Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Z Sowietami przeciw Polakom: UB i LWP w Obławie Augustowskiej
Artykuł

Z Sowietami przeciw Polakom: UB i LWP w Obławie Augustowskiej

Autor: Jarosław Wasilewski
Jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w powojennej historii Polski była sowiecka operacja wojskowa przeprowadzona w lipcu 1945 r. na terenie obecnego pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego, głównie w Puszczy Augustowskiej i okolicach do niej przyległych. W historiografii przyjęło się nazywać ją Obławą Augustowską. Spośród ok. 7 tys. zatrzymanych wtedy osób do dziś nieustalona liczba nigdy nie wróciła do domu, ale wiemy, że zostali zamordowani.
Z toporkiem na Dzierżyńskiego
Artykuł

Z toporkiem na Dzierżyńskiego

Autor: Grzegorz Majchrzak
Pomnik Dzierżyńskiego w Warszawie był kilkukrotnie obiektem ataków. Najbardziej znany był ten ze stanu wojennego, ale nie mniej brawurowa próba miała miejsce ponad dekadę wcześniej. Nomen omen w rocznicę „rewolucji październikowej”.
Za późno na sprawiedliwość? Śledztwo w sprawie śmierci Stanisława Pyjasa
Artykuł

Za późno na sprawiedliwość? Śledztwo w sprawie śmierci Stanisława Pyjasa

Autor: Robert Szcześniak
Rano, 7 maja 1977 r., na klatce schodowej kamienicy przy ul. Szewskiej 7 w Krakowie, znaleziono zwłoki nieznanego mężczyzny. Prowadzący na miejscu czynności śledcze funkcjonariusze MO ustalili, że było to ciało Stanisława Pyjasa, syna Stanisława, ur. 4 sierpnia 1953 r. w Krynkach, studenta polonistyki i filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zagadka Zdzisława Szpakowskiego, czyli pewna tajemnica strajków lipca 1980 r. w Lublinie
Artykuł

Zagadka Zdzisława Szpakowskiego, czyli pewna tajemnica strajków lipca 1980 r. w Lublinie

Autor: Grzegorz Majchrzak
Powszechnie uważa się, że ponadzakładowe struktury strajkowe w 1980 r. były tworzone dopiero w drugiej połowie sierpnia 1980 r. – najpierw w Gdańsku, a potem w Szczecinie – podczas, gdy wcześniejsze protesty miały charakter nieskoordynowany.
Zagłada oddziału „Zagłoby” pod Hunowem
Artykuł

Zagłada oddziału „Zagłoby” pod Hunowem

Autor: Adam Dziuba
W powiecie niemodlińskim położonym w południowo-zachodniej części Górnego Śląska, włączonym do Polski w roku 1945, nie było żadnych tradycji polskiej konspiracji niepodległościowej. Jednak to właśnie tam pod koniec tegoż roku zaczął operować liczny i dobrze uzbrojony oddział partyzancki „Zagłoby”.
Zakonnice na wygnaniu
Artykuł

Zakonnice na wygnaniu

Autor: Bartłomiej Noszczak
Antyklerykalne fobie włodarzy Polski Ludowej prowadziły do skrajności. Ich wyrazem było m.in. uwięzienie w sierpniu 1954 r. podejrzanych o proniemieckie sympatie zakonnic w zamkniętych obiektach – swoistych obozach pracy przymusowej.
Zamknąć Hutę Siechnice
Artykuł

Zamknąć Hutę Siechnice

Autor: Grzegorz Waligóra
W drugiej połowie lat 80. XX wieku, przede wszystkim za sprawą Ruchu „Wolność i Pokój” środowiska opozycyjne w PRL zaczęły zwracać uwagę na problemy związane z ochroną środowiska. Dezaprobata wobec działań niszczących środowisko była zarazem sprzeciwem wobec systemu.
Zaplątani w operację „Cezary”
Artykuł

Zaplątani w operację „Cezary”

Autor: Jerzy Dąbrowski
Janusz Salmonowicz od dziecka mieszka w Elblągu. On i jego córka Natalia są zakochani w mieście, które po wojnie rodzice pana Janusza wybrali na nowe miejsce do życia – przerwanego później brutalnie przez komunistów.
Zbrodnia i kłamstwa
Artykuł

Zbrodnia i kłamstwa

Autor: Dobrosław Rodziewicz
14 maja 1983 r. w szpitalu w Warszawie zmarł w wyniku obrażeń narządów jamy brzusznej Grzegorz Przemyk, syn poetki i działaczki opozycyjnej Barbary Sadowskiej. Stało się to trzy dni przed jego 19. urodzinami, dwa dni po skatowaniu go przez trzech milicjantów w komisariacie przy ul. Jezuickiej.
Zdawało się im, że go unicestwili…
Wywiad

Zdawało się im, że go unicestwili…

Autor: ks. Antoni Poniński, Katarzyna Maniewska
"Dzień był pochmurny. Ulica, przy której stał budynek sądu – zamknięta dla ruchu. Wszędzie milicyjne wozy. Na wewnętrznym dziedzińcu sądu – pojazd z armatką wodną. Nad tym wszystkim krążył helikopter. I ta pustka dookoła…" O procesie toruńskim z ks. Antonim Ponińskim rozmawia Katarzyna Maniewska.
Zdobycie Grajewa przez Akowców
Artykuł

Zdobycie Grajewa przez Akowców

Autor: Magdalena Mołczanowska
W nocy z 8 na 9 maja 1945 r. odziały Armii Krajowej Obywatelskiej w wyniku spektakularnej akcji opanowały Grajewo i uwolniły więźniów przetrzymywanych w budynku Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.
Zdradzili bezpiekę, dosięgła ich zemsta
Artykuł

Zdradzili bezpiekę, dosięgła ich zemsta

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
W PRL kontrwywiad bezpieki tropił współpracowników zachodnich wywiadów również w kręgach agentury komunistycznej działającej na rzecz systemu. Do wykrywania przewerbowanych szpiegów wykorzystywano zaawansowane w owym czasie środki techniczne. W trudniejszych przypadkach pomocą służyli towarzysze z KGB.
Zintegrowany System Kartotek Operacyjnych w MSW PRL
Artykuł

Zintegrowany System Kartotek Operacyjnych w MSW PRL

Autor: Wiesław Kaczmarczyk
Początki informatyki w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych PRL datuje się na 20 lutego 1967 roku, kiedy to Zarządzeniem MSW nr 023/67 powołano komisję odpowiadającą za koordynację całokształtu działań związanych z elektronicznym przetwarzaniem informacji w resorcie.
Życiorysy zamknięte w aktach – przykład Abrama Akawca
Artykuł

Życiorysy zamknięte w aktach – przykład Abrama Akawca

Autor: Robert Klementowski
Funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa prowadzili akta wielu obywateli powojennej Polski. Tak się jednak składa, że oni sami także mieli życiorysy bogato opisane w teczkach i sami wpadali w ich sidła. Dobrze to ilustruje przypadek Andrzeja (Abrama) Akawca.
Żyrardowskie strajki w lipcu 1980 roku
Artykuł

Żyrardowskie strajki w lipcu 1980 roku

Autor: Grzegorz Majchrzak
Największym centrum strajkowym w lipcu 1980 r. – oprócz Lublina, czy szerzej Lubelszczyzny – był Żyrardów, liczący niespełna 40 tys. mieszkańców. Jednak dziś już prawie nikt nie pamięta o robotniczych protestach w tym mieście.