Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„<i>Wyścig Kusego</i> z tacą do gościa”, czyli historia Gospody pod Kogutem
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

„Wyścig Kusego z tacą do gościa”, czyli historia Gospody pod Kogutem

Autor: Ewelina Ślązak
Wybuch II wojny światowej zmusił polskich sportowców do odłożenia własnych marzeń. Wielu zamieniło areny sportowe na działalność konspiracyjną, barykadę czy obóz koncentracyjny. Walka, jaką musieli podjąć nie toczyła się już na zasadach fair play, a stawką zmagań były wartości najwyższe: wolność i życie.
„Biali Banici” z Wrześni kontra Gieorgij Malenkow
POLECAMY
Artykuł

„Biali Banici” z Wrześni kontra Gieorgij Malenkow

Autor: Witold Wasilewski
Kilka niezbyt czytelnych ulotek, zachowanych w formie mikrofilmu, stanowi jeden z nielicznych śladów działalności „Białych Banitów”, konspiracyjnej organizacji młodzieżowej. Antykomunistyczne druki pojawiły się rok po śmierci Stalina, w okresie szczególnym dla systemu komunistycznego, i stanowią rzadkie świadectwo czasów.
„Burza”
PAMIĘTAMY
Artykuł

„Burza”

Autor: Włodzimierz Suleja
W pierwszych dniach stycznia 1944 r. oddziały Armii Czerwonej przekroczyły wschodnią granicę II Rzeczypospolitej. Pojawił się, rozważany do tej pory jedynie teoretycznie, problem, jak w sytuacji takiej powinny zachowywać się organa państwa podziemnego, a w pierwszym rzędzie oddziały Armii Krajowej.
„Doktór” w konspiracji. Zofia Franio (1899 - 1978)
POLECAMY
Biogram / Biografia

„Doktór” w konspiracji. Zofia Franio (1899 - 1978)

Autor: Anna Lasek
Zofia Franio ps. „Doktór”, „Doktor” to nie tylko lekarka, żołnierz AK i powstaniec warszawski, major WP, ale także szef łączności i kolportażu w Zarządzie Obszaru Centralnego Zrzeszenia WiN i III Zarządzie Głównym Zrzeszenia WiN, więzień polityczny oraz Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.
„Dzieci Widzewa”. Tragiczne losy członków Pogotowia Wojennego Harcerzy w Łodzi
TYLKO U NAS
Artykuł

„Dzieci Widzewa”. Tragiczne losy członków Pogotowia Wojennego Harcerzy w Łodzi

Autor: Patrycja Resel
W czasie działań wojennych we wrześniu 1939 r. szczególnym zaangażowaniem w pracę pogotowia harcerskiego wykazali się chłopcy z 11. Łódzkiej Drużyny Harcerzy im. ks. Jeremiego Wiśniowieckiego, pełniący służbę na terenie dworca Łódź–Widzew.
„Katyń” przykładem konspiracji młodzieżowej
TYLKO U NAS
Artykuł

„Katyń” przykładem konspiracji młodzieżowej

Autor: Joanna Żelazko
Jednym z celów komunistycznych władz było uzyskanie niepodzielnej kontroli nad najmłodszymi pokoleniami obywateli, by móc bez przeszkód kształtować ich charaktery oraz wpływać na poglądy i życiowe postawy. Ruch młodzieżowy w Polsce został  „odgórnie ujednolicony”.
„Kolegium” warszawskiego Kedywu
POLECAMY
Artykuł

„Kolegium” warszawskiego Kedywu

Autor: Hubert Kuberski
Rozkaz nr 84 z 24 stycznia 1943 r. „Uporządkowanie odcinka walki czynnej”, wydany przez generała Stefana Roweckiego „Grota” zainicjował podporządkowanie i scalenie Tajnej Organizacji Wojskowej (TOW) z Armią Krajową.
„Kozy”, czyli wileńskie łączniczki
POLECAMY
Artykuł

„Kozy”, czyli wileńskie łączniczki

Autor: Marta Kupczewska
Wraz z wybuchem II wojny światowej bezpieczny świat młodych wilnian uległ całkowitej zmianie, a ostatnie pokolenie pochodzące z kresowych obszarów II Rzeczypospolitej wzięło ma siebie obowiązek walki za ojczyznę.
„Kuźnia” i „Gospoda”. O działalności wileńskiej komórki legalizacyjnej
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Kuźnia” i „Gospoda”. O działalności wileńskiej komórki legalizacyjnej

Autor: Marta Kupczewska
Niezbyt na ogół rozbudowane kadrowo komórki legalizacyjne spełniały kluczową rolę w działalności każdej organizacji podziemnej, dostarczając materiały niezbędne do jej funkcjonowania. Wileńska „Legalizacja” stanowiła jedną z najbardziej profesjonalnych jednostek tego typu w strukturach Państwa Podziemnego. Dzięki pracy zaangażowanych w jej działania osób uratowano życie wielu tysiącom ludzi.
„Kuźnica” – konspiracyjna oświata ZWZ/AK w Inspektoracie Rzeszów
POLECAMY
Artykuł

„Kuźnica” – konspiracyjna oświata ZWZ/AK w Inspektoracie Rzeszów

Autor: Grzegorz Ostasz
Trzon dowódczy polskiej podziemnej armii stanowili przedwojenni oficerowie służby stałej i rezerwy Wojska Polskiego. Jednak szybki rozwój organizacyjny ZWZ/AK, plany odtwarzania sił zbrojnych i powstania powszechnego, ale również bieżące straty w walce podziemnej z okupantami wymagały regularnych uzupełnień, możliwych poprzez tajne szkoły podchorążych.
„Liceum” przed sądem. Proces polskiej siatki wywiadowczej
POLECAMY
Artykuł

„Liceum” przed sądem. Proces polskiej siatki wywiadowczej

Autor: Agnieszka Chrzanowska
18 lipca 1947 r. zapadł wyrok w głośnym procesie pokazowym Warszawy w sprawie osób z siatki wywiadowczej o kryptonimie „Liceum”. Pokazowy proces członków wywiadu AK był pokłosiem aresztowania jego dowódców – Henryka Żuka i Barbary Sadowskiej.
„Monter”: dowódca Powstania Warszawskiego
POLECAMY
Biogram / Biografia

„Monter”: dowódca Powstania Warszawskiego

Autor: Katarzyna Utracka
Wielu odwiedzających Muzeum Powstania Warszawskiego jest przekonanych, że siłami polskimi w powstaniu dowodził gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, dowódca Armii Krajowej. Jest to przeświadczenie błędne. Dowódcą Powstania Warszawskiego był gen. Antoni Chruściel „Monter”, komendant Okręgu Warszawa AK.
„Na szkodę Państwa Polskiego”. Emisariuszka i kurierka Elżbieta Zawacka (1909–2009)
PAMIĘTAMY
Biogram / Biografia

„Na szkodę Państwa Polskiego”. Emisariuszka i kurierka Elżbieta Zawacka (1909–2009)

Autor: Aleksandra Pietrowicz
28 listopada 1952 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie zapadł kolejny – trzeci już – wyrok w sprawie Elżbiety Zawackiej. Najwyższy Sąd Wojskowy, rozpatrując skargę rewizyjną prokurator ppłk Heleny Wolińskiej, niezadowolonej ze zbyt niskiego wymiaru kary orzeczonej na wcześniejszych rozprawach, skazał oskarżoną „za działania na szkodę Państwa Polskiego” na dziesięć lat więzienia.
„Nasze dziś i jutro”. Represje wobec Teresy Remiszewskiej-Damsz
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

„Nasze dziś i jutro”. Represje wobec Teresy Remiszewskiej-Damsz

Autor: Anna Lasek
W 1982 r., dzień przed wigilią, znana żeglarka Teresa Remiszewska-Damsz oraz jej mąż Jerzy Damsz zostali zatrzymani w związku z ich działalnością opozycyjną. W ich mieszkaniu przedstawiciele aparatu represji znaleźli m.in. liczne pisma i ulotki sygnowane przez NSZZ „Solidarność”. Jednak koronnym dowodem oskarżenia stało się przygotowywane przez ich środowisko opracowanie „Nasze dziś i jutro”.
„Orlik”, który uniknął sideł. Kazimierz Dziekoński (1913–1993)
POLECAMY
Biogram / Biografia

„Orlik”, który uniknął sideł. Kazimierz Dziekoński (1913–1993)

Autor: Grzegorz Ostasz
Niewielu żołnierzy Armii Krajowej, którzy po wojnie zaangażowali się w działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, uniknęło rozpoznania przez komunistyczną bezpiekę. Jednym z tych nielicznych był Kazimierz Dziekoński.
„Walczyłem 8 lat z komunistami i teraz wam się nie poddam!”. Ostatnia walka „Puszczyka”
TYLKO U NAS
Artykuł

„Walczyłem 8 lat z komunistami i teraz wam się nie poddam!”. Ostatnia walka „Puszczyka”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
5 lipca 1953 r. żołnierze oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, działającego pod dowództwem Wacława Grabowskiego ps. „Puszczyk” w powiatach: mławskim, przasnyskim, działdowskim oraz ciechanowskim, stoczyli swoją ostatnią walkę.
„Z Dnia na Dzień”, czyli grudniowe zwycięstwo wolnego słowa
POLECAMY
Artykuł

„Z Dnia na Dzień”, czyli grudniowe zwycięstwo wolnego słowa

Autor: Artur Adamski
W dniu wprowadzenia stanu wojennego pomimo zagrożenia najsurowszymi sankcjami wielu działaczy Solidarności rozpoczęło druk niezależnych gazetek i ulotek. Nikomu z tych odważnych ludzi nie udało się wtedy jednak osiągnąć równie wiele, jak działającym we Wrocławiu wydawcom „Biuletynu Dolnośląskiego”.
Abraham z Góry Straceńców
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Abraham z Góry Straceńców

Autor: Grzegorz Wołk
Roman Abraham konspirował długo przed 1918 r. Następnie walczył z Ukraińcami o rodzinny Lwów, a w 1939 r. oglądał z bliska klęskę polskiej armii w wojnie obronnej.
Adam Świtalski – tytularny generał brygady AK, więzień obozów NKWD
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Adam Świtalski – tytularny generał brygady AK, więzień obozów NKWD

Autor: Daniel Koreś
Pułkownik dyplomowany piechoty WP Adam Jan Feliks Świtalski urodził się 18 grudnia 1894 r. w Gorlicach; był synem radcy Józefa Świtalskiego i Heleny z domu Chądzyńskiej, córki powstańca styczniowego.
Akcja „Koppe”
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Akcja „Koppe”

Autor: Tomasz Roguski
SS-Obergruppenführer i generał Waffen-SS Wilhelm Koppe objął w październiku 1939 r. funkcję Wyższego Dowódcy SS i Policji w Kraju Warty. Od listopada 1943 r. został przeniesiony na to samo stanowisko w Generalnym Gubernatorstwie, gdzie pełnił także funkcję sekretarza stanu do spraw bezpieczeństwa.
Akcja „N” – wojna psychologiczna Armii Krajowej
POLECAMY
Artykuł

Akcja „N” – wojna psychologiczna Armii Krajowej

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Gen. Stefan Grot-Rowecki szczególną wagę przywiązywał do podważania morale niemieckiego wojska oraz ludności cywilnej. Destrukcyjna antyniemiecka działalność propagandowa miała tym bardziej istotne znaczenie w obliczu przygotowywanego powstania powszechnego.
Akcja „Poronin”. Jak członkowie tajnej organizacji „Ruch” postanowili wysadzić pomnik i podpalić muzeum Lenina
POLECAMY
Artykuł

Akcja „Poronin”. Jak członkowie tajnej organizacji „Ruch” postanowili wysadzić pomnik i podpalić muzeum Lenina

Autor: Piotr Byszewski
Kiedy państwa komunistyczne obchodziły setną rocznicę urodzin Włodzimierza Lenina, członkowie tajnej organizacji „Ruch” postanowili wysadzić pomnik i podpalić muzeum twórcy „ojczyzny proletariatu”.
Akcja Madryt
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Akcja Madryt

Autor: Ewa Wójcicka
6 czerwca 1943 r. oddział Grup Szturmowych Szarych Szeregów „Motor 30”, dowodzony przez Tadeusza Zawadzkiego ps. „Zośka”, przeprowadził akcję, której celem było wysadzenie mostu znajdującego się na rzece Wolborce, niedaleko stacji kolejowej w Czarnocinie. Akcja ta nosiła kryptonim „Madryt”.
Akowska biografia Tadeusza Różewicza „Satyra” (1921–2014)
POLECAMY
Artykuł

Akowska biografia Tadeusza Różewicza „Satyra” (1921–2014)

Autor: Mariusz Solecki
Zawstydzająco mało wiemy o ponadrocznej aktywności partyzanckiej w oddziałach AK Obwodu Radomsko kpr. pchor. „Satyra” – „wybitnego polskiego poety, dramaturga, prozaika i scenarzysty”.
Antoni Kopaczewski „Lew”
Biblioteka cyfrowa

Antoni Kopaczewski „Lew”

Autor: Tomasz Panfil
Broszura prezentuje postać Antoniego Kopaczewskiego „Lwa”, żołnierza Wojska Polskiego, który we wrześniu 1939 r. walczył w szeregach 43 Pułku Strzelców im. Legionu Bajończyków, w czasie okupacji niemieckiej należał do ZWZ/AK, a po 1944 jako dowódca oddziału WiN podjął walkę z ustanowioną na sowieckich bagnetach dyktaturą. Wierny złożonej przysiędze, wierzył, że powróci wolna Rzeczpospolita, i zapłacił za to najwyższą cenę.
Aresztowanie płk. Władysława Liniarskiego – przypadek czy udana operacja UB?
TYLKO U NAS
Artykuł

Aresztowanie płk. Władysława Liniarskiego – przypadek czy udana operacja UB?

Autor: Jerzy Autuchiewicz
31 lipca 1945 r. Urząd Bezpieczeństwa odniósł znaczący sukces w walce z podziemiem niepodległościowym. Tego dnia w Brwinowie pod Warszawą został aresztowany płk. Władysław Liniarski ps. „Mścisław” – komendant Białostockiego Okręgu AK-AKO.
Armia Krajowa
POLECAMY
Artykuł

Armia Krajowa

Autor: Andrzej Chmielarz
Dnia 14 lutego 1942 r. prezes Rady Ministrów i Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski przekazał komendantowi głównemu Związku Walki Zbrojnej gen. Stefanowi Roweckiemu rozkaz o zmianie nazwy organizacji tajnej w kraju i tytułu jej komendanta.
Armia Wolnej Europy
TYLKO U NAS
Artykuł

Armia Wolnej Europy

Autor: Marzena Grosicka
Żołnierze! Przybliża się czas bezwzględnej walki z reżimem komunistycznym. (…) AWE ma zaszczytne zadanie. Wyzwolenie Ojczyzny spod jarzma bolszewickiego. Bolszewikom pomagają polskie ręce PZPR, które wydały męczeńskie wyroki śmierci na najlepszych synów Ojczyzny…
August Emil Fieldorf – Bohater 1939-1945
POLECAMY
Biogram / Biografia

August Emil Fieldorf – Bohater 1939-1945

Autor: Paweł Sztama
Szef Kedywu był jednym z najważniejszych oficerów AK. Wykazał się wówczas niezwykłym zmysłem organizacyjnym i wyrobił sobie ogromny szacunek u podwładnych.
Bezdany 1913 – czy Józef Piłsudski planował zamach na cara?
TYLKO U NAS
Artykuł

Bezdany 1913 – czy Józef Piłsudski planował zamach na cara?

Autor: Henryk Głębocki
Czy Józef Piłsudski planował dokonanie carobójstwa? Pytanie to nie było stawiane w ogromnej literaturze poświęconej postaci Naczelnika Państwa. Jeśli pojawiało się, to zwykle w związku z wplątaniem „Ziuka” w sprawę zamachu na Aleksandra III zorganizowanego przez tzw. II Narodną Wolę wiosną 1887 roku.
Boży szaleniec w czasach Zagłady. Zofia Kossak-Szczucka
POLECAMY
Biogram / Biografia

Boży szaleniec w czasach Zagłady. Zofia Kossak-Szczucka

Autor: Paweł Skibiński
Była wybitną, uznaną pisarką katolicką. W czasie wojny organizowała z bezgranicznym poświęceniem konspiracyjną pomoc charytatywną, zwłaszcza dla Żydów.
Cichociemny ppor. Rafał Andrzej Niedzielski „Mocny”, „Rafał”
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Cichociemny ppor. Rafał Andrzej Niedzielski „Mocny”, „Rafał”

Autor: Marek Jedynak
Był jednym z najmłodszych spadochroniarzy Armii Krajowej. W dniu skoku do okupowanej Polski miał niespełna 19 lat! Służył w oddziałach dywersyjnych „Wachlarza” i „Kedywu”.
Co łączy Macieja Aleksego Dawidowskiego „Alka” z Janem Kilińskim, bohaterem insurekcji kościuszkowskiej?
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Co łączy Macieja Aleksego Dawidowskiego „Alka” z Janem Kilińskim, bohaterem insurekcji kościuszkowskiej?

Autor: Irena Siwińska
Losy tych dwóch wielkich polskich patriotów, mimo że wspomniane wydarzenia z ich udziałem dzieliło prawie 150 lat, splotły się 13 marca 1942 r. To właśnie tego dnia „Alek” zdekonspirował miejsce pobytu tak ważnego dla warszawiaków pomnika Kilińskiego, zdemontowanego uprzednio przez Niemców.
Cyryl Ratajski
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Cyryl Ratajski

Autor: Waldemar Grabowski
Wielkopolanin, zdolny prawnik z doświadczeniem pracy w kilku spółkach państwowych i miejskich, a także zarządzania stolicą Wielkopolski. W grudniu 1940 r. Cyryl Ratajski został mianowany przez gen. Władysława Sikorskiego Głównym Delegatem Rządu na Generalne Gubernatorstwo. Udźwignął ciężar odpowiedzialności i zdołał zorganizować cywilne struktury Podziemnego Państwa Polskiego.
Czy przestała istnieć
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Czy przestała istnieć

Autor: Piotr Niwiński
Często używany argument, że 19 stycznia 1945 r. Armia Krajowa przestała istnieć, a dalej działały już tylko grupki zdeterminowanych osób, irracjonalnie myślących o zwycięstwie nad Związkiem Sowieckim, jest z samego założenia nieprawdziwy.
Daromiła Żenczykowska-Zawadzka – żołnierz Armii Krajowej, emigrantka
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Daromiła Żenczykowska-Zawadzka – żołnierz Armii Krajowej, emigrantka

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
„W rozmowach była łagodna w formie, kategoryczna w treści. Zaczynała: «Tadeuszku, mnie się zdaje, ja nie jestem pewna» – a dalej już zdecydowanie mówiła, jak ma być” – podkreślał Władysław Bartoszewski, zwracając uwagę na rolę Daromiły Żenczykowskiej-Zawadzkiej w kształtowaniu działalności publicznej męża.
Długie trwanie Polskiego Państwa Podziemnego
TYLKO U NAS
Artykuł

Długie trwanie Polskiego Państwa Podziemnego

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
18 grudnia 2013 r., w Garbatce-Letnisko, pracownicy Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej wydobyli powielacz, który w latach 80. XX wieku był w dyspozycji osób tworzących struktury Tymczasowej Komisji Terenowej Ruchu Oporu NSZZ „Solidarność” w Pionkach.
Dowódca akcji na Radomsko. Porucznik Jan Rogulka „Grot” (1913–1946)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Dowódca akcji na Radomsko. Porucznik Jan Rogulka „Grot” (1913–1946)

Autor: Paweł Wąs
Największa i najbardziej spektakularna akcja zbrojna Konspiracyjnego Wojska Polskiego została przeprowadzona w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Głównym jej celem było uwolnienie więźniów z aresztu miejskiego w Radomsku. Cena sukcesu była jednak wysoka. Wielu jej uczestników, w tym dowódca, porucznik Jan Rogulka, wpadło w ręce komunistów i straciło życie jeszcze przed upływem miesiąca.
Dowódca BOA
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Dowódca BOA

Autor: Anna Płońska
Stefan Pabiś (ps. „Stefan”) był dowódcą Bojowego Oddziału Armii (BOA) – organizacji podziemia niepodległościowego funkcjonującej wpierw na terenach zagarniętych przez ZSRS, a później na Pomorzu Zachodnim. Jego żołnierska droga w równej mierze prowadziła przez kręte ścieżki działalności konspiracyjnej, co kazamaty komunistycznych więzień i obozów.
Droga do „Burzy”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Droga do „Burzy”

Autor: Marek Gałęzowski
Klęski wojsk niemieckich na froncie wschodnim w 1943 r. i zbliżanie się Armii Czerwonej do ziem polskich, wymuszały na dowództwie Armii Krajowej decyzję o formie wystąpienia zbrojnego przeciw Niemcom. Kierownictwo wojskowe i cywilne Polski Podziemnej znalazło się w bardzo trudnej sytuacji…
Drogą honoru Polaka prawdziwego. Pułkownik Franciszek Niepokólczycki
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Drogą honoru Polaka prawdziwego. Pułkownik Franciszek Niepokólczycki

Autor: Filip Musiał
„Jego zdaniem legenda AK istnieje, rośnie i będzie rosła. Nie potrafią temu zapobiec czynniki rządowe bez względu na stosowane środki. […] Obecnie wielką polityką dla AK-owców w kraju jest zachować swoją godność żołnierską i nie pozwalać wszelkimi sposobami na pomniejszanie dorobku AK i jej legendy. Powinna ona jak sztandar być przekazana młodzieży”.
Dwie wojny kapitana „Warszyca”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Dwie wojny kapitana „Warszyca”

Autor: Tomasz Toborek
Opisując dzieje regionu łódzkiego czasu okupacji niemieckiej i pierwszych lat powojennych, nie sposób pominąć Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca” – twórcy i komendanta Konspiracyjnego Wojska Polskiego. To właśnie tacy jak on przyczynili się do dzisiejszej fascynacji historią Żołnierzy Wyklętych.
Działalność antyniemiecka policjantów granatowych i kryminalnych w Kielcach w okresie II wojny światowej
TYLKO U NAS
Artykuł

Działalność antyniemiecka policjantów granatowych i kryminalnych w Kielcach w okresie II wojny światowej

Autor: Tomasz Domański
Początkowo na barkach funkcjonariuszy policji granatowej spoczęła większa część obowiązków przedwojennych, które można określić mianem utrzymania i zabezpieczenia porządku publicznego, w tym zwalczanie pożarów i przestępstw pospolitych. Z biegiem czasu Niemcy coraz bardziej wykorzystywali PP i PPK do realizowania własnych celów okupacyjnych.
Działalność sabotażowo-dywersyjna ZWZ-AK na terenie Buska-Zdroju. Wybrane przykłady
TYLKO U NAS
Artykuł

Działalność sabotażowo-dywersyjna ZWZ-AK na terenie Buska-Zdroju. Wybrane przykłady

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Percepcja konspiracji skupia się w ujęciu popularnym na widowiskowych, jednostkowych akcjach – egzekucjach hitlerowskich zbrodniarzy, odbijaniu więźniów, bitwach partyzanckich oddziałów. Nie należy zapominać, że główny ciężar pracy podziemnych struktur położono na inne aspekty walki z okupantem – jak choćby dywersję i sabotaż. Dopiero wspólnie tworzą one pełny obraz Podziemia.
Dziedzictwo „Żywii” – konspiracyjnego mięsięcznika Ludowego Związku Kobiet
TYLKO U NAS
Artykuł

Dziedzictwo „Żywii” – konspiracyjnego mięsięcznika Ludowego Związku Kobiet

Autor: Agnieszka Klarman
Ludowy Związek Kobiet w czasie okupacji i po zakończeniu wojny podkreślał swą autonomię organizacyjną, przy jednoczesnym powiązaniu z ruchem ludowym. W grudniu 1944 r. odbyła się pod przewodnictwem Marii Szczawińskiej konferencja LZK, na której wytyczono plan działania na pierwsze miesiące powojenne.
Edward Kazior „Lot” – partyzant z powiatu olkuskiego
POLECAMY
Biogram / Biografia

Edward Kazior „Lot” – partyzant z powiatu olkuskiego

Autor: Cezary Brożek
Partyzant Batalionów Chłopskich (Ludowej Straży Bezpieczeństwa), a po wkroczeniu Sowietów dowódca oddziału niepodległościowego w powiecie olkuskim, został zastrzelony 30 kwietnia 1945 roku we wsi Jeżówka koło Wolbromia.
Egzekucje kolejarzy z Sędziszowa w Chmielniku i Piotrkowicach 17 marca 1944 roku
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Egzekucje kolejarzy z Sędziszowa w Chmielniku i Piotrkowicach 17 marca 1944 roku

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Sędziszów był miasteczkiem z bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturą kolejową. W okresie II wojny światowej stanowił dla Niemców istotny węzeł komunikacyjny. Mieściła się w nim ważna parowozownia oraz warsztaty kolejowe linii szerokotorowej.
Emanuel Prokesch vel Jan Baranowski. Przyczynek do dziejów konspiracji wileńskiej w Polsce północnej w 1946 r.
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Emanuel Prokesch vel Jan Baranowski. Przyczynek do dziejów konspiracji wileńskiej w Polsce północnej w 1946 r.

Autor: Karol Polejowski
Emanuel Prokesch rozpoczął karierę wojskową w 1918 r. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej i wojnie w 1939 r. W konspiracji znalazł się w strukturze Okręgu Wileńskiego AK. Po zakończeniu wojny udzielał wsparcia majorowi „Łupaszce” na Pomorzu.
Endecki Kedyw w stolicy <i>Warthegau</i>
TYLKO U NAS
Artykuł

Endecki Kedyw w stolicy Warthegau

Autor: Rafał Sierchuła
Dla wielu miłośników historii formacja bojowa Kedywu Armii Krajowej jest powszechnie znana, a jego działania spopularyzowane w publikacjach i filmach. Formacje o podobnych zadaniach funkcjonowały również w innych organizacjach.
Generalny Sztab Młodzieży Polskiej w Bojanowie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Generalny Sztab Młodzieży Polskiej w Bojanowie

Autor: Marcin Jurek
Jedną z mniej znanych młodzieżowych organizacji niepodległościowych działających na terenie Wielkopolski w okresie stalinizmu była grupa założona przez uczniów Państwowej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Bojanowie (pow. Rawicz).
Generał Maria Stanisława Wittek – dwukrotna dama Virtuti Militari
POLECAMY
Biogram / Biografia

Generał Maria Stanisława Wittek – dwukrotna dama Virtuti Militari

Autor: Magdalena Mołczanowska
25 lutego 1942 r. Dowódca Armii Krajowej gen. Stefan Rowecki powołał Wojskową Służbę Kobiet. Na czele tej organizacji stanęła Maria Stanisława Wittek ps. „Mira” – kobieta niezwykła, dla której służba ojczyźnie była nie tylko obowiązkiem, ale prawdziwym powołaniem.
Gimnazjalny patriotyzm
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Gimnazjalny patriotyzm

Autor: Piotr Niwiński
Harcerstwo odegrało poważną rolę w kształtowaniu pokolenia, które miało odegrać niepoślednią rolę w drugowojennym dramacie walki o wolną Polskę. Nierzadko jego członkowie służbę ojczyźnie musieli pełnić z bronią w ręku. Nie inaczej było z członkami tzw. „harcerskiego plutonu” 3. Wileńskiej Brygady AK.
Halina Zwinogrodzka-Junak. Niezłomna, niezwyciężona
POLECAMY
Artykuł

Halina Zwinogrodzka-Junak. Niezłomna, niezwyciężona

Autor: Ewa Wójcicka
Wielu członków podziemia antykomunistycznego trafiło do jego struktur w ramach bezpośredniej kontynuacji swoich działań przeciwko niemieckim okupantom. Należała do nich również Halina Zwinogrodzka-Junak, uczestniczka Powstania Warszawskiego, której w latach 1945-1946 udało się zinfiltrować Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego.
Harcerka z Legionu Wyzwolenia. Helena Janaszczyk (1910–1940)
PAMIĘTAMY
Biogram / Biografia

Harcerka z Legionu Wyzwolenia. Helena Janaszczyk (1910–1940)

Autor: Patrycja Resel
Dwa miesiące po wkroczeniu do Łodzi wojsk niemieckich – 13 listopada 1939 r. – powołana została konspiracyjna organizacja Legion Wyzwolenia. W jej szeregach znalazła się bohaterska łodzianka Helena Janaszczyk.
Harcerze z wielkopolskiej Krobi – czas więzienia 1950-1956
TYLKO U NAS
Artykuł

Harcerze z wielkopolskiej Krobi – czas więzienia 1950-1956

Autor: Elżbieta Wojcieszyk
Harcerze z Krobi marzyli o niepodległej Polsce. W 1947 r. zawiązali grupę konspiracyjną „AK «Zawisza»”. Pisali i kolportowali ulotki i plakaty krytykujące władze komunistyczne, zamalowali na czarno szyld Komitetu Gminnego PPR w Krobi i przechowywali broń.
Helena Żurowska. Zamordowana o krok od prawdy
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Helena Żurowska. Zamordowana o krok od prawdy

Autor: Magdalena Mołczanowska
Wysłanniczka Rządu RP na uchodźstwie, uczestniczka Powstania Warszawskiego, kurierka ZWZ-AK, była jedną z niewielu kobiet skazanych na karę śmierci i zamordowanych przez komunistyczny aparat represji. Jej śmierć nierozerwalnie związana była z jedną z najskuteczniejszych prowokacji komunistycznego wywiadu – sprawą V Zarządu WiN.
Henryk Filipecki – „najgroźniejszy bandyta”
POLECAMY
Biogram / Biografia

Henryk Filipecki – „najgroźniejszy bandyta”

Autor: Adam Dziuba
Ziemia rybnicka, granicząca z Czechosłowacją południowa część Górnego Śląska, do wiosny 1947 r. stanowiła ważny ośrodek oporu przeciwko komunistom. Operowały na niej struktury Delegatury Sił Zbrojnych i wywodząca się z nich organizacja Pawła Cierpioła „Makopola”, Konspiracyjne Wojsko Polskie, a także Narodowe Zjednoczenie Wojskowe i Narodowe Siły Zbrojne.
Irena Bobowska – niezwykła bohaterka
POLECAMY
Biogram / Biografia

Irena Bobowska – niezwykła bohaterka

Autor: Izabella Kopczyńska
Irena Bobowska zapisała się na kartach historii, szczególnie wśród osób związanych z Poznaniem, niezwykłym życiorysem. Jej postać nadal pozostaje przez wielu zapomniana. W związku z tym przywołanie jej historii pozwoli ożywić pamięć o niej i jej niezwykłej odwadze w tak trudnych czasach okresu II wojny światowej.
Jak powstała Dolinka Katyńska
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Jak powstała Dolinka Katyńska

Autor: Jacek Sawicki
Wielkiej osobistej odwagi i determinacji wymagały działania, podjęte w dobie stalinizmu, jak odnotowana w aktach UB w 1950 r. prośba grupy kobiet do prezydenta Bieruta o wstawiennictwo i spowodowanie wypuszczenia ich mężów z Rosji sowieckiej. Nie wiedziały, dlaczego nie wracają, ani nawet czy żyją.
Jan Gomoła „Jawor” (1913-1985)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Jan Gomoła „Jawor” (1913-1985)

Autor: Michał Wenklar
Wiosną 1944 r. zapadła decyzja utworzenia oddziału partyzanckiego Narodowej Organizacji Wojskowej-AK w Lasach Radłowskich. Od roku istniała już tam grupa dywersyjna NOW, złożona z miejscowych działaczy, zmuszonych do ukrywania się przed Niemcami. Jan Gomoła dołączył do nich, przejmując dowództwo nad całością oddziału, który przyjął kryptonim „Janina”.
Jan Rodowicz „Anoda”
POLECAMY
Biogram / Biografia

Jan Rodowicz „Anoda”

Autor: Katarzyna Adamów
7 marca 1923 urodził się Jan Rodowicz „Anoda” – porucznik AK i legendarny żołnierz batalionu „Zośka”, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów i Małego Sabotażu, żołnierz Kedywu, działacz podziemia antykomunistycznego.
Jan Wojciech Kiwerski. Saper, konspirator, partyzant
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Jan Wojciech Kiwerski. Saper, konspirator, partyzant

Autor: Ryszard Sodel
18 kwietnia 1944 r. w niewyjaśnionych okolicznościach zginął ppłk Jan Wojciech Kiwerski „Oliwa”, „Dyrektor”, „Kalinowski”, „Lipiński”, „Rudzki” „Ziomek” – oficer Wojska Polskiego i Armii Krajowej.
Janina Kruk. Prosząc o wysoką szubienicę
POLECAMY
Artykuł

Janina Kruk. Prosząc o wysoką szubienicę

Autor: Wojciech Kujawa
Była jednym z najważniejszych ludzi w wileńskiej Legalizacji, którą kierowała od marca 1947 r. Kilkukrotnie wyślizgiwała się z sowieckich i niemieckich rąk. Jej niepokorna postawa dała o sobie znać najmocniej, gdy w listopadzie 1948 r. została aresztowana przez UB.
Janina Wasiłojć-Smoleńska. Niezłomnie przy Polsce
POLECAMY
Artykuł

Janina Wasiłojć-Smoleńska. Niezłomnie przy Polsce

Autor: Ewa Wójcicka
W 1943 r., wobec zagrożenia aresztowaniem za działalność konspiracyjną, wstąpiła do oddziału Antoniego Burzyńskiego ps. „Kmicic”, zamordowanego później przez sowieckich partyzantów. Zarówno po śmierci swojego dowódcy, jak i później konsekwentnie odmawiała służby w jednostkach komunistycznych, podejmując zamiast tego służbę w podziemiu niepodległościowym.
Jedyny ocalały z IV Zarządu Głównego WiN. Władysław Jedliński (1909–1989)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Jedyny ocalały z IV Zarządu Głównego WiN. Władysław Jedliński (1909–1989)

Autor: Kazimierz Krajewski
Bohater tego szkicu, Władysław Stefan Jedliński – „Nemo”, „Stefan Mączyński”, „Stefan Sławiński”, „Stefan Tomaszewski”, „Marta” – to jeden z nielicznych organizatorów wywiadu AK i Zrzeszenia WiN, którzy ocaleli, nie sprzeniewierzając się przysiędze i etosowi służby niepodległości.
Kapitan Helena Hermanowska – komendant Wojskowej Służby Kobiet Okręgu Białystok AK
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Kapitan Helena Hermanowska – komendant Wojskowej Służby Kobiet Okręgu Białystok AK

Autor: Bożena Koszel-Pleskaczuk
Kobiety pełniły służbę żołnierską od pierwszych chwil życia konspiracyjnego. Podstawą prawną dotyczącą kobiet rekrutujących się do wojska była Ustawa o powszechnym obowiązku wojskowym z 9 kwietnia 1938 roku.
Karol Tarnowski. Ziemianin w burzliwych czasach
POLECAMY
Biogram / Biografia

Karol Tarnowski. Ziemianin w burzliwych czasach

Autor: Marcin Chorązki
15 lutego 1981 roku zmarł Karol Hilary Tarnowski, ostatni prezes Zachodniomałopolskiego Związku Ziemian i inicjator powstania w okupowanym kraju zrzeszenia „Tarcza”-„Uprawa”-„Opieka”-„S-1”, podporządkowanego AK.
Kazimierz Grenda (1906-1959)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Kazimierz Grenda (1906-1959)

Autor: Ewa Liszkowska
Przed rozpoczęciem II wojny światowej był kierownikiem szkoły i nauczycielem geografii. Wieloletnie zaangażowanie w ruch harcerski doprowadziło go do związania się z organizacjami podziemnymi i objęcia funkcji szefa Kwatery Głównej Szarych Szeregów, a później prezesa Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość na teren łódzki.
Kazimierz Pużak (1883-1950)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Kazimierz Pużak (1883-1950)

Autor: Maciej Żuczkowski
Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli niepodległościowego nurtu polskiej lewicy. Całym swoim politycznym życiem zaświadczył o tym, że sprawa Polski – jej suwerenności państwowej – była dla niego kwestią pierwszorzędną. Potwierdził to ostatecznie śmiercią w komunistycznym więzieniu.
Kazimierz Tumidajski (1897-1947)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Kazimierz Tumidajski (1897-1947)

Autor: Teodor Gąsiorowski
Przyszły komendant Okręgu Lubelskiego AK urodził się 28 lutego 1897 r. w Radłowie, w wielodzietnej rodzinie. Ojciec wysłał go do I Gimnazjum im. K. Brodzińskiego w Tarnowie. W połowie sierpnia 1914 r. siedemnastoletni gimnazjalista uciekł z domu i zgłosił się do Legionów Polskich.
Kobieta Patriotka i Bohaterka. Janina Kuligowska-Cel „Niusia” (1924-1989)
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Kobieta Patriotka i Bohaterka. Janina Kuligowska-Cel „Niusia” (1924-1989)

Autor: Mariusz Sawa
Przyszła na świat w Bełżycach 7 grudnia 1924 roku. Jej rodzicami byli Wawrzyniec Kuligowski i Bronisława z domu Czuryłowska. Czuryłowscy pochodzili z Chodla. Wawrzyniec Kuligowski był rymarzem i tapicerem.
Kolumbowie. Rocznik 30.
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Kolumbowie. Rocznik 30.

Autor: Michał Wenklar
Tuż po wojnie i na początku lat pięćdziesiątych, gdy dorośli działacze podziemia byli mordowani, prześladowani lub siedzieli w więzieniach, pałeczkę w sztafecie pracy niepodległościowej przejmowali młodzi. Cały kraj pokrył się siatką licznych konspiracyjnych organizacji młodzieżowych.
Koncepcje oporu społecznego w okresie stanu wojennego 1981-1983
POLECAMY
Artykuł

Koncepcje oporu społecznego w okresie stanu wojennego 1981-1983

Autor: Krzysztof Brzechczyn
Po wprowadzeniu stanu wojennego ocalali z aresztowań członkowie Komisji Krajowej zawiązali Krajowy Komitet Strajkowy NSZZ „Solidarność”. Wykonując uchwałę KK z 12 XII 1981 r. KKS wezwał do strajku generalnego, który zakończyłby się po uwolnieniu wszystkich aresztowanych i odwołaniu stanu wojennego.
Konspiracja młodzieżowa w powiecie bolesławieckim 1950-1951. „Tajna Organizacja Sikorski Dolny Śląsk nr 1”
TYLKO U NAS
Artykuł

Konspiracja młodzieżowa w powiecie bolesławieckim 1950-1951. „Tajna Organizacja Sikorski Dolny Śląsk nr 1”

Autor: Andrzej Olejniczak
Walka zbrojna o niepodległość po zakończeniu II wojny światowej, toczyła się jeszcze przez kilka lat. Tam, gdzie podczas okupacji niemieckiej ruch oporu był dobrze zorganizowany, kontynuowano walkę zbrojną z nowym okupantem i jego polskimi pomocnikami.
Konspiracja niepodległościowa na Rzeszowszczyźnie po 1944 r.
POLECAMY
Artykuł

Konspiracja niepodległościowa na Rzeszowszczyźnie po 1944 r.

Autor: Mirosław Surdej
W latach 1939-1941, w momencie kształtowania się struktur konspiracji niepodległościowej, w wyniku podziału terytorium RP pomiędzy okupantów niemieckiego i sowieckiego, zachodnie powiaty województwa lwowskiego zostały podporządkowane Okręgowi ZWZ Kraków.
Konspiracja, wojsko, partyzantka. Podziemie zbrojne w Małopolsce 1939–1955
POLECAMY
Artykuł

Konspiracja, wojsko, partyzantka. Podziemie zbrojne w Małopolsce 1939–1955

Autor: Filip Musiał, Dawid Golik
Gdy we wrześniu 1939 r., jeszcze w trakcie walk frontowych z Niemcami, powstawały pierwsze konspiracyjne organizacje wojskowe, nikt nie przewidywał, że wojna potrwa kilka kolejnych lat. Tym bardziej nie spodziewano się, że walkę „aż do zwycięstwa” trzeba będzie prowadzić także w warunkach nowej okupacji – wprowadzanej rękami Sowietów i polskich komunistów.
Konspiracyjna działalność ks. dr. Seweryna Kowalskiego
WARTO ZAJRZEĆ
Biogram / Biografia

Konspiracyjna działalność ks. dr. Seweryna Kowalskiego

Autor: Elżbieta Wojcieszyk
Podczas II wojny światowej ziemie polskie podzielono na część sowiecką i niemiecką. W części niemieckiej wydzielono tereny włączone do III Rzeszy niemieckiej oraz Generalne Gubernatorstwo (GG) i utworzono urzędy niemieckie. Tylko w GG działały jawne kościelne struktury: instytucje i urzędy kościelne (diecezje, parafie, seminaria, itd.).
Konspiracyjne organizacje młodzieżowe
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Konspiracyjne organizacje młodzieżowe

Autor: Jacek Wołoszyn
Część historyków uznała rok 1947 za cezurę wyznaczającą czas rozbicia tzw. dorosłego podziemia. Jego dziedzictwo przyjęły osoby w wieku do 21 roku życia, powołując własne tajne organizacje.
Konspiracyjne organizacje młodzieżowe z lat 1944/1945–1956
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Konspiracyjne organizacje młodzieżowe z lat 1944/1945–1956

Autor: Jacek Wołoszyn
Część historyków uznała 1947 r. za cezurę wyznaczającą moment rozbicia przez rządzących podziemia antykomunistycznego tworzonego na bazie AK, NSZ i Zrzeszenia „WiN”. Dziedzictwo dorosłych konspiratorów kontynuowała jeszcze młodzież do 21 roku życia, tworząca niezależne tajne organizacje.
Konspiracyjny NIK w latach 1942-1945. Struktury kontrolne Państwa Podziemnego
TYLKO U NAS
Artykuł

Konspiracyjny NIK w latach 1942-1945. Struktury kontrolne Państwa Podziemnego

Autor: Waldemar Grabowski
Utworzenie podziemnych struktur państwowych (Polskie Państwo Podziemne) w okupowanej Polsce spowodowało konieczność wprowadzenia ich kontroli. W 1942 r. po długich przygotowaniach i uzgodnieniach powołano do życia Sekcję Kontroli w Delegaturze Rządu na Kraj.
Konspirator, legionista, pisarz. Andrzej Strug (1871–1937)
POLECAMY
Artykuł

Konspirator, legionista, pisarz. Andrzej Strug (1871–1937)

Autor: Marek Klecel
Zanim Andrzej Strug, a właściwie Tadeusz Gałecki, bo tak się naprawdę nazywał, został pisarzem, był działaczem patriotycznym, konspiratorem, członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej oraz publicystą. Miał biografię typową dla polskiej inteligencji, która na przełomie XIX i XX w. kontynuowała dzieło odzyskiwania niepodległości i propagowała zmiany społeczne.
Kres Polskiego Podziemnego Państwa
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Kres Polskiego Podziemnego Państwa

Autor: Włodzimierz Suleja
Przedstawiciele legalnych władz polskich odebrali postanowienia jałtańskie jako narodową katastrofę. Podjęcie otwartej walki z Armią Czerwoną nie wchodziło w rachubę. Nie widząc perspektyw na ujawnienie Armii Krajowej, następca „Bora”, Leopold Okulicki „Niedźwiadek”, rozwiązał ją rozkazem wydanym 19 stycznia 1945 r. Nie oznaczało to jednak końca zbrojnego oporu wobec okupanta.
Królestwo Polskie – Czartoryski czy Nowosilcow?
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Królestwo Polskie – Czartoryski czy Nowosilcow?

Autor: Włodzimierz Suleja
Królestwo Polskie, Kongresówka – nazwy te, a zwłaszcza druga z nich, zadomowiły się w języku potocznym XIX-wiecznego Polaka. Tak nad Wisłą, jak Wartą czy Niemnem przypominały o świetności dawnych wieków i usankcjonowanej na kongresie wiedeńskim niesprawiedliwości dziejowej. Były punktem odniesienia tak dla politycznych realistów, jak i romantyków.
Kto zabił kpr. Andrzeja Paska ps. „Jędrek”?
POLECAMY
Artykuł

Kto zabił kpr. Andrzeja Paska ps. „Jędrek”?

Autor: Marek Jedynak
Zgrupowania Partyzanckie AK „Ponury” przeszły do legendy II wojny światowej na Kielecczyźnie. Dużo o nich już napisano, lecz wciąż pozostaje wiele epizodów nieznanych bądź nierozwikłanych.
Kulturowa partyzantka. Tajne nauczanie na północnym Mazowszu
POLECAMY
Artykuł

Kulturowa partyzantka. Tajne nauczanie na północnym Mazowszu

Autor: Waldemar Brenda
Obok uderzeń w rozwój demograficzny społeczeństwa polskiego, fizycznej eksterminacji Żydów, eliminacji całych grup społecznych, dotkliwych ograniczeń polityczno-społecznych i gospodarczych, obejmowała ona także pełną dyskryminację kulturalną. Jednym z jej przejawów była likwidacja polskiego szkolnictwa.
Luźne uwagi o… pseudonimach
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Luźne uwagi o… pseudonimach

Autor: Stanisław Salmonowicz
Badań statystycznych pseudonimów z lat 1939-45 nikt bodaj dotąd nie próbował. Ja sam też tego nie robiłem – przekraczało to moje możliwości techniczne. Ale że w różnych aspektach życia konspiracyjnego mam pewną orientację, sądzę, że moje wnioski w tej kwestii – mutatis mutandis – mogą być istotne.
Łódzki „Huragan” w walce z komunizmem
TYLKO U NAS
Artykuł

Łódzki „Huragan” w walce z komunizmem

Autor: Paweł Wąs
Wszechobecna komunistyczna indoktrynacja oraz coraz jawniejsze przenoszenie na polski grunt wzorców sowieckich legło u podstaw zawiązania tajnej struktury, zrzeszającej nastolatków na terenie Łodzi.
Łukasz Ciepliński – między legendą a rzeczywistością
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Łukasz Ciepliński – między legendą a rzeczywistością

Autor: Zbigniew K. Wójcik
Świtem 1 września 1939 r. wyruszył przeciwko Niemcom jako podporucznik służby stałej, dowodząc na przedpolach Bydgoszczy kompanią przeciwpancerną 62. pp, a 1 marca 1951 r. zginął w komunistycznym więzieniu na warszawskim Mokotowie jako podpułkownik Wojska Polskiego, prezes IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” i jeden z depozytariuszy Testamentu Polski Podziemnej.
Mała wojna z czerwonym
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Mała wojna z czerwonym

Autor: Bartłomiej Noszczak
W latach 1945-55 Warszawa była największym ośrodkiem antykomunistycznego oporu młodzieży w Polsce. Skala tej działalności i determinacja młodych świadczyły o tym, że zdecydowanie nie akceptują oni systemu. W walce z nimi komuniści nie mieli skrupułów, traktując ich jak nastoletnich terrorystów.
Maria Kuntaras-Dittberner
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Maria Kuntaras-Dittberner

Autor: Paweł Głuszek
Maria Kuntaras-Dittberner w listopadzie 1939 roku przystąpiła do podziemnej „Bojowej Organizacji Wojskowej – Wschód” przyjmując pseudonim „Róża”. Tak rozpoczęła się jej praca w konspiracji i walka z niemieckim okupantem.
Maria Starowieyska „Prawdzic” (1896-1951)
WARTO ZAJRZEĆ
Biogram / Biografia

Maria Starowieyska „Prawdzic” (1896-1951)

Autor: Anna Czocher
Pielęgniarka, działaczka społeczna. Niesienie pomocy ofiarom wojny łączyła ze służbą w ZWZ-AK. Jej późniejszy przełożony w konspiracji ppor. Wacław Bniński wspominał: „była pielęgniarką z zawodu i powołania”.
Młodzieżowe organizacje antykomunistyczne w Opocznie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Młodzieżowe organizacje antykomunistyczne w Opocznie

Autor: Paweł Wąs
Zakładali tajne organizacje, rozrzucali antykomunistyczne ulotki, brali udział w nielegalnych spotkaniach. Protestowali przeciwko likwidacji ich drużyny harcerskiej. Za swoje marzenia o niepodległej Ojczyźnie byli więzieni i torturowani.
Na Belweder!
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Na Belweder!

Autor: Włodzimierz Suleja
Schyłek lat dwudziestych XIX w. nie zapowiadał wybuchu powstania narodowego. Sytuacja wewnętrzna w Królestwie normowała się. Mikołaj I w 1829 r. przywdział polską koronę. Sejm 1830 r. przebiegał w spokojnej, a nawet nieco sennej atmosferze.
Napoleon Ciukszo – żołnierz od „Kmicica” i „Łupaszki”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Napoleon Ciukszo – żołnierz od „Kmicica” i „Łupaszki”

Autor: Paweł Nowik
W pamięci towarzyszy broni przechowało się, że Napoleon Ciukszo był „koleżeński, szlachetny, prawy i wysokiej wartości jako obywatel i żołnierz Rzeczypospolitej”. Przedwojenny podoficer, jako jeden z pierwszych zgłosił się do szukającego ochotników oddziału Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”.
Narodowe Siły Zbrojne w Wielkopolsce
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Narodowe Siły Zbrojne w Wielkopolsce

Autor: Rafał Sierchuła
20 września 1942 r. powstały Narodowe Siły Zbrojne. Zwierzchnim organem politycznym organizacji była Tymczasowa Narodowa Rada Polityczna, której wydziałem wojskowym kierował August Michałowski „Roman”. W skład nowej organizacji wojskowej weszli również żołnierze z Wielkopolski.
Nie tylko „Wielka Czwórka” – wpływ „Unii” na działalność Polskiego Państwa Podziemnego
TYLKO U NAS
Artykuł

Nie tylko „Wielka Czwórka” – wpływ „Unii” na działalność Polskiego Państwa Podziemnego

Autor: Marek Hańderek
W powszechnej wiedzy na temat działalności Polskiego Państwa Podziemnego bezapelacyjnie najwięcej miejsca zajmuje jego człon wojskowy w postaci ZWZ/AK.
Niepodległościowe organizacje młodzieżowe na Kielecczyźnie po 1945 roku
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Niepodległościowe organizacje młodzieżowe na Kielecczyźnie po 1945 roku

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Antykomunistyczne poglądy, chęć działania przeciwko strukturom nowej władzy oraz przeciwstawienia się powszechnej indoktrynacji i kontroli, a czasem po prostu marzenia o ekscytującej przygodzie – to wszystko popychało młodych ludzi do konspiracji.
Niezależny wydawca, legenda "drugiego obiegu"
POLECAMY
Artykuł

Niezależny wydawca, legenda "drugiego obiegu"

Autor: Mirosław Biełaszko
Wśród 96 ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku jest Janusz Krupski – kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, wcześniej wiceprezes IPN, jeden z twórców niezależnego ruchu wydawniczego w PRL.
Niezłomni
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Niezłomni

Autor: Włodzimierz Suleja
Szczególnym elementem pejzażu powojennego była utrzymująca się po roku 1947 obecność podziemia niepodległościowego, a zwłaszcza oddziałów „leśnych”.
Nowe spojrzenie na WiN
TYLKO U NAS
Artykuł

Nowe spojrzenie na WiN

Autor: Tomasz Łabuszewski
W 1990 r. śp. prof. Janusz Kurtyka, jeden z pionierów badań nad Zrzeszeniem „Wolność i Niezawisłość”, opublikował w „Zeszytach Historycznych” przełomowy artykuł Na szlaku AK – „NIE”, DSZ, WiN, w którym pierwszy raz ukazał ciągłość konspiracyjną nurtu poakowskiego, obejmującą lata powojenne.
2 następna >
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510