Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Badania Historia w pieśni ukryta

Badania

Historia w pieśni ukryta

Średnie wyniki

* Formularz został wypełniony przez 101 osób

Nie można zacząć inaczej niż od najważniejszej dla każdego z nas pieśni i melodii. „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”, „Mazurek Dąbrowskiego”, „Hymn Polski”, to różne tytuły tego samego, jednoczącego nas wszystkich utworu. Inspirowany jego melodią był także hymn innego państwa:

Czechosłowacji - 17% [17]

Jugosławii - 69% [70]

Wolnego Miasta Gdańska - 14% [14]

„Boże coś Polskę”. To utwór, którego refren zmieniał się wraz z odczuciem wykonujących, dających wyraz swoich przekonań co do niepodległości Polski i suwerenności narodu. W przeszłości można było usłyszeć błaganie, aby ojczyznę wolną Bóg raczył nam zwrócić, a kiedy indziej by ją pobłogosławił. Trudno więc uwierzyć, że pieśń ta powstała:

na zamówienie carycy Katarzyny - 12% [12]

z okazji zawiązania się konfederacji targowickiej - 40% [40]

jako hołd polskich poddanych dla cara Aleksandra I - 49% [49]

„Oto dziś dzień krwi i chwały” – to początek słynnej „Warszawianki”. Jej charakterystyczna melodia towarzyszy uroczystościom patriotycznym i ceremoniom wojskowym. Powstała jako hymn Powstania Listopadowego, jej prawykonanie miało miejsce 5 IV 1831 r. w warszawskim Teatrze Narodowym – w wolnej od carskich wojsk stolicy Polski. Jednak jej autor – Casimir François Delavigne - oryginalny tekst napisał w języku:

bretońskim - 12% [12]

francuskim - 74% [75]

walońskim - 14% [14]

Tytuł „Warszawianka” (dokładnie „Warszawianka 1905 r.”) nosi także inna pieśń, bardziej łączona z ruchem rewolucyjnym. Dziś wielu osobom może kojarzyć się ona z symboliką komunistyczną, ponieważ w okresie PRL tak była wykorzystywana. Jednak dawniej była także hymnem, konkurujących z komunistami, działaczy niepodległościowej Polskiej Partii Socjalistycznej. Niesamowita jest jednak historia tego, w jaki sposób jej autor – Wacław Święcicki, przekazał jej słowa z więzienia, w którym ją napisał:

przedyktował tekst swojemu spowiednikowi - 25% [25]

zaznaczył kolejne litery w wypożyczonym „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza - 59% [60]

zapisał sympatycznym atramentem na podaniu o ułaskawienie - 16% [16]

„My, Pierwsza Brygada”, albo po prostu „Legiony”, to dziś dla wielu najważniejsza po hymnie pieśń, chociaż przed II wojną światową nie brakowało nawet oddanych zwolenników Marszałka Józefa Piłsudskiego, postulujących zastąpienie nią „Mazurka Dąbrowskiego”. Śmiało można jednak stwierdzić, że w ceremoniale państwowym jest to dziś „pieśń numer dwa”, ponieważ od 2007 r. to oficjalnie:

Marsz Defiladowy - 14% [14]

pieśń ogłaszająca przybycie na uroczystość Prezydenta RP - 17% [17]

Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego - 69% [70]

Chyba żaden polski zryw nie stworzył tylu charakterystyczny melodii i wersów co Powstanie Warszawskie. Świadczy o tym między innymi tłum Warszawiaków i gości z innych miast, gromadzący się co roku w kolejne rocznice wybuchu powstania na Placu Piłsudskiego i wspólnie wykonujący utwory, które powstały latem 1944 r. lub są kojarzone z tym czasem. To właśnie w pierwszy dzień walki o wolną stolicę, 1 sierpnia, powstańcza radiostacja „Błyskawica” nagrała utwór:

„Hej chłopcy, bagnet na broń” - 34% [34]

„Serce w plecaku” - 13% [13]

„Warszawskie dzieci” - 53% [54]

Smutny okres okupacji i ciężki los mieszkańców stolicy ukazuje pierwszy powojenny polski film pełnometrażowy pt. „Zakazane piosenki”. Realizacji pomysłu ukazania historii Warszawy od września 1939 r. do maja 1945 r. podjęli się Ludwik Starski (scenariusz) i Leonard Buczkowski (reżyseria). W efekcie tego, w fabułę wpleciono kilkanaście piosenek, w większości popularnych i kojarzonych z okresem wojennym. Jednak na potrzeby filmu (do znanej wcześniej melodii) powstał tekst piosenki:

„Dnia pierwszego września roku pamiętnego” - 34% [34]

„Rozszumiały się wierzby płaczące” - 18% [18]

„Warszawo ma” - 49% [49]

Jednak to inna piosenka zaprezentowana w filmie „Zakazane piosenki” zyskała największą popularność. „Siekiera, motyka”- często spontanicznie przerabiana, gościła na bodaj wszystkich, nie tylko warszawskich, podwórkach. Jej najróżniejsze wersje stały się także popularnymi utworami biesiadnymi. Powszechnie rozpoznawalna i łatwo wpadająca w ucho, została użyta politycznie i wykorzystana jako:

sygnał początkowy audycji podziemnego Radia Solidarność - 52% [53]

piosenka protestacyjna studentów w 1988 r. - 31% [31]

motyw muzyczny prezydenckiej kampanii wyborczej Lecha Wałęsy - 17% [17]

Sprzeciw wobec komunizmu, zwłaszcza po wprowadzeniu przez Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego 13 grudnia 1981 r., także wyrażał się w piosence. Największe emocje, w latach osiemdziesiątych, budziły chyba trzy utwory: „Ballada o Janku Wiśniewskim”, „Żeby Polska była Polską” i „Mury”. Ten ostatni, rozpowszechniony przez Jacka Kaczmarskiego, stał się hymnem Solidarności, poniekąd wbrew wykonawcy, który stworzył go zainspirowany tekstem, oryginalnie znanym z protestów wobec:

dyktatury Fidela Castro na Kubie - 12% [12]

junty Jorge Rafaela Videli w Argentynie - 25% [25]

władzy Francisca Franco w Hiszpanii - 63% [64]

Nie byłoby upadku komunizmu w Polsce, gdyby nie pielgrzymki do ojczyzny papieża Jana Pawła II, jego wsparcie dla ruchu „Solidarności” i ogromna pomoc Kościoła dla opozycji. Tłumnie zgromadzeni na mszach za ojczyznę Polacy, wznosząc do góry małe krzyże i palce w kształcie litery „V”, śpiewali pieśń, która także należy do zestawu „Pieśni Solidarności”. Chodzi o utwór:

"Barka" - 27% [27]

"Nie rzucim Chryste świątyń Twych" - 25% [25]

"Ojczyzno ma" - 49% [49]

TEKSTY

TEMATY

Biblioteka cyfrowa

Audio/Video

English content

Księgarnia

Aktualności

Autorzy

O nas

Kontakt

Edukacja

postacie IPN

Spotkasz ich na Przystanku Historia

Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)

Dowiedz się więcej

Polityka prywatności Mapa strony Deklaracja dostępności Ochrona danych osobowych English content

Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.

IPN