Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Margaret – uważaj na czerwonego pająka!”. Wizyta Margaret Thatcher w Polsce
Artykuł

„Margaret – uważaj na czerwonego pająka!”. Wizyta Margaret Thatcher w Polsce

Autor: Radosław Morawski
Margaret Thatcher, nazywana ze względu na swoja nieustępliwą politykę „Żelazną Damą”, odwiedziła Polskę w dniach 2-4 listopada 1988 r. – w szczególnym czasie przygotowań do rozmów Okrągłego Stołu. Wizyta ta nie przyniosła oczekiwanych przez władze PRL efektów, dała za to nadzieję polskiej opozycji na uzyskanie poparcia Zachodu.
„Używają ostrej amunicji…”. Pacyfikacja kopalni „Wujek” oczami świadków
Artykuł

„Używają ostrej amunicji…”. Pacyfikacja kopalni „Wujek” oczami świadków

Autor: Robert Ciupa
Te strzały usłyszała cała Polska. Chociaż władze uczyniły wszystko, by zablokować informacje, od 16 grudnia 1981 r. przekazywano sobie wieści o bohaterskiej obronie strajkującej kopalni „Wujek”.
„Wojny krzyżowe.” Katolicy świeccy w obronie krzyża i nauki religii
Artykuł

„Wojny krzyżowe.” Katolicy świeccy w obronie krzyża i nauki religii

Autor: Adam Dziurok
Manifestacje, okupacja szkół, tysiące listów protestacyjnych – to mało znany obraz walki katolików z laicyzacją szkolnictwa w „ludowej” Polsce.
<i>Let Poland be Poland</i>. Nigdy Polska nie była tak popularna
Wywiad

Let Poland be Poland. Nigdy Polska nie była tak popularna

Autor: Patryk Pleskot, Maciej Kwaśniewski
Z prof. Patrykiem Pleskotem z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie rozmawia Maciej Kwaśniewski
Bohaterowie z przypadku – Gorbaczow i Jaruzelski
Artykuł

Bohaterowie z przypadku – Gorbaczow i Jaruzelski

Autor: Filip Musiał
26 grudnia 1991 roku Rada Najwyższa ZSRS przyjęła w Moskwie deklarację o rozwiązaniu ZSRS. Było to skutkiem utworzenia 8 grudnia tegoż roku Wspólnoty Niepodległych Państw, ale nade wszystko – procesu rozpadu bloku państw socjalistycznych i wybijania się na suwerenność kolejnych republik sowieckich.
Chciejstwo dyktatora, czyli referendum z 29 listopada 1987 r.
Artykuł

Chciejstwo dyktatora, czyli referendum z 29 listopada 1987 r.

Autor: Michał Przeperski
W końcu lipca 1987 r. w wywiadzie opublikowanym przez dziennik „The Wall Street Journal” Wojciech Jaruzelski bez ostrzeżenia ogłosił zamiar przeprowadzenia referendum. W założeniach miało ono przynieść rządowi kierowanemu przez Zbigniewa Messnera legitymację do dalej idących zmian gospodarczych.
Fałszerstwo niedoskonałe, czyli teczka Jaruzelskiego
Artykuł

Fałszerstwo niedoskonałe, czyli teczka Jaruzelskiego

Autor: Piotr Gontarczyk
Z analizy, będących w archiwum IPN, akt archiwalnych oficera Wojska Polskiego W. Jaruzelskiego wynika, że najpóźniej w latach 1989-1990 dokonano w nich licznych manipulacji. Zmieniano nie tylko zawartość teczki, ale nawet treść części dokumentów. Niektórych poprawek dokonał osobiście Jaruzelski.
Jaruzelski przeciw Polakom. Pod gazem i pałami ZOMO - demonstracje 3 maja 1982 r.

Jaruzelski przeciw Polakom. Pod gazem i pałami ZOMO - demonstracje 3 maja 1982 r.

Autor: Radosław Poboży
Pół roku po wprowadzeniu stanu wojennego, ponad jedenaście lat po zrywie niepodległościowym na Wybrzeżu w 1970 r. i 14 lat po protestach Marca 1968 r., 3 maja 1982 r., w święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja, doszło do jednej z największych konfrontacji z władzą od czasu masakry z grudnia 1970 r.
Jaruzelski, Kim Il Sung i zbliżenie pomiędzy dyktaturami
Artykuł

Jaruzelski, Kim Il Sung i zbliżenie pomiędzy dyktaturami

Autor: Marek Hańderek
Druga połowa lat 80. była obok lat 50. okresem, gdy komunistyczna Polska i Korea Północna współpracowały ze sobą najbliżej. W latach 50. intensywne kontakty wynikały głównie z toczącej się wojny koreańskiej i jej bezpośrednich skutków.
Kampania antysemicka w ludowym Wojsku Polskim w 1967 roku
Artykuł

Kampania antysemicka w ludowym Wojsku Polskim w 1967 roku

Autor: Paweł Piotrowski
Tak zwane „czystki antysemickie w Wojsku Polskim” były częścią szerszego zjawiska, które miało miejsce od połowy lat sześćdziesiątych. Chodziło o oczyszczenie szeregów wojska z „oficerów rewizjonistów”.
Kiszczak-Jaruzelski, czyli cenzorzy w akcji
Artykuł

Kiszczak-Jaruzelski, czyli cenzorzy w akcji

Autor: Grzegorz Wołk
W ostatniej dekadzie PRL krajem rządził niepodzielnie Wojciech Jaruzelski przy wydatnym wsparciu Czesława Kiszczaka. Zapewne niewiele osób zdaje sobie sprawę, że duet generałów potrafił pełnić także rolę cenzorów.
Kolegia ds. wykroczeń, czyli „ludowa sprawiedliwość” po 13 grudnia 1981 roku
Artykuł

Kolegia ds. wykroczeń, czyli „ludowa sprawiedliwość” po 13 grudnia 1981 roku

Autor: Grzegorz Majchrzak
Kolegia ds. wykroczeń były organami karno-administracyjnymi do końca 1982 r. działającymi przy urzędach gminnych, dzielnicowych, miejskich i wojewódzkich. Po zmianie z grudnia tegoż roku działały już tylko kolegia rejonowe i wojewódzkie.
Niespełnione prośby towarzysza Jaruzelskiego
Artykuł

Niespełnione prośby towarzysza Jaruzelskiego

Autor: Grzegorz Majchrzak
W grudniu 1981 r., jeszcze przed wprowadzeniem stanu wojennego I sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i premier Wojciech Jaruzelski co najmniej dwukrotnie zwracał się do sojuszników o wsparcie działań przeciwko własnemu społeczeństwu.
Partia w chaosie. Dekompozycja PZPR w 1981 roku
Artykuł

Partia w chaosie. Dekompozycja PZPR w 1981 roku

Autor: Przemysław Gasztold
Kryzys gospodarczy, a następnie narodziny „Solidarności” w 1980 r. były ogromnym zaskoczeniem nie tylko dla liderów PZPR, ale zwłaszcza dla szeregowych członków partii.
Partnerzy z Solidarności mieli być „ubabrani”. Jan Olszewski o strategii komunistów dojścia do ugody
Wspomnienie

Partnerzy z Solidarności mieli być „ubabrani”. Jan Olszewski o strategii komunistów dojścia do ugody

Autor: Justyna Błażejowska
Tamta strona rozumowała na zasadzie: wybrani działacze „S” zgodzili się na rozmowy, porozumienie zostało właściwie tak czy inaczej zdecydowane. Zrobimy więc rzecz, nad którą przejdzie się w tych warunkach do porządku dziennego. Rzecz straszną, rzutującą na sumienia (jeżeli tak podniośle można to powiedzieć…) naszych partnerów. Dzięki temu siadając do oficjalnych rozmów, będą już „ubabrani” – twierdził Jan Olszewski w przytoczonym wspomnieniu.
Polityczne konstruowanie „okrągłego stołu”
Artykuł

Polityczne konstruowanie „okrągłego stołu”

Autor: Cecylia Kuta
Zanim stolarze w Henrykowie zbudowali najsłynniejszy polski mebel, idea „okrągłego stołu” została skonstruowana politycznie.
Pomarcowa emigracja
Artykuł

Pomarcowa emigracja

Autor: Rafał Opulski
19 marca 1968 r. na wiecu aktywu partyjnego Władysław Gomułka wygłosił antysyjonistyczne przemówienie, które zapoczątkowało w Polsce antysemicką kampanię propagandową.
Ponury plagiat Jaruzelskiego?
Artykuł

Ponury plagiat Jaruzelskiego?

Autor: Przemysław Wójtowicz
Stan wyjątkowy w Turcji z 1980 roku i stan wojenny w Polsce z 1981 roku wykazują w swoim przebiegu i konsekwencjach charakterystyczne, dające do myślenia w planie historycznym i politologicznym, podobieństwa i różnice.
Procesy polityczne w Krakowie w stanie wojennym
Artykuł

Procesy polityczne w Krakowie w stanie wojennym

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
W okresie stanu wojennego wymiar sprawiedliwości, obok aparatu bezpieczeństwa, stał się głównym organem represji wykorzystywanym wobec działaczy opozycji. Działaczom zdelegalizowanej „Solidarności” wytoczono procesy polityczne m.in. za udział w strajkach i niepodporządkowanie się przepisom.
Prowokacja bydgoska. Wstęp do stanu wojennego
Artykuł

Prowokacja bydgoska. Wstęp do stanu wojennego

Autor: Filip Musiał
Od początku 1981 r. komunistyczne władze zaczęły realizować tzw. taktykę odcinkowych konfrontacji z „Solidarnością”.
Przywrócenie nadziei
Artykuł

Przywrócenie nadziei

Autor: Włodzimierz Suleja
Podziemna „Solidarność” trwała, jednakże jej szeregi wykruszały się. Niezwykle korzystny, z punktu widzenia władz komunistycznych, bilans zakłóciło jednak wydarzenie, które ekipa Jaruzelskiego chciała dla swych celów zdyskontować. Była nim druga pielgrzymka Jana Pawła II.
Rozkład
Artykuł

Rozkład

Autor: Włodzimierz Suleja
W czasie ofensywy propagandowej, podjętej przez władzę po wprowadzeniu stanu wojennego, niezwykle wyraźnie eksponowano tezę, iż nadzwyczajne środki umożliwią przełamanie stanu kryzysu gospodarczego. Istotnie, w 1982 r. zdołano poprawić równowagę rynkową, ale działo się to nie dzięki wzrostowi produkcji, lecz z powodu gwałtownego – aż o 1/3 – obniżenia stopy życiowej społeczeństwa.
Sprawa współpracy Wojciecha Jaruzelskiego z Informacją Wojskową. Rekonesans archiwalny.

Sprawa współpracy Wojciecha Jaruzelskiego z Informacją Wojskową. Rekonesans archiwalny.

Autor: Paweł Piotrowski
W czerwcu 2006 roku stacja TVN ogłosiła odkrycie w zasobie archiwalnym IPN dokumentu wskazującego na agenturalne powiązania generała broni Wojciecha Jaruzelskiego z organami Informacji Wojskowej. W Instytucie Pamięci Narodowej podjęto wówczas decyzję o dogłębnym wyjaśnieniu tej sprawy. Poniższy tekst stanowi efekt dotychczasowych poszukiwań materiałów archiwalnych dotyczących owej współpracy.
Stan wojenny na polecenie Kremla
Artykuł

Stan wojenny na polecenie Kremla

Autor: Marcin Krzek-Lubowiecki
Jedno ze spotkań, kluczowych dla rozwoju wypadków w 1981 r., odbyło się tuż za granicą PRL. 3 kwietnia w Brześciu nad Bugiem Stanisław Kania i Wojciech Jaruzelski spotkali się z sowieckimi przywódcami, żeby omówić sytuację.
Stan wojenny w naszej pamięci
Artykuł

Stan wojenny w naszej pamięci

Autor: Filip Musiał
W roku 1981 komuniści wprowadzili stan wojenny, by złamać kręgosłup „Solidarności”, by stłumić polskie dążenie do wolności. Powrócili w ten sposób do represji masowych, charakterystycznych dla lat tzw. stalinizmu.
Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”
Artykuł

Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”

Autor: GRZEGORZ MAJCHRZAK
Śmierć niewinnych górników w pierwszych dniach stanu wojennego nie mogła ujść uwagi Zachodu. Masakrę w Katowicach potępiły nawet tamtejsze partie komunistyczne.
Veto i ZOMO
Artykuł

Veto i ZOMO

Autor: Bartłomiej Noszczak
Zgodnie z porozumieniami okrągłego stołu po wyborach do parlamentu Zgromadzenie Narodowe miało wybrać prezydenta PRL. Kandydatura gen. Wojciecha Jaruzelskiego na ten urząd budziła od początku duże kontrowersje.
Wyprowadzanie sztandaru. Ostatni zjazd PZPR
Artykuł

Wyprowadzanie sztandaru. Ostatni zjazd PZPR

Autor: Artur Cieślik
„Proszę o powstanie towarzyszek i towarzyszy! Sztandar Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej wyprowadzić!” – te słowa Mieczysława Rakowskiego przypieczętowały koniec Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, na której czele stał jako ostatni I sekretarz.
Za opór – marsz do wojska!
Artykuł

Za opór – marsz do wojska!

Autor: Jacek Jędrysiak
Wśród sporów o zasadność działań ekipy Wojciecha Jaruzelskiego w stanie wojennym gubi się pamięć o tym, że lata 1981–1983 nie były niechlubnym epizodem w szlachetnych poczynaniach, lecz stanowiły moment największej eskalacji w stałej, wieloletniej działalności represyjnej ludowego wojska wobec obywateli PRL.