcu 1940 r. do poszukiwania skutecznych metod dostarczania sprzętu i ludzi na teren okupowanej Polski. Do października 1940 r. rozpoznano i przygotowano 642 lokalizacje nadające się na miejsca odbioru zrzutów.
Cichociemni 1941–1945
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Cichociemni 1941–1945

Autor: Krzysztof A. Tochman
W nocy z 15 na 16 lutego 1941 r. pierwsza ekipa spadochroniarzy Polskich Sił Zbrojnych wylądowała na ojczystej ziemi, by podjąć walkę z Niemcami. Nie mieli mundurów, barw, broni ani sztandaru, a ich znakiem rozpoznawczym były jedynie emblemat cichociemnych i hasło: „Wywalcz Jej wolność lub zgiń”.
Cichociemni, broń i pieniądze. Łączność lotnicza z krajem w latach 1941–1944
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Cichociemni, broń i pieniądze. Łączność lotnicza z krajem w latach 1941–1944

Autor: Łukasz Płatek
Na pytanie, co jest potrzebne, aby prowadzić wojnę, Napoleon Bonaparte miał odpowiedzieć, że trzy rzeczy: pieniądze, pieniądze i jeszcze raz pieniądze. Oczywiście, do prowadzenia walki niezbędni są jeszcze ludzie i broń. Doskonale rozumiał to Rząd Polski na Uchodźstwie, powołany przez gen. Władysława Sikorskiego we Francji jesienią 1939 r.
Cichociemny ppor. Rafał Andrzej Niedzielski „Mocny”, „Rafał”
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Cichociemny ppor. Rafał Andrzej Niedzielski „Mocny”, „Rafał”

Autor: Marek Jedynak
Był jednym z najmłodszych spadochroniarzy Armii Krajowej. W dniu skoku do okupowanej Polski miał niespełna 19 lat! Służył w oddziałach dywersyjnych „Wachlarza” i „Kedywu”.
Elżbieta Zawacka. Jedyna cichociemna
PAMIĘTAMY
Artykuł

Elżbieta Zawacka. Jedyna cichociemna

Autor: Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
10 stycznia 2009 r. zmarła Elżbieta Zawacka ps. „Zelma”, „Sulica”, „Zo” – kurierka Komendy Głównej AK, profesor nauk humanistycznych, druga kobieta awansowana na stopień generała brygady Wojska Polskiego.
Eugeniusz Gedymin Kaszyński „Zygmunt”
POLECAMY
Biogram / Biografia

Eugeniusz Gedymin Kaszyński „Zygmunt”

Autor: Ryszard Sodel
W marcu 1976 r. zmarł Eugeniusz Gedymin Kaszyński „Zygmunt”, „Nurt”, „Mur”, major rezerwy Wojska Polskiego, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, cichociemny, zastępca Jana Piwnika „Ponurego”.
Jeden z 316 – Hieronim Dekutowski „Zapora” (1918-1949)
TYLKO U NAS
Artykuł

Jeden z 316 – Hieronim Dekutowski „Zapora” (1918-1949)

Autor: Maciej Żuczkowski
Żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Cichociemny, oficer Armii Krajowej i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, ofiara komunistycznej zbrodni.
Leśnik, cichociemny, wyklęty
POLECAMY
Artykuł

Leśnik, cichociemny, wyklęty

Autor: Magdalena Mołczanowska
Czesław Rossiński, cichociemny, żołnierz Armii Krajowej i podziemia niepodległościowego został zamordowany 12 kwietnia 1945 r. w więzieniu na Zamku w Lublinie. Był to ostatni, tragiczny akt długiej i barwnej historii bohaterskiego leśnika, działacza społecznego i oficera.
Major Adolf Pilch „Góra”, „Dolina” – dowódca Zgrupowania Stołpeckiego AK
TYLKO U NAS
Artykuł

Major Adolf Pilch „Góra”, „Dolina” – dowódca Zgrupowania Stołpeckiego AK

Autor: Kazimierz Krajewski
Był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców partyzanckich lat II wojny światowej. Dowodzone przez niego oddziały stoczyły 235 walk z niemieckimi siłami okupacyjnymi i partyzantką sowiecką, w większości zwycięskich.
Marian Gołębiewski „Ster” – rzecznik porozumienia polsko-ukraińskiego
POLECAMY
Biogram / Biografia

Marian Gołębiewski „Ster” – rzecznik porozumienia polsko-ukraińskiego

Autor: Justyna Dudek
Marian Gołębiewski – cichociemny, żołnierz AK/DSZ, członek WiN, długoletni więzień polityczny, opozycjonista związany z „Ruchem” i z ROPCiO. W jego życiorys w czasie II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu mocno się wpisały trudne relacje polsko-ukraińskie.
Podpułkownik dypl. Maciej Kalenkiewicz „Kotwicz” – współtwórca idei cichociemnych
POLECAMY
Artykuł

Podpułkownik dypl. Maciej Kalenkiewicz „Kotwicz” – współtwórca idei cichociemnych

Autor: Kazimierz Krajewski
Podpułkownik Maciej Kalenkiewicz, w okresie okupacji posługujący się pseudonimami „Kotwicz”, „Jan Kotwicz”, „Maciej” i „Bóbr” – urodził się 1 lipca 1906 r. w Pacewiczach (pow. Wołkowysk, woj. białostockie – obecnie Białoruś) w rodzinie ziemiańskiej, od pokoleń związanej z Kresami Północno-Wschodnimi.
Pułkownik Jan Biały (1897-1984)
WARTO ZAJRZEĆ
Biogram / Biografia

Pułkownik Jan Biały (1897-1984)

Autor: Krzysztof A. Tochman
Płk dypl. lotnictwa służby stałej Jan Biały, ps. „Kadłub”, „Pokrywka”, urodził się 16 VI 1897 r. w Krakowie jako syn Józefa, adwokata, i Jadwigi z domu Szymoniak.
Stanisław Jankowski „Agaton”
PAMIĘTAMY
Biogram / Biografia

Stanisław Jankowski „Agaton”

Autor: Ryszard Sodel
Cichociemny, uczestnik powstania warszawskiego, adiutant gen. Tadeusza Komorowskiego „Bór”, architekt, który miał ogromny wpływ na obecny wygląd Warszawy. 5 marca 2002 r. w Warszawie zmarł Stanisław Jankowski „Agaton”, żołnierz kampanii wrześniowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Stefan Górski. Cichociemny w celi śmierci
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Stefan Górski. Cichociemny w celi śmierci

Autor: Magdalena Mołczanowska
Spośród 316 cichociemnych, których przerzucono od kraju, 9 zostało straconych wyrokiem stalinowskich sądów. Jednym z nich był Stefan Górski ps. „Brzeg”. W 1939 r. zdał tzw. „małą maturę”. Do egzaminu dojrzałości podchodził już w Anglii, jako naznaczony dwoma latami tułaczki po Europie żołnierz PSZ. Całe jego dorosłe życie upłynęło w cieniu wojny i totalitarnego terroru.
Trop „Niedźwiadka” w Małopolsce
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Trop „Niedźwiadka” w Małopolsce

Autor: Marcin Chorązki
Zrzut cichociemnych w małopolskim Wierzbnie miał zasadnicze znaczenie dla przyszłych działań Armii Krajowej. W maju 1944 r. pod Proszowicami wylądował gen. Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek”, ostatni komendant AK.
W konspiracji była postacią legendarną. Niesamowity życiorys Elżbiety Zawackiej
PAMIĘTAMY
Biogram / Biografia

W konspiracji była postacią legendarną. Niesamowity życiorys Elżbiety Zawackiej

Autor: Anna Lasek
Jej życie to gotowy scenariusz na doskonały film wojenny. Pedagog, matematyk i profesor nauk humanistycznych, żołnierz AK, powstaniec warszawski, więzień okresu stalinowskiego. Przede wszystkim jednak legendarna kurierka, emisariuszka Komendanta Głównego ZWZ do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Jedyna kobieta w gronie cichociemnych oraz druga w historii polskich sił zbrojnych generał brygady.
W niemieckim i polskim mundurze. Dokumentacja Pawła Ziai w zasobie Archiwum IPN
POLECAMY
Artykuł

W niemieckim i polskim mundurze. Dokumentacja Pawła Ziai w zasobie Archiwum IPN

Autor: Joanna Dardzińska
Paweł Stanisław Ziaja urodził się 19 października 1923 r. w Chorzowie w rodzinie polskiej, od pokoleń zamieszkałej na terenie Górnego Śląska. W związku z niepowodzeniami frontowymi wojsk niemieckich i zwiększeniem zapotrzebowania na żołnierzy otrzymał powołanie do Wehrmachtu, a następnie został wcielony do Afrika Korps.
Zapomniany bohater
POLECAMY
Artykuł

Zapomniany bohater

Autor: Agnieszka Kostrzewa
„Więzień Szewczyk jako były podpułkownik przejawiał wrogość do Polski Ludowej. Do personelu więziennego ustosunkowany był biernie, natomiast we współżyciu z więźniami utrzymuje głęboki solidaryzm” - 17 kwietnia 1954 r. pisał w opinii o tym cichociemnym, żołnierzu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, naczelnik Więzienia Karnego we Wronkach.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510