Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

…<i>chcielibyśmy Ją widzieć Wolną i Niepodległą</i>… Młodzi konspiratorzy w walce z komuną
POLECAMY
Artykuł

…chcielibyśmy Ją widzieć Wolną i Niepodległą… Młodzi konspiratorzy w walce z komuną

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Na przełomie października i listopada 1946, gdy w regionie radomskim kończyły się możliwości działania „leśnych” w dotychczasowej formule względnie dużej liczebności oddziałów, część kadry b. Związku Zbrojnej Konspiracji (krypt. inspektoratu WiN-owskiego) przystąpiła do tworzenia nowych struktur.
„Babinicz” ze Skomlina. Alfons Olejnik (1921-1947)
TYLKO U NAS
Artykuł

„Babinicz” ze Skomlina. Alfons Olejnik (1921-1947)

Autor: Jerzy Bednarek
W areszcie WUBP w Łodzi 18 stycznia 1947 r. został rozstrzelany ppor. Alfons Olejnik „Babinicz”, dowódca jednego z najlepiej zorganizowanych oddziałów partyzanckich Konspiracyjnego Wojska Polskiego. W chwili śmierci miał 26 lat.
„Bezpieka wyleci dziś w powietrze”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Bezpieka wyleci dziś w powietrze”

Autor: Jerzy Bednarek
22.11.1945 r. o 21.30 dowódca warty powiatowego UB w Kępnie Mądraszek odebrał telegram z gminnego posterunku UB w Perzowie z wiadomością, że w miejscowości Turkowa „banda leśna” zastrzeliła jednego z informatorów. Przy zabitym znaleziono kartkę informującą, że „bezpieka wyleci dziś w powietrze”.
„Biali Banici” z Wrześni kontra Gieorgij Malenkow
POLECAMY
Artykuł

„Biali Banici” z Wrześni kontra Gieorgij Malenkow

Autor: Witold Wasilewski
Kilka niezbyt czytelnych ulotek, zachowanych w formie mikrofilmu, stanowi jeden z nielicznych śladów działalności „Białych Banitów”, konspiracyjnej organizacji młodzieżowej. Antykomunistyczne druki pojawiły się rok po śmierci Stalina, w okresie szczególnym dla systemu komunistycznego, i stanowią rzadkie świadectwo czasów.
„Było mi wszystko jedno, co podpiszę…”
POLECAMY
Artykuł

„Było mi wszystko jedno, co podpiszę…”

Autor: Joanna Żelazko
W chwili wybuchu II wojny światowej miała szesnaście lat. W 1943 r. w Radomsku wstąpiła do Wojskowej Służby Kobiet – działającej od marca 1940 r. w strukturach Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. W AK służyła do chwili jej rozwiązania w styczniu 1945 r. Po kilkumiesięcznej przerwie powróciła do działalności konspiracyjnej.
„Doktór” w konspiracji. Zofia Franio (1899 - 1978)
POLECAMY
Biogram / Biografia

„Doktór” w konspiracji. Zofia Franio (1899 - 1978)

Autor: Anna Lasek
Zofia Franio ps. „Doktór”, „Doktor” to nie tylko lekarka, żołnierz AK i powstaniec warszawski, major WP, ale także szef łączności i kolportażu w Zarządzie Obszaru Centralnego Zrzeszenia WiN i III Zarządzie Głównym Zrzeszenia WiN, więzień polityczny oraz Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.
„Jaguar” z Konspiracyjnego Wojska Polskiego
POLECAMY
Artykuł

„Jaguar” z Konspiracyjnego Wojska Polskiego

Autor: Ksawery Jasiak
Dowódcą najaktywniejszej jednostki partyzanckiej działającej latem 1946 r. na terenie powiatów częstochowskiego, lublinieckiego i kłobuckiego był ppor. Stanisław Lisiecki „Jaguar” (1908–1946).
„Katyń” przykładem konspiracji młodzieżowej
TYLKO U NAS
Artykuł

„Katyń” przykładem konspiracji młodzieżowej

Autor: Joanna Żelazko
Jednym z celów komunistycznych władz było uzyskanie niepodzielnej kontroli nad najmłodszymi pokoleniami obywateli, by móc bez przeszkód kształtować ich charaktery oraz wpływać na poglądy i życiowe postawy. Ruch młodzieżowy w Polsce został  „odgórnie ujednolicony”.
„Liceum” przed sądem. Proces polskiej siatki wywiadowczej
POLECAMY
Artykuł

„Liceum” przed sądem. Proces polskiej siatki wywiadowczej

Autor: Agnieszka Chrzanowska
18 lipca 1947 r. zapadł wyrok w głośnym procesie pokazowym Warszawy w sprawie osób z siatki wywiadowczej o kryptonimie „Liceum”. Pokazowy proces członków wywiadu AK był pokłosiem aresztowania jego dowódców – Henryka Żuka i Barbary Sadowskiej.
„Moskit” kontra Żubryd
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Moskit” kontra Żubryd

Autor: Szymon Nowak
Antoni Żubryd „Zuch” – syn Michała i Anny z domu Wołoszyn – urodził się 4 września 1918 r. w Sanoku. Przed wybuchem wojny był podoficerem zawodowym w 40. pułku piechoty. We wrześniu 1939 r. walczył m.in. w obronie Warszawy. Dostał się do niemieckiej niewoli, z której uciekł lub został zwolniony.
„Na śmierć pójdę chętnie”. Ksiądz Władysław Gurgacz
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Na śmierć pójdę chętnie”. Ksiądz Władysław Gurgacz

Autor: Dariusz Walusiak
Krakowski proces ks. Gurgacza i jego towarzyszy w 1949 r. miał charakter pokazowy. Władzy komunistycznej zależało na oskarżeniu Kościoła katolickiego o sprzyjanie zbrojnym „bandom”.
„Nie możemy trwać w bierności…” Zrzeszenia WiN wobec sytuacji politycznej w 1945 roku
POLECAMY
Artykuł

„Nie możemy trwać w bierności…” Zrzeszenia WiN wobec sytuacji politycznej w 1945 roku

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
W kolportowanej na Kielecczyźnie winowskiej gazetce „Wolne Słowo” pisano m.in. o kondycji społeczeństwa polskiego pod koniec 1945 r. oraz celach obozu niepodległościowego.
„Nie myślcie, że zdołacie uniknąć odpowiedzialności”. Zmagania mieleckich harcerzy z komunizmem
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Nie myślcie, że zdołacie uniknąć odpowiedzialności”. Zmagania mieleckich harcerzy z komunizmem

Autor: Bogusław Wójcik
„Takich jak my były tysiące” – pisze we wstępie do książki opisującej działalność swojej organizacji Józef Umiński. Grupa ta – działająca w latach 1946–1951 pod nazwą Stalowi Polacy, a później Wolność i Sprawiedliwość – wyznacza pewien wzór młodzieżowej organizacji konspiracyjnej z tamtego okresu.
„Niech żyje wolna i niepodległa Polska! Ja idę na śmierć…” Losy Jana Stempkowskiego „Michała”
POLECAMY
Artykuł

„Niech żyje wolna i niepodległa Polska! Ja idę na śmierć…” Losy Jana Stempkowskiego „Michała”

Autor: Edyta Krężołek
Trzy lata po śmierci Stalina sowieccy komuniści rozprawiają się z „kultem jednostki”, w Moskwie umiera Bierut, w Polsce postępuje polityczna „odwilż”. Po ogłoszonej w kwietniu 1956 r. amnestii na wolność wychodzą żołnierze podziemia niepodległościowego. Do domów wracają ci, którzy przeżyli.
„Orlik”, który uniknął sideł. Kazimierz Dziekoński (1913–1993)
POLECAMY
Biogram / Biografia

„Orlik”, który uniknął sideł. Kazimierz Dziekoński (1913–1993)

Autor: Grzegorz Ostasz
Niewielu żołnierzy Armii Krajowej, którzy po wojnie zaangażowali się w działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, uniknęło rozpoznania przez komunistyczną bezpiekę. Jednym z tych nielicznych był Kazimierz Dziekoński.
„Państwo ma prawo żądać od swego funkcjonariusza kategorycznej i nie znającej żadnych odchyleń wierności”
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

„Państwo ma prawo żądać od swego funkcjonariusza kategorycznej i nie znającej żadnych odchyleń wierności”

Autor: Joanna Żelazko
Osoby działające w konspiracji miały świadomość podejmowanego ryzyka, a w przypadku aresztowania, nieuchronności kary. Najwyższe wyroki sądy orzekały zwykle w stosunku do kadry dowódczej, ale równie surowo traktowały funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa współpracujących z organizacjami konspiracyjnymi.
„Prowadzonej przez nas walki nie można nazwać bratobójczą”. Józef Kubiak „Paweł” i Grupa Dywersyjna AK „Błyskawica”
TYLKO U NAS
Artykuł

„Prowadzonej przez nas walki nie można nazwać bratobójczą”. Józef Kubiak „Paweł” i Grupa Dywersyjna AK „Błyskawica”

Autor: Jerzy Bednarek
W małej miejscowości Psary (pow. Łęczyca) 30 czerwca 1946 r. żołnierze łódzkiej Informacji Wojska Polskiego zastrzelili podczas zasadzki Józefa Kubiaka „Pawła” – dowódcę poakowskiej „Grupy Dywersyjnej AK »Błyskawica«” – jednego z najbardziej aktywnych oddziałów podziemia antykomunistycznego w Łódzkiem w latach 1945-1946.
„Referendum” 1946 i „wybory” 1947, czyli formalizowanie władzy sowieckiej w Polsce
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

„Referendum” 1946 i „wybory” 1947, czyli formalizowanie władzy sowieckiej w Polsce

Autor: Włodzimierz Suleja
Pojawienie się Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej miało się stać czytelnym sygnałem, tak dla zachodniej opinii publicznej, jak i polskiego społeczeństwa, że sytuacja w Polsce zmierza w kierunku pełnej stabilizacji.
„Rekin” i „Kosa”. Historia miłości zapisana w „grypsach”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Rekin” i „Kosa”. Historia miłości zapisana w „grypsach”

Autor: Michał Ostapiuk
Aresztowanie Kazimierza Chmielowskiego było dla jego narzeczonej, Haliny Cisło, całkowitym szokiem. Przechwycone przez aparat represji grypsy zamordowanego w 1951 r. partyzanta do ukochanej stanowią unikatowy ślad tragicznych losów ofiar komunistycznych represji. Dzięki wytrwałej pracy badawczej udało się je przekazać adresatce – po 73 latach „Rekin” odzyskał głos.
„Rój” poluje na generała. Próba porwania Piotra Jaroszewicza
POLECAMY
Artykuł

„Rój” poluje na generała. Próba porwania Piotra Jaroszewicza

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W 1950 r. żołnierze Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem starszego sierżanta Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój” podjęli próbę porwania wiceministra obrony narodowej i późniejszego premiera, gen. Piotra Jaroszewicza.
„Rój” w Pomiechówku
POLECAMY
Artykuł

„Rój” w Pomiechówku

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Tamtego dnia na stacji PKP w Pomiechówku, w trakcie akcji zbrojnej przeprowadzonej przez żołnierzy podziemia niepodległościowego, rozegrały się sceny niczym z amerykańskiego westernu.
„Samoobrona” KWP w sieradzkim więzieniu
TYLKO U NAS
Artykuł

„Samoobrona” KWP w sieradzkim więzieniu

Autor: Paweł Wąs
W pierwszych latach powojennych, oprócz masowego oporu zbrojnego ze strony podziemia antykomunistycznego, powstawały również tajne struktury wewnątrz komunistycznego aparatu represji. Jedną z nich była komórka o krypt. „Samoobrona” działająca w sieradzkim więzieniu.
„Stefan” – jeden z „Wyklętych”
POLECAMY
Artykuł

„Stefan” – jeden z „Wyklętych”

Autor: Tomasz Łabuszewski
Spośród wszystkich konspiratorów tworzących zbiorowość Żołnierzy Wyklętych najtragiczniejszą – mimo wielokrotnie dawanego świadectwa bohaterskiej postawy – byli żołnierze konspiracji kresowej. Jedną z postaci z tego kręgu był Stefan Pabiś „Stefan”, żołnierz ZWZ-AK-WiN z powiatu wołkowyskiego.
„Tygrys” ucieka KBW. Potyczka w Pniewie Wielkim
POLECAMY
Artykuł

„Tygrys” ucieka KBW. Potyczka w Pniewie Wielkim

Autor: Elżbieta Strzeszewska
12 lipca 1948 r. walkę stoczyli żołnierze Narodowego Zjednoczenia Wojskowego z patrolu sierż. Ildefonsa Tadeusza Żbikowskiego ps. „Tygrys” z oddziałami KBW i UB w Pniewie Wielkim w powiecie ciechanowskim.
„Vis” i czternaście kul. Śmierć starszego strzelca Jana Żbikowskiego
POLECAMY
Artykuł

„Vis” i czternaście kul. Śmierć starszego strzelca Jana Żbikowskiego

Autor: Elżbieta Strzeszewska
29 sierpnia 1948 r., w walce z funkcjonariuszami UB i żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, poległ starszy strzelec Jan Żbikowski ps. „Kmicic”, „Mucha” – żołnierz oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonego przez starszego sierżanta Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”.
„Walczyłem 8 lat z komunistami i teraz wam się nie poddam!”. Ostatnia walka „Puszczyka”
TYLKO U NAS
Artykuł

„Walczyłem 8 lat z komunistami i teraz wam się nie poddam!”. Ostatnia walka „Puszczyka”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
5 lipca 1953 r. żołnierze oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, działającego pod dowództwem Wacława Grabowskiego ps. „Puszczyk” w powiatach: mławskim, przasnyskim, działdowskim oraz ciechanowskim, stoczyli swoją ostatnią walkę.
„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”
POLECAMY
Artykuł

„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Na kilka tygodni przed Poznańskim Czerwcem członkowie aparatu represji dyskutowali o podległości służbowej osób wykonujących wyroki śmierci oraz trybie postępowania z ciałami straconych. Uczestnicy dali swoimi decyzjami świadectwo przywiązania do dotychczasowych, stalinowskich praktyk.
<i>...Nie dajmy zginąć poległym</i>. O przywracaniu pamięci Żołnierzy Wyklętych
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

...Nie dajmy zginąć poległym. O przywracaniu pamięci Żołnierzy Wyklętych

Autor: Paweł Skrok
Najbliższe miesiące przyniosą nam wspomnienia wielu okrągłych rocznic. W kwietniu będziemy przypominać o tych, którzy 80. lat temu zostali przez Sowietów zamordowani w Katyniu, Charkowie, Twerze (Kalininie), Kijowie, Chersoniu czy Mińsku.
<i>Ojciec mój był w niewoli rosyjskiej, potem w obozie w Katyniu…</i> „Związek Białej Tarczy” w Łodzi jako przykład ideowej antykomunistycznej organizacji młodzieżowej
TYLKO U NAS
Artykuł

Ojciec mój był w niewoli rosyjskiej, potem w obozie w Katyniu… „Związek Białej Tarczy” w Łodzi jako przykład ideowej antykomunistycznej organizacji młodzieżowej

Autor: Paweł Wąs
Jedną z tajnych organizacji młodzieżowych, które powstały w Łodzi w okresie stalinizmu, był „Związek Białej Tarczy” (ZBT).
1 Marca: kto kogo zabił
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

1 Marca: kto kogo zabił

Autor: Arkadiusz Cisek
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” jest polskim świętem państwowym, w którym hołd składamy bohaterowi zbiorowemu. 1 marca czcimy jednak także konkretnych bohaterów. Dzieje się tak i dlatego, że to święto jest obchodzone w dniu związanym ze szczególnym wydarzeniem. A mówiąc precyzyjnie: z konkretną zbrodnią komunistyczną.
Akcja na posterunek. „Rój” w Czernicach Borowych
POLECAMY
Artykuł

Akcja na posterunek. „Rój” w Czernicach Borowych

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Posterunek MO w Czernicach Borowych mieścił się w parterowym, murowanym budynku mieszkalnym z gankiem. Od 1945 r. część budynku wynajmowała milicja. W październiku 1949 r. placówka ta znalazła się na celowniku oddziału „Roja”. Partyzanci zarekwirowali tam broń, dokumenty i zdeponowane tam 1 348 000 zł.
Akcja w Gąsocinie
POLECAMY
Artykuł

Akcja w Gąsocinie

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Ok. godz. 18.00, w kancelarii Posterunku MO w Gąsocinie pojawiło się trzech umundurowanych i uzbrojonych mężczyzn. Obezwładnili niestawiających oporu milicjantów oraz żołnierza KBW, a następnie zarekwirowali znajdujące się na posterunku broń, amunicję, raportówki i umundurowanie. Tak rozpoczęła się kolejna udana akcja oddziału „Roja”.
Akcje zbrojne Rzeszowskiego Okręgu Zrzeszenia WiN
POLECAMY
Artykuł

Akcje zbrojne Rzeszowskiego Okręgu Zrzeszenia WiN

Autor: Grzegorz Ostasz
Plan byłych oficerów Armii Krajowej, którzy we wrześniu 1945 r. powołali Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”, zakładał przeformowanie niepodległościowej konspiracji wojskowej w cywilny ruch społeczno-polityczny.
Akowska „wtyczka” w wojewódzkim UB w Łodzi
TYLKO U NAS
Artykuł

Akowska „wtyczka” w wojewódzkim UB w Łodzi

Autor: Joanna Żelazko
Nie wszyscy byli żołnierze AK ujawnili się w 1945 r., a spośród tych, którzy to zrobili, część nie przerwała działalności. Nadal gromadzili informacje, tym razem na temat struktur i funkcjonowania komunistycznego aparatu bezpieczeństwa oraz sytuacji społeczno-politycznej i ekonomicznej kraju. WUBP w Łodzi rozpracowywał ich w ramach sprawy o kryptonimie „Miotła”.
Andrzej Bujok „Jędrek” – jedyny, który przeżył
TYLKO U NAS
Artykuł

Andrzej Bujok „Jędrek” – jedyny, który przeżył

Autor: Dariusz Węgrzyn
Starannie przygotowana prowokacja komunistycznej bezpieki doprowadziła do zamordowania całego oddziału Narodowych Sił Zbrojnych. Andrzej Bujok ps. „Jędrek” był jedynym z partyzantów „Bartka”, który cudem ocalał z operacji eksterminacyjnej UB. Można o nim powiedzieć „szczęściarz”, ale czy na pewno?
Antykomunistyczne podziemie litewskie na Suwalszczyźnie po 1944 roku
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Antykomunistyczne podziemie litewskie na Suwalszczyźnie po 1944 roku

Autor: Jacek Hryniewicki
Zjawisko nielegalnego – z punktu widzenia Sowietów i polskich komunistów – pokonywania pojałtańskiej granicy między powstałym z nadania Moskwy państwem nad Wisłą a Litewską Socjalistyczną Republiką Sowiecką (LSRS) przez represjonowaną ludność cywilną, zamieszkałą drugi z wymienionych tworów politycznych, oraz tamtejszych partyzantów, uchodzącym NKWD i wkraczających na teren powiatu suwalskiego, nie uszło uwadze lokalnemu Urzędowi Bezpieczeństwa, a także ścigającym Litwinów już wcześniej oddziałom Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych „Wielkiego Brata ze Wschodu”.
Aresztowanie płk. Władysława Liniarskiego – przypadek czy udana operacja UB?
TYLKO U NAS
Artykuł

Aresztowanie płk. Władysława Liniarskiego – przypadek czy udana operacja UB?

Autor: Jerzy Autuchiewicz
31 lipca 1945 r. Urząd Bezpieczeństwa odniósł znaczący sukces w walce z podziemiem niepodległościowym. Tego dnia w Brwinowie pod Warszawą został aresztowany płk. Władysław Liniarski ps. „Mścisław” – komendant Białostockiego Okręgu AK-AKO.
Armia Wolnej Europy
TYLKO U NAS
Artykuł

Armia Wolnej Europy

Autor: Marzena Grosicka
Żołnierze! Przybliża się czas bezwzględnej walki z reżimem komunistycznym. (…) AWE ma zaszczytne zadanie. Wyzwolenie Ojczyzny spod jarzma bolszewickiego. Bolszewikom pomagają polskie ręce PZPR, które wydały męczeńskie wyroki śmierci na najlepszych synów Ojczyzny…
Badania IPN na terenie praskiego więzienia „Toledo” w Warszawie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Badania IPN na terenie praskiego więzienia „Toledo” w Warszawie

Autor: Krzysztof Szwagrzyk
Budynek „Toledo” – jedno z najważniejszych miejsc na mapie „czerwonego terroru” – został rozebrany w latach siedemdziesiątych XX w., a dziś jedyne ślady po nim to niewielki fragment zachowanego muru więziennego oraz pomnik poświęcony ofiarom więzionym tam w początkowym okresie komunizmu. W 2020 r. na terenie „Toledo” odkryliśmy szczątki pomordowanych Bohaterów.
Bitwa pod Zwoleniem. 15 czerwca 1946 r.
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Bitwa pod Zwoleniem. 15 czerwca 1946 r.

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Pod względem liczby zaangażowanych osób, utworzonych struktur oraz skali prowadzonych działań Związek Zbrojnej Konspiracji był największą i najważniejszą formacją podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego w powojennych dziejach Kielecczyzny. Walka stoczona 15 czerwca była największą partyzancką akcją zbrojną przeprowadzoną przez podziemie antykomunistyczne na Kielecczyźnie w 1946 r.
Bomby w Zagórzu. Część I: Ostrzeżenie dla Chruszczowa
POLECAMY
Artykuł

Bomby w Zagórzu. Część I: Ostrzeżenie dla Chruszczowa

Autor: Adam Dziuba
5 lipca 1959. w koronie drzewa w Zagórzu wybuchła bomba. Godzinę później miał tamtędy przejeżdżać sekretarz generalny sowieckiej kompartii Nikita Chruszczow. Peerelowskie media przemilczały to zdarzenie, a śledztwo w sprawie próby zamachu na przywódcę ZSRS okazało się serią porażek katowickiej SB.
Bomby w Zagórzu. Część II: Zamach na Gomułkę
POLECAMY
Artykuł

Bomby w Zagórzu. Część II: Zamach na Gomułkę

Autor: Adam Dziuba
Śledztwo katowickiej Służby Bezpieczeństwa w sprawie nieudanego zamachu na sowieckiego genseka Nikitę Chruszczowa przez dwa lata nie przynosiło żadnych rezultatów. W lipcu 1959 roku przy drodze, którą godzinę później miał przejechać przebywający z wizytą w PRL-u szef KPZS, eksplodowała bomba.
Burmistrz Łap przed sądem doraźnym Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
TYLKO U NAS
Artykuł

Burmistrz Łap przed sądem doraźnym Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Autor: Paweł Wąs
Jednym ze skazanych przez sąd doraźny KBW na terenie Białostocczyzny był burmistrz miasta Łapy, wydający fałszywe dokumenty tożsamości dla żołnierzy 5. Brygady Wileńskiej AK.
Całym życiem za Wolną i Niepodległą
POLECAMY
Biogram / Biografia

Całym życiem za Wolną i Niepodległą

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Priorytetem komunistycznego aparatu bezpieczeństwa w latach 1944-1956 było niszczenie struktur Polskiego Państwa Podziemnego oraz ludzi, którzy je tworzyli. Takich jak płk Jan Zientarski.
Czerwona mapa Warszawy
TYLKO U NAS
Artykuł

Czerwona mapa Warszawy

Autor: Tomasz Łabuszewski
Hekatomba Powstania, zniszczenie blisko 70% zabudowy lewobrzeżnej części stolicy, śmierć podczas wojny kilkuset tysięcy jej mieszkańców sprawiły, iż po 1945 r. warszawiakom trudno było sobie wyobrazić kolejne wielkie nieszczęścia, które mogły ich jeszcze dotknąć. Czas pokazał, że bardzo się mylili.
Czy na Pomorzu Zachodnim działało antykomunistyczne podziemie zbrojne?
TYLKO U NAS
Artykuł

Czy na Pomorzu Zachodnim działało antykomunistyczne podziemie zbrojne?

Autor: Magdalena Semczyszyn
W ostatnich latach temat Żołnierzy Wyklętych cieszy się w sporą popularnością, która wpływa na upowszechnienie się uniwersalnego obrazu konspiracji antykomunistycznej. Obraz ten nie ma jednak swojego lokalnego odpowiednika w odniesieniu do terenu Pomorza Zachodniego.
Czy partyzant „Ognia” był krewnym ks. Skorupki?
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Czy partyzant „Ognia” był krewnym ks. Skorupki?

Autor: Marcin Kapusta
Co łączyło partyzanta zgrupowania „Błyskawica” Ryszarda Skorupkę z ks. Ignacym Skorupką, symbolem cudu nad Wisłą, kapelanem wojskowym poległym 14 sierpnia 1920 r. pod Ossowem, podczas jednego ze starć Bitwy Warszawskiej? Warto przypomnieć historię młodego chłopaka, który – jak ks. Ignacy – stanął do walki z najeźdźcą ze wschodu.
Czy przestała istnieć
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Czy przestała istnieć

Autor: Piotr Niwiński
Często używany argument, że 19 stycznia 1945 r. Armia Krajowa przestała istnieć, a dalej działały już tylko grupki zdeterminowanych osób, irracjonalnie myślących o zwycięstwie nad Związkiem Sowieckim, jest z samego założenia nieprawdziwy.
Dodatek historyczny rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
Biblioteka cyfrowa

Dodatek historyczny rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”

Autor: Paweł Fornal, Jacek Magdoń, Wojciech Hanus
14 lutego 2022 r. obchodziliśmy 80. rocznicę przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową, zatem utworzenia największej podziemnej armii w okupowanej Europie. 1 marca przypada Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, święto bohaterów polskiej konspiracji antykomunistycznej, która to również przybrała największy rozmiar wśród narodów będących pod okupacją sowiecką.
Dowódca akcji na Radomsko. Porucznik Jan Rogulka „Grot” (1913–1946)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Dowódca akcji na Radomsko. Porucznik Jan Rogulka „Grot” (1913–1946)

Autor: Paweł Wąs
Największa i najbardziej spektakularna akcja zbrojna Konspiracyjnego Wojska Polskiego została przeprowadzona w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Głównym jej celem było uwolnienie więźniów z aresztu miejskiego w Radomsku. Cena sukcesu była jednak wysoka. Wielu jej uczestników, w tym dowódca, porucznik Jan Rogulka, wpadło w ręce komunistów i straciło życie jeszcze przed upływem miesiąca.
Dowódca BOA
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Dowódca BOA

Autor: Anna Płońska
Stefan Pabiś (ps. „Stefan”) był dowódcą Bojowego Oddziału Armii (BOA) – organizacji podziemia niepodległościowego funkcjonującej wpierw na terenach zagarniętych przez ZSRS, a później na Pomorzu Zachodnim. Jego żołnierska droga w równej mierze prowadziła przez kręte ścieżki działalności konspiracyjnej, co kazamaty komunistycznych więzień i obozów.
Drogą honoru Polaka prawdziwego. Pułkownik Franciszek Niepokólczycki
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Drogą honoru Polaka prawdziwego. Pułkownik Franciszek Niepokólczycki

Autor: Filip Musiał
„Jego zdaniem legenda AK istnieje, rośnie i będzie rosła. Nie potrafią temu zapobiec czynniki rządowe bez względu na stosowane środki. […] Obecnie wielką polityką dla AK-owców w kraju jest zachować swoją godność żołnierską i nie pozwalać wszelkimi sposobami na pomniejszanie dorobku AK i jej legendy. Powinna ona jak sztandar być przekazana młodzieży”.
Dwanaście lat z życiorysu. Wacław Marek Szymański (1936–2021)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Dwanaście lat z życiorysu. Wacław Marek Szymański (1936–2021)

Autor: Piotr Różański
Wacław Szymański, aresztowany i skazany na dożywotnie więzienie w 1954 r., był jednym z najdłużej przetrzymywanych więźniów politycznych osądzonych w okresie stalinowskiego reżimu. Więzienne mury Strzelec Opolskich opuścił dopiero w 1966 r., dziesięć lat po październikowej „odwilży”.
Dwie wojny kapitana „Warszyca”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Dwie wojny kapitana „Warszyca”

Autor: Tomasz Toborek
Opisując dzieje regionu łódzkiego czasu okupacji niemieckiej i pierwszych lat powojennych, nie sposób pominąć Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca” – twórcy i komendanta Konspiracyjnego Wojska Polskiego. To właśnie tacy jak on przyczynili się do dzisiejszej fascynacji historią Żołnierzy Wyklętych.
Egzekucja majora. Śmierć Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”
POLECAMY
Artykuł

Egzekucja majora. Śmierć Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”

Autor: Anna Płońska
8 lutego 1951 r. miała miejsce egzekucja legendarnego dowódcy 5. Brygady Wileńskiej AK, mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”. Wyrok wykonano w więzieniu mokotowskim, a miejsce pochówku przez wiele lat pozostawało nieznane.
Eksterytorialny Okręg Lwowski AK-WiN i jego rozbicie przez bezpiekę
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Eksterytorialny Okręg Lwowski AK-WiN i jego rozbicie przez bezpiekę

Autor: Tomasz Balbus
Akcja „Burza” w Obszarze Lwowskim AK, wspólne walki polskiego podziemia i czerwonoarmistów wkraczających na Kresy Południowo-Wschodnie II RP, a zaraz potem represje sowieckich służb bezpieczeństwa nie zakończyły epopei konspiracji lwowskiej. Kres położyła jej dopiero operacja „Radwan”.
Emanuel Prokesch vel Jan Baranowski. Przyczynek do dziejów konspiracji wileńskiej w Polsce północnej w 1946 r.
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Emanuel Prokesch vel Jan Baranowski. Przyczynek do dziejów konspiracji wileńskiej w Polsce północnej w 1946 r.

Autor: Karol Polejowski
Emanuel Prokesch rozpoczął karierę wojskową w 1918 r. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej i wojnie w 1939 r. W konspiracji znalazł się w strukturze Okręgu Wileńskiego AK. Po zakończeniu wojny udzielał wsparcia majorowi „Łupaszce” na Pomorzu.
Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956

Autor: Filip Musiał
„Inżynieria strachu” z lat 1944–1948, sfałszowanie referendum z 1946 r. i wyborów z 1947 r. doprowadziły do załamania postaw oporu wobec wprowadzanego reżimu. Powszechny terror końca lat czterdziestych i pierwszej połowy lat pięćdziesiątych miał złamać wolę oporu w społeczeństwie. W znacznej mierze okazał się skuteczny.
Etos Orląt z Rudnika nad Sanem
TYLKO U NAS
Artykuł

Etos Orląt z Rudnika nad Sanem

Autor: Bogusław Wójcik
Na przełomie kwietnia i maja roku 2017 minęło 70 lat od powstania młodzieżowej organizacji niepodległościowej „Orlęta” z Rudnika nad Sanem założonej przez uczniów miejscowego Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego.
Festiwalowe impresje
TYLKO U NAS
Wydarzenie kulturalne

Festiwalowe impresje

Autor: Krzysztof Brzechczyn
Podczas IX Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci. 1939-1989. Przywracamy Pamięć” w Gdyni odbyło się 29 pokazów konkursowych, 12 audycji radiowych, 19 pokazów specjalnych, 13 pokazów filmowych w konkursie „Młodzi dla Historii” oraz liczne panele dyskusyjne i imprezy towarzyszące.
Grupa Stanisława Siergieja
TYLKO U NAS
Artykuł

Grupa Stanisława Siergieja

Autor: Paweł Wąs
Wieczorem 27 października 1952 r. wysadzony został pomnik Robotnika i Robotnicy, znajdujący się w pasażu ZMP w Łodzi. Część mieszkańców mogła odnieść wrażenie, że na terenie miasta funkcjonuje silna organizacja zbrojna.
Harcerstwo Konspiracyjne Polski – Konspiracyjne Wojsko Polskie
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Harcerstwo Konspiracyjne Polski – Konspiracyjne Wojsko Polskie

Autor: Paweł Wąs
Na skutek ograniczania przez komunistów działalności niezależnego harcerstwa, na terenie całego kraju tworzono tajne zastępy oraz organizacje na podbudowie harcerskiej. Jedna z nich powstała w Tomaszowie Mazowieckim.
Henryk Filipecki – „najgroźniejszy bandyta”
POLECAMY
Biogram / Biografia

Henryk Filipecki – „najgroźniejszy bandyta”

Autor: Adam Dziuba
Ziemia rybnicka, granicząca z Czechosłowacją południowa część Górnego Śląska, do wiosny 1947 r. stanowiła ważny ośrodek oporu przeciwko komunistom. Operowały na niej struktury Delegatury Sił Zbrojnych i wywodząca się z nich organizacja Pawła Cierpioła „Makopola”, Konspiracyjne Wojsko Polskie, a także Narodowe Zjednoczenie Wojskowe i Narodowe Siły Zbrojne.
Inny wróg, cel ten sam. Stanisław Sojczyński „Warszyc” (1910–1947)
POLECAMY
Artykuł

Inny wróg, cel ten sam. Stanisław Sojczyński „Warszyc” (1910–1947)

Autor: Tomasz Toborek
Dla żołnierzy Armii Krajowej początek 1945 r. był czasem trudnych wyborów. Cel ich dotychczasowej walki – wyzwolenie Polski – nie został osiągnięty. Wielu zadawało sobie pytanie, czy walczyć dalej, czy może próbować się przystosować do nowej rzeczywistości, co jednak oznaczało zdanie się na łaskę komunistycznej władzy.
Jan Gomoła „Jawor” (1913-1985)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Jan Gomoła „Jawor” (1913-1985)

Autor: Michał Wenklar
Wiosną 1944 r. zapadła decyzja utworzenia oddziału partyzanckiego Narodowej Organizacji Wojskowej-AK w Lasach Radłowskich. Od roku istniała już tam grupa dywersyjna NOW, złożona z miejscowych działaczy, zmuszonych do ukrywania się przed Niemcami. Jan Gomoła dołączył do nich, przejmując dowództwo nad całością oddziału, który przyjął kryptonim „Janina”.
Jan Rodowicz „Anoda”
POLECAMY
Biogram / Biografia

Jan Rodowicz „Anoda”

Autor: Katarzyna Adamów
7 marca 1923 urodził się Jan Rodowicz „Anoda” – porucznik AK i legendarny żołnierz batalionu „Zośka”, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów i Małego Sabotażu, żołnierz Kedywu, działacz podziemia antykomunistycznego.
Jedyna taka ucieczka
TYLKO U NAS
Artykuł

Jedyna taka ucieczka

Autor: Tomasz Toborek
W historii łódzkiego Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego znany jest jeden przypadek udanej ucieczki z tego koszmarnego miejsca. Jej bohaterem jest Tadeusz Wyrwa „Orlik” – były żołnierz Armii Krajowej, a później znakomity emigracyjny historyk.
Jedyny ocalały z IV Zarządu Głównego WiN. Władysław Jedliński (1909–1989)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Jedyny ocalały z IV Zarządu Głównego WiN. Władysław Jedliński (1909–1989)

Autor: Kazimierz Krajewski
Bohater tego szkicu, Władysław Stefan Jedliński – „Nemo”, „Stefan Mączyński”, „Stefan Sławiński”, „Stefan Tomaszewski”, „Marta” – to jeden z nielicznych organizatorów wywiadu AK i Zrzeszenia WiN, którzy ocaleli, nie sprzeniewierzając się przysiędze i etosowi służby niepodległości.
Jerzy Dziemieszkiewicz „Żbik”
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Jerzy Dziemieszkiewicz „Żbik”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W kartotece zdjęć sygnalitycznych, przechowywanej w Archiwum IPN, znajdują się zdjęcia młodego mężczyzny, wykonane 24 sierpnia 1949 r. w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Ciechanowie. Zdjęcia te przedstawiają jednego z synów Adama i Stefanii ze Świerczewskich, żołnierza Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Kapelan Narodowej Organizacji Wojskowej Ksiądz Józef Lelito (1915–1978)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Kapelan Narodowej Organizacji Wojskowej Ksiądz Józef Lelito (1915–1978)

Autor: Jadwiga Szumniak-Zdonek
Na położonym na uboczu cmentarzu w Żarkach, u podnóża drewnianego krzyża, znajduje się niepozorny grób. Spoczywa w nim ks. Józef Lelito.
Audio/Video

Katownia przy Strzeleckiej 8

Kim był „Ford”, żołnierz 5. Brygady Wileńskiej AK na Pomorzu w 1946 r.?
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Kim był „Ford”, żołnierz 5. Brygady Wileńskiej AK na Pomorzu w 1946 r.?

Autor: Karol Polejowski
W publikacjach dotyczących 5. Brygady Wileńskiej AK w 1946 r., szczególnie na terenie Pomorza Gdańskiego, pojawiają się pseudonimy żołnierzy, których nazwiska pozostają do dzisiaj nieznane. Tak jest w przypadku „Forda”, żołnierza szwadronu ppor. cz.w. Zdzisława Badochy „Żelaznego”, walczącego w oddziale co najmniej od 2. połowy kwietnia 1946 r. Wiadomo o nim jedynie tyle, że był bliskim kolegą innego partyzanta, Henryka Wojczyńskiego (lub Wojcińskiego) „Mercedesa” i na przełomie 1945 i 1946 r. pracował razem z nim w bydgoskim oddziale Państwowej Komunikacji Samochodowej (PKS).
Kolumbowie. Rocznik 30.
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Kolumbowie. Rocznik 30.

Autor: Michał Wenklar
Tuż po wojnie i na początku lat pięćdziesiątych, gdy dorośli działacze podziemia byli mordowani, prześladowani lub siedzieli w więzieniach, pałeczkę w sztafecie pracy niepodległościowej przejmowali młodzi. Cały kraj pokrył się siatką licznych konspiracyjnych organizacji młodzieżowych.
Kompania miejska KWP „Kosy”
POLECAMY
Artykuł

Kompania miejska KWP „Kosy”

Autor: Paweł Wąs
Na szczególną uwagę w strukturze Konspiracyjnego Wojska Polskiego zasługuje kompania kryptonim „Kosy”, w skład której wchodzili uczniowie szkół średnich z Piotrkowa Trybunalskiego.
Konspiracja młodzieżowa na wsi mazowieckiej
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Konspiracja młodzieżowa na wsi mazowieckiej

Autor: Grzegorz Łeszczyński
Spośród wielu powojennych podziemnych organizacji młodzieżowych znaczna część działała na Mazowszu. Jedną z największych była Obrona Konspiracyjna Polskiego Stronnictwa Ludowego, znana częściej pod nazwą Polska Szturmówka Chłopska.
Konspiracja młodzieżowa w powiecie bolesławieckim 1950-1951. „Tajna Organizacja Sikorski Dolny Śląsk nr 1”
TYLKO U NAS
Artykuł

Konspiracja młodzieżowa w powiecie bolesławieckim 1950-1951. „Tajna Organizacja Sikorski Dolny Śląsk nr 1”

Autor: Andrzej Olejniczak
Walka zbrojna o niepodległość po zakończeniu II wojny światowej, toczyła się jeszcze przez kilka lat. Tam, gdzie podczas okupacji niemieckiej ruch oporu był dobrze zorganizowany, kontynuowano walkę zbrojną z nowym okupantem i jego polskimi pomocnikami.
Konspiracja niepodległościowa na Rzeszowszczyźnie po 1944 r.
POLECAMY
Artykuł

Konspiracja niepodległościowa na Rzeszowszczyźnie po 1944 r.

Autor: Mirosław Surdej
W latach 1939-1941, w momencie kształtowania się struktur konspiracji niepodległościowej, w wyniku podziału terytorium RP pomiędzy okupantów niemieckiego i sowieckiego, zachodnie powiaty województwa lwowskiego zostały podporządkowane Okręgowi ZWZ Kraków.
Konspiracja, wojsko, partyzantka. Podziemie zbrojne w Małopolsce 1939–1955
POLECAMY
Artykuł

Konspiracja, wojsko, partyzantka. Podziemie zbrojne w Małopolsce 1939–1955

Autor: Filip Musiał, Dawid Golik
Gdy we wrześniu 1939 r., jeszcze w trakcie walk frontowych z Niemcami, powstawały pierwsze konspiracyjne organizacje wojskowe, nikt nie przewidywał, że wojna potrwa kilka kolejnych lat. Tym bardziej nie spodziewano się, że walkę „aż do zwycięstwa” trzeba będzie prowadzić także w warunkach nowej okupacji – wprowadzanej rękami Sowietów i polskich komunistów.
Konspiracyjne organizacje młodzieżowe z lat 1944/1945–1956
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Konspiracyjne organizacje młodzieżowe z lat 1944/1945–1956

Autor: Jacek Wołoszyn
Część historyków uznała 1947 r. za cezurę wyznaczającą moment rozbicia przez rządzących podziemia antykomunistycznego tworzonego na bazie AK, NSZ i Zrzeszenia „WiN”. Dziedzictwo dorosłych konspiratorów kontynuowała jeszcze młodzież do 21 roku życia, tworząca niezależne tajne organizacje.
Konspiracyjne Wojsko Polskie
TYLKO U NAS
Artykuł

Konspiracyjne Wojsko Polskie

Autor: Tomasz Toborek
Konspiracyjne Wojsko Polskie było największą organizacją antykomunistycznego podziemia w centralnej Polsce. Twórcą i komendantem KWP był kpt. Stanisław Sojczyński „Warszyc” – u schyłku wojny dowódca batalionu w 27. pp.
Kres Polskiego Podziemnego Państwa
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Kres Polskiego Podziemnego Państwa

Autor: Włodzimierz Suleja
Przedstawiciele legalnych władz polskich odebrali postanowienia jałtańskie jako narodową katastrofę. Podjęcie otwartej walki z Armią Czerwoną nie wchodziło w rachubę. Nie widząc perspektyw na ujawnienie Armii Krajowej, następca „Bora”, Leopold Okulicki „Niedźwiadek”, rozwiązał ją rozkazem wydanym 19 stycznia 1945 r. Nie oznaczało to jednak końca zbrojnego oporu wobec okupanta.
Krwią na bibułce testament pisany i medalik w ustach
TYLKO U NAS
Artykuł

Krwią na bibułce testament pisany i medalik w ustach

Autor: Agnieszka Wygoda
1 marca 1951 roku Łukasz Ciepliński został zamordowany metodą katyńską (strzał w tył głowy) w więzieniu mokotowskim wraz z sześcioma towarzyszami z IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN: Józefem Batorym, Franciszkiem Błażejem, Karolem Chmielem, Adamem Lazarowiczem, Józefem Rzepką i Mieczysławem Kawalcem.
Ksiądz Stanisław Piwowarski
TYLKO U NAS
Artykuł

Ksiądz Stanisław Piwowarski

Autor: Tomasz Toborek
W czasie wojny był wikariuszem w parafii w Kobielach Wielkich k. Radomska i kapelanem I batalionu 27. pułku piechoty AK dowodzonego przez Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”. Po wojnie – spowiednikiem żołnierzy antykomunistycznego, założonego przez „Warszyca”, Konspiracyjnego Wojska Polskiego.
Kto Wyklęty, kto Niezłomny?
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Kto Wyklęty, kto Niezłomny?

Autor: Adam Hlebowicz
Pojęcie „Żołnierze Wyklęci” mówi o komunistycznej represji – anatemie zbiorowej niepamięci rzuconej na tych, co stawili zbrojny opór „władzy ludowej”. Termin „Żołnierze Niezłomni” opisuje postawę Bohaterów, ich stosunek do komunistycznego okupanta, z którym walczyli, czy w kraju, czy na emigracji.
Lato 1945 roku w Beskidzie Żywieckim. Oddział partyzancki „Garbnik”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Lato 1945 roku w Beskidzie Żywieckim. Oddział partyzancki „Garbnik”

Autor: Adam Dziuba
W maju 1945 r., po utworzeniu Delegatury Sił Zbrojnych, odbudowano struktury konspiracji poakowskiej. W górach Beskidu Żywieckiego przez kilka kolejnych miesięcy aktywne były plutony „Garbnika”.
Lidia Lwow-Eberle
POLECAMY
Biogram / Biografia

Lidia Lwow-Eberle

Autor: Piotr Niwiński
Dla współtowarzyszy broni – „Ewa”, „Lala”; dla mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” – miłość jego życia; dla nas, badaczy dziejów najnowszych Polski i szerokiego grona miłośników walk o niepodległość – kobieta symbol, i to w wielu wymiarach.
Łowca Wyklętych – funkcjonariusz UB Ryszard Trąbka
TYLKO U NAS
Artykuł

Łowca Wyklętych – funkcjonariusz UB Ryszard Trąbka

Autor: Wojciech Hanus
„Zasłużony funkcjonariusz od rozbijania zbrojnego podziemia niepodległościowego na Lubelszczyźnie w latach 40-tych i 50-tych, poprzez udział w likwidacji ostatniego antykomunistycznego partyzanta – Józefa Franczaka, aż po nagradzaną pracę operacyjną – m.in. przeciwko opozycji lat 80-tych”.
Łukasz Ciepliński – między legendą a rzeczywistością
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Łukasz Ciepliński – między legendą a rzeczywistością

Autor: Zbigniew K. Wójcik
Świtem 1 września 1939 r. wyruszył przeciwko Niemcom jako podporucznik służby stałej, dowodząc na przedpolach Bydgoszczy kompanią przeciwpancerną 62. pp, a 1 marca 1951 r. zginął w komunistycznym więzieniu na warszawskim Mokotowie jako podpułkownik Wojska Polskiego, prezes IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” i jeden z depozytariuszy Testamentu Polski Podziemnej.
Matka partyzantów – sprawa Stefanii Dziemieszkiewiczowej
POLECAMY
Artykuł

Matka partyzantów – sprawa Stefanii Dziemieszkiewiczowej

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Istotną rolę w zwalczaniu podziemia niepodległościowego odgrywały inwigilacja oraz represje skierowane przez bezpiekę przeciwko rodzinom członków podziemnych organizacji.
Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój (1925-1951)
POLECAMY
Artykuł

Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój (1925-1951)

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W nocy z 13 na 14 kwietnia 1951 r., w wyniku obławy funkcjonariuszy UB i MO, przy udziale żołnierzy KBW, poległ w walce st. sierż. Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”, żołnierz NSZ i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, dowódca jednego z najdłużej walczących z komunistami oddziałów NZW.
Mieczysław Wojciech Chojnacki „Młodzik”
POLECAMY
Wspomnienie

Mieczysław Wojciech Chojnacki „Młodzik”

Autor: Kazimierz Krajewski
21 stycznia 2020 r. odszedł na wieczną wartę Mieczysław Wojciech Chojnacki „Młodzik”, żołnierz AK i ROAK – człowiek, który przez wiele lat współpracował z Oddziałem IPN w Warszawie. Nasz przyjaciel był postacią nieszablonową, jego losami spokojnie można by obdzielić kilka osób.
Młodzieżowa organizacja antykomunistyczna „Biały Orzeł” w Moszczenicy (1953)
POLECAMY
Artykuł

Młodzieżowa organizacja antykomunistyczna „Biały Orzeł” w Moszczenicy (1953)

Autor: Paweł Wąs
Patriotycznie usposobiona młodzież przeciwstawiała się masowej sowietyzacji również w niewielkich miejscowościach, czego przykładem może być kilkuosobowa grupa rówieśnicza z Moszczenicy w powiecie piotrkowskim.
Młodzieżowe organizacje antykomunistyczne w Opocznie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Młodzieżowe organizacje antykomunistyczne w Opocznie

Autor: Paweł Wąs
Zakładali tajne organizacje, rozrzucali antykomunistyczne ulotki, brali udział w nielegalnych spotkaniach. Protestowali przeciwko likwidacji ich drużyny harcerskiej. Za swoje marzenia o niepodległej Ojczyźnie byli więzieni i torturowani.
Nastoletnie dziewczęta „w rękach” UB
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Nastoletnie dziewczęta „w rękach” UB

Autor: Joanna Żelazko
Konspiracja młodzieżowa, podobnie jak ta organizowana przez ludzi dorosłych, była zdominowana przez chłopców. Nie oznacza to jednak, że dziewczęta nie brały w niej aktywnego udziału. Chociaż było ich mniej, to jednak, z takim samym zaangażowaniem jak ich koledzy, szkoliły się i wypełniały zadania.
Naukowiec w służbie konspiracji
TYLKO U NAS
Artykuł

Naukowiec w służbie konspiracji

Autor: Joanna Żelazko
Mimo podpisania 8 maja 1945 r. europejskich porozumień kończących II wojnę światową, w Polsce kontynuowana była walka o kształt polityczny kraju. Prowadzący ją żołnierze byli często tymi samymi ludźmi, którzy walczyli z okupantami w szeregach Polskiego Państwa Podziemnego.
Ni śladu, ni znaku – życie i śmierć „Żelaznego”
PAMIĘTAMY
Artykuł

Ni śladu, ni znaku – życie i śmierć „Żelaznego”

Autor: Anna Płońska
28 czerwca 1946 r. doszło do akcji, w której poległ jeden z najodważniejszych podkomendnych mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” – ppor. Zdzisław Badocha ps. „Żelazny”.
Nie tylko „Bartek”. Powojenna konspiracja narodowa na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim
TYLKO U NAS
Artykuł

Nie tylko „Bartek”. Powojenna konspiracja narodowa na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim

Autor: Dariusz Węgrzyn
W związku z dużym zainteresowaniem historią Zgrupowania Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) Henryka Flamego „Bartka”, operującego w rejonie Beskidów, historia podziemia narodowego na Górnym Śląsku jest ostatnio redukowana do działań partyzanckich na południu regionu.
Nie tylko komendant „Olech” – oddziały Durysa i Bukatki na Ziemi Lidzkiej (1946-1948)
TYLKO U NAS
Artykuł

Nie tylko komendant „Olech” – oddziały Durysa i Bukatki na Ziemi Lidzkiej (1946-1948)

Autor: Kazimierz Krajewski
Najbardziej znanym organizatorem polskiego oporu przeciw sowieckiej aneksji wschodniej części II RP jest ppor. Anatol Radziwonik „Olech”, stojący na czele połączonego poakowskiego Obwodu Szczuczyn-Lida. Jednak takich jak on było znacznie więcej.
Niebezpieczna pamięć o Wyklętych
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Niebezpieczna pamięć o Wyklętych

Autor: Grzegorz Majchrzak
Każdego roku w Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – 1 marca – oddawany jest należny hołd bohaterom walki z komunistyczną okupacja Polski. Ale – także co roku – środowiska postkomunistyczne toczą walkę z pamięcią o nich.
Niemców zastąpili Sowieci. Pierwsze uderzenie w podziemie niepodległościowe na ziemi wadowickiej
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Niemców zastąpili Sowieci. Pierwsze uderzenie w podziemie niepodległościowe na ziemi wadowickiej

Autor: Michał Siwiec-Cielebon
W lipcu 1945 r. komuniści zadali pierwszy cios strukturom Śląsko-Cieszyńskiego Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Do ostatnich dni tzw. Polski ludowej nie potrafili jednak poprawnie rozszyfrować struktur konspiracji, której dowództwo miało siedzibę w Wadowicach.
2 3 następna >
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510