Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Proces, który pobił rekordy komunistycznego zakłamania”
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

„Proces, który pobił rekordy komunistycznego zakłamania”

Autor: Paweł Tomasik
Przewód sądowy, który w lipcu 1949 r. zakończył się skazaniem Adama Doboszyńskiego na śmierć, oparty został o wymuszone zeznania oraz absurdalne – nawet jak na standardy komunistycznej propagandy – tezy. Stanowił też jeden z najsłynniejszych procesów pokazowych epoki, jasno wyznaczając standardy w komunistycznym sądownictwie.
„Rzecz o obronie czynnej…”
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

„Rzecz o obronie czynnej…”

Autor: Włodzimierz Suleja
W ostatnich dekadach dziewiętnastego wieku w polskim społeczeństwie zaczęły rozwijać się nowe nurty polityczne. Jednym z nich był ruch narodowy, wywodzący się z emigracyjnej Ligi Polskiej. W przyszłości miał wydać jedne z najważniejszych formacji na krajowej scenie politycznej.
Chełmszczyzna – „rosyjski Ulster”
TYLKO U NAS
Artykuł

Chełmszczyzna – „rosyjski Ulster”

Autor: Mariusz Bechta
Po rewolucji z 1905 r. w Rosji porzucono ideę rusyfikacji samego Królestwa (okrojonego do ścisłych granic etnicznych) na rzecz przyłączenia do Cesarstwa tzw. Chełmszczyzny. Wyodrębnienie z guberni siedleckiej i lubelskiej powiatów nadbużańskich stało się ważnym celem poczynań polityków rosyjskich.
Droga do niepodległej Polski. Niepokorni
POLECAMY
Artykuł

Droga do niepodległej Polski. Niepokorni

Autor: Marek Gałęzowski
W latach dziewięćdziesiątych XIX w. na ziemiach polskich zaczęły kształtować się nowoczesne ruchy ideowe, które z czasem stały się fundamentem polskiego życia politycznego: ruch socjalistyczny, narodowy, ludowy oraz chrześcijańsko-demokratyczny.
Drogi do Niepodległości
WARTO ZAJRZEĆ
Wywiad

Drogi do Niepodległości

Autor: Filip Gańczak, Andrzej Nowak
Nie powinniśmy przeciwstawiać pracy organicznej powstaniom, a wysiłków dyplomatycznych walce zbrojnej Legionów. Te różne formy starań o niepodległość Polski znakomicie się uzupełniały – mówi prof. Andrzej Nowak w rozmowie z dr. Filipem Gańczakiem
Endecja – cenne dziedzictwo
POLECAMY
Artykuł

Endecja – cenne dziedzictwo

Autor: Jan Żaryn
Dziedzictwo ruchu narodowego bywa dziś skazywane na niepamięć, choć powinno służyć kolejnym pokoleniom Polaków. Należy z niego czerpać wszystko to, co pozytywne – a jest tego bardzo dużo – odrzucając jednocześnie to, co z dzisiejszej perspektywy nie wydaje się warte naśladowania.
Endecki Kedyw w stolicy <i>Warthegau</i>
TYLKO U NAS
Artykuł

Endecki Kedyw w stolicy Warthegau

Autor: Rafał Sierchuła
Dla wielu miłośników historii formacja bojowa Kedywu Armii Krajowej jest powszechnie znana, a jego działania spopularyzowane w publikacjach i filmach. Formacje o podobnych zadaniach funkcjonowały również w innych organizacjach.
Jerzy Zakulski i Roman Burczak-Abramowicz
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Jerzy Zakulski i Roman Burczak-Abramowicz

Autor: Jakub Gołębiewski
Biografie dwóch polskich prawników wykształconych przed II wojną światową, na uczelniach II RP, stanowią pouczające żywoty równoległe. Droga wierności Polsce poprowadziła jednego z nich na śmierć z ręki sowieckiego okupanta; droga zdrady zapewniła drugiemu „spokojny” byt w warunkach PRL-u…
Konferencja pokojowa w Paryżu
POLECAMY
Artykuł

Konferencja pokojowa w Paryżu

Autor: Jolanta Mysiakowska-Muszyńska, Wojciech Jerzy Muszyński
Zawieszenie broni 11 listopada 1918 r. zastało Romana Dmowskiego w Waszyngtonie. W Paryżu zaś, dzięki staraniom Erazma Piltza, który skutecznie podtrzymywał zainteresowanie sprawą polską nad Sekwaną, 13 grudnia 1918 r. Francja de facto uznała KNP za rząd.
Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864–1938)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864–1938)

Autor: Tomasz Krzyżowski
Arcybiskup lwowski obrządku ormiańskiego walczył w parlamencie wiedeńskim o odrodzenie Polski, a potem zabiegał o korzystny kształt jej granic. Nieokiełznany temperament polityczny łączył z troską o ubogich i z głębokim życiem duchowym.
Legion Polski (Legion Puławski) – okres formowania (1914-1915)
POLECAMY
Artykuł

Legion Polski (Legion Puławski) – okres formowania (1914-1915)

Autor: Wojciech Jerzy Muszyński
Początkowo punktami zbornymi dla ochotników do polskich formacji były Brześć i Chełm, ale ostatecznie przeniesiono kwaterę do Puław nad Wisłą (ros. Nowo-Aleksandria). Gorczyński otrzymał stopień brygadiera (podpułkownika), a dowodzone przez niego oddziały miały nosić miano Legionów Polskich.
Niezłomny. Szkic do portretu. Edward Jan Zajączek (1901–1942)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Niezłomny. Szkic do portretu. Edward Jan Zajączek (1901–1942)

Autor: Andrzej Grajewski
Stworzył w Domu Polskim w Bielsku (od 1951 r. Bielsko-Biała) ważny ośrodek pracy narodowej na pograniczu Śląska Cieszyńskiego i Małopolski. Męczeńską śmiercią w KL Auschwitz dopełnił życie, w którego centrum zawsze była służba Ojczyźnie.
O ustroju II RP słów kilka...
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

O ustroju II RP słów kilka...

Autor: Marcin Kruszyński
W listopadzie 1918 r., w specjalnym dekrecie gabinetu pod przewodnictwem Jędrzeja Moraczewskiego, określono tymczasową formę rządów w Polsce – zdecydowano, że będzie to republika. Te same zapisy powtórzono w tzw. Małej Konstytucji (1919), a następnie w Konstytucji marcowej (17 marca 1921).
Ostatni niezłomni Rzeszowszczyzny. Rozpracowanie i likwidacja oddziału NZW Adama Kusza „Garbatego”
TYLKO U NAS
Artykuł

Ostatni niezłomni Rzeszowszczyzny. Rozpracowanie i likwidacja oddziału NZW Adama Kusza „Garbatego”

Autor: Grzegorz Makus
Na początku 1950 roku oddziały podziemia prawie nie istniały. Amnestia z lutego 1947 doprowadziła do ujawnienia się większości żołnierzy. Pozostały tylko niewielkie grupy tych, co nie uwierzyli w „dobrodziejstwa” komunistów lub byli do walki zmuszeni wskutek prześladowań po skorzystaniu z amnestii.
Patriota do końca. Franciszkanin o. Julian Mirochna (1903-1943)
TYLKO U NAS
Artykuł

Patriota do końca. Franciszkanin o. Julian Mirochna (1903-1943)

Autor: Rafał Sierchuła
Życie o. Juliana Mirochny było bardzo aktywne w wielu sferach jego działalności. W aspekcie religijnym, społecznym, politycznym, czy też najbardziej frapującym – konspiracyjnym w okresie II wojny światowej.
Polityka polska u progu wojny
POLECAMY
Artykuł

Polityka polska u progu wojny

Autor: Wojciech Jerzy Muszyński
Wybuch I wojny światowej, wymarzonej przez pokolenia Polaków żyjące pod zaborami, w której mocarstwa rozbiorowe po raz pierwszy od XVIII wieku miały walczyć przeciwko sobie, był ziszczeniem koncepcji Romana Dmowskiego zawartych w jego fundamentalnej pracy Niemcy, Rosja i kwestia polska (1908).
Przed przełomem. Strajki szkolne na Podlasiu (1902-1905)
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Przed przełomem. Strajki szkolne na Podlasiu (1902-1905)

Autor: Mariusz Bechta
Pierwszych organizacyjnych form działalności polskiego ruchu narodowego na terenie Podlasia, a ściślej na obszarze guberni siedleckiej, badacze problemu doszukują się w latach 80. XIX wieku.
Spór o kształt ustrojowy II RP
POLECAMY
Artykuł

Spór o kształt ustrojowy II RP

Autor: Włodzimierz Suleja
Ze zmagań militarnych, toczonych nieprzerwanie od listopada 1918 r., II Rzeczpospolita wyłoniła się jako państwo rozległe, liczące 388.600 km², ale mało zwarte, jego granice wynosiły bowiem ponad 5,5 tys. km. Pod względem powierzchni zajmowała szóste miejsce w Europie; zamieszkiwało ją, według danych spisowych z 1921 r., 27 milionów mieszkańców.
Staszek i „Prosto z Mostu”
TYLKO U NAS
Artykuł

Staszek i „Prosto z Mostu”

Autor: Maciej Zakrzewski
Zamordowany przez Niemców 12 czerwca 1941 roku w Palmirach Stanisław Piasecki był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego życia intelektualnego czasu II RP. Tej postaci – usuwanej przez lata w niepamięć – wypada przywrócić należne miejsce w szeregu twórców polskiej kultury XX wieku.
Ucieczka ze Sterlinga. Niemożliwe okazało się możliwe
POLECAMY
Artykuł

Ucieczka ze Sterlinga. Niemożliwe okazało się możliwe

Autor: Patrycja Resel
Urząd Tajnej Policji Państwowej – Geheimes Staatspolizeiamt w Łodzi (od 11 kwietnia 1940 r. – Litzmannstadt) został utworzony na mocy zarządzenia Reichsführera SS Heinricha Himmlera 7 listopada 1939 r. Za siedzibę obrał budynek przy al. Karola Anstadta 7, należący wcześniej do Towarzystwa Szkół Żydowskich w Łodzi.
Utworzenie Komitetu Narodowego Polskiego
POLECAMY
Artykuł

Utworzenie Komitetu Narodowego Polskiego

Autor: Jolanta Mysiakowska-Muszyńska, Wojciech Jerzy Muszyński
Najważniejsze cele, któreśmy sobie na Zachodzie w swej akcji podczas wojny postawili, zostały urzeczywistnione. (...) Komitet Narodowy miał pod swą władzą armię polską, uznaną za sprzymierzoną i wojującą. Mieliśmy tym samym zapewniony udział w konferencji pokojowej, jako jedno z państw sprzymierzonych - oceniał działalność KNP Roman Dmowski.
Wkład Romana Dmowskiego w odzyskanie niepodległości
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Wkład Romana Dmowskiego w odzyskanie niepodległości

Autor: Krzysztof Kawalec
Dmowski miał pełne prawo uważać Polskę Odrodzoną – państwo, którego kształt precyzyjnie określił i do którego stworzenia wytrwale dążył – za własne dzieło.
Zakon Odrodzenia Narodu
TYLKO U NAS
Artykuł

Zakon Odrodzenia Narodu

Autor: Rafał Sierchuła
W połowie 1940 r. w Kołomyi utworzona została organizacja konspiracyjna pod nazwą „Zakon Odrodzenia Narodu” (ZON). Jej twórcą był ks. Romuald Chłopecki, który propagował w obliczu klęski Polski chrześcijańską odnowę moralną.
Zapomniany mecenas odrodzonej Rzeczypospolitej Maurycy Zamoyski (1871–1939)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Zapomniany mecenas odrodzonej Rzeczypospolitej Maurycy Zamoyski (1871–1939)

Autor: Aneta Mintzberg
Maurycy Ignacy Teodor Klemens Zamoyski, XV ordynat ordynacji Zamoyskich, członek Narodowej Demokracji i Ligi Narodowej, poseł I Dumy Rosyjskiej, współtwórca Macierzy Polskiej miał jedno marzenie – aby Polska stała się krajem niepodległym.
Zbrodnia niemiecka w Zgierzu 20 marca 1942 r.
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Zbrodnia niemiecka w Zgierzu 20 marca 1942 r.

Autor: Janusz Wróbel
Wczesnym rankiem 20 marca 1942 r. niemieckie władze okupacyjne w Zgierzu zarządziły nagłą zbiórkę członków niemieckich organizacji partyjnych i paramilitarnych. Ulice zapełniły się umundurowanymi funkcjonariuszami policji i formacji pomocniczych ze Zgierza i przybyłymi z pobliskiej Łodzi.
Życie dla Polski. Maria Mirecka-Loryś (1916–2022)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Życie dla Polski. Maria Mirecka-Loryś (1916–2022)

Autor: Jerzy Dąbrowski
Pani Maria Mirecka-Loryś urodziła się w Ulanowie na Podkarpaciu dwa lata przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Zmarła w wieku 106 lat 29 maja 2022 r. W swojej książce Przede wszystkim Polska podkreślała, że sprawy naszej Ojczyzny były dla niej ważniejsze niż własne życie.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510