Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

...<i>Oto dziś dzień krwi i chwały</i>... Bitwa o masyw Monte Cassino
Artykuł

...Oto dziś dzień krwi i chwały... Bitwa o masyw Monte Cassino

Autor: Teodor Gąsiorowski
Od zarania dziejów wszystkie próby marszu na Rzym od południa kończyły się na paśmie wzgórz nad doliną rzeki Liri. Każdy podporucznik armii włoskiej o tym wiedział, bo obronę (i atak) w tym rejonie studiowano w szkołach oficerskich jako klasyczny przykład pozycji górskiej o znaczeniu strategicznym.
„Karpaty” pod Monte Cassino
Artykuł

„Karpaty” pod Monte Cassino

Autor: Teodor Gąsiorowski
W grudniu 1943 r. we włoskich portach zaczęli schodzić na ląd żołnierze II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Pół roku później mieli stoczyć bitwę, która mocno zapisała się w historii polskiego oręża.
„Lwowskie Orły” 6. Lwowska Brygada Piechoty (1943–1947)
Artykuł

„Lwowskie Orły” 6. Lwowska Brygada Piechoty (1943–1947)

Autor: Bartosz Janczak
Jedną z jednostek Polskich Sił Zbrojnych, które chwalebnie zapisały się na kartach dziejów polskiego oręża, była 6. Lwowska Brygada Piechoty.
„Sosab” – życie i służba niepokornego generała. Generał Stanisław Sosabowski (1892–1967)
Biogram / Biografia

„Sosab” – życie i służba niepokornego generała. Generał Stanisław Sosabowski (1892–1967)

Autor: Daniel Koreś
Spośród oficerów Wojska Polskiego, których nazwisko stało się głośne w czasie II wojny światowej, jedno z czołowych miejsc zajmuje gen. Stanisław Sosabowski. Włożył on ogromny wysiłek w powstanie i wyszkolenie pierwszej polskiej, elitarnej jednostki powietrznodesantowej i brawurowo dowodził nią w boju podczas operacji „Market Garden”.
„Tobruckie szczury” w afrykańskim piekle. Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich
Artykuł

„Tobruckie szczury” w afrykańskim piekle. Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich

Autor: Teodor Gąsiorowski
Niemcy i Włosi w 1941 r. miesiącami usiłowali zdobyć Tobruk. Bronili go wraz z aliantami żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich – pozbawieni wody, prażeni słońcem, kryjący się w płytkich dziurach na linii frontu. Nadludzkim wysiłkiem utrzymali miasto i doczekali brytyjskiej odsieczy.
„Tych Niewielu”
Recenzja

„Tych Niewielu”

Autor: Hubert Kuberski
Od czasu szkolnej lektury autorstwa Arkadego Fiedlera człowiek może dużo dowiedzieć się o udziale polskich lotników w bitwie o Anglię. Wielu autorów podążyło szlakiem wytyczonym przez „Dywizjon 303”.

12 września 1942 r. powołano Armię Polską na Wschodzie, scalając wszystkie polskie jednostki znajdujące się na Bliskim Wschodzie. Struktura tej siły zbrojnej była kompromisem pomiędzy koncepcjami Brytyjczyków a propozycjami polskimi.

Autor: Bartosz Janczak
50. rocznica śmierci generała Władysława Andersa – wiernego rycerza Rzeczpospolitej Polskiej
Artykuł

50. rocznica śmierci generała Władysława Andersa – wiernego rycerza Rzeczpospolitej Polskiej

Autor: Małgorzata Ptasińska
Pięćdziesiąt lat temu 12 maja 1970 r., w 26. rocznicę rozpoczęcia bitwy o Monte Cassino, zmarł w Londynie gen. Władysław Anders. Zgodnie ze swoją wolą spoczął wśród żołnierzy 2. Korpusu na montecassińskiej nekropolii żegnany przez najbliższą rodzinę i wiernych Mu żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych.
Antoni Gałecki - z igrzysk pod Tobruk i Monte Cassino
Biogram / Biografia

Antoni Gałecki - z igrzysk pod Tobruk i Monte Cassino

Autor: Sebastian Pilarski
Występował w najważniejszych meczach reprezentacji Polski na olimpiadzie w Berlinie w 1936 r. oraz w słynnym meczu z Brazylią na mundialu we Francji w 1938 r. Taką kartę Antoni Gałecki – jeden z najwybitniejszych piłkarzy Łódzkiego Klubu Sportowego w okresie międzywojennym – zapisał na boisku. Oprócz tego walczył podczas II wojny światowej, docierając pod Tobruk i Monte Cassino.
Argentyński finał epopei żołnierzy 2. Korpusu Polskiego
Artykuł

Argentyński finał epopei żołnierzy 2. Korpusu Polskiego

Autor: Janusz Wróbel
W upalny, lipcowy dzień 1947 r. na nabrzeżu portu w Genui panował ożywiony ruch. Przy trapie prowadzącym na pokład motorowca „Empire Halberd” kłębił się tłum ludzi: młodych mężczyzn o słowiańskiej urodzie i ich włoskich żon…
Armia Polska na Bliskim i Środkowym Wschodzie
Artykuł

Armia Polska na Bliskim i Środkowym Wschodzie

Autor: Teodor Gąsiorowski
Od 1940 r. na terytorium Syrii formowano wielką jednostkę Wojska Polskiego. Wzięła ona później udział w walkach w Afryce. Jednocześnie przebywało tam wielu oficerów, którzy przedostali się na Bliski Wschód po zakończeniu kampanii wrześniowej. Z części z nich sformowano Legię Oficerską, w której podporucznicy i porucznicy służyli w charakterze szeregowców. Reszta pozostawała bez przydziału.
Armia, która nie powstała. Działania Sokolstwa Polskiego w Ameryce podczas II wojny światowej
Artykuł

Armia, która nie powstała. Działania Sokolstwa Polskiego w Ameryce podczas II wojny światowej

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Sokolstwo Polskie w Ameryce, wobec upadku Polski w 1939 r. oraz szalejącego w kraju okupacyjnego terroru, zaczęło rysować wizję utworzenia na ziemi amerykańskiej, podobnie jak podczas I wojny światowej, polskiego wojska do walki z Niemcami, które poprzez Francję wyzwoliłoby ziemie polskie.
Atakuje was „Piorun”... Historia zatopienia „Bismarcka”
Artykuł

Atakuje was „Piorun”... Historia zatopienia „Bismarcka”

Autor: Teodor Gąsiorowski
Późnym wieczorem 26 maja 1941 r. polski niszczyciel ORP „Piorun”, w ramach operacji Royal Navy, podjął na Atlantyku walkę z najpotężniejszym wówczas okrętem Kriegsmarine, pancernikiem „Bismarck”. Dzień później brytyjski zespół pościgowy posłał na dno dumę niemieckiej floty.
Atos, Portos czy Aramis? Podniebny muszkieter Dywizjonu 303
Biogram / Biografia

Atos, Portos czy Aramis? Podniebny muszkieter Dywizjonu 303

Autor: Magdalena Bałdyga
Jego nazwisko znajduje się na 20. pozycji listy Bajana. Jego wizerunek widnieje na samolocie myśliwskim MiG-29 nr 83 z 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego. Nazywano go jednym z Trzech Muszkieterów Dywizjonu 303, a sama królowa Elżbieta II widząc na jego mundurze naszywkę RAF-u, złamała protokół dyplomatyczny i odpięła mu górny guzik munduru.
Autoportret wychodźcy
Artykuł

Autoportret wychodźcy

Autor: Małgorzata Choma-Jusińska
Okres II wojny światowej, ale także pierwsze lata po jej zakończeniu, skutkowały pojawieniem się nowej, potężnej fali emigracji polskiej na Zachodzie Europy, a zwłaszcza w Zjednoczonym Królestwie. Charakterystyka tego wychodźstwa, pomimo upływu lat, wciąż stanowi wyzwanie badawcze dla historyków.
Bagnetem i piórem. Życie kulturalne 2. Korpusu
Artykuł

Bagnetem i piórem. Życie kulturalne 2. Korpusu

Autor: Małgorzata Ptasińska
Agresja niemiecko-sowiecka na Polskę otworzyła kolejny rozdział w historii uchodźstwa polskiego. W powstałych diasporach – czy to w Paryżu, Londynie, Buzułuku, Bagdadzie, Jerozolimie, Kairze czy Rzymie – rozwijało się życie kulturalne.
Biały koń dla Andersa
Artykuł

Biały koń dla Andersa

Autor: Bożena Witowicz
Armia Andersa to potoczna nazwa Armii Polskiej w Związku Sowieckim, na której dowódcę został mianowany w dniu 10 sierpnia 1941 r. gen. Władysław Anders. Armia istniała krótko, w latach 1941-1942, jednak była niezwykle znaczącym etapem uczestnictwa Polaków w II wojnie światowej, ważna dla losów Polaków na Wschodzie oraz relacji polsko-sowieckich i polsko-alianckich.
Bitwa o Anglię i polscy piloci RAF
Artykuł

Bitwa o Anglię i polscy piloci RAF

Autor: Wiesław Kaczmarczyk
10 lipca 1940 roku, rozpoczęła się pierwsza faza Bitwy o Anglię, nazywana również fazą wstępną.
Bitwa o Ankonę
Artykuł

Bitwa o Ankonę

Autor: Ryszard Sodel
W połowie 1944 r. głównym zadaniem wojsk niemieckich we Włoszech było utrzymanie za wszelką cenę miasta i portu w Ankonie, aby nie zostały one zdobyte przez wojska alianckie. Do walki rzucony został 2. Korpus. 17 lipca 1944 r. rozpoczęła się jedna z chwalebniejszych bitew w jego historii.
Breda. Najbardziej polskie miasto w historii Holandii
Artykuł

Breda. Najbardziej polskie miasto w historii Holandii

Autor: Artur Cieślik
Wyzwolenie Bredy nie było najważniejszym wydarzeniem w trakcie walk aliantów z Niemcami na froncie zachodnim, jednak zasługuje na specjalną uwagę jako doskonały przykład taktycznego kunsztu gen. Stanisława Maczka, dowódcy 1. Dywizji Pancernej.
Co się pisze obecnie w Rosji o Armii gen. Andersa w ZSRS? Przykład książki Nikołaja Plisko <i>Razgrom Pol’szy i mif ob armii Andiersa</i>
Artykuł

Co się pisze obecnie w Rosji o Armii gen. Andersa w ZSRS? Przykład książki Nikołaja Plisko Razgrom Pol’szy i mif ob armii Andiersa

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Książka, którą chcemy tu krótko omówić, ukazała się stosunkowo niedawno – w 2017 r. w Moskwie. W tłumaczeniu na język polski jej tytuł brzmi: Klęska Polski i mit Armii Andersa.
Czy Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim?
Artykuł

Czy Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim?

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Zarzut, że Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim i „uciekła” do Iranu pojawia się także w złagodzonej formie twierdzenia, że rząd polski, łamiąc układ Sikorski-Majski i polsko-sowiecką umowę wojskową z 14 sierpnia 1941 r., jednostronnie „wycofał” tę armię z ZSRS. Jest to tendencyjna interpretacja faktów.
D-Day
Artykuł

D-Day

Autor: Teodor Gąsiorowski
6 czerwca 1944 r. alianci rozpoczęli największy w czasie II wojny światowej desant – lądowanie w Normandii. Była to część operacji „Overlord”, otwierającej drugi front w Europie, w której udział wzięli polscy żołnierze.
Droga do wolności
Artykuł

Droga do wolności

Autor: Paweł Głuszek
We wrześniu 1939 r. nowo odrodzona Polska utraciła dopiero co odzyskaną niepodległość. Polacy ponownie stanęli do walki o wolność. Walczyli z niemieckim okupantem w kraju i byli obecni na wszystkich frontach wojny.
Dwaj generałowie. Spotkanie generała Pattona z generałem Andersem
Artykuł

Dwaj generałowie. Spotkanie generała Pattona z generałem Andersem

Autor: Artur Cieślik
17 grudnia 1943 r. doszło do spotkania generała Georga Smitha Pattona z generałem Władysławem Andersem. Patton wyniósł z wizyty pozytywną opinię na temat polskich oddziałów, które już niedługo miały brać udział w działaniach w Europie.
Dywizja „Lwów”. 6. Dywizja Piechoty Polskich Sił Zbrojnych w ZSRS (1941–1942)
Artykuł

Dywizja „Lwów”. 6. Dywizja Piechoty Polskich Sił Zbrojnych w ZSRS (1941–1942)

Autor: Bartosz Janczak
Po podpisaniu tzw. Układu Sikorski-Majski 30 lipca 1941 r. oraz polsko-sowieckiej umowy wojskowej 14 sierpnia 1941 r. na terenie Związku Sowieckiego powstała polska armia. W jej skład wchodziła m.in. 6. Dywizja Piechoty, nazywana – Dywizją „Lwów”.
Dywizja ratująca życie. 10. Dywizja Piechoty PSZ w ZSRS
Artykuł

Dywizja ratująca życie. 10. Dywizja Piechoty PSZ w ZSRS

Autor: Bartosz Janczak
Dywizja ta, sformowana na podstawie rozkazu z grudnia 1941 r., nie wzięła ostatecznie udziału w żadnych działaniach zbrojnych. Po ewakuacji na Bliski Wschód jej żołnierze zasilili szeregi 3. Dywizji Strzelców Karpackich. Jednak niewątpliwą zasługą tej krótko istniejącej jednostki jest to, że stanowiła dla tysięcy Polaków drogę ucieczki z sowieckiego piekła.
Edward Pfeiffer „Radwan” 1895-1964
Biogram / Biografia

Edward Pfeiffer „Radwan” 1895-1964

Autor: Tomasz Toborek
21 stycznia 1895 r. urodził się Franciszek Edward Pfeiffer – legionista, późniejszy generał, dowódca Śródmieścia w Powstaniu Warszawskim.
Eugeniusz Gedymin Kaszyński „Zygmunt”
Biogram / Biografia

Eugeniusz Gedymin Kaszyński „Zygmunt”

Autor: Ryszard Sodel
W marcu 1976 r. zmarł Eugeniusz Gedymin Kaszyński „Zygmunt”, „Nurt”, „Mur”, major rezerwy Wojska Polskiego, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, cichociemny, zastępca Jana Piwnika „Ponurego”.
Generał Józef Zając – dowódca Wojsk Polskich na Środkowym Wschodzie
Biogram / Biografia

Generał Józef Zając – dowódca Wojsk Polskich na Środkowym Wschodzie

Autor: Bartosz Janczak
Na początku grudnia 1941 r. gen. bryg. Józef Zając dotarł na Środkowy Wschód, by objąć dowództwo nad polskim wojskiem w rejonie świata, gdzie wielu obywateli polskich znalazło się już jesienią 1939 r. Jego zadaniem było zapewnienie im odpowiednich warunków funkcjonowania oraz przygotowanie do działań wojennych.
Generał Stanisław Sosabowski
Biogram / Biografia

Generał Stanisław Sosabowski

Autor: Ryszard Sodel
Był działaczem niepodległościowym jeszcze przed I wojną światową. Wojskowy, twórca i dowódca polskiej 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Po wojnie pracował jako magazynier, utrzymując żonę i ociemniałego syna, który stracił wzrok w Powstaniu Warszawskim. Zmarł 25 września 1967 r. w Hillingdon (W. Brytania).
Generał Władysław Anders (1892–1970)

Generał Władysław Anders (1892–1970)

Autor: Jerzy Kirszak
Władysław Anders był zdolnym, ambitnym, dzielnym i sprawnym dowódcą - taktycznego bardziej niż operacyjnego szczebla dowodzenia. Jakkolwiek cechował go typowy dla kawalerzy- sty temperament, który nie zawsze sprzyjał trafnej ocenie sytuacji – czy to wojskowej pod względem operacyjnym czy politycznej – nie podlega dyskusji, że był szczerym i gorącym patriotą, symbolem niezłomnej walki o wolność Polski.
Generałowie, którzy powrócili do powojennej Polski
Artykuł

Generałowie, którzy powrócili do powojennej Polski

Autor: Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
Większość wojskowych wyższych stopni nie zdecydowała się na powrót do Ojczyzny i wybrała życie na obczyźnie. Spośród generałów służących w PSZ na Zachodzie do kraju wróciło dziewięciu. Po powrocie przyjmowali różne postawy – jedni współpracowali z komunistami, inni nie chcieli lub nie umieli dostosować się do panujących warunków.
Idziemy w pełen chwały bój. Generał Roman Szymański (1895–1974)
Biogram / Biografia

Idziemy w pełen chwały bój. Generał Roman Szymański (1895–1974)

Autor: Jerzy Kirszak
Generał Roman Szymański, jeden z najwybitniejszych polskich żołnierzy i bohaterów XX w., jest jednocześnie postacią niemal zupełnie nieznaną.
Ignacy Tłoczyński. Z kortu tenisowego do 2. Korpusu gen. Władysława Andersa
Artykuł

Ignacy Tłoczyński. Z kortu tenisowego do 2. Korpusu gen. Władysława Andersa

Autor: Ewelina Ślązak
Szczególnie brutalna natura II wojny światowej przerwała wiele obiecujących karier i wyrządziła niepowetowane straty nie tylko rodzimemu sportowi, ale i samym sportowcom. Tym bardziej budująca wydaje się historia Ignacego Tłoczyńskiego – tenisisty, konspiratora i powstańca – który szczęśliwie przebrnął przez wojenną zawieruchę i powrócił po wojnie na korty Wimbledonu.
Indyjska misja Kiry Banasińskiej
Artykuł

Indyjska misja Kiry Banasińskiej

Autor: Janusz Wróbel
W II RP kobiety w służbie publicznej odgrywały rolę marginalną. Ich sytuację zmieniła II wojna światowa: pracowały z powodzeniem dla rządu polskiego na uchodźstwie wykazując się kreatywnością i, co ważniejsze, skutecznością działania w warunkach wymagających zerwania z rutyną pracy administracyjnej.
Indyjski szlak nadziei
Artykuł

Indyjski szlak nadziei

Autor: Ewa Wójcicka
Ewakuacja u boku Armii Polskiej była dla polskich cywilów szansą na wyrwanie się z sowieckiego piekła. Nie stanowiła jednak ostatniego etapu w ich walce o przetrwanie. Wyczerpane i wyniszczone organizmy uciekinierów, zwłaszcza najmłodszych z nich, wymagały długiej rekonwalescencji. Jednym z miejsc, w których Polacy znaleźli tak potrzebne wsparcie, były Indie.
Jak słowo „Bóg” wróciło  na sztandary Wojska Polskiego
Artykuł

Jak słowo „Bóg” wróciło na sztandary Wojska Polskiego

Autor: Krzysztof Kaczmarski
Potrzeba było tragedii II wojny światowej, by dewiza „Bóg, Honor i Ojczyzna” pojawiła się znowu na polskich sztandarach wojskowych.
Józef Tadeusz Tumiel (1915 – 1995)
Biogram / Biografia

Józef Tadeusz Tumiel (1915 – 1995)

Autor: Anna Wardzińska
Oficer Armii Polskiej w ZSRS, dowódca ochrony Sztabu Generalnego 2. Korpusu Polskiego oraz oficer do specjalnych zleceń gen. Władysława Andersa.
Karpatczycy przed Tobrukiem
Artykuł

Karpatczycy przed Tobrukiem

Autor: Hubert Kuberski
Sygnatariuszami Umowy wojskowej o utworzeniu dywizji piechoty złożonej z Polaków we Francji, podpisanej sześć dni po dołączeniu Francji do wojny we wrześniu 1939 roku, byli ambasador RP Juliusz Łukasiewicz i premier Francji Eduard Daladier.
Kobiety w Marynarce Wojennej – Pomocnicza Morska Służba Kobiet (1943-1947)
Artykuł

Kobiety w Marynarce Wojennej – Pomocnicza Morska Służba Kobiet (1943-1947)

Autor: Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
Podczas II wojny światowej kobiety służyły w strukturach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie nie tylko w armii lądowej, ale także w marynarce wojennej.
KOP w wojennej pożodze
Artykuł

KOP w wojennej pożodze

Autor: Artur Ochał
We wrześniu 1939 r., gdy wrogowie z Zachodu i ze Wschodu przekroczyli granice naszego państwa, żołnierze KOP pierwsi stanęli do walki. Ich trud i wojenne losy przez wiele lat zacierane były w pamięci naszego społeczeństwa, omijano i dyskredytowano ich rolę.
Listy żołnierzy I Dywizji im. T. Kościuszki
Artykuł

Listy żołnierzy I Dywizji im. T. Kościuszki

Autor: Paweł Kornacki
W kwietniu 1944 r. na biurko Stalina wpłynął raport opisujący przebieg operacji w tzw. bramie smoleńskiej. W jego podsumowaniu jedną z bitew wymieniono jako przeprowadzoną najbardziej nieudolnie i okupioną największą liczbą ofiar.
Maria Leśniakowa. Komendantka Pomocniczej Służby Wojskowej Kobiet (1943-1947)
Biogram / Biografia

Maria Leśniakowa. Komendantka Pomocniczej Służby Wojskowej Kobiet (1943-1947)

Autor: Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
Po rezygnacji Zofii Leśniowskiej – córki gen. Władysława Sikorskiego – na Komendantkę Główną Pomocniczej Służby Wojskowej Kobiet wyznaczono Marię Leśniakową, która pełniła tę funkcję do końca funkcjonowania formacji. W chwili objęcia stanowiska miała 38 lat.
Monte Cassino, Senio, Bolonia... O 3. Dywizji Strzelców Karpackich
Artykuł

Monte Cassino, Senio, Bolonia... O 3. Dywizji Strzelców Karpackich

Autor: Tomasz Stempowski
9 maja 1942 r. Naczelny Wódz, gen. Władysław Sikorski, zatwierdził nazwę 3. Dywizji Strzelców Karpackich (3. DSK). Sześć dni wcześniej wydał rozkaz o jej sformowaniu z dniem 3 maja 1942 r. Dowódcą nowej formacji został gen. bryg. Stanisław Kopański, stojący dotychczas na czele, wsławionej obroną Tobruku, Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (SBSK).
Nie tylko Monte Cassino. Polskie miejsca pamięci we Włoszech
Artykuł

Nie tylko Monte Cassino. Polskie miejsca pamięci we Włoszech

Autor: Adam Siwek
Wybierając się na urlop do Włoch, warto odwiedzić polskie miejsca pamięci. Proponuję trasę z południa na północ Półwyspu Apenińskiego – drogę, którą przebył 2. Korpus Polski. Tu przedstawiam – w kolejności alfabetycznej – mój subiektywny wybór miejsc.
Niezakończone rozrachunki
Artykuł

Niezakończone rozrachunki

Autor: Włodzimierz Suleja
Straty demograficzne i materialne poniesione przez Polskę w czasie II wojny światowej – w przeliczeniu na jednego mieszkańca – są największe na tle wszystkich państw biorących w niej udział. Obciążają one przede wszystkim Niemcy, niemniej jednak za znaczną ich część odpowiadają również Sowieci.
Oficer 2. Korpusu, zdobywca Bolonii. Generał dywizji Klemens Rudnicki (1897–1992)
Biogram / Biografia

Oficer 2. Korpusu, zdobywca Bolonii. Generał dywizji Klemens Rudnicki (1897–1992)

Autor: Bartosz Janczak
U progu II wojny światowej Klemens Rudnicki był zawodowym wojskowym, który całe dorosłe życie spędził w mundurze. Zaangażowawszy się w pracę konspiracyjną, trafił do sowieckiego więzienia pod przybranym nazwiskiem. Najprawdopodobniej uniknął dzięki temu dołów katyńskich i doczekał momentu, gdy dane mu było powrócić w szeregi polskiego wojska oraz wkroczyć na kolejny szlak bojowy.
ORP „Orzeł”
Artykuł

ORP „Orzeł”

Autor: Magdalena Bałdyga
Był 8 kwietnia 1940 roku. Na pokładzie cywilnego frachtowca „Rio de Janeiro” ukryło się 200 żołnierzy z niemieckiej dywizji piechoty oraz 100 osób z Luftwaffe. Oprócz tego statek przewoził konie, amunicję, pojazdy wojskowe oraz działa. Miał zająć port w Bergen, a później dokonać inwazji na Norwegię.
Pieśń o Małym Rycerzu. Jerzy Skolimowski „Mały”
Biogram / Biografia

Pieśń o Małym Rycerzu. Jerzy Skolimowski „Mały”

Autor: Agnieszka Wygoda
Olimpijczyk, architekt, polski żołnierz i oficer brytyjskiego wywiadu. W polskich barwach brał udział w trzech olimpiadach: w Amsterdamie (1928), w Los Angeles (1932), Berlinie (1936). Dwukrotny medalista olimpijski z Los Angeles z 1932 roku (srebro i brąz) z osady wioślarskiej, sternik. 150 cm wzrostu i 49 kg wagi – ten niepozorny Polak był człowiekiem o wielkiej charyzmie: inteligentny, elokwentny, zabawny, hart ducha i siła woli wyróżniała tego mężczyznę o niewielkim wzroście.
Pismo „Ochotniczka” i jego czytelniczki
Artykuł

Pismo „Ochotniczka” i jego czytelniczki

Autor: Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
Czasopismo „Ochotniczka” było wydawane w latach 1943-1946 przez Pomocniczą Służbę Kobiet – polską formację kobiecą funkcjonującą w latach 1941-1946.
Podpułkownik pilot Tadeusz Nowierski (1907–1983)
Artykuł

Podpułkownik pilot Tadeusz Nowierski (1907–1983)

Autor: Wojtek Matusiak
1 września 1939 r. poleciał nad Niemcy, w połowie września dotarł z Wołynia do oblężonej Warszawy i z powrotem, w Bitwie o Anglię zestrzelił niemiecki samolot w swoim pierwszym locie, a podczas inwazji w Normandii dowodził najlepszym skrzydłem myśliwskim aliantów.
Polacy w bitwie o Narwik
Artykuł

Polacy w bitwie o Narwik

Autor: Krzysztof Kubiak
Jeszcze w 1939 r. rozpoczęto rozmowy z polskim rządem emigracyjnym w sprawie sformowania wielkiej jednostki, która weszłaby w skład korpusu szykowanego dla wsparcia Finów. Ostatecznie jednak zmienna sytuacja międzynarodowa rzuciła Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich do norweskiego Narwiku.
Polscy uchodźcy w „czarnej” Afryce
Artykuł

Polscy uchodźcy w „czarnej” Afryce

Autor: Janusz Wróbel
II wojna światowa spowodowała ogromne migracje ludności. Miliony w obawie przed prześladowaniami opuszczały miejsce zamieszkania, miliony padały ofiarą deportacji. Wśród tych rzesz Polacy byli jedną z najliczniejszych grup. Znajdowali schronienie na wszystkich kontynentach, nie wyłączając Afryki.
Polska 1. Dywizja Pancerna 1942–1947
Artykuł

Polska 1. Dywizja Pancerna 1942–1947

Autor: Juliusz S. Tym
Pancerniacy generała Stanisława Maczka zapisali wspaniałą kartę w historii polskiego oręża.
Polska flaga na Medauarze. Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich
Artykuł

Polska flaga na Medauarze. Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich

Autor: Rafał Dyrcz
10 grudnia 1941 r. o godz. 5.30 dowódca 1. kompanii 3. Batalionu Strzelców Karpackich kpt. Adam Zieliński zatknął biało-czerwoną na szczycie Ras el-Medauar. Zakończyło się trwające od 11 kwietnia 1941 r. niemiecko-włoskie oblężenie twierdzy tobruckiej, w której obronie karpatczycy walczyli 110 dni.
Polskie formacje lotnicze w inwazji na Normandię
Artykuł

Polskie formacje lotnicze w inwazji na Normandię

Autor: Wojtek Matusiak
Polscy lotnicy broniący Wielkiej Brytanii przed agresją niemiecką wzięli również udział w alianckiej inwazji na Normandię, odnosząc liczne sukcesy.
Powojenne dylematy żołnierzy Andersa
Artykuł

Powojenne dylematy żołnierzy Andersa

Autor: Bartosz Bolesławski
W maju 1944 r. żołnierze 2. Korpusu po heroicznym boju zdobyli klasztor na wzgórzu Monte Cassino. Odwagi gratulowali im wszyscy sojusznicy. Po wojnie podziwiani bohaterowie stali się jednak dla państw zachodnich wielkim kłopotem; na emigracji żyli często w biedzie i zapomnieniu. Ci, którzy wrócili do kraju, byli represjonowani przez komunistów.
Powstanie Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich
Artykuł

Powstanie Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich

Autor: Jacek Wróbel
2 kwietnia 1940 r. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysław Sikorski podjął decyzję o powołaniu Brygady Strzelców Karpackich (BSK) u boku francuskiej Armii Lewantu. Formalny rozkaz o powołaniu BSK został wydany 12 kwietnia 1940 r.
Pułkownik Kazimierz Glabisz – żołnierz, działacz sportowy, patriota
Biogram / Biografia

Pułkownik Kazimierz Glabisz – żołnierz, działacz sportowy, patriota

Autor: Marek Jończyk
Przywołując bohaterskie postawy Polaków czasu II wojny światowej, warto przypomnieć postać żołnierza, którego losy we wrześniu 1939 r splotły się z Kielecczyzną. Chodzi o organizatora i dowódcę Grupy „Kielce”, walczącej z Niemcami od 5 do 7 września 1939 r. w bitwie pod Kajetanowem i Barczą.
Romuald Suliński

Romuald Suliński

Autor: Jacek Stępowski
Broszura prezentuje postać ppłk. Romualda Sulińskiego, absolwenta Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, pilota Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, dowódcy 300 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Mazowieckiej”. Po wojnie nie dane mu było zobaczyć Polski, choćby z okna samolotu – 4 lutego 1946 r. zginął w locie treningowym, a jego ostatnim zadaniem było skierowanie płonącego samolotu nad niezamieszkany teren.
Salezjanie w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie
Artykuł

Salezjanie w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
W latach 1939–1945 wielu salezjanów zaangażowało się bezpośrednio w konspirację; duchowych synów św. Jana Bosko widzimy też w szeregach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich w walkach o Tobruk
Artykuł

Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich w walkach o Tobruk

Autor: Łukasz Przybyło
Po klęsce Francji w 1940 r. na polu bitwy pozostała osamotniona Wielka Brytania, której wojska na lądzie były dużo słabsze od sił III Rzeszy, a tylko pobicie niemieckiej armii w Europie mogło przynieść zwycięstwo. Szybko jednak okazało się, że Niemcy nie są w stanie wywalczyć panowania w powietrzu nad Wielką Brytanią i co za tym idzie dokonać desantu morskiego na Wyspy Brytyjskie.
Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Sukces w Narwiku, klęska we Francji
Artykuł

Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Sukces w Narwiku, klęska we Francji

Autor: Piotr Milczanowski
Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich odegrała znaczącą rolę w zdobyciu przez wojska alianckie Narwiku, jedynego niezamarzającego portu na północy Norwegii, pozwalającego transportować Niemcom szwedzką rudę żelaza. Był to pierwszy triumf sprzymierzonych w wojnie z III Rzeszą.
Stanisław Kopański. Z Petersburga do Londynu przez Tobruk
Artykuł

Stanisław Kopański. Z Petersburga do Londynu przez Tobruk

Autor: Teodor Gąsiorowski
„Generale, po co wam te armaty, do których nie macie amunicji?” – pytał Francuz. „Pułkowniku, co to za wojsko bez armat?” – odparł Polak, przy czym pominął fakt, że jego żołnierze podstępem pobrali już amunicję z magazynów.
Święto Flagi USA w Polskich Siłach Zbrojnych w 1942 r.
Artykuł

Święto Flagi USA w Polskich Siłach Zbrojnych w 1942 r.

Autor: Bartosz Janczak
Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej po japońskim ataku na Pearl Harbor z 7 grudnia 1941 r. rozbudziło nadzieje obywateli polskich na szybkie odzyskanie niepodległości, również wśród żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych. Na tę okoliczność w 1942 r. w jednostkach wojskowych na obczyźnie uroczyście obchodzono Święto Flagi USA.
Tockoje – jeden z garnizonów Polskich Sił Zbrojnych w Związku Sowieckim
Artykuł

Tockoje – jeden z garnizonów Polskich Sił Zbrojnych w Związku Sowieckim

Autor: Bartosz Janczak
W 1941 r. na terenie Związku Sowieckiego w wyniku umów międzynarodowych powstała polska armia pod dowództwem gen. dyw. Władysława Andersa. Jednym z miejsc stacjonowania Polskich Sił Zbrojnych w ZSRS był garnizon Tockoje.
Trzy rejsy niszczyciela ORP „Orkan”
Artykuł

Trzy rejsy niszczyciela ORP „Orkan”

Autor: Teodor Gąsiorowski
W dwudziestoleciu międzywojennym zdecydowano, że okręty pływające pod banderą Polskiej Marynarki Wojennej będą nosiły nazwy gwałtownych zjawisk atmosferycznych.
Uratowani z nieludzkiej ziemi. Ewakuacja armii Andersa i ludności polskiej ze Związku Sowieckiego
Artykuł

Uratowani z nieludzkiej ziemi. Ewakuacja armii Andersa i ludności polskiej ze Związku Sowieckiego

Autor: Marcin Chorązki
Od 24 marca do 4 kwietnia 1942 r. do Iranu wydostało się z sowieckiej Rosji prawie 44 tys. Polaków. Drugi rzut ewakuacji odbył się w sierpniu.
W niemieckim i polskim mundurze. Dokumentacja Pawła Ziai w zasobie Archiwum IPN
Artykuł

W niemieckim i polskim mundurze. Dokumentacja Pawła Ziai w zasobie Archiwum IPN

Autor: Joanna Dardzińska
Paweł Stanisław Ziaja urodził się 19 października 1923 r. w Chorzowie w rodzinie polskiej, od pokoleń zamieszkałej na terenie Górnego Śląska. W związku z niepowodzeniami frontowymi wojsk niemieckich i zwiększeniem zapotrzebowania na żołnierzy otrzymał powołanie do Wehrmachtu, a następnie został wcielony do Afrika Korps.
Warszawski salon Pana X
Biogram / Biografia

Warszawski salon Pana X

Autor: Grzegorz Wołk
Dramat wielu żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, którym dane było przeżyć krwawe boje o wolną Polską, by na koniec nie móc powrócić do kraju, rozgrywał się po cichu. Skomunizowany kraj wielu z tych co powrócili powitał więzieniami i torturami.
Wielka ewakuacja 1939-1940
Artykuł

Wielka ewakuacja 1939-1940

Autor: Janusz Wróbel
17 września 1939 r. Naczelny Wódz marsz. Edward Rydz-Śmigły wydał „Dyrektywę ogólną”, która w związku z szybkimi postępami wojsk niemieckich i wkroczeniem Armii Czerwonej na teren Polski, nakazywała wycofanie oddziałów Wojska Polskiego „na Rumunię względnie Węgry”.
Wilhelmshaven. Koniec wojennej epopei pancerniaków Generała Maczka
Artykuł

Wilhelmshaven. Koniec wojennej epopei pancerniaków Generała Maczka

Autor: Teodor Gąsiorowski
6 maja 1945 roku 1. Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka zajęła bazę niemieckiej marynarki wojennej w Wilhelmshaven, kończąc swój szlak bojowy przez północną Francję, Belgię i Holandię.
Wkład Polonii francuskiej w odbudowę Wojska Polskiego (1939-1940)
Artykuł

Wkład Polonii francuskiej w odbudowę Wojska Polskiego (1939-1940)

Autor: Janusz Wróbel
Porażka II RP we wrześniu 1939 r. była szokiem dla Polaków nie tylko w kraju, ale i na świecie. Skonfrontowana z dwoma totalitarnymi sąsiadami, przy bierności sojuszników, nasza armia nie była w stanie powstrzymać agresorów. W początkach października walki ustały, a kraj znalazł się pod okupacją.
Władysław Anders – bojowy szlak zdobywcy Monte Cassino
Biogram / Biografia

Władysław Anders – bojowy szlak zdobywcy Monte Cassino

Autor: Teodor Gąsiorowski
Władysław Anders przebył długą drogę od dowódcy brygady do Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Do historii przeszedł przede wszystkim jako zdobywca Monte Cassino.
Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci
Biogram / Biografia

Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci

Autor: Wojciech Kujawa
Uczestnik bitwy o Wielką Brytanię, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, ofiara reżimu komunistycznego. Urodzony 3 kwietnia 1922 r. w Wilnie Władysław Śliwiński to jeden z wielu bohaterów, którzy mieli być skazani na zapomnienie.
Władze i Wojsko Polskie we Francji i w Wielkiej Brytanii w latach 1939–1941
Artykuł

Władze i Wojsko Polskie we Francji i w Wielkiej Brytanii w latach 1939–1941

Autor: Marek Gałęzowski
Rozbiór Polski przez Niemcy i ZSRS nie został uznany przez inne państwa i nie przerwał ciągłości prawnej państwa polskiego. Na mocy konstytucji powstały we Francji władze polskie z prezydentem Władysławem Raczkiewiczem i premierem Władysławem Sikorskim na czele, który został również Naczelnym Wodzem odbudowywanej armii polskiej.
Wojsko Polskie na Środkowym Wschodzie (1941–1942) – zarys działań
Artykuł

Wojsko Polskie na Środkowym Wschodzie (1941–1942) – zarys działań

Autor: Bartosz Janczak
Po kampanii polskiej 1939 r. wielu obywateli II Rzeczypospolitej znalazło się w różnych częściach Europy oraz świata. Dotarli oni również na Bliski Wschód, który w czasie II wojny światowej przez Brytyjczyków określany był Środkowym Wschodem.
Wojskowe Szkoły Junaków i Junaczek w ZSRS. Ewenement uzasadniony koniecznością polityczną
Artykuł

Wojskowe Szkoły Junaków i Junaczek w ZSRS. Ewenement uzasadniony koniecznością polityczną

Autor: Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
Wojskowe Szkoły Junaków i Junaczek były ważnym przedsięwzięciem, podjętym w trudnej i skomplikowanej sytuacji politycznej. Nie tylko ułatwiły tysiącom młodych ludzi opuszczenie Związku Sowieckiego, ale też pozwoliły im wznowić przerwaną naukę i przygotować się do dalszego życia.
Z „domu niewoli” do Iranu
Artykuł

Z „domu niewoli” do Iranu

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Wokół wyjścia Armii Andersa ze Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich narosło sporo mitów i nieporozumień. Niekiedy nieświadomie powielane są narracje stworzone post factum z nieprzyjaznym wobec Polski zamysłem.
Z krzyżem harcerskim na tułaczych szlakach
Artykuł

Z krzyżem harcerskim na tułaczych szlakach

Autor: Tomasz Sikorski
W czasie II wojny światowej poza granicami kraju znalazła się polska młodzież, w tym młodzież harcerska, oraz mnóstwo dzieci, które należało objąć opieką wychowawczą.
Z Powstania Śląskiego do walczącej Grecji. Niezwykłe losy cichociemnego por. Jerzego Waletki vel Edwarda Barta
Biogram / Biografia

Z Powstania Śląskiego do walczącej Grecji. Niezwykłe losy cichociemnego por. Jerzego Waletki vel Edwarda Barta

Autor: Krzysztof A. Tochman
Porucznik piech. Jerzy Waletko był jednym z kilkudziesięciu spadochroniarzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy w czasie II wojny światowej walczyli na Bałkanach. Po specjalistycznym przeszkoleniu na kursach dla cichociemnych we Włoszech i w Palestynie, w 1944 r. został zrzucony na teren wroga.
Z ziemi helweckiej do polskiej…
Artykuł

Z ziemi helweckiej do polskiej…

Autor: Małgorzata Ptasińska
W nocy z 19 na 20 czerwca 1940 roku granicę francusko-szwajcarską przekroczyła 2. Dywizja Strzelców Pieszych pod dowództwem gen. Bronisława Prugar-Ketlinga, która brała udział w krótkiej kampanii francuskiej w ramach 45. Korpusu gen. Mariusa Daille’a.
Z ziemi włoskiej. Defilada 2. Korpusu Polskiego w Mediolanie
Artykuł

Z ziemi włoskiej. Defilada 2. Korpusu Polskiego w Mediolanie

Autor: Konrad Ślusarski
15 sierpnia 1946 r. w Mediolanie odbyła się defilada stacjonujących we Włoszech jednostek 2. Korpusu Polskiego. Wydarzenie odbywające się w ramach obchodów polskiego Święta Żołnierza wzbudziło duże zainteresowanie wśród mieszkańców miasta. Defiladę przyjmował dowódca korpusu gen. dyw. Władysław Anders.
Za naszą i waszą wolność. Czesi i Słowacy oraz Polacy w bitwie o Tobruk
Artykuł

Za naszą i waszą wolność. Czesi i Słowacy oraz Polacy w bitwie o Tobruk

Autor: Jiří Plachý
Jednym spośród tysięcy patriotów, którzy po zajęciu Czech przez Niemców zdecydowali się wyruszyć za granicę i walczyć o wolność z bronią w ręku, był Alexander Marcibal, pracownik koncernu Baťa z Przerowa. W 1940 r. trafił on w Budapeszcie na polską organizację, która pomogła mu przedostać się na Środkowy Wschód. Nie był to odosobniony przypadek.
Zapomniany bohater
Artykuł

Zapomniany bohater

Autor: Agnieszka Kostrzewa
„Więzień Szewczyk jako były podpułkownik przejawiał wrogość do Polski Ludowej. Do personelu więziennego ustosunkowany był biernie, natomiast we współżyciu z więźniami utrzymuje głęboki solidaryzm” - 17 kwietnia 1954 r. pisał w opinii o tym cichociemnym, żołnierzu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, naczelnik Więzienia Karnego we Wronkach.
Zaskakująca inicjatywa. O ewakuacji Armii Andersa z Sowietów do Iranu polemicznie
Artykuł

Zaskakująca inicjatywa. O ewakuacji Armii Andersa z Sowietów do Iranu polemicznie

Autor: Sławomir Kalbarczyk
W historiografii polskiej zakorzenił się pogląd, że ewakuacja wojsk polskich z ZSRS do Iranu w sierpniu 1942 r. była wynikiem porozumienia brytyjsko-sowieckiego zawartego ponad głową rządu polskiego. Rzadko kiedy wspomina się o militarnym znaczeniu tej inicjatywy.
Zielony talizman. 1. Samodzielna Kompania <i>Commando</i>
Artykuł

Zielony talizman. 1. Samodzielna Kompania Commando

Autor: Kamil Kruszewski
Winston Churchill zażądał utworzenia specjalnych jednostek, które przeniosłyby wojnę na teren okupowany przez Niemców. W odpowiedzi sformowano złożone z doskonale wyszkolonych ochotników jednostki komandosów, które przeprowadziły wiele rajdów na wybrzeża zajęte przez nieprzyjaciela. W październiku 1942 r. dołączyła do nich również polska formacja.
Żołnierze generała Andersa w Hiszpanii
Artykuł

Żołnierze generała Andersa w Hiszpanii

Autor: Janusz Wróbel
Wysiłek zbrojny narodu polskiego w II wojnie światowej jest na ogół dobrze znany. Napisano na ten temat wiele książek i naukowych artykułów. Znacznie mniej wiadomo natomiast o losach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po zakończeniu wojny, choć temat to pasjonujący i kryjący w sobie wiele zagadek.