Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Bitwa o handel” w województwie kieleckim
Artykuł

„Bitwa o handel” w województwie kieleckim

Autor: Michał Zawisza
Rozpoczęta w połowie 1947 r. „bitwa o handel” była jednym z elementów polityki gospodarczej komunistów, dążących do eliminacji własności prywatnej.
„Nieustraszony żołnierz czerwony”. Przypadek Szymona Harnama
Artykuł

„Nieustraszony żołnierz czerwony”. Przypadek Szymona Harnama

Autor: Jerzy Bednarek
Bohater niniejszego tekstu naprawdę nazywał się Szaja Charnam, a spolszczoną wersję swojego imienia i nazwiska – Szymon Harnam – zawdzięcza łódzkim komunistom, którzy po wojnie uznali, że jego pochodzenie należy z jakiegoś powodu spolonizować.
„O wielkości, mądrym przywództwie i wielkiej osobowości drogiego przywódcy”, czyli kilka uwag o systemie politycznym Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej
Artykuł

„O wielkości, mądrym przywództwie i wielkiej osobowości drogiego przywódcy”, czyli kilka uwag o systemie politycznym Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej

Autor: Przemysław Benken
Zrozumienie fenomenu komunizmu w jego wersji koreańskiej wymaga uprzedniego zapoznania się z rzeczywistością społeczną i kulturową, w jakiej się ta odmiana totalitaryzmu mogła zakorzenić i rozrosnąć.
„Olech”: przeciwko sowieckiemu terrorowi
Artykuł

„Olech”: przeciwko sowieckiemu terrorowi

Autor: Kazimierz Krajewski
Anatol Radziwonik „Olech” wraz z grupą swoich podkomendnych nie zdecydował się po wojnie ewakuować z zajętej przez ZSRS Nowogródczyzny, licząc na powrót ziem wschodnich do Polski. Pozostałe na wschodzie oddziały polskie stały się samoobroną miejscowej ludności przed terrorem NKWD.
„Operacja polska” 1937-1938 na tle mechanizmów Wielkiego Terroru
Wywiad

„Operacja polska” 1937-1938 na tle mechanizmów Wielkiego Terroru

Autor: Henryk Głębocki, Nikita Pietrow
Z wiceprzewodniczącym Rady Centrum Naukowo-Informacyjnego i Edukacyjnego Stowarzyszenia „Memoriał” Nikitą Pietrowem rozmawia Henryk Głębocki
„Pomożecie?” Edward Gierek w Szczecinie i Gdańsku (24/25 stycznia 1971 roku)
Artykuł

„Pomożecie?” Edward Gierek w Szczecinie i Gdańsku (24/25 stycznia 1971 roku)

Autor: Sebastian Ligarski
Po tragedii Grudnia ’70 napięcie społeczne nie opadało i przez Polskę przetaczały się kolejne protesty. Skłoniło to nowe kierownictwo partii do bezprecedensowych wizyt w stoczniach Wybrzeża.
„Referendum” 1946 i „wybory” 1947, czyli formalizowanie władzy sowieckiej w Polsce
Artykuł

„Referendum” 1946 i „wybory” 1947, czyli formalizowanie władzy sowieckiej w Polsce

Autor: Włodzimierz Suleja
Pojawienie się Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej miało się stać czytelnym sygnałem, tak dla zachodniej opinii publicznej, jak i polskiego społeczeństwa, że sytuacja w Polsce zmierza w kierunku pełnej stabilizacji.
„Sądy są niezawisłe, ale podporządkowują się polityce partii”. WSR w Łodzi jako instrument walki politycznej
Artykuł

„Sądy są niezawisłe, ale podporządkowują się polityce partii”. WSR w Łodzi jako instrument walki politycznej

Autor: Joanna Żelazko
„Organy naszej służby realizują dyktaturę proletariatu. Omyłki w pracy są omyłkami politycznymi. Sądy są niezawisłe, ale podporządkowują się polityce partii. Nie ma jakiejś oddzielnej polityki sądowej, jest polityka partii”.
„Vis” i czternaście kul. Śmierć starszego strzelca Jana Żbikowskiego
Artykuł

„Vis” i czternaście kul. Śmierć starszego strzelca Jana Żbikowskiego

Autor: Elżbieta Strzeszewska
29 sierpnia 1948 r., w walce z funkcjonariuszami UB i żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, poległ starszy strzelec Jan Żbikowski ps. „Kmicic”, „Mucha” – żołnierz oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonego przez starszego sierżanta Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”.
"…a akta zniszczyć"

"…a akta zniszczyć"

Po zakończeniu II wojny światowej granice państw w Europie uległy zmianie. Bułgaria, Czechosłowacja, Polska, Rumunia, Węgry, a także część Niemiec znalazły się pod polityczną i wojskową dominacją ZSRS. Władze sowieckie wraz z miejscowymi komunistami wprowadzały stopniowo system polityczny oparty na wzorze moskiewskim. Pod całkowitym nadzorem NKWD tworzone były organy bezpieczeństwa oparte na modelu sowieckim. Stanowiły one podstawowe narzędzie władzy sprawowanej przez partie komunistyczne w poszczególnych krajach bloku wschodniego.
<i>Proces</i> Siergieja Łoźnicy
Artykuł

Proces Siergieja Łoźnicy

Autor: Hubert Kuberski
Dokumentem „Proces” Siergiej Łoźnica przywołał zapomnianego prekursora „Wielkiego Terroru”. Był nim sąd nad członkami Partii Przemysłowej (Promyszlennaja Partia – Prompartia) w jednym z pierwszych procesów pokazowych w Związku Sowieckim.
Afera mięsna. Przebieg procesu, prasa, akta
Artykuł

Afera mięsna. Przebieg procesu, prasa, akta

Autor: Agata Grzywacz
Mięso praktycznie przez cały okres PRL było czułym barometrem tak sytuacji gospodarczej, jak i nastrojów społecznych – deficytowym produktem strategicznym, o który potykała się praktycznie każda rządząca ekipa. Wysokiemu popytowi i niewydolnemu ustrojowi gospodarczemu towarzyszyły liczne nadużycia. W takich okolicznościach na światło dzienne wyszła „ Afera mięsna”.
Akcja w Gąsocinie
Artykuł

Akcja w Gąsocinie

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Ok. godz. 18.00, w kancelarii Posterunku MO w Gąsocinie pojawiło się trzech umundurowanych i uzbrojonych mężczyzn. Obezwładnili niestawiających oporu milicjantów oraz żołnierza KBW, a następnie zarekwirowali znajdujące się na posterunku broń, amunicję, raportówki i umundurowanie. Tak rozpoczęła się kolejna udana akcja oddziału „Roja”.
Andrzej Kopczyński. Od szpiega do azylanta
Biogram / Biografia

Andrzej Kopczyński. Od szpiega do azylanta

Autor: Witold Bagieński
Był jednym z około sześćdziesięciu słuchaczy pierwszego rocznika nowej szkoły wywiadu – Ośrodka Kształcenia Kadr Wywiadowczych (OKKW) w Starych Kiejkutach. Jego dezercja stanowiła prawdziwy wstrząs dla Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Antykomunizm socjalistów…
Artykuł

Antykomunizm socjalistów…

Autor: Karol Sacewicz
W Polsce międzywojennej miał miejsce ważny i nadzwyczaj ostry konflikt pomiędzy środowiskami propaństwowymi a organizacjami komunistycznymi, który rozgrywał się w łonie ówczesnej lewicy.
Antypolityczny antykomunista
Artykuł

Antypolityczny antykomunista

Autor: Włodzimierz Bolecki
Umieszczenie sylwetki Józefa Mackiewicza wśród polityków powojennej emigracji polskiej mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka oczywiste. W potocznej opinii czytelników – a także w pracach krytyków literackich – Józef Mackiewicz uważany jest bowiem przede wszystkim za pisarza politycznego.
Aresztowanie płk. Władysława Liniarskiego – przypadek czy udana operacja UB?
Artykuł

Aresztowanie płk. Władysława Liniarskiego – przypadek czy udana operacja UB?

Autor: Jerzy Autuchiewicz
31 lipca 1945 r. Urząd Bezpieczeństwa odniósł znaczący sukces w walce z podziemiem niepodległościowym. Tego dnia w Brwinowie pod Warszawą został aresztowany płk. Władysław Liniarski ps. „Mścisław” – komendant Białostockiego Okręgu AK-AKO.
Biskup, który nie znał dnia ani godziny. Jan Cieplak (1857–1926)
Artykuł

Biskup, który nie znał dnia ani godziny. Jan Cieplak (1857–1926)

Autor: Anna Zechenter
Szacowny profesor petersburskiej Akademii Duchownej ks. Jan Cieplak lubił gonitwy i skoki przez ognisko z młodzieżą, którą katechizował. Swoje heroiczne oblicze ukazał po przewrocie bolszewickim, gdy jako najwyższy hierarcha katolicki w Rosji sowieckiej przez sześć lat bronił Kościoła, ryzykując każdego dnia życie.
Bitwa o handel
Artykuł

Bitwa o handel

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Działania stalinowskich władz doprowadziły do radykalnej transformacji handlu i rynku obrotu towarami w Polsce, który został w zasadzie upaństwowiony. Liczba funkcjonujących sklepów w niektórych regionach spadła niemal o połowę. Tysiące ludzi zostało zmuszonych do zaprzestania działalności, a wielu handlowców zostało pozbawionych wolności oraz mienia.
Borys Sawinkow. Polityk, który chciał wybawić Rosję od niej samej
Artykuł

Borys Sawinkow. Polityk, który chciał wybawić Rosję od niej samej

Autor: Łukasz Dryblak
W pamięci historycznej zapisał się przede wszystkim jako jeden z najsłynniejszych rosyjskich rewolucjonistów, członek organizacji bojowej partii eserowców, organizator głośnych zamachów, w których zginęli rosyjski minister spraw wewnętrznych Wiaczesław Plehwe i wielki książę Sergiusz Romanow.
Burmistrz Łap przed sądem doraźnym Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Artykuł

Burmistrz Łap przed sądem doraźnym Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Autor: Paweł Wąs
Jednym ze skazanych przez sąd doraźny KBW na terenie Białostocczyzny był burmistrz miasta Łapy, wydający fałszywe dokumenty tożsamości dla żołnierzy 5. Brygady Wileńskiej AK.
Cenzura na targach książki
Artykuł

Cenzura na targach książki

Autor: Małgorzata Choma-Jusińska
Międzynarodowe Tragi Książki (MTK) były swego rodzaju oknem na świat dla ludzi książki w Polsce, zwłaszcza bibliotekarzy i księgarzy. Pierwsze MTK zostały zorganizowane w 1956 r. w ramach XXV Międzynarodowych Targów w Poznaniu. Od 1958 r. były niezależną imprezą, odbywały się w Warszawie, w Pałacu Kultury i Nauki.
Czarnobyl. Przemilczeć katastrofę
Artykuł

Czarnobyl. Przemilczeć katastrofę

Autor: Filip Musiał
W nocy z 25 na 26 kwietnia 1986 r., w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie doszło do awarii. Niekontrolowana reakcja łańcuchowa doprowadziła do wybuchu wodoru, który rozsadził rdzeń reaktora. Do atmosfery przedostały się śmiertelnie groźne substancje radioaktywne.
Czerwiec – Październik
Artykuł

Czerwiec – Październik

Autor: Włodzimierz Suleja
Jubileuszowy, XX zjazd KPZS, obradujący od 14 do 25 lutego 1956 r. w Moskwie, nie zapowiadał się sensacyjnie. Nie zmienił się skład kierownictwa. Nowych treści trudno było doszukiwać się w wypełnionych frazesami mowach. Sytuacja zmieniła się jednak po ostatnim nocnym, zamkniętym posiedzeniu zjazdu, w czasie którego aktualny szef KPZS, Nikita Chruszczow, wygłosił referat.
Czerwona elita. Komuniści u władzy w Polsce
Artykuł

Czerwona elita. Komuniści u władzy w Polsce

Autor: Mirosław Szumiło
Elitę partyjną z lat 1944–1990 można podzielić na cztery pokolenia. Najstarsze roczniki to fanatyczni komuniści i patrioci Związku Sowieckiego. Dla ich młodszych kolegów ideologia miała mniejsze znaczenie, ustępując urokom korzystania z przywilejów władzy.
Czerwona mapa Warszawy
Artykuł

Czerwona mapa Warszawy

Autor: Tomasz Łabuszewski
Hekatomba Powstania, zniszczenie blisko 70% zabudowy lewobrzeżnej części stolicy, śmierć podczas wojny kilkuset tysięcy jej mieszkańców sprawiły, iż po 1945 r. warszawiakom trudno było sobie wyobrazić kolejne wielkie nieszczęścia, które mogły ich jeszcze dotknąć. Czas pokazał, że bardzo się mylili.
Czy Piłsudski mógł w 1920 roku powstrzymać bolszewizm?
Artykuł

Czy Piłsudski mógł w 1920 roku powstrzymać bolszewizm?

Autor: Marek Gałęzowski
Spektakularne zwycięstwa nad Armią Czerwoną pod Warszawą i nad Niemnem, osiągnięte dzięki geniuszowi Naczelnego Wodza Wojska Polskiego Józefa Piłsudskiego i męstwu polskich żołnierzy, przesądziły o sukcesie w wojnie z bolszewicką Rosją – pierwszej i jedynej wygranej wojnie Polski od czasów odsieczy wiedeńskiej (1683) i pokoju w Karłowicach (1699).
Czym była „Operacja Polska”?
Artykuł

Czym była „Operacja Polska”?

Autor: Anna Zechenter
Mordowano ich masowo – najpierw na podstawie list zatwierdzanych w Moskwie, potem brano ofiary jak popadło, byle ich nazwiska brzmiały z polska. Aby zaspokoić oczekiwania moskiewskiej centrali, NKWD wyszukiwał Polaków nawet w książkach telefonicznych.
Dobrzyniówka była pierwsza
Artykuł

Dobrzyniówka była pierwsza

Autor: Marcin Markiewicz
Komuniści obejmując władzę w Polsce przeprowadzili radykalne reformy społeczne i gospodarcze, których celem było pozyskanie społeczeństwa. Pierwszą i najważniejszą była reforma rolna wprowadzona dekretem PKWN z 6 września 1944 r. Miała ona przełamać wrogość i nieufność chłopów, a w konsekwencji poszerzyć bazę społeczną nowej władzy. Poligonem doświadczalnym tej reformy stała się podbiałostocka Dobrzyniówka.
Dokumenty archiwalne w antypolskiej kampanii propagandowej
Artykuł

Dokumenty archiwalne w antypolskiej kampanii propagandowej

Autor: Jan Szumski
Rosyjskie Ministerstwo Obrony po raz kolejny (po opublikowaniu w sierpniu 2019 materiałów dotyczących paktu Ribbentrop-Mołotow) sięga po archiwalia, w celu – wedle narracji Kremla – „ochrony prawdy historycznej” i „przeciwdziałania fałszowaniu historii i próbom rewizji wyników II wojny światowej”.
Donos i podsłuch. Narzędzia działań bezpieki
Artykuł

Donos i podsłuch. Narzędzia działań bezpieki

Autor: Filip Musiał
Agenci, podsłuchy, punkty obserwacyjne – aparat bezpieczeństwa gromadził wiedzę dzięki tzw. osobowym i rzeczowym źródłom informacji. Umiejętne wykorzystanie donosów, raportów z obserwacji i stenogramów podsłuchów pozwalało na krzyżową ich weryfikację oraz na skuteczniejsze działania przeciw środowiskom opozycyjnym.
Dramat Polaków w Chinach
Artykuł

Dramat Polaków w Chinach

Autor: Janusz Wróbel
W dniu 6 listopada 1948 r. do biura Karola Rozmarka prezesa Kongresu Polonii Amerykańskiej (KPA) w Chicago dostarczono pilną depeszę nadaną w placówce Western Union w Szanghaju.
Dwie wizje „nowej Polski”
Artykuł

Dwie wizje „nowej Polski”

Autor: Mirosław Szumiło
W końcowej fazie II wojny światowej i w latach powojennych zderzyły się ze sobą dwie wizje „nowej Polski” wyzwolonej spod okupacji niemieckiej i odbudowywanej z pożogi wojennej. Społeczeństwo opowiadało się w ogromnej większości za programem prezentowanym przez Rząd RP na uchodźstwie i ugrupowania tworzące Polskie Państwo Podziemne. Jednakże na terenach uwolnionych od Niemców instalowano władze komunistyczne przyniesione na sowieckich bagnetach, które stopniowo wprowadzały w życie swój projekt Polski „ludowej”.
Dynamit dla Wietnamu
Artykuł

Dynamit dla Wietnamu

Autor: Janusz Wróbel
Podczas wojny w Wietnamie Stany Zjednoczone i rządzona przez komunistów Polska znalazły się w przeciwnych obozach. Ameryka próbowała uchronić Wietnam Południowy przed inwazją komunistów, natomiast Polska (PRL) wraz z innymi państwami komunistycznymi wspierała Wietnam Północny (DRW).
Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956
Artykuł

Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956

Autor: Filip Musiał
„Inżynieria strachu” z lat 1944–1948, sfałszowanie referendum z 1946 r. i wyborów z 1947 r. doprowadziły do załamania postaw oporu wobec wprowadzanego reżimu. Powszechny terror końca lat czterdziestych i pierwszej połowy lat pięćdziesiątych miał złamać wolę oporu w społeczeństwie. W znacznej mierze okazał się skuteczny.
Gdański namiestnik Stalina. Siemion Piotrowicz Mikulski
Artykuł

Gdański namiestnik Stalina. Siemion Piotrowicz Mikulski

Autor: Daniel Czerwiński
W powojennych realiach komendant wojenny miał władzę niemal absolutną. Kim był Siemion Mikulski, pierwszy sowiecki namiestnik Gdańska?
Geneza Kominternu – czyli w jakim celu powstała światowa centrala ruchu komunistycznego?
Artykuł

Geneza Kominternu – czyli w jakim celu powstała światowa centrala ruchu komunistycznego?

Autor: Elżbieta Kowalczyk
Rozwój technologiczny i wzrost uprzemysłowienia w państwach europejskich w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w. spowodował pojawienie się na scenie polityczno-społecznej nowej klasy robotniczej.
Głosowanie w cieniu represji. Trudne referendum 1946 roku
Artykuł

Głosowanie w cieniu represji. Trudne referendum 1946 roku

Autor: Michał Siedziako
Pierwsze powojenne głosowanie powszechne, w którym wzięli udział Polacy, nie miało, wbrew ustaleniom tzw. Wielkiej Trójki, nic wspólnego z demokracją, a tym bardziej nie było „wolne i nieskrępowane”. Autentyczne referendum ukazałoby sprzeciw społeczeństwa wobec narzuconej władzy sowieckiej.
Głód w „spichlerzu Europy”. Prawdziwe intencje komunistów wobec Ukrainy
Artykuł

Głód w „spichlerzu Europy”. Prawdziwe intencje komunistów wobec Ukrainy

Autor: Magdalena Semczyszyn
Po 80 latach od tragedii Wielkiego Głodu w rosyjskich mediach wciąż pojawiają się wątpliwości, czy został on celowo wywołany przez Moskwę. Po co – pyta część publicystów – Stalin miałby zagłodzić mieszkańców republiki cieszącej się sporą autonomią i jednym z najwyższych wskaźników uprzemysłowienia?
Gorący marzec roku 1968
Artykuł

Gorący marzec roku 1968

Autor: Włodzimierz Suleja
W drugiej połowie lat sześćdziesiątych XX w. charakterystyczny dla struktur „realnego” socjalizmu niedowład gospodarczy dawał o sobie znać w sposób coraz bardziej dolegliwy dla społeczeństwa. Spadało tempo wzrostu produkcji, rosły zapasy towarów nietrafionych, czyli tzw. „bubli”.
Gospodarka centralnie sterowana
Artykuł

Gospodarka centralnie sterowana

Autor: Filip Musiał
Rok 1948 otwierał przed komunistami nowe perspektywy także w gospodarce. Likwidacja powszechnego oporu sprawiła, że mogli powoli przenosić nacisk ze sfery politycznej na pozostałe dziedziny życia społecznego.
Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie w PRL – propaganda i rzeczywistość
Artykuł

Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie w PRL – propaganda i rzeczywistość

Autor: Daniel Szlachta
W okresie PRL na tle innych regionów Polski Górny Śląsk i Zagłębie wyróżniały się rozwojem przemysłu i węgla kamiennego. Eksport czarnego złota stał się zaś podstawą naszej powojennej gospodarki.
Grabież w świetle prawa „Warszawski” dekret Bieruta z 1945 r.
Artykuł

Grabież w świetle prawa „Warszawski” dekret Bieruta z 1945 r.

Autor: Ewa Żaboklicka
Powojenna socjalistyczna Warszawa miała być miastem zupełnie innym niż to, które w sierpniu 1944 r. tak dzielnie stanęło do walki o wolność. Wymiana stołecznych elit wymagała licznych wywłaszczeń. Z ich skutkami Polska nie uporała się do dziś.
Gwardia Ludowa. Zbrojne ramię PPR
Artykuł

Gwardia Ludowa. Zbrojne ramię PPR

Autor: Ryszard Sodel
28 marca 1942 r. powstała Gwardia Ludowa. Decyzję o jej powstaniu antydatowano na 6 stycznia 1942 r. Później, w nocy z 31 grudnia 1943 r. na 1 stycznia 1944 r., przemianowano ją na Armię Ludową.
I Wszechzwiązkowy Zjazd Pisarzy ZSRS
Artykuł

I Wszechzwiązkowy Zjazd Pisarzy ZSRS

Autor: Tomasz Stempowski
17 sierpnia 1934 r. w Domu Związków w Moskwie rozpoczął się I Wszechzwiązkowy Zjazd Pisarzy Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich. W trakcie trwających do 1 września obrad przyjęto statut Związku Pisarzy ZSRS i uznano realizm socjalistyczny za metodę twórczą obowiązującą pisarzy sowieckich.
Jak polscy komuniści postrzegali zamach stanu swoich towarzyszy z Czechosłowacji
Artykuł

Jak polscy komuniści postrzegali zamach stanu swoich towarzyszy z Czechosłowacji

Autor: Norbert Wójtowicz
W lutym 1948 roku komuniści w Czechosłowacji przeprowadzili zamach stanu, przejmując pełnię władzy. Polscy komuniści bacznie i z nadzieją przyglądali się sukcesom nowego reżimu południowego sąsiada.
Jak rewolucja pożarła swoje polskie dzieci
Artykuł

Jak rewolucja pożarła swoje polskie dzieci

Autor: Borys Sokołow
Wśród bolszewików, którzy jesienią 1917 r. przejęli władzę w Piotrogrodzie, było wielu Polaków. W ZSRS przyjęło się w ogóle o tym nie wspominać. Kiedy mówiono o komisarzach lub szeregowych członkach Piotrogrodzkiego Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego, który kierował przewrotem, padały z zasady nazwiska niepolskie. Rewolucja pochłonęła także swoje polskie dzieci – w czasach Wielkiego Terroru.
Jan Paweł II a odrodzenie religijne w Czechosłowacji
Artykuł

Jan Paweł II a odrodzenie religijne w Czechosłowacji

Autor: Mirosław Szumiło
Przemożny wpływ Jana Pawła II na postawy Polaków i na powstanie wielomilionowego ruchu Solidarności nie ulega wątpliwości. Mniej znane jest natomiast oddziaływanie polskiego papieża na pobratymcze narody z południa – Słowaków i Czechów, którzy również pozytywnie odpowiedzieli na apel papieża: „Nie lękajcie się!”.
Joachim Gauck. Nie tylko twórca Urzędu
Artykuł

Joachim Gauck. Nie tylko twórca Urzędu

Autor: Andrzej Grajewski
Nazwisko Gaucka stało się synonimem rozliczeń z komunizmem, a stworzony przez niego urząd, zwany potocznie Urządem Gaucka – wzorem dla podobnych instytucji w Europie Środkowej.
Kariera wojskowa Czesława Kiszczaka
Artykuł

Kariera wojskowa Czesława Kiszczaka

Autor: Bartosz Kapuściak
Czesław Kiszczak urodził się 19 października 1925 r. w Roczynach, w powiecie wadowickim, w rodzinie Jana i Rozalii z d. Orkisz. W latach 1932–1939 uczęszczał w swoich rodzinnych stronach do szkoły podstawowej, a następnie do gimnazjum w Kętach.
Karol Wędziagolski. Świadek dwóch rewolucji
Artykuł

Karol Wędziagolski. Świadek dwóch rewolucji

Autor: Marek Klecel
Karol Wędziagolski, ziemianin z Litwy, jak wielu Polaków w czasach zaborów, wykształcenie zdobył w Rosji. Wziął udział w I wojnie światowej po stronie rosyjskiej i rozpoczął szybką karierę wojskową w armii carskiej.
Katyniem o względy antykomunistycznego kołtuna
Artykuł

Katyniem o względy antykomunistycznego kołtuna

Autor: Grzegorz Wołk
Sowiecka zbrodnia na polskich oficerach bywa określana „kłamstwem założycielskim PRL”. Jak silne emocje budziła wśród sprawujących władzę pokazuje przykład jednego z najbliższych doradców gen. Wojciecha Jaruzelskiego.
Katyńska geneza LWP
Artykuł

Katyńska geneza LWP

Autor: Sławomir Cenckiewicz
Nie są to trupy anonimowe. Tu leży armia. Można by zaryzykować określenie kwiat armii, oficerowie bojowi, niektórzy z trzech uprzednio przewalczonych wojen. To jednak, co najbardziej nęka wyobraźnię, to indywidualność morderstwa, zwielokrotniona w tej potwornej masie. Bo to nie jest masowe zagazowanie, ani ścięcie seriami karabinów maszynowych, gdzie w ciągu minuty czy sekund przestają żyć setki. Tu przeciwnie, każdy umierał długie minuty, każdy zastrzelony był indywidualnie, każdy czekał swojej kolejki, każdy wleczony był nad brzeg grobu; tysiąc za tysiącem - Józef Mackiewicz, „Widziałem na własne oczy” (1943)
Kilka uwag o podporządkowaniu KPRP/KPP Kominternowi i ZSRS
Artykuł

Kilka uwag o podporządkowaniu KPRP/KPP Kominternowi i ZSRS

Autor: Karol Sacewicz
Komunistyczna Partia Robotnicza Polski (KPRP) / Komunistyczna Partia Polski (KPP) nie były „normalnymi” partiami. Pod wieloma względami stanowiły w polskiej przestrzeni politycznej twory wielce oryginalne. Z czego wynikać miała rzeczona oryginalność?
Klan Jakuba Bermana – nepotyzm w elitach PRL
Artykuł

Klan Jakuba Bermana – nepotyzm w elitach PRL

Autor: Mirosław Szumiło
Nepotyzm jest zjawiskiem występującym we wszystkich ustrojach politycznych i epokach historycznych. Nie inaczej było w Polsce rządzonej przez komunistów, choć wątek ten wciąż nie został opisany przez historyków.
Klęska komuny i triumf „Solidarności”
Artykuł

Klęska komuny i triumf „Solidarności”

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Polacy tłumnie ruszyli do urn wyborczych. Wynik pierwszej tury głosowania z 4 czerwca 1989 r. pokazał, że chcą zmiany ustroju. Strona opozycyjna nie sięgnęła jednak po władzę. Honorowała kontrakt zawarty przy okrągłym stole.
Komisja Burdenki. Budowa kłamstwa katyńskiego
Artykuł

Komisja Burdenki. Budowa kłamstwa katyńskiego

Autor: Bożena Witowicz
Wobec odkrycia masowych grobów w Katyniu, Sowieci przyjęli strategię przerzucania odpowiedzialności za zbrodnię na Niemców. W odpowiedzi na „niemieckie insynuacje” powołali 13 stycznia 1944 r. – dokładnie 8 miesięcy po odkryciu grobów – własną komisję śledczą pod przewodnictwem Nikołaja Burdenki. Jej raport stał się fundamentem kłamstwa katyńskiego.
Komunistyczna Partia Górnego Śląska. Rewolucjoniści przeciwko narodowym aspiracjom Polaków
Artykuł

Komunistyczna Partia Górnego Śląska. Rewolucjoniści przeciwko narodowym aspiracjom Polaków

Autor: Adam Dziuba
Klęska Rosji i państw centralnych w I wojnie światowej oznaczała początek nowej rzeczywistości politycznej w Europie Środkowej i Wschodniej. Społeczny ferment przeradzał się w rewolucje socjalne i powstania narodowe. Upadały reżimy, pojawiały się nowe państwa.
Komunistyczna Partia Polski w województwie poznańskim w latach II Rzeczypospolitej
Artykuł

Komunistyczna Partia Polski w województwie poznańskim w latach II Rzeczypospolitej

Autor: Marcin Jurek
Na IV Zjazd Komunistycznej Partii Polski odbywany w roku 1927 przygotowane zostało Sprawozdanie o stanie organizacyjnym partii.
Komuniści a inteligenci
Artykuł

Komuniści a inteligenci

Autor: Elżbieta Kowalczyk
Program Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (od 1925 r. Komunistyczna Partia Polski), był skierowany do robotników. Oni też stanowili centralny element doktryny Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, która była podstawą ukształtowania się komunistycznego nurtu politycznego.
Komuniści na kolanach. O fałszywej pobożności elit władzy Polski „ludowej”
Artykuł

Komuniści na kolanach. O fałszywej pobożności elit władzy Polski „ludowej”

Autor: Adam Dziurok
Obraz najwyższych dygnitarzy komunistycznych klęczących podczas nabożeństw to nie fikcja – takie przypadki miały miejsce jeszcze kilka lat po wojnie, przed podjęciem otwartej akcji antykościelnej.
Korea Północna pod koniec lat 80. XX wieku w raportach wywiadu wojskowego PRL
Artykuł

Korea Północna pod koniec lat 80. XX wieku w raportach wywiadu wojskowego PRL

Autor: Rafał Leśkiewicz
Od wielu lat, co kilka tygodni czasem miesięcy oczy całego świata zwracają się w stronę jednego z ostatnich bastionów współczesnego totalitaryzmu – Korei Północnej. Militarne aspiracje nieobliczalnego Kim Dzong Una spędzają sen z powiek przywódcom największych potęg współczesnego świata.
Koszykówka z Fidelem
Artykuł

Koszykówka z Fidelem

Autor: Katarzyna Adamów
Pobyt Fidela Castro w PRL stanowił prawdopodobnie najbarwniejszy epizod tego typu w historii lokalnej, komunistycznej dyplomacji. Chwilami wydawać się mogło, że przywódca wyspiarskiego kraju przybył nie z oficjalną wizytą, a turystyczną wycieczką. Nie wydano wspólnych komunikatów, nie podpisano umów. Rozegrano za to… mecz koszykówki z udziałem głowy kubańskiego państwa.
Krótkie rządy komunistów w Białymstoku
Artykuł

Krótkie rządy komunistów w Białymstoku

Autor: Jarosław Wasilewski
Na początku sierpnia 1920 r. w Białymstoku powstał Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski współpracujący z bolszewikami. Komuniści zaangażowani w jego działalność w większości ewakuowali się wraz z Sowietami.
Liga Walki Młodych z Komunizmem
Artykuł

Liga Walki Młodych z Komunizmem

Autor: Bogusław Wójcik
W pierwszej powojennej dekadzie funkcjonariusze UB, a następnie sędziowie wojskowi z Polski południowo-wschodniej, tylko w jednym przypadku uznali za konspiracyjną i niebezpieczną dla ustroju państwa organizację młodzieżową założoną przez same dziewczęta.
Lista koreańska
Artykuł

Lista koreańska

Autor: Marek Hańderek
„W historycznych losach Polski i Korei można dostrzec wiele podobieństw. Oba kraje graniczą z potężnymi i agresywnymi sąsiadami. Zlokalizowane w punktach ścierania się przeciwstawnych ideologii, oba ucierpiały od niechcianego komunizmu”.
Łabędzi śpiew polskiego komunizmu
Artykuł

Łabędzi śpiew polskiego komunizmu

Autor: Michał Przeperski
W styczniu 1947 r. w Polsce przeprowadzono pierwsze powojenne wybory do Sejmu. Chociaż jednym z jego uczestników był Blok Demokratyczny – składający się m.in. z Polskiej Partii Robotniczej – stanowiły one absolutną antytezę demokracji.
Martwa Droga, czyli fascynujące „muzeum” Gułagu
Artykuł

Martwa Droga, czyli fascynujące „muzeum” Gułagu

Autor: Štěpán Černoušek
Warto pamiętać, że chociaż istniejący na terenie ZSRS Gułag składał się z tysięcy obozów, to żaden z nich nie został przekształcony w muzeum – tak jak stało się to z dawnymi nazistowskimi obozami: Auschwitz, Buchenwaldem, czy Theresienstadt.
Męczennik
Artykuł

Męczennik

Autor: Włodzimierz Suleja
Milionowe tłumy na trasie papieskiej pielgrzymki z 1983 r. nie zaniepokoiły władzy. Nie wiadomo zresztą, czy zabrakło politycznej woli, czy wręcz wyobraźni. Co więcej, zapewne już wówczas zaczęto się zastanawiać, jak zniszczyć wpływ Kościoła, a zwłaszcza tych księży, którzy jawnie stanęli po stronie „Solidarności”, takich, jak ksiądz Jerzy Popiełuszko.
Męczennik komunizmu. Błogosławiony ks. Tytus Zeman (1915–1969)
Recenzja

Męczennik komunizmu. Błogosławiony ks. Tytus Zeman (1915–1969)

Autor: ks. Jarosław Wąsowicz SDB
30 września 2017 r. w Bratysławie odbyła się beatyfikacja ks. Tytusa Zemana, który za niezłomną postawę w czasach komunistycznej dyktatury w Czechosłowacji został aresztowany i przez wiele lat był więziony oraz torturowany. Teraz także polski czytelnik dostaje do rąk biografię tego dzielnego salezjanina.
Między symboliką niepodległościową a cieniem totalitaryzmu
Artykuł

Między symboliką niepodległościową a cieniem totalitaryzmu

Autor: Filip Musiał
29 grudnia 1989 r. sejm „kontraktowy” znowelizował Konstytucję PRL – nazwę państwa zmieniono na Rzeczpospolitą Polską, orłu przywrócono koronę, wprowadzono zapisy ustrojowe o zasadzie demokratycznego państwa prawa.
Milicja Obywatelska w powiecie starogardzkim i mieście Starogard. Formowanie jednostek i ich działalność w 1945 roku
Artykuł

Milicja Obywatelska w powiecie starogardzkim i mieście Starogard. Formowanie jednostek i ich działalność w 1945 roku

Autor: Krzysztof Filip
Po wkroczeniu Armii Czerwonej wkroczyła do Starogardu 6 marca 1945 r. , komendantem wojennym powiatu i miasta został kpt. Leonidar Nierusow. Jedną z jego pierwszych decyzji było mianowanie sierż. Feliksa Meggera na komendanta Milicji Obywatelskiej w mieście.
Młodzi komuniści w natarciu. Działalność Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej 1981-1982
Artykuł

Młodzi komuniści w natarciu. Działalność Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej 1981-1982

Autor: Przemysław Gasztold
Powstanie „Solidarności” w 1980 r. doprowadziło do największego kryzysu politycznego w historii PRL. Dekompozycja PZPR odbiła się również na sytuacji w reżimowych organizacjach młodzieżowych, które borykały się z wewnętrznym chaosem i odpływem członków.
Młodzież nie chce Stalinogrodu
Artykuł

Młodzież nie chce Stalinogrodu

Autor: Adam Dziuba
Dzień śmierci Józefa Stalina, 5 marca 1953 r. był początkiem politycznej „odwilży” w Związku Sowieckim. Dotarła ona – choć z opóźnieniem – także do krajów satelickich, jednak w tym czasie w Polsce na żadne zmiany się nie zanosiło. Przeciwnie, totalitarny reżim osiągnął szczyt swej potęgi, co uwidaczniało się zwłaszcza w poziomie jego represyjności.
Mordy założycielskie w PPR
Artykuł

Mordy założycielskie w PPR

Autor: Robert Spałek
Polska Partia Robotnicza została powołana do istnienia przez Sowietów – za pełną wiedzą i przychylnością, a zarazem pod ostateczną kontrolą samego Stalina. Jej przywódców przeszkolono w Kominternie i NKWD, a w końcu grudnia 1941 r, zrzucono na spadochronach pod Warszawą.
Nic o nas bez nas!  Początki niezależnego ruchu chłopskiego w PRL
Artykuł

Nic o nas bez nas! Początki niezależnego ruchu chłopskiego w PRL

Autor: Małgorzata Choma-Jusińska
Czterdzieści lat temu w rządzonej przez komunistów Polsce zaczął się odradzać niezależny ruch chłopski. Współdziałanie działaczy chłopskich z KSS KOR i ROPCiO oraz wsparcie dla samoorganizowania się wsi ze strony niektórych księży sprawiły, że w kraju zaczęły się mnożyć Komitety Samoobrony rolników.
Nie tylko decyzja z 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP(b) jako organ odpowiedzialny za represje wobec obywateli polskich w latach 1939-1945
Artykuł

Nie tylko decyzja z 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP(b) jako organ odpowiedzialny za represje wobec obywateli polskich w latach 1939-1945

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Dmitrij Tokariew, szef Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego, przesłuchiwany przez rosyjskich prokuratorów prowadzących śledztwo w sprawie Zbrodni Katyńskiej wypowiedział w pewnym momencie znamienną uwagę: Wyżej Biura Politycznego u nas nie ma żadnych instancji. Tylko siódme niebo.
Nie tylko dysydentka
Artykuł

Nie tylko dysydentka

Autor: Andrzej Grajewski
Petruška Šustrová była jedną z wielu kobiet, które w Czechosłowacji występowały w obronie praw obywatelskich i swobód narodowych. Ale była jedną z niewielu, które tę działalność łączyły z wychowywaniem piątki dzieci.
Niech żyje Mao i Hodża! Maoizm w PRL
Artykuł

Niech żyje Mao i Hodża! Maoizm w PRL

Autor: Przemysław Gasztold
Oskarżali Gomułkę i Gierka o rewizjonizm i restaurację kapitalizmu, Chruszczowa o zdradę komunizmu, domagali się kolektywizacji rolnictwa, a za wzór do naśladowania wskazywali Albanię i Chiny. Przy pomocy albańskich dyplomatów założyli nielegalną Komunistyczną Partię Polski. Kim byli polscy maoiści?
Nieuniknione starcie. Komunizm praktyczny w oczach Stolicy Apostolskiej i Kościoła w Polsce (1945–1989)
Artykuł

Nieuniknione starcie. Komunizm praktyczny w oczach Stolicy Apostolskiej i Kościoła w Polsce (1945–1989)

Autor: Jan Żaryn
O nazizmie i bolszewizmie Stolica Apostolska miała zdanie wyrobione co najmniej od czasu, gdy w 1937 r. zdecydowała się na niemal równoległe wydanie dwóch encyklik potępiających pogańskie ideologie i praktyki rządów Rzeszy Niemieckiej i ZSRS. Okoliczności wybuchu wojny potwierdziły tylko tę opinię.
Nowohucka soczewka
Artykuł

Nowohucka soczewka

Autor: Antoni Dudek
„Trzeba powiedzieć, że zagadnienie budowy Nowej Huty przerastało moje siły i dlatego poszedłem po linii najmniejszego oporu i zacząłem komenderować nie tylko aparatem Komitetu i organizacjami partyjnymi, ale i administracją” – składał samokrytykę jeden z budowniczych socjalistycznego miasta.
O totalitaryzmie i komunistach w PRL
Artykuł

O totalitaryzmie i komunistach w PRL

Autor: Robert Spałek
O naturę sytemu panującego w Polsce w latach 1944–1989 wciąż trwają spory, a konkluzje pozostają niejednoznaczne. Jedno z podstawowych pytań brzmi: czy nad Wisłą zaprowadzono po wojnie system totalitarny, a jeśli tak, to jakie były cezury jego trwania?
Obozy i więzienia sowieckie na ziemiach polskich w latach 1944–1945
Artykuł

Obozy i więzienia sowieckie na ziemiach polskich w latach 1944–1945

Autor: Dariusz Iwaneczko
Wraz z nadejściem Armii Czerwonej i podążających za nią służb sowieckich na ziemiach polskich rozpętały się represje i terror skierowane przeciwko społeczeństwu polskiemu. Trudno było dostrzec różnice pomiędzy jedną okupacyjną formą zniewolenia a drugą.
Od Katowic do Stalinogrodu, czyli zmiana na telefon
Artykuł

Od Katowic do Stalinogrodu, czyli zmiana na telefon

Autor: Grzegorz Bębnik
Przemianowanie Katowic na Stalinogród do dziś pozostaje jaskrawym i bezceremonialnym przykładem „gwałtu symbolicznego”. Termin ten, ukuty swego czasu dla określenia relacji między kolonizatorem a kolonizowanym, w nadspodziewanie klarowny sposób opisuje też „drugi chrzest” górnośląskiej metropolii.
Od zbrodni do mitologii
Artykuł

Od zbrodni do mitologii

Autor: Maciej Korkuć
W propagandzie PRL obowiązywała teza, że Sowieci chcieli pomóc Warszawie w dniach powstańczych walk 1944 roku, ale nie zdołali z przyczyn obiektywnych. Szybkie zdobycie Krakowa w styczniu 1945 roku miało zaś być dowodem na sowieckie poświęcenie, podbudowane umiłowaniem naszej kultury i zabytków.
Odcienie zdrady. Początki literatury okresu PRL
Artykuł

Odcienie zdrady. Początki literatury okresu PRL

Autor: Marek Klecel
Polski socrealizm miał być wierną kopią programu sowieckiego. Jednakże początków tak zaprogramowanej kultury i literatury należy szukać wcześniej, nie dopiero po wojnie, lecz na jej początku w latach 1939–1941, na okupowanych po 17 września przez Związek Sowiecki terenach polskich Kresów Wschodnich, głównie we Lwowie.
Odzyskać samych siebie. Czym był rok 1956 na Węgrzech?
Artykuł

Odzyskać samych siebie. Czym był rok 1956 na Węgrzech?

Autor: Áron Máthé
Rewolucja czy powstanie? Samorządność czy niepodległość? Wokół walki Węgrów roku 1956 narosło wiele nieporozumień. Nie tylko zachodni intelektualiści, przekonani o lewicowym charakterze tego zrywu, ale i sami jego uczestnicy sięgali po „socjalistyczną” retorykę. A przecież celem była niepodległość.
Oficerów …. „żołnierze komuniści winni wymordować przez przejściem na stronę Armii Czerwonej”. Słów kilka o działalności wydziałów wojskowych KPRP (KPP)
Artykuł

Oficerów …. „żołnierze komuniści winni wymordować przez przejściem na stronę Armii Czerwonej”. Słów kilka o działalności wydziałów wojskowych KPRP (KPP)

Autor: Mariusz Krzysztofiński
Zwycięstwo rewolucji w Rosji umocniło dążenia do wywołania rewolucji światowej. Na przeszkodzie realizacji tego programu stanęło powstanie w 1918 r. niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej.
Operacja „Dunaj”
Artykuł

Operacja „Dunaj”

Autor: Paweł Głuszek
Dwanaście lat po sowieckiej interwencji na Węgrzech, kolejny kraj tzw. „demokracji ludowej” padł ofiarą „bratniej pomocy” ze strony Kremla i jego sojuszników. Tym razem była to Czechosłowacja.
Optymizm zatomizowanych: w jakich nastrojach Polacy przywitali koniec komunizmu?
Artykuł

Optymizm zatomizowanych: w jakich nastrojach Polacy przywitali koniec komunizmu?

Autor: Michał Przeperski
Wydarzenia roku 1989 w Polsce to opowieść o rodzącej się nadziei. Czasem jej początkiem jest wizyta Jana Pawła II z lata 1987, czasem strajki z 1988 czy telewizyjna debata Miodowicz-Wałęsa z listopada 1988 r., czy wreszcie wybory czerwcowe. Tak przynajmniej głosi dominująca narracja. Czy słusznie?
Październik ’56 w Opolu
Artykuł

Październik ’56 w Opolu

Autor: Krzysztof Tarka
„Tajny” referat Nikity Chruszczowa wygłoszony na zamkniętym XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego w lutym 1956 r. stał się katalizatorem zmian w bloku sowieckim na szczeblach centralnych i lokalnych – także w Opolu.
Piotrkowscy harcerze w walce z reżimem stalinowskim
Artykuł

Piotrkowscy harcerze w walce z reżimem stalinowskim

Autor: Paweł Wąs
Po spacyfikowaniu podziemia zbrojnego komuniści przystąpili do wprowadzenia w Polsce systemu opartego na wzorcach sowieckich. Spotykało się to ze sprzeciwem, również ze strony młodych harcerzy z rozwiązywanych drużyn, którzy zrzeszali się w konspiracyjne związki.
Plan stworzenia inteligenta separatystycznego, czyli kilka uwag o komunistycznym projekcie budowania „nowej inteligencji” po 1944/1945 r.
Artykuł

Plan stworzenia inteligenta separatystycznego, czyli kilka uwag o komunistycznym projekcie budowania „nowej inteligencji” po 1944/1945 r.

Autor: Marcin Kruszyński
Po roku 1944 rządzący w Polsce komuniści podjęli decyzję o stworzeniu nowego inteligenta, a raczej inteligenta separatystycznego, oderwanego od dotychczasowej grupy macierzystej, odrzucającego etos – politykiera o właściwym, tj. robotniczo - chłopskim, pochodzeniu.
Poakowskie podziemie niepodległościowe wobec okupacji komunistycznej
Artykuł

Poakowskie podziemie niepodległościowe wobec okupacji komunistycznej

Autor: Kazimierz Krajewski
Potencjał pozostały po rozformowaniu Armii Krajowej mógł zostać wykorzystany w bardzo różny sposób: od podjęcia czynnej samoobrony przeciw reżimowi komunistycznemu, poprzez głębsze zakonspirowanie organizacji i utajnioną pracę nastawioną na długi dystans, po kapitulację.
Pod „wspólnym” sztandarem, czyli 1 maja u „dąbrowszczaków”
Artykuł

Pod „wspólnym” sztandarem, czyli 1 maja u „dąbrowszczaków”

Autor: Dawid Zagził
Uroczyste mowy, garść podziękowań, wręczenie sztandaru i zapowiedź rychłego zwycięstwa – tak w skrócie wyglądać miały obchody robotniczego święta wśród „polskich ochotników” Brygad Międzynarodowych.
Pod jarzmem Sowietów. Sytuacja ludności polskiej w ZSRS w latach 1917-1937
Artykuł

Pod jarzmem Sowietów. Sytuacja ludności polskiej w ZSRS w latach 1917-1937

Autor: Jan Szumski
Na sytuację Polaków w Rosji w przeddzień rewolucji lutowej i przewrotu bolszewickiego ogromny wpływ miały wydarzenia związane z wybuchem I wojny światowej.
Pogrzeb Stalina – film dokumentalny Siergieja Łoźnicy
Artykuł

Pogrzeb Stalina – film dokumentalny Siergieja Łoźnicy

Autor: Hubert Kuberski
Reżyser ze swymi współpracownikami mnóstwo czasu spędzili nad renowacją nagrań filmowych i dźwiękowych w „Pogrzebie Stalina”. Zmontowane kadry czarno-białe z kolorowymi pokazują i przywołują wydarzenia sprzed 70 lat.
Polscy biolodzy w czasach łysenkizmu
Artykuł

Polscy biolodzy w czasach łysenkizmu

Autor: Remigiusz Ławniczak
W okresie Polski „ludowej” nauka została poddana olbrzymiej presji ideologicznej i naciskom komunistycznych władz. Działalność naukowa nie miała opisywać świata w obiektywny sposób, a potwierdzać „zdobycze” marksizmu. Udowadniać słuszność jego tez. Szczególne nasilenie tych praktyk zauważyć można w okresie stalinowskim.
Polscy komuniści w okupowanym przez Sowietów Białymstoku (1939-1940)
Artykuł

Polscy komuniści w okupowanym przez Sowietów Białymstoku (1939-1940)

Autor: Jarosław Wasilewski
W pierwszych dniach II wojny światowej część polskich komunistów podjęła walkę z Niemcami lub zadeklarowała taką wolę. Nieświadomi tajnej części paktu Ribbentrop-Mołotow, czerpiąc wiedzę z przedwojennej propagandy obu krajów uważali oni, że nazizm i komunizm są śmiertelnymi wrogami.
Polscy komuniści: cena zaprzaństwa
Artykuł

Polscy komuniści: cena zaprzaństwa

Autor: Dawid Zagził
Przywódca Komunistycznej Partii Polski, Julian Leszczyński-Leński, został aresztowany w Moskwie w czerwcu 1937 r. Oskarżono go o współpracę z polskim wywiadem oraz o udział w organizacji „szpiegowsko-terrorystycznej”.