Wokół zjazdu szczecińskiego 1949
Autor: Paweł Knap
We wstępie do książki "Presja i ekspresja. Zjazd szczeciński i socrealizm" jej redaktorzy zapisali: „[…] jeśli nawet przyjąć, że o socrealizmie powiedziano już niemal wszystko co najważniejsze, to z pewnością ciągle stosunkowo niewiele wiadomo o samym IV Zjeździe Związku Zawodowego Literatów Polskich, zorganizowanym w Szczecinie 20–22 stycznia 1949 r., na którym realizmu socjalistycznego wprawdzie nie zadekretowano, ale który przyjmuje się umownie jako cezurę inicjalną okresu literackiego. Za paradoks można uznać fakt, że dotychczas nie podejmowano badań genezy zjawiska w samym Szczecinie, a więc – przynajmniej formalnie: u jego źródła”. Publikacja ta była owocem konferencji, która odbyła się pod hasłem "Zjazd szczeciński i socrealizm – geneza,
kontynuacje i konteksty".