Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Polscy komuniści: cena zaprzaństwa
Artykuł

Polscy komuniści: cena zaprzaństwa

Autor: Dawid Zagził
Przywódca Komunistycznej Partii Polski, Julian Leszczyński-Leński, został aresztowany w Moskwie w czerwcu 1937 r. Oskarżono go o współpracę z polskim wywiadem oraz o udział w organizacji „szpiegowsko-terrorystycznej”.
Polski Stachanow
Artykuł

Polski Stachanow

Autor: Bogusław Tracz
W niedzielnym wydaniu „Trybuny Robotniczej”, organu KW PPR w Katowicach, 27 lipca 1947 r. ukazał się „List otwarty do górników w Polsce”, pod którym widniało nazwisko Wincentego Pstrowskiego, wówczas nieznanego górnika zatrudnionego na stanowisku rębacza dołowego w zabrzańskiej kopalni „Jadwiga”.
Pomarcowa emigracja
Artykuł

Pomarcowa emigracja

Autor: Rafał Opulski
19 marca 1968 r. na wiecu aktywu partyjnego Władysław Gomułka wygłosił antysyjonistyczne przemówienie, które zapoczątkowało w Polsce antysemicką kampanię propagandową.
Pomiędzy Gomułką a Bierutem
Artykuł

Pomiędzy Gomułką a Bierutem

Autor: Włodzimierz Suleja
Praktycznie w kraju nie było już nikogo, kto mógłby publicznie napiętnować poczynania nowej władzy. Ta zaś sposobiła się do kolejnej, wewnętrznej rozgrywki, tym razem pomiędzy Gomułką a Bierutem.
Ponury plagiat Jaruzelskiego?
Artykuł

Ponury plagiat Jaruzelskiego?

Autor: Przemysław Wójtowicz
Stan wyjątkowy w Turcji z 1980 roku i stan wojenny w Polsce z 1981 roku wykazują w swoim przebiegu i konsekwencjach charakterystyczne, dające do myślenia w planie historycznym i politologicznym, podobieństwa i różnice.
Potworna katastrofa. Rewolucja bolszewicka  i wojna domowa w Rosji
Wywiad

Potworna katastrofa. Rewolucja bolszewicka i wojna domowa w Rosji

Autor: Filip Gańczak, Jörg Baberowski
Z prof. Jörgiem Baberowskim, znawcą Rosji i Związku Sowieckiego, rozmawia dr Filip Gańczak
Powojenna Polska oczami obieżyświata. O <i>Between Fear and Hope</i> Szmuela Lejba Sznajdermana
Artykuł

Powojenna Polska oczami obieżyświata. O Between Fear and Hope Szmuela Lejba Sznajdermana

Autor: Mateusz Lisak
Szkielety budynków, spalone ściany oraz nieliczne, pojedyncze światełka pojawiające się nocą wśród zgliszczy. Pomimo upłynięcia ponad roku od zakończenia wojny, w oczach Sznajdermana miasto dalej przypominało pole bitwy.
Powojenne wywózki żołnierzy AK – studia przypadków
Artykuł

Powojenne wywózki żołnierzy AK – studia przypadków

Autor: Diana Maksimiuk
Los setek aresztowanych w lipcu 1945 r. w ramach Obławy Augustowskiej do dnia dzisiejszego pozostaje zagadką nie do końca rozwikłaną. Do grupy niewyjaśnionych spraw należy też dopisać zagadnienie nieznanej liczby osób, które, także w tajemniczych okolicznościach, po zakończeniu wojny wywiezione zostały w Sowiety i nierzadko przepadły jak kamień w wodę.
PRL na straży pokoju w Korei
Artykuł

PRL na straży pokoju w Korei

Autor: Marek Hańderek
27 lipca 1953 roku zawarto rozejm w wojnie koreańskiej, na mocy którego od 1 sierpnia 1953 działa Komisja Nadzorcza Państw Neutralnych. Jednym z jej członków została Polska Rzeczpospolita Ludowa. Udział PRL w koreańskiej misji obrósł w ciągu dziesięcioleci w mity i był idealizowany.
Program Kominternu i jego przełomowe znaczenie dla ruchu komunistycznego
Artykuł

Program Kominternu i jego przełomowe znaczenie dla ruchu komunistycznego

Autor: Elżbieta Kowalczyk
W historii Kominternu możemy wyróżnić kilka okresów różniących się między sobą nie tylko profilem uprawianej polityki, ale również stosunkiem partii i państwa bolszewików wobec Kominternu i poszczególnych sekcji komunistycznej międzynarodówki.
Prymas Wyszyński w perspektywie zmagań o niepodległość
Artykuł

Prymas Wyszyński w perspektywie zmagań o niepodległość

Autor: Jan Żaryn
W latach 1945–1948 istniał wśród polskich biskupów spór dotyczący kwestii: czy powielająca schematy i metody moskiewskie ekipa komunistyczna będzie obecna w naszym kraju przez dłuższy czas (40, 50, 80 lat), czy raczej będziemy się musieli z nią mierzyć tylko przez kilka lat?
Przeciw bolszewii. Polskie "Białe Legiony" w Rosji 1918–1920
Wywiad

Przeciw bolszewii. Polskie "Białe Legiony" w Rosji 1918–1920

Autor: Rafał Leśkiewicz, Wojciech Jerzy Muszyński
Z autorem książki „Białe Legiony przeciwko bolszewikom. Polskie formacje w Rosji 1918–1920” dr. Wojciechem Jerzym Muszyńskim rozmawia redaktor naczelny portalu przystanekhistoria.pl dr Rafał Leśkiewicz.
Prześladowanie Emilii z Maleczyńskich Trębickiej w więzieniu mokotowskim. Relacja współwięźniarki
Artykuł

Prześladowanie Emilii z Maleczyńskich Trębickiej w więzieniu mokotowskim. Relacja współwięźniarki

Autor: Stefan Białek
W zespole archiwalnym Instytutu Badawczego Radia Wolna Europa/Radia Swoboda zachował się raport informacyjny z lipca 1956 r. Zawiera on relację kobiety określonej jako „Mrs. F”, byłej więźniarki z Mokotowa, która opisała m.in. brutalne traktowanie Emilii Trębickiej, dowódcy oddziału łączności Lwowskiego Okręgu AK, przez śledczych z UB.
Referendum w cieniu sowieckich bagnetów
Artykuł

Referendum w cieniu sowieckich bagnetów

Autor: Krzysztof Pawluczuk
30 czerwca 1946 r. odbyło się w Polsce tzw. referendum ludowe. Polska Partia Robotnicza sięgnęła po ideę zorganizowania takiego głosowania, gdyż pozwalało odsunąć właściwe wybory do Sejmu Ustawodawczego. Referendum miało być także „próbą generalną” realizacji zakrojonych na dużą skalę fałszerstw wyborczych, zgodnie z sowieckim modelem sprawowania rządów.
Rodzina – najwrażliwszy punkt „bandytów”
Artykuł

Rodzina – najwrażliwszy punkt „bandytów”

Autor: Damian Markowski
Walki Ukraińskiej Powstańczej Armii z sowieckimi siłami bezpieczeństwa charakteryzowały się niezwykle dużą brutalnością i bezwzględnością obu stron. W ramach operacji przeciwpartyzanckich przystąpiono do masowej akcji wysiedleńczej, wymierzonej w rodziny członków podziemia.
Rok 1949 – pełnia władzy komunistów
Artykuł

Rok 1949 – pełnia władzy komunistów

Autor: Filip Musiał
Od zajęcia polskich Kresów mijało pięć lat, od kapitulacji niemieckiej III Rzeszy – cztery lata, od sfałszowanych wyborów – dwa. Roku 1949 nie uznaje się za przełomowy w dziejach „ludowej” Polski, ale był on czasem wyjątkowym – pierwszym rokiem, w który komuniści wchodzili, mając już w pełni uporządkowaną sferę polityczną.
Rozbroić węgierską bombę ’56
Artykuł

Rozbroić węgierską bombę ’56

Autor: Nóra Szekér
Węgierskie władze komunistyczne nie były w stanie przeprowadzić zaplanowanej przez Moskwę transformacji systemu, dopóki w kraju obowiązywała kłamliwa i haniebna interpretacja powstania ’56 jako „kontrrewolucyjnego spisku”, a rodzinom ofiar nie wolno było czcić pamięci zamordowanych.
Rozkład
Artykuł

Rozkład

Autor: Włodzimierz Suleja
W czasie ofensywy propagandowej, podjętej przez władzę po wprowadzeniu stanu wojennego, niezwykle wyraźnie eksponowano tezę, iż nadzwyczajne środki umożliwią przełamanie stanu kryzysu gospodarczego. Istotnie, w 1982 r. zdołano poprawić równowagę rynkową, ale działo się to nie dzięki wzrostowi produkcji, lecz z powodu gwałtownego – aż o 1/3 – obniżenia stopy życiowej społeczeństwa.
Rozliczenia w rękach komunistów
Artykuł

Rozliczenia w rękach komunistów

Autor: Bożena Witowicz
W procesie norymberskim skazana została jedynie niewielka liczba nazistowskich zbrodniarzy wojennych. Ostatecznie poszkodowane kraje postanowiły osądzić odpowiedzialnych za działania niemieckiego systemu we własnym zakresie. Ze strony podporządkowanego komunistom państwa polskiego zająć się tym miał Najwyższy Trybunał Narodowy.
Rozmowy radziecko-jugosłowiańskie po śmierci Stalina
Artykuł

Rozmowy radziecko-jugosłowiańskie po śmierci Stalina

Autor: Paweł Sasanka
Walka o władzę na Kremlu po śmierci Stalina była w większym stopniu spowodowana osobistymi ambicjami jego spadkobierców niż dzielącymi ich różnicami politycznymi. W centrum sporu znajdowały się kwestie wewnętrzne. O ile w polityce zagranicznej panował zasadniczo konsensus, brak było porozumienia co do ułożenia relacji z Jugosławią.
Ruch Wolność i Pokój a „desakralizacja” Ludowego Wojska Polskiego
Artykuł

Ruch Wolność i Pokój a „desakralizacja” Ludowego Wojska Polskiego

Autor: Dariusz Zalewski
Ruch Wolność i Pokój odegrał ważną rolę w procesie demistyfikacji komunistycznej armii. Jego aktywność w tym względzie skłania jednak również do zastanowienia się nad przyczynami dość pozytywnego stosunku do wojska w okresie PRL, mimo zaangażowania LWP w utrwalanie systemu komunistycznego.
Sándor Márai (1900-1989) – świadek wieku totalitaryzmów
Artykuł

Sándor Márai (1900-1989) – świadek wieku totalitaryzmów

Autor: Maciej Mazurkiewicz
Skazanie Sándora Máraia przez komunistów na wieloletnią banicję sprawiło, że dopiero stosunkowo niedawno zaistniała możliwość zapoznania szerszego grona czytelników z twórczością pisarską, poetycką i publicystyczną tego wybitnego węgierskiego autora.
Sceptycyzm „wyzwolicieli”
Artykuł

Sceptycyzm „wyzwolicieli”

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Raporty NKWD pokazują, że mimo wysiłków kremlowskiej propagandy wielu „ludzi radzieckich” bez entuzjazmu przyjęło napaść Armii Czerwonej na Polskę we wrześniu 1939 roku. Gdyby Sowiety były krajem demokratycznym, można by pisać o negatywnym stosunku sowieckiej opinii publicznej do inwazji na Polskę.
Siła bezsilnych. Václav Havel (1936–2011)
Artykuł

Siła bezsilnych. Václav Havel (1936–2011)

Autor: Andrzej Grajewski
Jego zdjęcie z listopada 1989 r., gdy uśmiechnięty przemawia z balkonu wydawnictwa Melantrich do tłumów na pl. św. Wacława, weszło do światowej ikonografii jako jeden z symboli upadku komunizmu w Europie Środkowej.
Socrealizm w Polsce
Artykuł

Socrealizm w Polsce

Autor: Piotr Majewski
Realizm socjalistyczny jest pochodną doktryny artystycznej i estetycznej, a przede wszystkim sposobu uprawiania polityki kulturalnej, jakie praktykowano w ZSRS od początku lat 30. XX w.
Sowieccy dysydenci i Solidarność
Artykuł

Sowieccy dysydenci i Solidarność

Autor: Mikołaj Iwanow
Wprowadzenie w PRL stanu wojennego miało bezpośredni wpływ na politykę wewnętrzną w ZSRS, gdzie zaostrzono represje wobec dysydentów. Więzienia, zsyłki i wyrzucanie z kraju to elementy wspólnej strategii komunistów sowieckich i polskich, przeczuwających niechybny kryzys systemu i poszukujących skutecznych metod ratowania totalitarnego ustroju.
Sowiecka okupacja
Artykuł

Sowiecka okupacja

Autor: Elżbieta Pietrzyk-Dąbrowska
Rok 1945 przyniósł Polakom wiele rozczarowań. Sowieccy „wyzwoliciele” zamiast niepodległości, przynieśli bowiem terror i bezprawie.
Sowiecka polityka, nasza krew. Bitwa w której mieli zginąć Polacy
Artykuł

Sowiecka polityka, nasza krew. Bitwa w której mieli zginąć Polacy

Autor: Maciej Korkuć
12–13 października 1943 roku. Lenino. Pół tysiąca zabitych Polaków. Przegrana bitwa. Krwawe wydarzenie bez militarnego uzasadnienia: na tym odcinku frontu wówczas w gruncie rzeczy nic się nie działo. A jednak Stalin był zadowolony: polityczny cel został osiągnięty. Innego przecież nie było.
Sowiecki zabór II RP, czyli „wyzwolenie” Białorusinów i Ukraińców
Artykuł

Sowiecki zabór II RP, czyli „wyzwolenie” Białorusinów i Ukraińców

Autor: Marcin Kruszyński
17 września 1939 r. o 1.00 w nocy polski ambasador w Moskwie Wacław Grzybowski przybył do Ludowego Komisariatu Spraw Zagranicznych (KLSZ). Polaka wezwano na pilną rozmowę z Władimirem Potiomkinem, zastępcą szefa KLSZ.
Spisane czyny. Pamięć o sowieckich zbrodniach
Artykuł

Spisane czyny. Pamięć o sowieckich zbrodniach

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Zbrodnia Katyńska, Obława Augustowska, masowe deportacje – lista sowieckich represji na Polakach z lat 1939–1945 jest zatrważająco długa. Zbrodnie sowieckie popełnione na obywatelach państwa polskiego po 17 września 1939 r. stanowią olbrzymi, nie do końca zresztą znany i zbadany, kompleks spraw.
Społeczeństwo „małej stabilizacji”
Artykuł

Społeczeństwo „małej stabilizacji”

Autor: Adam Dziurok
Społeczeństwo, doświadczone terrorem okresu stalinowskiego, doceniało powiew swobody. Na fali październikowej „odwilży” zezwolono na przyjazdy ludności polskiej ze Związku Sowieckiego oraz kontrolowaną emigrację do Niemiec.
Sprawa „Zoolog”. Nieudana próba werbunku Michała Sumińskiego przez SB
Artykuł

Sprawa „Zoolog”. Nieudana próba werbunku Michała Sumińskiego przez SB

Autor: Kinga Mierzejewska, Katarzyna Ostrowska
„I kudłate i łaciate, pręgowane i skrzydlate. Te, co skaczą i fruwają na nasz program zapraszają”. Zwierzyniec był jednym z najpopularniejszych programów dla dzieci i młodzieży, emitowanym w programie pierwszym Telewizji Polskiej przez blisko 20 lat (1968-1988).
Stanisław Guńkiewicz. Od legionisty do szopkarza
Biogram / Biografia

Stanisław Guńkiewicz. Od legionisty do szopkarza

Autor: Radosław Kurek
Nawet wśród legionistów należał do postaci nietuzinkowych. Do formującego się szwadronu ułanów wstąpił na zagarniętym z austriackiego taboru koniu. W swoim bogatym życiorysie był konspiratorem, członkiem załogi pociągu pancernego, działaczem samorządowym, a także… twórcą bożonarodzeniowych szopek.
Stanisława Rachwałowa
Artykuł

Stanisława Rachwałowa

Autor: Filip Musiał
„Z chwilą uwolnienia nas przez wojska anglo-amerykańskie ważyłam 46 kg i byłam ludzkim szkieletem” – wspominała. Po trzech latach pobytu w niemieckich obozach koncentracyjnych czekało ją jeszcze komunistyczne więzienie.
Strajkowe lato 1945 roku w „Czerwonym Zagłębiu”
Artykuł

Strajkowe lato 1945 roku w „Czerwonym Zagłębiu”

Autor: Tomasz Gonet
Latem 1945 r. przez Zagłębie Dąbrowskie przetoczyła się fala strajków. Masowe protesty zagłębiowskich robotników i ich rodzin wymierzone były zarówno przeciwko ciężkim warunkom materialnym, jak i tworzonej przez komunistów nowej rzeczywistości politycznej.
Struktura organizacyjna Komunistycznej Partii Robotniczej Polski
Artykuł

Struktura organizacyjna Komunistycznej Partii Robotniczej Polski

Autor: Elżbieta Kowalczyk
Komunistyczna Partia Robotnicza Polski powstała z połącznia dwóch radykalnie lewicowych ugrupowań politycznych, istniejących na ziemiach polskich pod zaborami. Były to Socjal-Demokracja Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL) oraz Polska Partia Socjalistyczna-Lewica (PPS-Lewica).
System więzienno-łagrowy w czasie Wielkiego Terroru
Artykuł

System więzienno-łagrowy w czasie Wielkiego Terroru

Autor: Jurij Szapował
W latach trzydziestych XX w. sowiecki reżim komunistyczny rozbudował do monstrualnych rozmiarów system obozów i więzień, planując przeprowadzenie na ogromną skalę akcji terrorystycznej w celu ostatecznego wyeliminowania domniemanych wrogów.
Szacunek do przeszłości fundamentem przyszłości. O dekomunizacji przestrzeni publicznej
Artykuł

Szacunek do przeszłości fundamentem przyszłości. O dekomunizacji przestrzeni publicznej

Autor: Piotr Szubarczyk
Marszałek Józef Piłsudski powiedział kiedyś, że „kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani nie ma prawa do przyszłości”. Zawsze przychodzą mi na myśl te słowa, gdy rozmowa schodzi na problem nazewnictwa ulic, placów i wszelkich obiektów w przestrzeni publicznej. W rok od przyjęcia przez Sejm RP ustawy o zakazie propagowania komunizmu w przestrzeni publicznej coraz rzadziej spotykamy w Polsce szokujące relikty sowieckiego komunizmu.
Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”
Artykuł

Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”

Autor: GRZEGORZ MAJCHRZAK
Śmierć niewinnych górników w pierwszych dniach stanu wojennego nie mogła ujść uwagi Zachodu. Masakrę w Katowicach potępiły nawet tamtejsze partie komunistyczne.
Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju w 1948 r.
Artykuł

Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju w 1948 r.

Autor: Krzysztof Pawluczuk
25 sierpnia 1948 r. we Wrocławiu zainaugurowano Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju. Uczestniczyło w nim około czterystu przedstawicieli świata nauki, kultury i środków masowego przekazu, pochodzących z kilkudziesięciu państw. Samo wydarzenie zostało całkowicie wykreowane i przeprowadzone według politycznych instrukcji ZSRS.
Tajny referat Jakuba Bermana, czyli fałszywka
Artykuł

Tajny referat Jakuba Bermana, czyli fałszywka

Autor: Robert Spałek
Jakub Berman był współtwórcą podstaw państwa totalitarnego w powojennej Polsce. W pamięci społecznej uosabia i symbolizuje zbrodnie komunistów na narodzie polskim. Wspomina się go jako wszechwładnego dogmatycznego komunistę i nadzorcę katów bezpieki.
Tęsknota za Polską zwycięską. Relacja ks. Zdzisława Peszkowskiego
Artykuł

Tęsknota za Polską zwycięską. Relacja ks. Zdzisława Peszkowskiego

Autor: Piotr Wiejak
Atak Związku Sowieckiego z 17 września 1939 roku na broniącą się przed III Rzeszą Polskę zaważył na losach wielu polskich rodzin. Wyraźnie widać to na przykładzie oficerów pojmanych przez Sowietów i osadzonych w obozach jenieckich.
Tragedia Pétera Mansfelda
Artykuł

Tragedia Pétera Mansfelda

Autor: Gergely Czókos
Był najmłodszą ofiarą represji, które dotknęły uczestników rewolucji 1956 r. Gdy go stracono, miał osiemnaście lat i jedenaście dni. W momencie popełnienia „przestępstw”, za które został skazany na karę śmierci, nie ukończył nawet siedemnastego roku życia.
Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej
Artykuł

Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej

Autor: Irena Siwińska
5 lutego 1947 r. zakończył działalność Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, a Bolesław Bierut objął urząd prezydenta RP. Dzień ten można uznać za datę symbolicznie zamykającą okres przejściowy w instalowaniu władz komunistycznych w naszym kraju. Nazajutrz bowiem – 6 lutego – powstał pierwszy rząd w powojennej Polsce powołany przez komunistów z zachowaniem pozorów legalności.
Ubek z Ameryki
Artykuł

Ubek z Ameryki

Autor: Paweł Sztama
Był jednym z najbardziej bezwzględnych funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Ludzie, których przesłuchiwał zapamiętali go jako brutalnego śledczego, pomimo, że z wykształcenia był prawnikiem, a przed wojną ukończył trzy lata studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
Udział PRL w inwazji na Czechosłowację
Artykuł

Udział PRL w inwazji na Czechosłowację

Autor: Paweł Piotrowski
Interwencja w Czechosłowacji była jedyną operacją militarną ludowego Wojska Polskiego poza granicami kraju. Miała na celu stłumienie Praskiej Wiosny, czyli próby liberalizacji systemu komunistycznego pod hasłem „socjalizmu z ludzką twarzą”, nieakceptowanej przez władze „bratnich” państw.
Ukraiński ruch komunistyczny w II RP
Artykuł

Ukraiński ruch komunistyczny w II RP

Autor: Joanna Karbarz-Wilińska
Choć zakazane przez władze II Rzeczypospolitej, ukraińskie struktury komunistyczne działały w Polsce w zasadzie od momentu odzyskania przez nią niepodległości.
W Jałcie przegraliśmy II wojnę światową
Wywiad

W Jałcie przegraliśmy II wojnę światową

Autor: Henryk Głębocki, Maciej Kwaśniewski
Czy alianci nas zdradzili? O co walczył Stalin? Czy można było zatrzymać bieg zdarzeń? Jak podsłuchy w pałacach Jałty i hollywoodzkie filmy sprzyjały Stalinowi? Czy III wojna światowa była realna? Jak długo trwała Jałta? – Z dr. hab. Henrykiem Głębockim, historykiem z Uniwersytetu Jagiellońskiego i pracownikiem Instytutu Pamięci Narodowej rozmawia Maciej Kwaśniewski.
W nowych realiach i nowej rzeczywistości
Artykuł

W nowych realiach i nowej rzeczywistości

Autor: Krzysztof Sychowicz
Resort Bezpieczeństwa, powołany w Moskwie 21 lipca 1944 r. przez członków Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, odegrał istotną rolę w budowie, a następnie w utrwalaniu władzy komunistycznej w Polsce.
W obronie Krzyża – Tychy, rok 1979
Artykuł

W obronie Krzyża – Tychy, rok 1979

Autor: Jarosław Neja
23 kwietnia 1979 r. po południu do Wydziału Organizacyjnego Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach nadeszła z Tychów niepokojąca informacja o demonstracji ulicznej na terenie miasta, na jednym z placów „na miejscu rozbiórki kaplicy (…) przy nowo budowanym domu towarowym”.
W oku cyklonu – Polacy w Chinach w trakcie Rewolucji Kulturalnej
Artykuł

W oku cyklonu – Polacy w Chinach w trakcie Rewolucji Kulturalnej

Autor: Marek Hańderek
Rewolucja Kulturalna jest jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń w dziejach najnowszych Chin. O ile wiadomo, że rozpoczęła się w lecie 1966 r., o tyle istnieją rozbieżne opinie dotyczące momentu jej zakończenia.
Wacław Kostek-Biernacki w rękach komunistów
Biogram / Biografia

Wacław Kostek-Biernacki w rękach komunistów

Autor: Arkadiusz Cisek
Trzymano go w jednej celi z niemieckim ludobójcą Erichem Kochem. Pokazową rozprawę przeciwko niemu planowano przeprowadzić pomiędzy procesami innych niemieckich zbrodniarzy – Rudolfa Hössa i Ludwiga Fischera. Ale on się nie poddał, zachował godność i – w panującym zalewie pogardy i najgorszych oskarżeń wobec przedwojennej Polski – niezłomną postawę obrońcy dobrego imienia II RP i marszałka Józefa Piłsudskiego.
Warszawa w objęciach Wielkiego Brata
Artykuł

Warszawa w objęciach Wielkiego Brata

Autor: Tomasz Łabuszewski
Warszawa była dla Józefa Stalina i polskich komunistów miejscem wyjątkowym przede wszystkim z tego powodu, że tu znajdowały się wszystkie centralne aktywa Polskiego Państwa Podziemnego – Komenda Główna Armii Krajowej, Delegatura Rządu i Rada Jedności Narodowej.
Warszawski „event” komunistów świata
Artykuł

Warszawski „event” komunistów świata

Autor: Artur Cieślik
„Zimna wojna” i „wyścig zbrojeń” przyniosły ludzkości nowy wymiar wojny. Dzisiaj znamy ją jako „wojnę hybrydową”. Jednym z elementów prowadzenia nowego typu konfliktu była od samego początku wojna informacyjna. Związek Sowiecki doskonale opanował i rozwinął tę metodę rażenia, wykorzystując bezwzględnie każdą okazję, by osłabić przeciwnika.
Węgierska rewolucja i walka o wolność w 1956 roku
Artykuł

Węgierska rewolucja i walka o wolność w 1956 roku

Autor: Réka Kiss
Powstanie 1956 r. to najbardziej znany, także na arenie międzynarodowej, rozdział w historii Węgier XX w., jak również znaczący epizod zimnej wojny. Pierwsza na Starym Kontynencie antytotalitarna rewolucja nie tylko była doniosłym światowym wydarzeniem, lecz przez dziesięciolecia stanowiła pewien symbol w Europie rozdzielonej żelazną kurtyną.
Własow w Przemyślu
Artykuł

Własow w Przemyślu

Autor: Piotr Chmielowiec
Generał Andriej Andriejewicz Własow znany jest jako dowódca Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej, która wspólnie z Niemcami walczyła przeciwko Stalinowi. Mniej znane są jego losy przed rozpoczęciem operacji „Barbarossa”, w tym jego służba w nadgranicznym Przemyślu.
Wojna polsko-bolszewicka 1920 roku
Artykuł

Wojna polsko-bolszewicka 1920 roku

Autor: Paweł Libera
Główną przyczyną wybuchu wojny polsko-bolszewickiej było zagrożenie dla niepodległości Polski ze strony Rosji bolszewickiej oraz próba wcielenia w życie idei permanentnej rewolucji i eksportu rewolucji komunistycznej na teren całej Europy.
Wokół kultu Bieruta
Artykuł

Wokół kultu Bieruta

Autor: Patryk Pleskot
ZSRS miał swoje „Słońce Ludzkości”, Rumunia „Geniusza Karpat”, a Chiny – „Zbawcę Ludu”, a Polska – swojego… Bolesława Bieruta. Mimo prób określania go dość niefortunnym mianem „Prezydenta” został on raczej zapamiętany jako „sowiecki czyścibut”.
Wschód na Zachodzie. Sprawy polskie w optyce komunistów francuskich (1939–2004)
Artykuł

Wschód na Zachodzie. Sprawy polskie w optyce komunistów francuskich (1939–2004)

Autor: Patryk Pleskot
Ideologia Francuskiej Partii Komunistycznej przez wiele dziesięcioleci była ścisłym odwzorowaniem wytycznych płynących z Moskwy. Po śmierci Stalina partia stała się nawet „bardziej katolicka od papieża”. Nastawienie to przekładało się również na czasem kuriozalny stosunek do problematyki polskiej.
Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową
Artykuł

Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową

Autor: Joanna Żelazko
Wyrok śmierci to najwyższa sankcja, jaką dysponuje system prawny. Jej wykorzystywanie budziło i nadal budzi liczne emocje. Z tego względu w wielu krajach nie orzeka się go lub nie wykonuje. W Polsce ostatni wyrok śmierci został wykonany w 1988 r. Później kara ta była jeszcze orzekana, ale nie wykonywana. Całkowicie zniesiona została w Kodeksie Karnym z 1997 r.
Zatrzymać polską zarazę! Czechosłowacja wobec solidarnościowej rewolucji
Artykuł

Zatrzymać polską zarazę! Czechosłowacja wobec solidarnościowej rewolucji

Autor: Mirosław Szumiło
Latem 1980 r. przez Polskę przelała się fala strajków robotniczych, które przerodziły się w rewolucję Solidarności. Był to poważny problem nie tylko dla komunistów rządzących w PRL.
Zbrojne ramię PPR. Akcje bojowe Gwardii Ludowej
Artykuł

Zbrojne ramię PPR. Akcje bojowe Gwardii Ludowej

Autor: Ryszard Sodel
Gwardia Ludowa rozpoczęła działalność zbrojną w maju 1942 r. w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego i Radomia, a w końcu tego roku rozszerzyła ją na teren Generalnego Gubernatorstwa i część obszarów włączonych do III Rzeszy.
Zofia Łuszczkiewicz. W służbie Bogu, ludziom i Polsce
Biogram / Biografia

Zofia Łuszczkiewicz. W służbie Bogu, ludziom i Polsce

Autor: Ewa Wójcicka
Siostra Izabela, jak brzmiało jej imię zakonne, niemal całe swoje dorosłe życie poświęciła służbie Bogu. Okazała również swój głęboki patriotyzm, angażując się w walkę z niemieckim okupantem w okresie II wojny światowej, a po jej zakończeniu w działalność niepodległościową.
Związek Literatów Polskich a Wojciech Bąk
Artykuł

Związek Literatów Polskich a Wojciech Bąk

Autor: Elżbieta Wojcieszyk
2 grudnia 1950 r. podczas zebrania Związku Literatów Polskich (ZLP) omawiano sprawę mieszkania Wojciecha Bąka – „podkreślano jego aspołeczną postawę, która wyrażała się zajmowaniem dwu pokojów z kuchnią przez osobę samotną”.
Zygmunt Markiewicz (1901-1961)
Biogram / Biografia

Zygmunt Markiewicz (1901-1961)

Autor: Tomasz Toborek
Zygmunt Markiewicz był jednym z wielu byłych żołnierzy AK tych, którym „władza ludowa” odpłaciła za ich wojenne poświęcenie represjami i więzieniem. Nasz bohater pozostawił jednak po sobie wyczerpujące wspomnienia z lat 1945-1953, które warto przypomnieć, bo mówią bardzo wiele o życiu w stalinowskiej Polsce.