Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Inwigilacja i próby pozyskania przez bezpiekę prof. Konstantego Grzybowskiego
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Inwigilacja i próby pozyskania przez bezpiekę prof. Konstantego Grzybowskiego

Autor: Michał Zajda
Konstanty Grzybowski urodził się 17 lutego 1901 r. w Zatorze, w rodzinie lekarskiej. Po ukończeniu gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończył w 1924 r.
Inwigilacja przygotowań Kościoła do III pielgrzymki Jana Pawła II na przykładzie Krakowa
POLECAMY
Artykuł

Inwigilacja przygotowań Kościoła do III pielgrzymki Jana Pawła II na przykładzie Krakowa

Autor: Rafał Łatka
Zgodnie z założeniami sformułowanymi przez MSW jeszcze w grudniu 1986 zasadniczym celem działania władz było uzyskiwanie wszelkich informacji dotyczących planowanej wizyty Jana Pawła II w PRL. Najbardziej istotne było pozyskiwanie wiedzy na temat zamierzeń Kościoła związanych z pielgrzymką.
Inżynier przeciw kłamstwu katyńskiemu. Franciszek Grabczyk (1936-2004)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Inżynier przeciw kłamstwu katyńskiemu. Franciszek Grabczyk (1936-2004)

Autor: Andrzej Malik
Inżynier Franciszek Grabczyk został zatrudniony w Zakładzie Stalowniczym Kombinatu Metalurgicznego Huty im. Lenina. Jego inwigilację krakowska bezpieka podjęła już po dwóch miesiącach jego pracy w kombinacie. W listopadzie 1974 r. esbecy uznali, że Grabczyk nie stwarza niebezpieczeństwa dla ustroju i zamknęli prowadzony kwestionariusz ewidencyjny. Wkrótce Grabczyk pokazał im, jak się pomylili.
Jak eSBeckie nagranie stało się rodzinną pamiątką. Historia z 1967 roku
POLECAMY
Artykuł

Jak eSBeckie nagranie stało się rodzinną pamiątką. Historia z 1967 roku

Autor: Radosław Poboży
Rzadko się zdarza, aby materiał operacyjny SB mógł się okazać miłą pamiątką rodzinną. W jednym przypadku tak się stało. W archiwum IPN zachowało się nagranie filmowe opatrzone kryptonimem „Cokół”, będące dokumentacją zawarcia pewnego związku małżeńskiego w kościele św. Marcina w Warszawie.
Jak powstała Dolinka Katyńska
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Jak powstała Dolinka Katyńska

Autor: Jacek Sawicki
Wielkiej osobistej odwagi i determinacji wymagały działania, podjęte w dobie stalinizmu, jak odnotowana w aktach UB w 1950 r. prośba grupy kobiet do prezydenta Bieruta o wstawiennictwo i spowodowanie wypuszczenia ich mężów z Rosji sowieckiej. Nie wiedziały, dlaczego nie wracają, ani nawet czy żyją.
Janina Kruk. Prosząc o wysoką szubienicę
POLECAMY
Artykuł

Janina Kruk. Prosząc o wysoką szubienicę

Autor: Wojciech Kujawa
Była jednym z najważniejszych ludzi w wileńskiej Legalizacji, którą kierowała od marca 1947 r. Kilkukrotnie wyślizgiwała się z sowieckich i niemieckich rąk. Jej niepokorna postawa dała o sobie znać najmocniej, gdy w listopadzie 1948 r. została aresztowana przez UB.
Janusz Zajdel w oczach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
POLECAMY
Artykuł

Janusz Zajdel w oczach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

Autor: Witold Wasilewski
Wśród tzw. materiałów administracyjnych Departamentu III MSW, które trafiły do Archiwum IPN, znajduje się zbiór charakterystyk osób pozostających w kręgu zainteresowania operacyjnego SB MSW. Zainteresowanie oznaczało pobieżną inwigilację. Zbiór obejmuje lata 1967-1989, a dotyczy głównie lat 70. i 80.
Jazz w Peerelu
POLECAMY
Artykuł

Jazz w Peerelu

Autor: Tomasz Toborek
Trudno to sobie dziś wyobrazić ale muzyka jazzowa realiach powojennej Polski także wywoływała niepokój władzy. Chociaż nie niosła ona ze sobą jakiś dosłownych antysystemowych treści, to skupiała w zamkniętych początkowo gronach ludzi odreagowujących w ten sposób komunistyczną rzeczywistość.
Jeden z 316 – Hieronim Dekutowski „Zapora” (1918-1949)
TYLKO U NAS
Artykuł

Jeden z 316 – Hieronim Dekutowski „Zapora” (1918-1949)

Autor: Maciej Żuczkowski
Żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Cichociemny, oficer Armii Krajowej i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, ofiara komunistycznej zbrodni.
Jedyna taka ucieczka
TYLKO U NAS
Artykuł

Jedyna taka ucieczka

Autor: Tomasz Toborek
W historii łódzkiego Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego znany jest jeden przypadek udanej ucieczki z tego koszmarnego miejsca. Jej bohaterem jest Tadeusz Wyrwa „Orlik” – były żołnierz Armii Krajowej, a później znakomity emigracyjny historyk.
Józef Bryła, UB i ucieczka z więzienia w Sandomierzu
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Józef Bryła, UB i ucieczka z więzienia w Sandomierzu

Autor: Robert Piwko
Niespokojna historia XX wieku stanowiła wyzwanie dla ludzi starających się realizować swoje ambicje lub przynajmniej zapewnić sobie normalną egzystencję. Nawet ci o słabym charakterze i niesprecyzowanych przekonaniach nie mogli być nigdy pewni swojego losu.
Józef Skrzydlewski – powstaniec wielkopolski, oficer Wojska Polskiego, ofiara represji stalinowskich
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Józef Skrzydlewski – powstaniec wielkopolski, oficer Wojska Polskiego, ofiara represji stalinowskich

Autor: Dariusz Dąbrowski
Podpułkownik dyplomowany Józef Skrzydlewski był najwyższym rangą i funkcją oficerem przedwojennego wywiadu polskiego, którego po wojnie zamęczyli komuniści. Zmarł w mokotowskim więzieniu. Wszystko potoczyłoby się inaczej, gdyby po wojnie nie wrócił do Polski.
Kardynał Franciszek Macharski (1927-2016)
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Kardynał Franciszek Macharski (1927-2016)

Autor: Rafał Łatka
W schyłkowym okresie PRL kard. Franciszek Macharski był jednym z najważniejszych hierarchów polskiego Kościoła. Odgrywał pierwszoplanową rolę jako bliski współpracownik Jana Pawła II, wiceprzewodniczący KEP i współprzewodniczący reaktywowanej we wrześniu 1980 r. kościelno-rządowej Komisji Wspólnej.
Kariera wojskowa Czesława Kiszczaka
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Kariera wojskowa Czesława Kiszczaka

Autor: Bartosz Kapuściak
Czesław Kiszczak urodził się 19 października 1925 r. w Roczynach, w powiecie wadowickim, w rodzinie Jana i Rozalii z d. Orkisz. W latach 1932–1939 uczęszczał w swoich rodzinnych stronach do szkoły podstawowej, a następnie do gimnazjum w Kętach.
Katastrofa w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego
POLECAMY
Artykuł

Katastrofa w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego

Autor: Paweł Głuszek
22 lutego 1972 r. o godz. 23:07 na terenie Wielkopolskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu doszło do tragicznego w skutkach wybuchu i pożaru, który zniszczył tamtejszy oddział dekstryn. Zniszczeniu uległ czterokondygnacyjny budynek, pod gruzami którego zginęło 17 osób, a 10 zostało ciężko rannych.
Audio/Video

Katownia przy Strzeleckiej 8

Katyńska geneza LWP
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Katyńska geneza LWP

Autor: Sławomir Cenckiewicz
Nie są to trupy anonimowe. Tu leży armia. Można by zaryzykować określenie kwiat armii, oficerowie bojowi, niektórzy z trzech uprzednio przewalczonych wojen. To jednak, co najbardziej nęka wyobraźnię, to indywidualność morderstwa, zwielokrotniona w tej potwornej masie. Bo to nie jest masowe zagazowanie, ani ścięcie seriami karabinów maszynowych, gdzie w ciągu minuty czy sekund przestają żyć setki. Tu przeciwnie, każdy umierał długie minuty, każdy zastrzelony był indywidualnie, każdy czekał swojej kolejki, każdy wleczony był nad brzeg grobu; tysiąc za tysiącem - Józef Mackiewicz, „Widziałem na własne oczy” (1943)
Katyńskie piętno. Byłaby wielką montażystką – gdyby nie PRL
POLECAMY
Artykuł

Katyńskie piętno. Byłaby wielką montażystką – gdyby nie PRL

Autor: Filip Gańczak
„Sprawa Katynia zaciążyła na całym moim życiu” – mówiła montażystka filmowa Zofia Dwornik. Ofiarami zbrodni z 1940 r. padli jej ojciec i stryj. Ona sama za głoszenie prawdy o sowieckich represjach trafiła do więzienia. Pracowała z najlepszymi polskimi reżyserami.
Kazimierz Pużak (1883-1950)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Kazimierz Pużak (1883-1950)

Autor: Maciej Żuczkowski
Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli niepodległościowego nurtu polskiej lewicy. Całym swoim politycznym życiem zaświadczył o tym, że sprawa Polski – jej suwerenności państwowej – była dla niego kwestią pierwszorzędną. Potwierdził to ostatecznie śmiercią w komunistycznym więzieniu.
KBW. Partyjne wojsko według sowieckiego wzoru
POLECAMY
Artykuł

KBW. Partyjne wojsko według sowieckiego wzoru

Autor: Maciej Korkuć
W roku 1945 osadzony przez Związek Sowiecki marionetkowy rząd uchwalił utworzenie Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wzorowane na wojskach wewnętrznych NKWD oddziały służyły do walki z „wrogiem wewnętrznym” czyli tak naprawdę – polskim społeczeństwem.
Kim był „Ford”, żołnierz 5. Brygady Wileńskiej AK na Pomorzu w 1946 r.?
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Kim był „Ford”, żołnierz 5. Brygady Wileńskiej AK na Pomorzu w 1946 r.?

Autor: Karol Polejowski
W publikacjach dotyczących 5. Brygady Wileńskiej AK w 1946 r., szczególnie na terenie Pomorza Gdańskiego, pojawiają się pseudonimy żołnierzy, których nazwiska pozostają do dzisiaj nieznane. Tak jest w przypadku „Forda”, żołnierza szwadronu ppor. cz.w. Zdzisława Badochy „Żelaznego”, walczącego w oddziale co najmniej od 2. połowy kwietnia 1946 r. Wiadomo o nim jedynie tyle, że był bliskim kolegą innego partyzanta, Henryka Wojczyńskiego (lub Wojcińskiego) „Mercedesa” i na przełomie 1945 i 1946 r. pracował razem z nim w bydgoskim oddziale Państwowej Komunikacji Samochodowej (PKS).
Kiszczak Papers
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Kiszczak Papers

Autor: Tomasz Kozłowski
W roku 2018 media obiegła informacja o odnalezieniu nieznanych dokumentów Czesława Kiszczaka znajdujących się w Archiwum Instytutu Hoovera w Kalifornii. Skąd się tam wzięły? I czy ich treść jest rzeczywiście tak sensacyjna?
Kompania miejska KWP „Kosy”
POLECAMY
Artykuł

Kompania miejska KWP „Kosy”

Autor: Paweł Wąs
Na szczególną uwagę w strukturze Konspiracyjnego Wojska Polskiego zasługuje kompania kryptonim „Kosy”, w skład której wchodzili uczniowie szkół średnich z Piotrkowa Trybunalskiego.
Komunistyczna bezpieka wobec bydgoskiej „Solidarności” w latach 1980–1981
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Komunistyczna bezpieka wobec bydgoskiej „Solidarności” w latach 1980–1981

Autor: Krzysztof Osiński
Narodziny i późniejsza działalność NSZZ „Solidarność” czyniły wyłom w dzierżonym przez komunistów monopolu na sprawowanie władzy Z tego też względu reprezentanci PZPR próbowali przeciwdziałać rosnącym wpływom opozycji, wykorzystując do tego głównie Służbę Bezpieczeństwa.
Koniec z klerykalnymi „sztuczkami teatralnymi” – epizody walki z Kościołem katolickim w okresie stalinizmu w województwie śląskim
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Koniec z klerykalnymi „sztuczkami teatralnymi” – epizody walki z Kościołem katolickim w okresie stalinizmu w województwie śląskim

Autor: Adam Dziurok
Polityka eliminowania wpływów Kościoła katolickiego w społeczeństwie obejmowała niemal każdą jego aktywność w przestrzeni publicznej. Mechanizm ten, dotykający szeroko pojętej sfery kultury, zawłaszczanej przez władze komunistyczne do celów politycznych, dotyczył także przedstawień teatralnych.
Kontrwywiad wojskowy PRL wobec wizyty Jana Pawła II w kraju w 1979 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Kontrwywiad wojskowy PRL wobec wizyty Jana Pawła II w kraju w 1979 r.

Autor: Bartosz Kapuściak
W związku z pierwszą wizytą Jana Pawła II do Polski, która odbyła się w dniach 2 do 10 czerwca 1979 r. jedną z podstawowych kwestii na jaką zwracała uwagę Wojskowa Służba Wewnętrzna, czyli kontrwywiad wojskowy było zabezpieczenie wojska i jego składu osobowego.
Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989
Biblioteka cyfrowa

Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989

Autor: Dariusz Stola
PRL powstała jako państwo zamknięte, otoczone tysiącami kilometrów drutu kolczastego. Na wyjazdy zagraniczne władze zezwalały tylko w drodze wyjątku, np. w 1952 r. paszport na prywatny wyjazd na Zachód dostało około 50 osób.
Kryptonim „Fortepian”
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Kryptonim „Fortepian”

Autor: Kamil Kruszewski
Dziewiąta edycja Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina zapisała się w pamięci melomanów wyłącznie jako wydarzenie muzyczne – do udziału dopuszczono rekordową liczbę 120 uczestników, spośród których wystąpiło 84 pianistów z 22 krajów. Tak duże wydarzenie nie mogło jednak ujść uwadze Służby Bezpieczeństwa.
Kryptonim „Rekreacja” – SB wobec środowiska sportowego na terenie województwa suwalskiego (1983-1989)
TYLKO U NAS
Artykuł

Kryptonim „Rekreacja” – SB wobec środowiska sportowego na terenie województwa suwalskiego (1983-1989)

Autor: Marek Kozak
Zawieszenie stanu wojennego 31 grudnia 1982 r., a następnie jego zniesienie 22 lipca 1983 r. nie sprawiło, że aparat represji przestał się interesować działalnością i funkcjonowaniem zakładów pracy czy ośrodków kulturalnych, sportowych oraz turystycznych.
Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?
POLECAMY
Artykuł

Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?

Autor: Patryk Pleskot
W piątek 20 stycznia 1989 roku późnym wieczorem ks. Stefan Niedzielak – siedemdziesięcioczteroletni proboszcz na warszawskich Powązkach – został brutalnie zamordowany w swoim mieszkaniu. Nieznani do dzisiaj sprawcy najpierw bestialsko go pobili, a potem dosłownie złamali mu kark.
Ksiądz, który zakpił z Wydziału ds. Wyznań. Salezjanin ks. Michał Winiarz (1911–1988)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Ksiądz, który zakpił z Wydziału ds. Wyznań. Salezjanin ks. Michał Winiarz (1911–1988)

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
Jego kapłańskie posługiwanie przypadło na lata 1947–1988, a więc okres zmagania Kościoła z systemem komunistycznym. Doświadczył wielu przykrości ze strony władzy. Nagabywany, inwigilowany, karany – okazywał się kapłanem nieugiętym, pozwalającym sobie nawet na kpiny z pracowników Wydziału ds. Wyznań.
Kulisy gierkowego „Pomożecie?”
TYLKO U NAS
Artykuł

Kulisy gierkowego „Pomożecie?”

Autor: Piotr Brzeziński
25 stycznia 1971 roku Edward Gierek niespodziewanie przyleciał do Gdańska. Przybył tu, aby prosić robotników o wsparcie dla nowej ekipy rządzącej. „No więc jak – pomożecie?” – zapytał. Robotnicy spontanicznie odkrzyknęli: „Pomożemy!”. Tyle mówi legenda. A jak było naprawdę?
Liga Walki Młodych z Komunizmem
POLECAMY
Artykuł

Liga Walki Młodych z Komunizmem

Autor: Bogusław Wójcik
W pierwszej powojennej dekadzie funkcjonariusze UB, a następnie sędziowie wojskowi z Polski południowo-wschodniej, tylko w jednym przypadku uznali za konspiracyjną i niebezpieczną dla ustroju państwa organizację młodzieżową założoną przez same dziewczęta.
List wrocławskich naukowców w obronie KOR
POLECAMY
Artykuł

List wrocławskich naukowców w obronie KOR

Autor: Grzegorz Waligóra
W maju 1977 r. olbrzymim wstrząsem dla wszystkich środowisk opozycyjnych była śmierć studenta V roku filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, współpracownika KOR Stanisława Pyjasa. Jego ciało znaleziono w bramie przy ul. Szewskiej w Krakowie.
Losy Romana Garbacza. Przyczynek do funkcjonowania powojennego „wymiaru sprawiedliwości”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Losy Romana Garbacza. Przyczynek do funkcjonowania powojennego „wymiaru sprawiedliwości”

Autor: Joanna Żelazko
Narzucając swoją koncepcję państwa, komuniści zdawali sobie sprawę z roli „trzeciej władzy”. Dyspozycyjny „wymiar sprawiedliwości” miał umożliwić im zwalczanie przeciwników politycznych, dlatego dążyli, by w szeregach sędziów, prokuratorów i adwokatów znaleźli się ludzie o odpowiednich poglądach.
Lustracyjna recydywa
POLECAMY
Artykuł

Lustracyjna recydywa

Autor: Andrzej Majcher
Stara złodziejska zasada mówi: gdy cię złapią za rękę, mów że to nie twoja ręka! Lustrowani to osoby pełniące lub kandydujące do pełnienia funkcji publicznych, więc raczej „białe kołnierzyki”, a nie „recydywa”, ale niektórzy z nich także kierują się tą zasadą.
Łomżyńscy urzędnicy w żelaznym uścisku UB
POLECAMY
Artykuł

Łomżyńscy urzędnicy w żelaznym uścisku UB

Autor: Jerzy Autuchiewicz
Radość mieszkańców Łomży z zakończenia okupacji niemieckiej mieszała się ze strachem przed „wyzwolicielami”. Nie były to obawy formułowane na wyrost – wciąż żywa była pamięć o okupacji „za pierwszego Sowieta”.
Łowca Wyklętych – funkcjonariusz UB Ryszard Trąbka
TYLKO U NAS
Artykuł

Łowca Wyklętych – funkcjonariusz UB Ryszard Trąbka

Autor: Wojciech Hanus
„Zasłużony funkcjonariusz od rozbijania zbrojnego podziemia niepodległościowego na Lubelszczyźnie w latach 40-tych i 50-tych, poprzez udział w likwidacji ostatniego antykomunistycznego partyzanta – Józefa Franczaka, aż po nagradzaną pracę operacyjną – m.in. przeciwko opozycji lat 80-tych”.
Made in MSW
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Made in MSW

Autor: Grzegorz Majchrzak
Służba Bezpieczeństwa, czy szerzej resort spraw wewnętrznych, nigdy nie uczestniczył w tak dużym stopniu w działalności środków masowego przekazu, jak w stanie wojennym.
Marek Hłasko i aparat represji PRL
TYLKO U NAS
Artykuł

Marek Hłasko i aparat represji PRL

Autor: Patryk Pleskot
Aparat represji PRL zainteresował się Hłaską bardzo wcześnie, bo jeszcze na początku lat 50-tych, zanim dał się on poznać jako pisarz i zdobyć jakąkolwiek popularność. SB nie straciła zainteresowania nim aż do jego śmierci, a nawet dłużej – dokumentację rozpracowania go zamknięto kilka lat później.
Marian Grużewski i „ruch homokratyczny” w dokumentacji komunistycznego aparatu bezpieczeństwa
TYLKO U NAS
Artykuł

Marian Grużewski i „ruch homokratyczny” w dokumentacji komunistycznego aparatu bezpieczeństwa

Autor: Tomasz Krok
W 1952 r. Wojskowy Sąd Rejonowy skazał Mariana Grużewskiego na karę 7 lat więzienia, a jego współpracowników na wyroki od 7 do 5 lat więzienia. Oskarżenie argumentowało, że podsądni usiłowali „przemocą zmienić ustrój Państwa Polskiego”. Tak zakończył się barwny epizod w życiu Grużewskiego – malarza i spirytysty, samozwańczego „króla” i autora mistycznej ideologii „homokratycznej”.
Marzec’68 na esbeckich taśmach
POLECAMY
Artykuł

Marzec’68 na esbeckich taśmach

Autor: Jacek Zygmunt Sawicki
Przed południem 9 marca 1968 roku tłum zbiera się w rejonie Politechniki i w pobliżu Uniwersytetu na Krakowskim Przedmieściu. Demonstranci i gapie zajmują całą szerokość chodników. Studenci palą gazety. Tak manifestują przeciw kłamstwom prasy. W następnych dniach ten gest będzie się często powtarzał.
Matka partyzantów – sprawa Stefanii Dziemieszkiewiczowej
POLECAMY
Artykuł

Matka partyzantów – sprawa Stefanii Dziemieszkiewiczowej

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Istotną rolę w zwalczaniu podziemia niepodległościowego odgrywały inwigilacja oraz represje skierowane przez bezpiekę przeciwko rodzinom członków podziemnych organizacji.
Mefisto ubecji
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Mefisto ubecji

Autor: Paweł Sztama
Generał Stefan Bałuk, jeden z cichociemnych i więzień stalinowski mówił o nim: „Jeżeli by ktoś chciał, ażebym go scharakteryzował, to jedno z pierwszych wrażeń czysto wizualnych: była to twarz, której powierzyłbym rolę Mefista w Fauście”.
Mick Jagger na indeksie
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Mick Jagger na indeksie

Autor: Tomasz Toborek
Mick Jagger stanowi od dekad ikonę popkultury. Kiedy The Rolling Stones zawitali do Polski, znajdowali się u szczytu kariery, a troskliwie kultywowany przez obrotnego menadżera wizerunek skandalistów szokował i intrygował. Jednak właśnie cykl afer obyczajowych, zakończonych dwoma procesami o posiadanie narkotyków, stał się powodem absurdalnej decyzji komunistycznej biurokracji.
Milicja Obywatelska w Gdańsku. Formowanie jednostek i ich działalność w 1945 roku
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Milicja Obywatelska w Gdańsku. Formowanie jednostek i ich działalność w 1945 roku

Autor: Krzysztof Filip
Milicja Obywatelska jako powojenna formacja policyjna została powołana mocą dekretu PKWN opublikowanego 7 października 1944 r. w „Dzienniku Ustaw”.
Milicja Obywatelska w powiecie starogardzkim i mieście Starogard. Formowanie jednostek i ich działalność w 1945 roku
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Milicja Obywatelska w powiecie starogardzkim i mieście Starogard. Formowanie jednostek i ich działalność w 1945 roku

Autor: Krzysztof Filip
Po wkroczeniu Armii Czerwonej wkroczyła do Starogardu 6 marca 1945 r. , komendantem wojennym powiatu i miasta został kpt. Leonidar Nierusow. Jedną z jego pierwszych decyzji było mianowanie sierż. Feliksa Meggera na komendanta Milicji Obywatelskiej w mieście.
Misja wywiadowcza kapitana Jerzego Lewszeckiego na terenie kraju
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Misja wywiadowcza kapitana Jerzego Lewszeckiego na terenie kraju

Autor: Tomasz Krok
Proces „Grupy Lewszeckiego–Skowrona” odbił się szerokim echem w ówczesnej prasie emigracyjnej i krajowej. W tej ostatniej wykorzystano go do celów propagandowych jako kolejną po „Bergu” aferę związaną z amerykańskim wywiadem. Pozbawiona większych efektów misja wywiadowcza kosztowała ostatecznie kpt. Lewszeckiego życie.
Młodzież kontra ZOMO. Strajk studencki w Łodzi 14-15 grudnia 1981 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Młodzież kontra ZOMO. Strajk studencki w Łodzi 14-15 grudnia 1981 r.

Autor: Leszek Próchniak
Stan wojenny wprowadzony 13 grudnia 1981 r. przez ekipę gen. Wojciecha Jaruzelskiego stanowił dla społeczeństwa ogromne zaskoczenie. W obliczu napiętej sytuacji politycznej spodziewano się wprawdzie nadzwyczajnych rozwiązań, jednak skala i skuteczność działań władz musiały szokować.
Młodzieżowe organizacje antykomunistyczne w Opocznie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Młodzieżowe organizacje antykomunistyczne w Opocznie

Autor: Paweł Wąs
Zakładali tajne organizacje, rozrzucali antykomunistyczne ulotki, brali udział w nielegalnych spotkaniach. Protestowali przeciwko likwidacji ich drużyny harcerskiej. Za swoje marzenia o niepodległej Ojczyźnie byli więzieni i torturowani.
Mord cywilnej ludności w Terce, 8 lipca 1946 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Mord cywilnej ludności w Terce, 8 lipca 1946 r.

Autor: Jarosław Syrnyk
8 lipca 1946 r. w miejscowości Terka doszło do mordu na ludności cywilnej. Żołnierze Wojska Ochrony Pogranicza w wyjątkowo brutalny sposób zamordowali wówczas 31 mieszkańców wsi.
Mściwe oblicze „Ojca Narodu”, czyli mało znana twarz Edwarda Gierka
POLECAMY
Wywiad

Mściwe oblicze „Ojca Narodu”, czyli mało znana twarz Edwarda Gierka

Autor: Arkadiusz Kutkowski, Paweł Sasanka
W Radomiu spośród 654 zatrzymanych tzw. sądowym trybem postępowania objęto 255 osób, czyli ok. 40 proc. ogółu, a jeśli uwzględnić także 212 ukaranych przez kolegium ds. wykroczeń, to okaże się, że przez tryby peerelowskiego „wymiaru sprawiedliwości” przewinęło się wówczas 80 proc. spośród nich.
Na straży honoru
POLECAMY
Wspomnienie

Na straży honoru

Autor: Ryszard Terlecki, Jarosław Szarek
Traktowanie słów przysięgi Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” jako testamentu realizowanego w służbie publicznej – to jedna z opinii, jakie przebijały się wśród wspomnień o Januszu Kurtyce, prezesie IPN tragicznie zmarłym w drodze na uroczystości 10 kwietnia 2010 r. w Katyniu.
Ni śladu, ni znaku – życie i śmierć „Żelaznego”
PAMIĘTAMY
Artykuł

Ni śladu, ni znaku – życie i śmierć „Żelaznego”

Autor: Anna Płońska
28 czerwca 1946 r. doszło do akcji, w której poległ jeden z najodważniejszych podkomendnych mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” – ppor. Zdzisław Badocha ps. „Żelazny”.
Nie pozostał żaden ślad
POLECAMY
Artykuł

Nie pozostał żaden ślad

Autor: Anna Pyżewska
Wypłakane oczy, wieloletnie poszukiwania, rozsyłanie listów, dobijanie się do urzędów i biur, czepianie się nadziei… I nic. Latem 1945 roku zaginął słuch o prawie sześciuset mieszkańcach Suwalszczyzny. Nie ma wątpliwości, że wszyscy zostali zgładzeni, ale wciąż nie znamy odpowiedzi na wiele pytań.
Niebezpieczna pamięć o Wyklętych
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Niebezpieczna pamięć o Wyklętych

Autor: Grzegorz Majchrzak
Każdego roku w Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – 1 marca – oddawany jest należny hołd bohaterom walki z komunistyczną okupacja Polski. Ale – także co roku – środowiska postkomunistyczne toczą walkę z pamięcią o nich.
Nielegalne biznesy SB
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Nielegalne biznesy SB

Autor: Daniel Wicenty
Dopiero w 1983 r. Służba Bezpieczeństwa została wymieniona w dokumencie prawnym o randze ustawy. Wcześniej tajna policja działała w próżni prawnej, a stan ten był – jak można domniemywać – pochodną leninowskiej filozofii ustrojowej: system obywał się bez prawa, gdyż naczelną zasadą była wola partii.
Niemców zastąpili Sowieci. Pierwsze uderzenie w podziemie niepodległościowe na ziemi wadowickiej
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Niemców zastąpili Sowieci. Pierwsze uderzenie w podziemie niepodległościowe na ziemi wadowickiej

Autor: Michał Siwiec-Cielebon
W lipcu 1945 r. komuniści zadali pierwszy cios strukturom Śląsko-Cieszyńskiego Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Do ostatnich dni tzw. Polski ludowej nie potrafili jednak poprawnie rozszyfrować struktur konspiracji, której dowództwo miało siedzibę w Wadowicach.
Nierówna kooperacja. Umowa o współpracy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i KGB z 1971 r.
POLECAMY
Artykuł

Nierówna kooperacja. Umowa o współpracy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i KGB z 1971 r.

Autor: Witold Wasilewski
Stosunki pomiędzy „bratnimi” aparatami przemocy nigdy nie były równoprawne, tak jak nie były takimi relacje sowieckiego hegemona z jego polskim satelitą. Współpraca zmieniała jednak nieco charakter wraz z umacnianiem się władzy komunistów w Polsce, wewnętrznymi zmianami w bloku sowieckim, a także rozwojem metod i techniki pracy aparatu przemocy.
Nowy Rok 1947 w Ochodzy
POLECAMY
Artykuł

Nowy Rok 1947 w Ochodzy

Autor: Michał Siwiec-Cielebon
„Jeden z najbezwzględniejszych wrogów władzy ludowej” – tak w wydanej w 1974 r. hagiografii tzw. utrwalania władzy ludowej napisał długoletni funkcjonariusz komunistycznej bezpieki o sierżancie Mieczysławie Spule „Felusiu”, „Felku”, „Zbyszku” (w niektórych dokumentach jego nazwisko występuje także w wersji Spóła).
NSZZ „Solidarność” a Zbrodnia Katyńska
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

NSZZ „Solidarność” a Zbrodnia Katyńska

Autor: Przemysław Zwiernik
Wraz z osłabieniem dominacji komunistycznej propagandy w publicznym dyskursie, w latach 1980-1981 działacze opozycyjni podjęli również temat wydarzeń nieobecnych, przemilczanych albo wypartych z pamięci historycznej wskutek działalności komunistycznego aparatu. Jednym ze sposobów wypełniania „białych plam” było… użycie przyznanych związkowi gablot.
O początkach Urzędu Ochrony Państwa, czyli jak w Polsce powstały służby specjalne
TYLKO U NAS
Artykuł

O początkach Urzędu Ochrony Państwa, czyli jak w Polsce powstały służby specjalne

Autor: Rafał Leśkiewicz
Wiosną 1990 r. na fali zmian zapoczątkowanych obradami Okrągłego Stołu odbywającymi się rok wcześniej uchwalono ustawę z dnia 6 kwietnia o Urzędzie Ochrony Państwa. Jej wejście w życie to data rozpoczęcia procesu kształtowania się cywilnych służb specjalnych demokratycznej Polski.
Obchody Milenium Chrztu Polski w diecezji łódzkiej
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Obchody Milenium Chrztu Polski w diecezji łódzkiej

Autor: Ewelina Ślązak
Rok 1966 w Polsce – rok Sacrum Poloniae Millenium – był czasem potężnego ożywienia narodowego. Ogniskami tego ożywienia stały się odbywane w całym kraju uroczystości kościelne, gromadzące tłumy Polaków dających świadectwo katolickiej wierze. Uroczystości takie odbyły się także w diecezji łódzkiej.
Obława Augustowska
PAMIĘTAMY
Artykuł

Obława Augustowska

Autor: Jarosław Schabieński
Nasza wiedza na temat Obławy Augustowskiej jest już spora, choć wciąż nie wiemy, gdzie znajdują się doły śmierci zamordowanych Polaków. Kiedy do nich dotrzemy, poznamy dokładną liczbę ofiar, którą dziś możemy jedynie szacować.
Obława Augustowska – zbrodnia bez przedawnienia
TYLKO U NAS
Artykuł

Obława Augustowska – zbrodnia bez przedawnienia

Autor: Jarosław Wasilewski
Wynikiem sowieckiej operacji wojskowej z lipca 1945 r., określanej dziś jako Obława Augustowska, była największa zbrodnia popełniona na Polakach po II wojnie światowej. Co najmniej 600 Polaków zostało zamordowanych w nieznanym miejscu a sprawcy pozostali bezkarni.
Obława na członków grupy „Mnicha” w relacji funkcjonariusza Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Kielcach
TYLKO U NAS
Artykuł

Obława na członków grupy „Mnicha” w relacji funkcjonariusza Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Kielcach

Autor: Robert Piwko
„Wspomnienia walk z bandami” autorstwa Zygmunta Łagowskiego to przykład jednej w wielu relacji sporządzonych przez funkcjonariuszy organów bezpieki.
Obława w Targowiskach. Śmierć Edmunda Sawczyna, zastępcy Żubryda
POLECAMY
Artykuł

Obława w Targowiskach. Śmierć Edmunda Sawczyna, zastępcy Żubryda

Autor: Paweł Fornal
W Targowiskach na Podkarpaciu 20 września 1946 r., w obławie zorganizowanej przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Krośnie, poległ ppor. Edmund Sawczyn „Mundek”, „Puma” – dowódca II kompanii Samodzielnego Batalionu Operacyjnego NSZ i zastępca jego dowódcy, kpt. Antoniego Żubryda „Zucha”.
Obrączka z żółtego metalu. Z depozytu Lucjana Minkiewicza „Wiktora”
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Obrączka z żółtego metalu. Z depozytu Lucjana Minkiewicza „Wiktora”

Autor: Arkadiusz Cisek
W Archiwum IPN przechowywanych jest wiele dowodów potwierdzających tragiczne losy Żołnierzy Wyklętych. Należą do nich m.in. dokumenty depozytowe, wytworzone przez instytucje terroru komunistycznego, które z księgową dokładnością ukazują złodziejską stronę totalitarnej władzy rządzącej Polską po 1944 r.
Od kolegiów po działania specjalne SB, czyli represje wobec działaczy opozycji w latach 80.
POLECAMY
Artykuł

Od kolegiów po działania specjalne SB, czyli represje wobec działaczy opozycji w latach 80.

Autor: Grzegorz Majchrzak
W drugiej połowie lat 70. władze PRL postawiły nie na masowe aresztowania, a na nękanie działaczy opozycji. Nie znaczy to jednak, że opozycjoniści nie trafiali do więzień.
Od szkoły do szkoły – trudna historia budynku przy al. Anstadta 7 w Łodzi
TYLKO U NAS
Artykuł

Od szkoły do szkoły – trudna historia budynku przy al. Anstadta 7 w Łodzi

Autor: Joanna Żelazko
W okresie kilkudziesięciu lat swego istnienia budynek przy Anstadta 7 w Łodzi kilka razy zmieniał przeznaczenie. Budowano go, aby umieścić w nim szkołę i obecnie też pełni taką funkcję, choć wśród mieszkańców miasta adres ten był szczególnie znany w latach 1939-1956, kiedy cieszył się złą sławą.
Ofiara Lakara
POLECAMY
Artykuł

Ofiara Lakara

Autor: Władysław Bułhak
Ważnym punktem zaczepienia, dla wywiadowczej aktywności osławionego „Lakara” („Madery”), czyli Andrzeja Madejczyka na kierunku watykańskim, był krąg polskich duchownych w Niemczech.
Ojciec Jan Siemiński. Jak niepokorny redemptorysta przetrwał dekadę szykan gliwickiej bezpieki
TYLKO U NAS
Artykuł

Ojciec Jan Siemiński. Jak niepokorny redemptorysta przetrwał dekadę szykan gliwickiej bezpieki

Autor: Bogusław Tracz
Gdy na początku 1981 r. ojciec Jan Siemiński po trzech latach spędzonych w Warszawie, w Zarządzie Prowincji zakonu Redemptorystów powrócił do Gliwic, by objąć zwierzchnictwo nad parafią przy kościele Podwyższenia Krzyża Świętego, musiał stawić czoła licznym problemom.
Oni Również Mogą Obić – Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej
POLECAMY
Artykuł

Oni Również Mogą Obić – Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Licząca w szczytowym momencie ponad kilkaset tysięcy członków Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej hipotetycznie miała być obywatelską służbą pomagającą w zaprowadzaniu porządku i przeciwdziałaniu przestępczości. Niestety sposób jej utworzenia oraz bezwzględna polityczna dyspozycyjność uczyniły z niej narzędzie represji oraz totalitarnej kontroli.
Operacja „Papież”
POLECAMY
Wywiad

Operacja „Papież”

Autor: Michał Skwara, Jakub Gołębiewski
Po zamachu na Jana Pawła II służby komunistyczne fałszowały dokumenty i wysyłały pogróżki do włoskich śledczych, by skierować sprawę na ślepy tor – mówił w 2016 roku prokurator Michał Skwara, współautor książki „Agca nie był sam”, w rozmowie z Jakubem Gołębiewskim.
Operacja „Uran”. Służba Bezpieczeństwa wobec wizyty Charlesa de Gaulle’a w województwie katowickim w 1967 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Operacja „Uran”. Służba Bezpieczeństwa wobec wizyty Charlesa de Gaulle’a w województwie katowickim w 1967 r.

Autor: Tomasz Kurpierz
„Niech żyje Zabrze, najbardziej śląskie miasto ze wszystkich śląskich miast, czyli najbardziej polskie miasto ze wszystkich polskich miast!”. To słynne zdanie prezydenta Francji Charlesa de Gaulle’a, wygłoszone w zabrzańskim Domu Muzyki i Tańca zostało skrzętnie wykorzystane przez propagandę PRL.
Operacja „Wisła” – inne spojrzenie
POLECAMY
Artykuł

Operacja „Wisła” – inne spojrzenie

Autor: Artur Brożyniak
Dominuje u nas pogląd, że przesiedlenie Ukraińców i Łemków w 1947 r. to zasługująca na jednoznaczne potępienie zbrodnia komunistyczna.* Jednak część historyków główne zło upatruje w ideologii i działalności nacjonalistów z OUN i UPA, a akcję tę uznaje za działanie w stanie wyższej konieczności.
Organizacja Stefana Maksymiliana
TYLKO U NAS
Artykuł

Organizacja Stefana Maksymiliana

Autor: Paweł Wąs
W działalności konspiracyjnych organizacji młodzieżowych okresu stalinowskiego niekiedy jedynym „orężem” młodych ludzi były ręczne drukarki, za pomocą których tworzono ulotki i afisze o treści patriotycznej i antykomunistycznej. Nieliczne z nich zachowały się w aktach procesowych nieletnich konspiratorów.
ORMO – „zbrojne ramię ludu”
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

ORMO – „zbrojne ramię ludu”

Autor: Paweł Popiel
W roku 1968 PZPR do pacyfikacji marcowych demonstracji studenckich użyła tzw. „aktywu robotniczego”, w rzeczywistości składającego się z pośpiesznie zmobilizowanych do tego zadania członków Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej. Pod nazwą tą kryła się paramilitarna organizacja podporządkowana milicji.
Osaczony
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Osaczony

Autor: Marcin Kasprzycki
Zmarły w 1997 r. wybitny krakowski lekarz anestezjolog, prof. Marek Sych, był jedną z tysięcy osób, które w latach reżimu komunistycznego doświadczyły na sobie brutalnych metod działania aparatu bezpieczeństwa.
Osaczony. Krąg zagrożeń wokół księdza Jerzego
POLECAMY
Artykuł

Osaczony. Krąg zagrożeń wokół księdza Jerzego

Autor: Jakub Gołębiewski
19 października 1984 roku, został porwany ks. Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy, organizator mszy za ojczyznę, jeden z kapelanów Solidarności. Przez ostatnie dwa lata pracy w kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu musiał się zmagać z osaczającą go Służbą Bezpieczeństwa.
Ostatni bój „Pilota”
POLECAMY
Artykuł

Ostatni bój „Pilota”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
23 czerwca 1950 r., w nierównej walce z żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego i funkcjonariuszami bezpieki polegli członkowie patrolu Władysława Grudzińskiego ps. „Pilot”, należącego do oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem st. sierż. Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”.
Ostatni bój „Roja”
POLECAMY
Artykuł

Ostatni bój „Roja”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój”, żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego poległ w walce w trakcie obławy zorganizowanej przez żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego oraz funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej.
Ostatni. Józef Franczak „Laluś” (1918–1963)
POLECAMY
Artykuł

Ostatni. Józef Franczak „Laluś” (1918–1963)

Autor: Sławomir Poleszak
W ciche, poniedziałkowe popołudnie 21 października 1963 roku rolnicy ze wsi Majdan Kozic Górnych jak zwykle pracowali w polu. Nad okolicą unosił się dym z palonych naci ziemniaczanych. Nagle ciszę rozdarły serie z karabinów maszynowych: rozpoczynała się ostatnia walka Józefa Franczaka „Lalusia”.
Peerelowska laicyzacja w mikroskali – instalowanie świeckości na Suwalszczyźnie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Peerelowska laicyzacja w mikroskali – instalowanie świeckości na Suwalszczyźnie

Autor: Jarosław Schabieński
Komunistyczna władza w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. włożyła ogromny wysiłek organizacyjny, podejmując próbę zmiany świadomości społecznej i wprowadzenia tzw. obrzędowości świeckiej. Akcje tę prowadzono na poziomie lokalnym.
Pierwsza „zorza” wolności
POLECAMY
Artykuł

Pierwsza „zorza” wolności

Autor: Radosław Morawski
Podsumowujący przebiegająca w dniach 16–23 czerwca 1983 r., a więc jeszcze w czasie stanu wojennego, drugą pielgrzymkę papieża Jana Pawła II do ojczyzny, płk Zenon Płatek, dyrektor Departamentu IV MSW, zajmującego się rozpracowywaniem Kościoła katolickiego w Polsce wykazał się urzędowym optymizmem…
Pierwsza próba sił w Gdańsku. Obchody Milenium Chrztu Polski nad Motławą
TYLKO U NAS
Artykuł

Pierwsza próba sił w Gdańsku. Obchody Milenium Chrztu Polski nad Motławą

Autor: Daniel Gucewicz
Gdy pod koniec maja 1966 roku do Gdańska przybył prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński, aby z całą diecezją gdańską świętować obchody Milenium Chrztu Polski, na ulicach miasta doszło do manifestacyjnego sprzeciwu ludzi wobec komunistycznej propagandy. Po raz pierwszy do akcji wkroczyły jednostki ZOMO, a na uczestników demonstracji spadły surowe kary...
Piotr Bartoszcze. Rolnik, związkowiec, ofiara SB
PAMIĘTAMY
Artykuł

Piotr Bartoszcze. Rolnik, związkowiec, ofiara SB

Autor: Paweł Popiel
W nocy z 7 na 8 lutego 1984 r. Piotr Bartoszcze, działacz rolniczej „Solidarności”, rozwoził nielegalne ulotki. Z domu brata Romana odjechał swoją dostawczą Syreną Bosto. Do pokonania miał około dwóch kilometrów. Nigdy nie dotarł jednak na miejsce.
Płótno z katyńskiego krzyża
TYLKO U NAS
Artykuł

Płótno z katyńskiego krzyża

Autor: Piotr Grzelczak
W zasobach archiwalnych IPN historyk ma najczęściej do czynienia z „górą papieru”. Setki teczek, tysiące maszynopisów i rękopisów, czasem fotografie, rzadziej nagrania. Archiwalna rutyna. Ale niekiedy udaje się ją przełamać. Choćby wtedy, gdy z teczki wydobywamy… płótno. Zdjęte z katyńskiego krzyża.
Poakowskie podziemie niepodległościowe wobec okupacji komunistycznej
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Poakowskie podziemie niepodległościowe wobec okupacji komunistycznej

Autor: Kazimierz Krajewski
Potencjał pozostały po rozformowaniu Armii Krajowej mógł zostać wykorzystany w bardzo różny sposób: od podjęcia czynnej samoobrony przeciw reżimowi komunistycznemu, poprzez głębsze zakonspirowanie organizacji i utajnioną pracę nastawioną na długi dystans, po kapitulację.
Pod okiem „Henryka”. STASI
POLECAMY
Artykuł

Pod okiem „Henryka”. STASI

Autor: Filip Gańczak
Powiedzieć, że byli przyjaciółmi, to przesada. Ale znajomymi – owszem. Donald Tusk – młody historyk, opozycyjny dziennikarz, od 1983 roku redaktor podziemnego „Przeglądu Politycznego”. Detlef Ruser – starszy o dwie dekady naukowiec z komunistycznej NRD, przez polskich przyjaciół zwany Heniem.
Pod parasolem bezpieki. Gospodarka PRL po odwilży
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Pod parasolem bezpieki. Gospodarka PRL po odwilży

Autor: Robert Klementowski
Wydarzenia połowy lat pięćdziesiątych nie zmieniły w Polsce ustroju. Spowodowały jednak, że były to już inny kraj i inne społeczeństwo. Również peerelowski aparat bezpieczeństwa uległ przekształceniom.
Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989)

Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989)

Autor: Filip Musiał
„Podręcznik bezpieki” jest publikacją ukazującą metody działania komunistycznej Służby Bezpieczeństwa. Przedstawiono w niej najczęściej dyskutowane dziś problemy związane z pracą operacyjną bezpieki. Ukazano środki (narzędzia) działania SB. Zdefiniowano i omówiono podstawowe kategorie osobowych źródeł informacji wykorzystywanych przez piony operacyjne SB, działające na terenie PRL w latach 1970–1989. Najwięcej miejsca poświęcono tajnym współpracownikom, osobno omawiając problematykę związaną z ich werbunkiem, współpracą (prowadzeniem źródła, łącznością z nim, szkoleniem i wychowaniem oraz kontrolą), jak i zakończeniem współpracy. W dalszej kolejności przedstawiono rzeczowe środki pracy operacyjnej – najwięcej miejsca poświęcając technice operacyjnej oraz obserwacji zewnętrznej.
Podstęp, manipulacja, prowokacja
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Podstęp, manipulacja, prowokacja

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Opór wobec komunistycznej władzy przybierał różne formy, nie zawsze zgodne z oczekiwaniami stalinowskiej wizji świata. Wiele z efemerycznych organizacji, opisanych w aktach aparatu terroru, wydaje się raczej wytworem sprofilowanej pod propagandowe potrzeby prowokacji UB, a nie realnym opisem działalności podziemia.
Pogrom partii programem narodu
POLECAMY
Artykuł

Pogrom partii programem narodu

Autor: Jan Olaszek
W dniach poprzedzających wprowadzenie stanu wojennego poznaniacy na budynku Kina „Bałtyk” mogli zobaczyć nietypowy napis. Efektu dodawała zapowiedź wyświetlanego tam wówczas filmu „Dreszcze”.
Pogrzebany nocą
TYLKO U NAS
Artykuł

Pogrzebany nocą

Autor: Krzysztof Filip
Pierwsze lata rządów komunistów w Polsce charakteryzowały się stosowaniem szerokiego zakresu represji wobec rzeczywistych i wyimaginowanych wrogów systemu. Osoby takie mordowano, katowano, łamano życie prywatne im oraz ich rodzinom.
Polacy głosują PPR decyduje
POLECAMY
Artykuł

Polacy głosują PPR decyduje

Autor: Michał Siedziako
Wolne wybory z powszechnym, tajnym głosowaniem – takie zobowiązanie w sprawie przyszłości Polski przyjęli w Jałcie przywódcy ZSRR, USA i Wielkiej Brytanii. Kandydatów miały wystawić „wszystkie partie demokratyczne i antynazistowskie”. Rzeczywistość okazała się zupełnie inna.
Polityczne konstruowanie „okrągłego stołu”
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Polityczne konstruowanie „okrągłego stołu”

Autor: Cecylia Kuta
Zanim stolarze w Henrykowie zbudowali najsłynniejszy polski mebel, idea „okrągłego stołu” została skonstruowana politycznie.
Polityka ciasteczek. „Delicje” i Służba Bezpieczeństwa
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Polityka ciasteczek. „Delicje” i Służba Bezpieczeństwa

Autor: Paweł Zielony
Ostatnia dekada Polski Ludowej kojarzy się z powszechną szarzyzną, pustymi półkami w sklepach, szeregiem ograniczeń obywatelskich oraz brakiem perspektyw. Poczucie to potęgowała trauma wynikająca z wprowadzenia przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego. Na osłodę trudów tego życia społeczeństwo, spragnione namiastki czegoś wyjątkowego, dostawało od władzy ludowej m.in. „Delicje”.
Polowanie na dyrektora
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Polowanie na dyrektora

Autor: Paweł Niziołek
Wydany w 1946 r. zakaz organizacji pochodów związanych z obchodami Trzeciego Maja był przyczynkiem do ostrych starć pomiędzy społeczeństwem, a komunistycznym aparatem represji. Szczególnie traumatyczne były jednak wydarzenia w Janowie, gdzie komuniści publicznie zamordowali organizatora lokalnych uroczystości – Kazimierza Marcinkiewicza, dyrektora miejscowej szkoły i członka WiN.
Polska piłka Anno Domini 1985, czyli MSW na tropie piłkarskich przekrętów
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Polska piłka Anno Domini 1985, czyli MSW na tropie piłkarskich przekrętów

Autor: Grzegorz Majchrzak
W latach 80. w peerelowskim futbolu pojawiły się pieniądze, jak na warunki polskie spore. Pojawiły się również związane z tym nieprawidłowości.
poprzednia < 1 3 4 następna >
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510