Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Hiszpańska” afera Polski Ludowej
Artykuł

„Hiszpańska” afera Polski Ludowej

Autor: Janusz Wróbel
W dniu 18 maja 1949 r. Juliusz Katz-Suchy delegat Polski Ludowej w Organizacji Narodów Zjednoczonych wkraczał na salę obrad Zgromadzenia Ogólnego ONZ w przekonaniu, że będzie to dzień triumfu dyplomacji komunistycznej Polski.
„Margaret – uważaj na czerwonego pająka!”. Wizyta Margaret Thatcher w Polsce
Artykuł

„Margaret – uważaj na czerwonego pająka!”. Wizyta Margaret Thatcher w Polsce

Autor: Radosław Morawski
Margaret Thatcher, nazywana ze względu na swoja nieustępliwą politykę „Żelazną Damą”, odwiedziła Polskę w dniach 2-4 listopada 1988 r. – w szczególnym czasie przygotowań do rozmów Okrągłego Stołu. Wizyta ta nie przyniosła oczekiwanych przez władze PRL efektów, dała za to nadzieję polskiej opozycji na uzyskanie poparcia Zachodu.
„Pod schodami”, czyli świat niższego personelu MSZ (na przykładzie Polaków w ZSRS z okresu międzywojennego). Słów kilka
Artykuł

„Pod schodami”, czyli świat niższego personelu MSZ (na przykładzie Polaków w ZSRS z okresu międzywojennego). Słów kilka

Autor: Marcin Kruszyński
Myśląc o polityce zagranicznej II RP, patrzymy na nią przeważnie przez pryzmat czołowych postaci ją kształtujących oraz szefów placówek dyplomatycznych realizujących linię wypracowaną przez kierownictwo resortu. Umyka natomiast naszej uwadze „zaplecze” ambasad – świat pracowników niższego personelu tych placówek.
„Udział Polski w rozbiorze Czechosłowacji” – fałszywa klisza antypolskiej opowieści
Artykuł

„Udział Polski w rozbiorze Czechosłowacji” – fałszywa klisza antypolskiej opowieści

Autor: Sebastian Pilarski
Jeszcze przed wybuchem II wojny w świadomość Polaków i innych narodów europejskich zaczęto wdrukowywać kłamliwą opowieść o „polskim udziale” w rozbiorze Republiki Czechosłowackiej. Najwyższy czas, by na początek choćby odbiorca polski zaczął otrzymywać rzetelną informację o tamtym wydarzeniu.
(Nie)obecność Zagłady w Norymberdze
Artykuł

(Nie)obecność Zagłady w Norymberdze

Autor: Szymon Pietrzykowski
27 lutego 1946 r., 67. dnia rozprawy przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze, sowiecki prokurator Lew Nikołajewicz Smirnow wezwał na świadka 33-letniego poetę, Abrahama Suckewera.
1943. Rok niepomyślnych znaków
Artykuł

1943. Rok niepomyślnych znaków

Autor: Włodzimierz Suleja
Społeczeństwo polskie nie miało złudzeń, że Niemcy zdolni są do popełnienia najpotworniejszych zbrodni. Z nadzieją, ale i obawą oczekiwano więc końca okupacji. Obawy potęgował zaś fakt, iż wyzwolenie nadejść miało ze wschodu, Armia Czerwona bowiem, po zwycięstwie stalingradzkim, zaczynała przejmować inicjatywę strategiczną.
Akt 5 listopada – przełom w czasie wielkiej wojny
Artykuł

Akt 5 listopada – przełom w czasie wielkiej wojny

Autor: Jarosław Tęsiorowski
5 listopada 1916 roku to data przełomu. Wydana tego dnia odezwa była ważnym punktem na polskiej drodze do niepodległości. Po ponad wieku kończyła się zmowa mocarstw zaborczych, a sprawa polska stawała się – przynajmniej w deklaracjach – jednym z celów wojny.
Ambasadorzy o Polsce zdradzonej
Artykuł

Ambasadorzy o Polsce zdradzonej

Autor: Marek Klecel
Dwaj ambasadorzy – polski w Stanach Zjednoczonych w czasie wojny i amerykański w Polsce powojennej – opisali w swych wspomnieniach sytuację naszej Ojczyzny na arenie międzynarodowej po napaści Niemiec na ZSRS 22 czerwca 1941 roku.
Anna Handerek. Życie jest służbą
Artykuł

Anna Handerek. Życie jest służbą

Autor: Anna Płońska
W czerwcu 1940 r. Anna Handerek została (wraz z bratem) wywieziona w głąb Związku Sowieckiego. Udało jej się przetrwać pobyt na „nieludzkiej ziemi” i dotrzeć do położonego w Indiach Osiedla Polskiego w Valivade, gdzie aktywnie włączyła się w pracę z młodzieżą.
Archiwum Senyka – na tropie zaginionych dokumentów
Artykuł

Archiwum Senyka – na tropie zaginionych dokumentów

Autor: Magdalena Gibiec
Archiwum Senyka znalezione przez wywiad ČSR w 1933 r. i przekazane polskim władzom, wykorzystano zbyt późno, by zapobiec zabójstwu Bronisława Pierackiego, dało ono jednak podstawy do sformułowania aktu oskarżenia przeciw Stepanowi Banderze i innym członkom OUN zaangażowanym w antypolską działalność.
Brak zgody Polski na przemarsz wojsk sowieckich w 1939 r.
Artykuł

Brak zgody Polski na przemarsz wojsk sowieckich w 1939 r.

Autor: Sebastian Pilarski
Historycy wielokrotnie analizowali kwestię ewentualnej zgody polskiego rządu na przemarsz wojsk sowieckich przez terytorium Rzeczypospolitej w 1939 r. W sierpniu tego roku Moskwa podjęła kolejną próbę uzyskania aprobaty dla planów wprowadzenia Armii Czerwonej do Polski, jako kraju objętego wielostronnymi gwarancjami pomocy na wypadek zagrożenia ze strony Niemiec.
Co się stanie, gdy mnie zabraknie... Śmierć Piłsudskiego
Artykuł

Co się stanie, gdy mnie zabraknie... Śmierć Piłsudskiego

Autor: Roksana Szczypta-Szczęch
12 maja 1935 r. o godz. 20.45 w Belwederze zmarł Józef Piłsudski – jeden z Ojców Niepodległej, odrodzonej w 1918 r. po 123 latach zaborów i nieobecności na mapach świata.
Czechosłowacja i Węgry wobec Polski walczącej z bolszewikami
Artykuł

Czechosłowacja i Węgry wobec Polski walczącej z bolszewikami

Autor: Sebastian Pilarski
Dwa państwa Europy Środkowo-Wschodniej – Czechosłowacja i Węgry – zajęły wobec toczącego się konfliktu między Polską a bolszewicką Rosją diametralnie różne stanowisko. Wynikało to z odmiennych kalkulacji politycznych Pragi i Budapesztu i miało poważny wpływ na stosunki z Warszawą w kolejnych latach.
Czechosłowacja wobec wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. i kwestii granicy z Polską
Artykuł

Czechosłowacja wobec wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. i kwestii granicy z Polską

Autor: Sebastian Pilarski
Relacje polsko-czechosłowackie po dokonanej w styczniu 1919 r. przez armię I Republiki agresji na Śląsku Cieszyńskim były skomplikowane. W 1920 r. nową niekorzystną okolicznością stało się stanowisko Pragi wobec przebiegu wojny polsko-bolszewickiej.
Czy Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim?
Artykuł

Czy Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim?

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Zarzut, że Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim i „uciekła” do Iranu pojawia się także w złagodzonej formie twierdzenia, że rząd polski, łamiąc układ Sikorski-Majski i polsko-sowiecką umowę wojskową z 14 sierpnia 1941 r., jednostronnie „wycofał” tę armię z ZSRS. Jest to tendencyjna interpretacja faktów.
Czy pakt Ribbentrop-Mołotow był „paktem dwóch marksistowskich ideologii”?
Debata

Czy pakt Ribbentrop-Mołotow był „paktem dwóch marksistowskich ideologii”?

Autor: Marcin Przegiętka
Pakt Ribbentrop-Mołotow nie był i nie miał być sojuszem opartym na wspólnej ideologii Niemiec i Związku Sowieckiego, ponieważ takiej wspólnej ideologii nie było. Pakt był dowodem doraźnej wspólnoty interesów, która na krótko – zaledwie na dwa lata – połączyła Hitlera i Stalina.
Czy po uderzeniu Niemiec na Polskę, państwo polskie przestało istnieć?
Artykuł

Czy po uderzeniu Niemiec na Polskę, państwo polskie przestało istnieć?

Autor: Paweł Kosiński
Tylko Rzesza Niemiecka, ZSRS i Republika Słowacka przyjęły w 1939 r., że w wyniku ich agresji doszło do zawojowania (debellacji) Rzeczypospolitej, czyli pozbawienia dotychczasowego suwerena władzy zwierzchniej po zbrojnym zajęciu terytorium państwa i przejęciu nad nim całkowitej kontroli.
Czy Polska odrzucała sowieckie inicjatywy pokojowe w czasie wojny polsko-bolszewickiej?
Artykuł

Czy Polska odrzucała sowieckie inicjatywy pokojowe w czasie wojny polsko-bolszewickiej?

Autor: Marcin Kruszyński
Od końca 1917 r. w oficjalnych deklaracjach władze sowieckie wysuwały wobec Polski propozycje pokojowe. Jednakże Józef Piłsudski i rządzący II RP odnosili się do tych wypowiedzi nieufnie.
Czy polska placówka dyplomatyczna w Moskwie spełniła pokładane w niej nadzieje? Blaski i cienie relacji polsko-sowieckich w okresie międzywojennym
Artykuł

Czy polska placówka dyplomatyczna w Moskwie spełniła pokładane w niej nadzieje? Blaski i cienie relacji polsko-sowieckich w okresie międzywojennym

Autor: Marcin Kruszyński
Działalność polskich placówek tak dyplomatycznych jak konsularnych z okresu międzywojennego wciąż nie cieszy się dużym zainteresowaniem badaczy. Historycy nadal skupiają się bardziej na analizie raportów przygotowywanych przez pracowników Ministerstwa Spraw Zagranicznych (MSZ) niż na ich autorach.
Déat nie chciał umierać za Gdańsk
Artykuł

Déat nie chciał umierać za Gdańsk

Autor: Michał Wenklar
Na łamach francuskiego dziennika „l’Oeuvre” ukazał się 4 maja 1939 r. artykuł Marcela Déata pod tytułem Mourir pour Dantzig? (Umierać za Gdańsk?). Tekst ten stał się symbolem polityki appeasementu i niechęci części społeczeństwa francuskiego do zaangażowania w kłopotliwy sojusz z Polską.
Deklaracja wersalska z 3 czerwca 1918 roku – zapomniany akt założycielski II RP
Artykuł

Deklaracja wersalska z 3 czerwca 1918 roku – zapomniany akt założycielski II RP

Autor: Krzysztof Kawalec
W powodzi rocznicowych uroczystości związanych z mijającym stuleciem wydarzeń związanych z odzyskaniem przez Polskę niepodległości zupełnie zagubiło się niestety jedno z najważniejszych.
Dramat Polaków w Chinach
Artykuł

Dramat Polaków w Chinach

Autor: Janusz Wróbel
W dniu 6 listopada 1948 r. do biura Karola Rozmarka prezesa Kongresu Polonii Amerykańskiej (KPA) w Chicago dostarczono pilną depeszę nadaną w placówce Western Union w Szanghaju.
Droga do wojny
Artykuł

Droga do wojny

Autor: Bartłomiej Noszczak
Na początku lat dwudziestych XX w. Niemcy i Rosja podjęły współpracę polityczno-wojskową. Łączyło je dążenie do zburzenia porządku politycznego zbudowanego w Europie na fundamencie Traktatu Wersalskiego. Z czasem ambicje imperialne obu państw doprowadziły do nowej wojny.
Drogi do Niepodległości
Wywiad

Drogi do Niepodległości

Autor: Filip Gańczak, Andrzej Nowak
Nie powinniśmy przeciwstawiać pracy organicznej powstaniom, a wysiłków dyplomatycznych walce zbrojnej Legionów. Te różne formy starań o niepodległość Polski znakomicie się uzupełniały – mówi prof. Andrzej Nowak w rozmowie z dr. Filipem Gańczakiem
Dynamit dla Wietnamu
Artykuł

Dynamit dla Wietnamu

Autor: Janusz Wróbel
Podczas wojny w Wietnamie Stany Zjednoczone i rządzona przez komunistów Polska znalazły się w przeciwnych obozach. Ameryka próbowała uchronić Wietnam Południowy przed inwazją komunistów, natomiast Polska (PRL) wraz z innymi państwami komunistycznymi wspierała Wietnam Północny (DRW).
Dyplomaci ratujący Żydów: Wallenberg, Sławik i Sugihara
Artykuł

Dyplomaci ratujący Żydów: Wallenberg, Sławik i Sugihara

Autor: Roman Gieroń
„Kto ratuje jedno życie, jakby świat cały ratował” – czytamy na dyplomach nadawanych przez Yad Vashem. Podczas drugiej wojny światowej niektórzy przedstawiciele dyplomatyczni ratowali tysiące „światów”. Wiedza o ich czynach jest ciągle niedostateczna.
Działalność Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża jako przykład pomocy zagranicznej dla internowanych w stanie wojennym
Artykuł

Działalność Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża jako przykład pomocy zagranicznej dla internowanych w stanie wojennym

Autor: Marta Marcinkiewicz
Od pierwszych dni stanu wojennego niemal wszystkie zachodnie organizacje charytatywne udzielały Polsce pomocy humanitarnej. Pierwszą organizacją, której MSW pozwoliło dokonać wizytacji w ośrodkach odosobnienia był Polski Czerwony Krzyż.
Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. Dlaczego Polak i Węgier to dwa bratanki?
Artykuł

Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. Dlaczego Polak i Węgier to dwa bratanki?

Autor: Maria Zima-Marjańska
Obchodzony od roku 2007 przez rządy Polski i Węgier Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej, przypadający na 23 marca, to dobry moment, by zgłębić dzieje relacji obu państw, które wielokrotne wspierały się w trudnych dziejowych momentach. Ich wspólna historia braterstwa urosła wszak do rangi światowego fenomenu.
Generał Kukliński
Artykuł

Generał Kukliński

Autor: Filip Frąckowiak
W 1984 r. płk Ryszard Kukliński został przez sąd wojskowy w Warszawie skazany na karę śmierci za zdradę i zdegradowany. 11 listopada 2016 r. miałem zaszczyt odebrać z rąk prezydenta Andrzeja Dudy nominację generalską dla śp. Ryszarda Kuklińskiego.
Gorzki pokój. Traktat ryski 1921 roku
Artykuł

Gorzki pokój. Traktat ryski 1921 roku

Autor: Adam Hlebowicz
W listopadzie 1918 r. Polska odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli, czekało ją jednak pięć trudnych lat zmagań o ostateczny kształt granic i ich międzynarodowe uznanie. Największe znaczenie i daleko idące konsekwencje dla losów Rzeczypospolitej i Europy miała wojna polsko-bolszewicka lat 1919–1920, zakończona podpisaniem traktatu pokojowego w Rydze 18 marca 1921 r.
Górny Śląsk pod kontrolą aliantów
Artykuł

Górny Śląsk pod kontrolą aliantów

Autor: Sebastian Rosenbaum
Od lutego 1920 r. do lipca 1922 r. władza nad górnośląskim obszarem plebiscytowym nie spoczywała w rękach niemieckich urzędników rejencji opolskiej czy prowincji górnośląskiej.
Granica polsko-węgierska. Spory i porozumienie
Artykuł

Granica polsko-węgierska. Spory i porozumienie

Autor: Sebastian Pilarski
Ustanowienie granicy z Węgrami minister Józef Beck zaliczył do priorytetów polskiej polityki zagranicznej. Gdy w końcu udało się osiągnąć ten cel, korzyści okazały się mniejsze od spodziewanych.
Historyczna misja prymasa Glempa
Artykuł

Historyczna misja prymasa Glempa

Autor: Andrzej Grajewski
Kardynał Józef Glemp w 1988 r. odegrał ważną rolę w działaniach Stolicy Apostolskiej na Wschodzie. Budował mosty do rosyjskiego i białoruskiego prawosławia, prowadził dialog z grekokatolikami, tworzył warunki do odbudowy polskiego duszpasterstwa na Białorusi i Ukrainie.
Jak zginął ojciec Icchaka Szamira?
Artykuł

Jak zginął ojciec Icchaka Szamira?

Autor: Paweł Kornacki
W 1989 r. premier Izraela Icchak Szamir powiedział, że Polacy wyssali antysemityzm z mlekiem matki. Wskazywał ich jako zabójców swego ojca. Wypadałoby wreszcie zapytać: Jak było naprawdę?
Jałta nie mogła nic zmienić
Wywiad

Jałta nie mogła nic zmienić

Autor: Marek Kornat
Sowieci byli przekonani o nieuchronności rywalizacji i konfliktu dwóch światów. Nie było dla nich ważne, czy „kapitalistyczne otoczenie” ma formę państwa „faszystowskiego”, czy liberalno-kapitalistycznego. Jedno i drugie z zasady było przeciwnikiem - mówi prof. Marek Kornat.
Janusz Kazimierz Zawodny. Wychowała go Armia Krajowa
Artykuł

Janusz Kazimierz Zawodny. Wychowała go Armia Krajowa

Autor: Jarosław Tęsiorowski
O prawdę o Zbrodni Katyńskiej upominał się z taką samą stanowczością, z jaką system komunistyczny nazywał zbrodniczym. Wbrew poprawności politycznej panującej wśród elit intelektualnych Zachodu stawiał śmiałe, ale – jak się z czasem okazywało – trafne diagnozy geopolityczne.
Katowicki „Zryw” w walczącym Budapeszcie
Artykuł

Katowicki „Zryw” w walczącym Budapeszcie

Autor: Jarosław Neja
Jesienią 1956 r. uwolnione na pewien czas z uścisku cenzury peerelowskie media poświęcały wiele miejsca powstaniu narodowemu na Węgrzech. Ponadto Polacy chętnie słuchali rozgłośni zachodnich, zwłaszcza Radia Wolna Europa i BBC, oraz relacji nielicznych naocznych świadków. Pod wpływem tych wiadomości ruszyła wielka akcja pomocy dla bratanków znad Dunaju.
Katyń – trudna droga do prawdy
Artykuł

Katyń – trudna droga do prawdy

Autor: Dariusz Dąbrowski
W kwietniu 1990 r. Michaił Gorbaczow przekazał stronie polskiej listy przewozowe NKWD z obozów w Kozielsku i Ostaszkowie oraz spis jeńców w Starobielsku. Rosja oficjalnie przyznała się, że za zbrodnią katyńską stały służby sowieckie.
Konferencja pokojowa w Paryżu
Artykuł

Konferencja pokojowa w Paryżu

Autor: Jolanta Mysiakowska-Muszyńska, Wojciech Jerzy Muszyński
Zawieszenie broni 11 listopada 1918 r. zastało Romana Dmowskiego w Waszyngtonie. W Paryżu zaś, dzięki staraniom Erazma Piltza, który skutecznie podtrzymywał zainteresowanie sprawą polską nad Sekwaną, 13 grudnia 1918 r. Francja de facto uznała KNP za rząd.
Konferencja w Évian w lipcu 1938 r.  Próba pomocy uchodźcom żydowskim z Niemiec i Austrii?
Artykuł

Konferencja w Évian w lipcu 1938 r. Próba pomocy uchodźcom żydowskim z Niemiec i Austrii?

Autor: Kinga Czechowska
Choć problemy uchodźstwa i przymusowych migracji kojarzymy najczęściej ze stanem wojny, międzywojenna Europa doświadczała także i innych źródeł tego kryzysu. Antyżydowska polityka Niemiec epoki Hitlera zmuszała kolejne grupy osób do opuszczania swojego kraju i szukania pomocy poza jego granicami.
Konferencja w Poczdamie. Ostatnie spotkanie Wielkiej Trójki
Artykuł

Konferencja w Poczdamie. Ostatnie spotkanie Wielkiej Trójki

Autor: Joanna Lubecka
17 lipca 1945 r. rozpoczęła się konferencja nowego prezydenta USA Harry’ego Trumana, sowieckiego dyktatora Józefa Stalina i premierów Wielkiej Brytanii – Winstona Churchilla, którego po 11 dniach (po wygraniu wyborów przez Partię Pracy) zastąpił Clement Attlee.
Konflikt polsko-litewski
Artykuł

Konflikt polsko-litewski

Autor: Artur Ochał
Przejęcie przez Polaków władzy w Warszawie w listopadzie 1918 r. i budowa niepodległego państwa zbiegły się w czasie z utworzeniem w Wilnie pierwszego rządu litewskiego. W grudniu oba powstające państwa podjęły konsultacje, ale rozmowy były niezwykle trudne ze względu na rozbieżności poglądów na temat obszaru i wzajemnych granic.
Koniec państwa kaprali. Likwidacja Prus przez Sojuszniczą Aliancką Radę Kontroli Niemiec
Artykuł

Koniec państwa kaprali. Likwidacja Prus przez Sojuszniczą Aliancką Radę Kontroli Niemiec

Autor: Ryszard Sodel
Ustanowienie nowego porządku europejskiego w rezultacie II wojny światowej było źródłem licznych przekształceń politycznych. Symboliczne znaczenie miała likwidacja przez Sojuszniczą Aliancką Radę Kontroli Niemiec państwowości pruskiej – z polskiego punktu widzenia niewątpliwie spóźniona o kilka stuleci.
Konspiracyjny think tank. Instytut Europy Środkowej
Artykuł

Konspiracyjny think tank. Instytut Europy Środkowej

Autor: Wojciech Frazik
Nawet w najczarniejszą noc okupacji polscy naukowcy i specjaliści z różnych dziedzin podejmowali trud wypracowania podstaw teoretycznych powojennej polityki zagranicznej.
Korea Północna pod koniec lat 80. XX wieku w raportach wywiadu wojskowego PRL
Artykuł

Korea Północna pod koniec lat 80. XX wieku w raportach wywiadu wojskowego PRL

Autor: Rafał Leśkiewicz
Od wielu lat, co kilka tygodni czasem miesięcy oczy całego świata zwracają się w stronę jednego z ostatnich bastionów współczesnego totalitaryzmu – Korei Północnej. Militarne aspiracje nieobliczalnego Kim Dzong Una spędzają sen z powiek przywódcom największych potęg współczesnego świata.
Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989

Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989

Autor: Dariusz Stola
PRL powstała jako państwo zamknięte, otoczone tysiącami kilometrów drutu kolczastego. Na wyjazdy zagraniczne władze zezwalały tylko w drodze wyjątku, np. w 1952 r. paszport na prywatny wyjazd na Zachód dostało około 50 osób.
Ku rewolucji i wojnie – Korea Północna
Artykuł

Ku rewolucji i wojnie – Korea Północna

Autor: Wojciech Paduchowski
Do października 1966 r. Korea Północna rządzona przez Kim Ir Sena brała pod uwagę pokojową formę zjednoczenia obu Korei, pomijając wojnę z lat 1950-1953, tzn. liczyła na rozkład Korei Południowej poprzez jej wewnętrzną słabość, która miała doprowadzić do rewolucyjnego wrzenia.
Libia Muammara Kaddafiego – zapomniany sojusznik PRL
Artykuł

Libia Muammara Kaddafiego – zapomniany sojusznik PRL

Autor: Przemysław Gasztold
Libijski dyktator objął władzę w 1969 i już kilka lat później nawiązał bliską współpracę z blokiem wschodnim. Sprzedawał ropę naftową Związkowi Sowieckiemu, w zamian kupował wielkie ilości uzbrojenia.
Ludzie, wojna i matematyka. Sprawa bolszewickich jeńców 1920 r.
Artykuł

Ludzie, wojna i matematyka. Sprawa bolszewickich jeńców 1920 r.

Autor: Borys Sokołow
Ministerstwo Kultury Federacji Rosyjskiej w przededniu 77. rocznicy Zbrodni Katyńskiej oraz 7. rocznicy katastrofy samolotu prezydenta Lecha Kaczyńskiego pod Smoleńskiem podjęło prowokacyjną akcję. W katyńskim miejscu pamięci otwarto wystawę poświęconą sowieckim jeńcom w Polsce w latach 1919–1921.
Maczków. Ziemia dana Polakom na chwilę
Artykuł

Maczków. Ziemia dana Polakom na chwilę

Autor: Paweł Głuszek
Miejscowość Haren w brytyjskiej strefie okupacyjnej w Niemczech, przemianowana na „Maczków”, przez pewien czas była namiastką wolnej ojczyzny dla Polaków przebywających w tym rejonie – zarówno żołnierzy, jak i byłych robotników przymusowych, jeńców wojennych oraz więźniów obozów koncentracyjnych.
Mecz, którego nie rozegrano
Artykuł

Mecz, którego nie rozegrano

Autor: Sebastian Pilarski
Truizmem jest twierdzenie, że sport jest wykorzystywany w polityce. Potwierdza to wiele wydarzeń znanych z historii, a jednym z przykładów takich działań jest piłkarski dwumecz, który miał być rozegrany przez reprezentacje Polski i Czechosłowacji w 1933 i 1934 r.
Międzywojenne losy Wilna. Pomiędzy dwoma „wyzwoleniami” sowieckimi
Artykuł

Międzywojenne losy Wilna. Pomiędzy dwoma „wyzwoleniami” sowieckimi

Autor: Monika Tomkiewicz
W 1920 r. Armia Czerwona „wyzwoliła” Wilno i przekazała je „pod administrację” Litwie. Ten „ważny gest” powtórzono w 1939 r., „uwalniając” Wilno z rąk Polaków.
Misja wywiadowcza kapitana Jerzego Lewszeckiego na terenie kraju
Artykuł

Misja wywiadowcza kapitana Jerzego Lewszeckiego na terenie kraju

Autor: Tomasz Krok
Proces „Grupy Lewszeckiego–Skowrona” odbił się szerokim echem w ówczesnej prasie emigracyjnej i krajowej. W tej ostatniej wykorzystano go do celów propagandowych jako kolejną po „Bergu” aferę związaną z amerykańskim wywiadem. Pozbawiona większych efektów misja wywiadowcza kosztowała ostatecznie kpt. Lewszeckiego życie.
Moskwa’80. Zbojkotowana Olimpiada
Artykuł

Moskwa’80. Zbojkotowana Olimpiada

Autor: Wojciech Kujawa
W lutym 1980 r. prezydent USA Jimmy Carter zaapelował o bojkot nadchodzących igrzysk olimpijskich w Moskwie. Powodem była inwazja Związku Radzieckiego na Afganistan, dokonana w 1979 r. Apel spotkał się z szerokim odzewem społeczności międzynarodowej, dzięki czemu Polacy przywieźli z tych igrzysk rekordową liczbę medali.
Na ratunek! Działalność Poselstwa RP w Bernie w obliczu Zagłady Żydów 1942-1945
Artykuł

Na ratunek! Działalność Poselstwa RP w Bernie w obliczu Zagłady Żydów 1942-1945

Autor: Alicja Gontarek
W latach 70. XX w. powstało w Szwajcarii monumentalne, dziewięciotomowe opracowanie autorstwa najwybitniejszego szwajcarskiego historyka Egdara Bonjoura na temat historii neutralności tego państwa.
Najgorsze miejsce na ziemi
Artykuł

Najgorsze miejsce na ziemi

Autor: Robert Spałek
W Jałcie na Krymie 4 lutego 1945 roku spotkali się przywódcy trzech wielkich mocarstw: Winston Churchill – stojący na czele rządu Wielkiej Brytanii, Franklin Delano Roosevelt – prezydent USA oraz Józef Stalin – premier ZSRS, sekretarz generalny partii bolszewickiej i późniejszy generalissimus.
Niespełnione prośby towarzysza Jaruzelskiego
Artykuł

Niespełnione prośby towarzysza Jaruzelskiego

Autor: Grzegorz Majchrzak
W grudniu 1981 r., jeszcze przed wprowadzeniem stanu wojennego I sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i premier Wojciech Jaruzelski co najmniej dwukrotnie zwracał się do sojuszników o wsparcie działań przeciwko własnemu społeczeństwu.
Niewdzięczni terroryści z OWP
Artykuł

Niewdzięczni terroryści z OWP

Autor: Grzegorz Majchrzak
Kraje tzw. demokracji ludowej, na czele ze Związkiem Sowieckim wspierały mniej lub bardziej otwarcie terrorystów arabskich. Nie zawsze jednak interesy państw socjalistycznych i ugrupowań terrorystycznych były ze sobą zbieżne.
Norymberski proces niemieckich zbrodniarzy
Artykuł

Norymberski proces niemieckich zbrodniarzy

Autor: Rafał Opulski
20 listopada 1945 r. przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze rozpoczął się proces głównych niemieckich zbrodniarzy wojennych.
Nowy porządek. Umowa o współpracy pomiędzy Departamentem I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych a CIA
Artykuł

Nowy porządek. Umowa o współpracy pomiędzy Departamentem I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych a CIA

Autor: Witold Bagieński
Po wyborach w czerwcu 1989 r. i utworzeniu rządu Tadeusza Mazowieckiego założenia polityki wewnętrznej i zagranicznej kraju uległy zmianie. Po rozluźnieniu więzi ze Związkiem Sowieckim rozpoczęły się kontakty z wywiadem Stanów Zjednoczonych.
O niepodległą Ukrainę – Symon Petlura (1879–1926)
Biogram / Biografia

O niepodległą Ukrainę – Symon Petlura (1879–1926)

Autor: Mirosław Szumiło
Urodzony w maju 1879 roku Symon Petlura – przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej – odegrał w historii Ukrainy rolę równie doniosłą, jak Józef Piłsudski w historii Polski. W drogach życiowych obu tych żołnierzy i polityków najdziemy zresztą wiele cech wspólnych.
O pertraktacjach w sprawie traktatu handlowego II RP ze Związkiem Sowieckim
Artykuł

O pertraktacjach w sprawie traktatu handlowego II RP ze Związkiem Sowieckim

Autor: Marcin Kruszyński
Aż 15 z 26 artykułów pokoju ryskiego odnosiło się do zagadnień finansowych, regulujących kwestie odszkodowań czy zwrotu mienia, osobny zaś artykuł XXI, mówił o rozpoczęciu negocjacji dotyczących umowy handlowej po upływie sześciu tygodni od ratyfikacji traktatu.
Odkłamywanie zbrodni katyńskiej
Artykuł

Odkłamywanie zbrodni katyńskiej

Autor: Bożena Witowicz
Komisja Maddena to potoczna nazwa Specjalnej Komisji Śledczej Kongresu Stanów Zjednoczonych do Zbadania Faktów, Dowodów i Okoliczności Zbrodni Katyńskiej (ang. Select Committee to Investigate and Study the Facts, Evidence, and Circumstances of the Katyn Forest Massacre), której przewodniczącym był Ray J. Madden, kongresmen ze stanu Indiana.
Odstraszanie przez nagłaśnianie? Historyczny kontekst amerykańskiej dyplomacji wobec Rosji w 2022 r.
Artykuł

Odstraszanie przez nagłaśnianie? Historyczny kontekst amerykańskiej dyplomacji wobec Rosji w 2022 r.

Autor: Patryk Pleskot
„USA: inwazja Rosji na Ukrainie możliwa w każdej chwili”. W połowie lutego 2022 r. taki nagłówek pojawił się w światowych mediach i portalach społecznościowych. Co ciekawe, niemal identyczny w treści komunikat Waszyngton wysłał ponad 40 lat temu. Miał jednak na myśli nie Ukrainę, lecz „ludową” Polskę.
Oferta Hitlera
Wywiad

Oferta Hitlera

Autor: Rolf-Dieter Müller, Filip Gańczak
W 1934 roku doszło do podpisania polsko-niemieckiej deklaracji o niestosowaniu przemocy. W książce „Der Feind steht im Osten”, wydanej w Polsce pod tytułem „Wspólny wróg”, niemiecki historyk Rolf-Dieter Müller porównuje konsekwencje tego wydarzenia z późniejszym o pięć lat paktem Ribbentrop–Mołotow.
Operacja „Uran”. Służba Bezpieczeństwa wobec wizyty Charlesa de Gaulle’a w województwie katowickim w 1967 r.
Artykuł

Operacja „Uran”. Służba Bezpieczeństwa wobec wizyty Charlesa de Gaulle’a w województwie katowickim w 1967 r.

Autor: Tomasz Kurpierz
„Niech żyje Zabrze, najbardziej śląskie miasto ze wszystkich śląskich miast, czyli najbardziej polskie miasto ze wszystkich polskich miast!”. To słynne zdanie prezydenta Francji Charlesa de Gaulle’a, wygłoszone w zabrzańskim Domu Muzyki i Tańca zostało skrzętnie wykorzystane przez propagandę PRL.
Opieka konsularna nad Polakami w Moskwie w latach 1918 – 1939
Artykuł

Opieka konsularna nad Polakami w Moskwie w latach 1918 – 1939

Autor: Marcin Kruszyński
W listopadzie 1918 r. na mapie politycznej Europy pojawiło się „nowe-stare” państwo, o nazwie Polska. Stało się tak w wyniku splotu różnych okoliczności, przede wszystkim zaś konfliktu solidarnych jak do tej pory wobec siebie mocarstw zaborczych oraz upadku carskiej Rosji.
Orędownik sprawy polskiej Ignacy Jan Paderewski  (1860–1941)
Biogram / Biografia

Orędownik sprawy polskiej Ignacy Jan Paderewski (1860–1941)

Autor: Adam Grzegorz Dąbrowski
Ignacy Jan Paderewski był wybitnym pianistą i kompozytorem, gorącym patriotą i mężem stanu, filantropem i działaczem społecznym. Jego zaangażowanie w polską sprawę było absolutnie bezinteresowne. Na trwałe wpisał się w poczet osób najbardziej zasłużonych dla odzyskania przez Polskę niepodległości.
Orędzie Wilsona. Plan dla świata, nadzieja dla Polski
Artykuł

Orędzie Wilsona. Plan dla świata, nadzieja dla Polski

Autor: Jarosław Tęsiorowski
Wygłoszone przed amerykańskim Kongresem orędzie prezydenta Woodrowa Wilsona, zawierające program pokojowy w związku z trwającą od ponad trzech lat wojną światową, było propozycją pod wieloma względami przełomową.
Ostatni rok pokoju
Artykuł

Ostatni rok pokoju

Autor: Włodzimierz Suleja
Zagarnięcie przez III Rzeszę Austrii nie wzbudziło większego zaniepokojenia w gremiach kierowniczych II Rzeczypospolitej również dlatego, że ostrze niemieckiej ekspansji zdawało kierować się w stronę Półwyspu Bałkańskiego. Ocenę tę zmienił jednak los Czechosłowacji i nowy, pomonachijski, etap kontaktów polsko-niemieckich.
Ostatnie lata niepodległości
Artykuł

Ostatnie lata niepodległości

Autor: Marek Gałęzowski
12 maja 1935 r. w Warszawie zmarł Józef Piłsudski. Jego śmierć była wstrząsem dla społeczeństwa, tym bardziej że informacje o chorobie Marszałka utrzymywano w tajemnicy. W kraju ogłoszono sześciotygodniową żałobę narodową.
Pakt o agresji między Hitlerem a Stalinem
Artykuł

Pakt o agresji między Hitlerem a Stalinem

Autor: Bogdan Musiał
24 sierpnia 1939 r. rządy sowiecki i niemiecki ogłosiły, że w nocy zawarły pakt o nieagresji. W rzeczywistości był to pakt o agresji. W tajnym protokole wytyczono granice przyszłego, czwartego rozbioru Polski i określono przynależność krajów wschodnioeuropejskich do stref wpływów obydwu państw.
Piłsudskiego projekt wschodni
Wywiad

Piłsudskiego projekt wschodni

Autor: Andrzej Nowak, Anna Zechenter
Józef Piłsudski był przekonany, że gnębieni przez moskiewski imperializm Polacy, Litwini i Rusini mogą razem tworzyć ogromną siłę – mówi prof. Andrzej Nowak w rozmowie z Anną Zechenter.
Początek pięknej przyjaźni
Artykuł

Początek pięknej przyjaźni

Autor: Tomasz Kozłowski
W 1989 roku - kiedy zaczęła się w Polsce transformacja - CIA nawiązała współpracę z polskim wywiadem. Przyjęte wtedy ustalenia na lata zdefiniowały kształt naszych służb specjalnych oraz geopolitycznych sojuszy.
Polacy spod znaku Krzyża Południa – słów kilka o Polonii w Brazylii
Artykuł

Polacy spod znaku Krzyża Południa – słów kilka o Polonii w Brazylii

Autor: Anna Płońska
Z chwilą wybuchu drugiej wojny światowej Brazylia ogłosiła neutralność (4 września 1939 r.), ale nie wpłynęło to na zamknięcie granic dla emigrantów, którzy w czasie wojennej zawieruchy, szukali schronienia poza kontynentem europejskim.
Polityka polska u progu wojny
Artykuł

Polityka polska u progu wojny

Autor: Wojciech Jerzy Muszyński
Wybuch I wojny światowej, wymarzonej przez pokolenia Polaków żyjące pod zaborami, w której mocarstwa rozbiorowe po raz pierwszy od XVIII wieku miały walczyć przeciwko sobie, był ziszczeniem koncepcji Romana Dmowskiego zawartych w jego fundamentalnej pracy Niemcy, Rosja i kwestia polska (1908).
Polityka wschodnia Józefa Piłsudskiego w latach 1918-1920
Artykuł

Polityka wschodnia Józefa Piłsudskiego w latach 1918-1920

Autor: Mirosław Szumiło
Józef Piłsudski był jednym z najwybitniejszych polityków polskich w XX wieku, uważanym za głównego twórcę niepodległego państwa, które odrodziło się w 1918 r. po 123 latach niewoli.
Polska i Gruzja w 1920 roku
Artykuł

Polska i Gruzja w 1920 roku

Autor: Paweł Libera
Na początku 1920 r. cała uwaga społeczeństwa polskiego była skupiona na wojnie z bolszewikami oraz na walce o granice na zachodzie i południu kraju. W tym samym czasie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych trwały przygotowania do wysłania na Kaukaz specjalnej misji.
Polska Marynarka Handlowa na wojennych szlakach (1939-1945)
Artykuł

Polska Marynarka Handlowa na wojennych szlakach (1939-1945)

Autor: Janusz Wróbel
Na kilka miesięcy przed agresją niemiecką na Polskę w Ministerstwie Spraw Wojskowych i Ministerstwie Przemysłu i Handlu odbyły się narady w sprawie przygotowania Polskiej Marynarki Handlowej na wypadek wojny.
Polska w Norymberdze
Artykuł

Polska w Norymberdze

Autor: Sylwia Afrodyta Karowicz-Bienias
Działalność i orzecznictwo utworzonego na mocy porozumienia londyńskiego z 8 sierpnia 1945 r. Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze do dziś budzi wiele kontrowersji.
Polski czas Wiosny Ludów
Artykuł

Polski czas Wiosny Ludów

Autor: Włodzimierz Suleja
W Europie zbliżał się czas szczególny, czas „wiosny ludów”. Jej polskim prologiem stały się wydarzenia 1846 r. We Francji za szybkim sygnałem do powstania opowiadał się typowany na jego wodza Ludwik Mierosławski. W kraju zaś Dembowski, po przeniesieniu się z kolei do Galicji, wiązał nici spiskowe.
Polski kryzys, amerykańska szansa. Reakcje polityczne Stanów Zjednoczonych na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce
Artykuł

Polski kryzys, amerykańska szansa. Reakcje polityczne Stanów Zjednoczonych na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce

Autor: Patryk Pleskot
Przesadą byłoby stwierdzenie, że w USA przyjęto wprowadzenie stanu wojennego w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r., oznaczające siłowe rozprawienie się z „Solidarnością”, ze zdumieniem i dużym zaskoczeniem. W końcu już rok wcześniej płk Ryszard Kukliński ostrzegał przed jeszcze gorszym scenariuszem: inwazją wojsk Układu Warszawskiego.
Polsko-francuski sojusz wojskowy w latach 1919–1939
Artykuł

Polsko-francuski sojusz wojskowy w latach 1919–1939

Autor: Aneta Nisiobęcka
Sojusz wojskowy z Paryżem odgrywał strategiczną rolę w polityce zagranicznej II RP. Po I wojnie światowej zwycięska Francja, pogromca dwóch zaborców Polski, znalazła się w gronie najważniejszych architektów Europy. W zarysowującym się nowym układzie politycznym Warszawa liczyła na wspólne interesy z zachodnim sojusznikiem, głównie w kontekście sprawy Niemiec i ich rozbrojenia.
Polsko-francuskie porozumienie sojusznicze z 1921 r.
Artykuł

Polsko-francuskie porozumienie sojusznicze z 1921 r.

Autor: Aneta Nisiobęcka
19 lutego 1921 r. w Paryżu podpisana została polsko-francuska umowa sojusznicza, której sygnatariuszami zostali ministrowie spraw zagranicznych Eustachy Sapieha i Aristide Briand.
Polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy
Artykuł

Polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy

Autor: Hubert Kuberski
Jednym z ulubionych motywów propagandowych Kremla są próby rozpowszechniania demonicznego obrazu Polski, która w latach 30. XX w. jako jedna z pierwszych zainicjowała współpracę z Rzeszą Niemiecką.
Pomiędzy Moskwą a Berlinem
Artykuł

Pomiędzy Moskwą a Berlinem

Autor: Włodzimierz Suleja
Ład lokarneński, który w 1925 r. zastąpił porządek wersalski, nie zabezpieczał integralności terytorialnej II Rzeczypospolitej. Alians francusko-polski nie równoważył już stanu zagrożenia granicy zachodniej.
Powinność, nie zdrada
Artykuł

Powinność, nie zdrada

Autor: Artur Cieślik
Sowiecka propaganda mówiła o nim: „zdrajca”, sowiecki sąd wojskowy PRL skazał go na karę śmierci, współcześnie niektórzy, w marketingowym stylu, sprzedają nam go jako „atomowego szpiega”, prof. Zbigniew Brzeziński, który jako jeden z pierwszych poznał walkę Dawida z Goliatem mówił o nim „Pierwszy polski oficer w NATO”. 7 listopada 1981 r. CIA ewakuowało z PRL pułkownika Ryszarda Kuklińskiego.
Pójdziemy za Polakami. Polacy i Węgrzy w 1956 roku
Artykuł

Pójdziemy za Polakami. Polacy i Węgrzy w 1956 roku

Autor: János Tischler
W 1956 roku losy Polski i Węgier – nie po raz pierwszy i nie ostatni w historii – ściśle splotły się ze sobą. Budapeszteński pochód z 23 października, od którego datuje się wybuch węgierskiego powstania, rozpoczął się jako manifestacja poparcia dla odwilży politycznej w Polsce.
PRL na straży pokoju w Korei
Artykuł

PRL na straży pokoju w Korei

Autor: Marek Hańderek
27 lipca 1953 roku zawarto rozejm w wojnie koreańskiej, na mocy którego od 1 sierpnia 1953 działa Komisja Nadzorcza Państw Neutralnych. Jednym z jej członków została Polska Rzeczpospolita Ludowa. Udział PRL w koreańskiej misji obrósł w ciągu dziesięcioleci w mity i był idealizowany.
Problemy gospodarcze i sytuacja międzynarodowa w pierwszych latach niepodległości
Artykuł

Problemy gospodarcze i sytuacja międzynarodowa w pierwszych latach niepodległości

Autor: Marek Gałęzowski
W maju 1923 r. partie skupione w koalicji Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej (ChZJN) zawarły porozumienie z PSL „Piast”. Stało się ono bazą II gabinetu Witosa, tzw. rządu Chjeno-Piasta, po którym spodziewano się zapewnienia krajowi dłuższego okresu stabilności politycznej.
Prolog niepodległości
Artykuł

Prolog niepodległości

Autor: Włodzimierz Suleja
Jesienią 1917 r. niemieckie i austro-węgierskie władze okupacyjne postanowiły wreszcie przekazać część atrybutów władzy państwowej w polskie ręce. Stało się to 12 września, kiedy ogłoszony został specjalny patent powołujący do życia Radę Regencyjną.
Przed Grudniem. Dyplomacja RFN wobec wydarzeń w PRL poprzedzających upadek Władysława Gomułki
Artykuł

Przed Grudniem. Dyplomacja RFN wobec wydarzeń w PRL poprzedzających upadek Władysława Gomułki

Autor: Tytus Jaskułowski
Sposób sformułowania tytułu może dziwić. Aktywność zachodnioniemieckich dyplomatów pod koniec lat 60. XX w musiała być wszak związana z implementacją tzw. nowej polityki wschodniej Kanclerza Willy Brandta. To jej pochodną były zawierane w 1970 roku kolejne traktaty: z ZSRR, NRD oraz PRL.
Przełomowa wizyta, czy wizyta czasów przełomu?
Artykuł

Przełomowa wizyta, czy wizyta czasów przełomu?

Autor: Radosław Morawski
Późnym wieczorem 9 lipca 1989 r. Air Force One z prezydentem Georgem H.W. Bushem i jego małżonką Barbarą Bush na pokładzie wylądował na lotnisku Okęcie w Warszawie. Rozpoczęła się trwająca niespełna dwie doby wizyta czwartego w dziejach prezydenta Stanów Zjednoczonych nawiedzającego ziemie polskie.
Rosja ofiarą i wyzwolicielką? Putinowska polityka historyczna względem Polski
Artykuł

Rosja ofiarą i wyzwolicielką? Putinowska polityka historyczna względem Polski

Autor: Marek Hańderek
W kwietniu 2018 r. na terenie Memoriału Katyńskiego – w obecności ówczesnego ministra kultury Federacji Rosyjskiej Władimira Miedinskiego oraz przewodniczącej izby wyższej parlamentu Rosji Walentiny Matwijenko – otwarto kontrowersyjną wystawę zatytułowaną „Rosja i Polska. XX wiek. Karty historii”.
Royal Air Force we wrześniu ’39
Artykuł

Royal Air Force we wrześniu ’39

Autor: Waldemar Grabowski
Czy we wrześniu 1939 r. lotnictwo brytyjskie i francuskie ograniczyło swe bojowe akcje tylko do zrzucania ulotek nad miastami III Rzeszy? Taki właśnie pogląd był formułowany w wielu publikacjach naukowych i popularnonaukowych.
Rozczarowująca odpowiedź niemieckich biskupów na list biskupów polskich
Artykuł

Rozczarowująca odpowiedź niemieckich biskupów na list biskupów polskich

Autor: Joanna Lubecka
Zabrakło konkretów w sprawie granicy polsko-niemieckiej oraz odniesienia do apelu o wzajemne przebaczenie win. Odpowiedź niemieckiego episkopatu na list polskich biskupów z 18 listopada 1965 r., w którym zawarto słowa „udzielamy wybaczenia i prosimy o nie”, okazała się rozczarowująca.
Rozejm w Trewirze. Wielkie zwycięstwo sprawy polskiej
Artykuł

Rozejm w Trewirze. Wielkie zwycięstwo sprawy polskiej

Autor: Piotr Grzelczak
Z punktu widzenia prawa międzynarodowego Powstanie Wielkopolskie mogło być postrzegane jako sprawa wewnętrzna Niemiec. Zmieniły to dopiero ustalenia rozejmu podpisanego 16 lutego 1919 r. w Trewirze. Jego zapisy stanowiły wielki sukces w dążeniu do ustalenia korzystnej dla Polski granicy zachodniej.
Rozmowy ambasadorów ChRL i Stanów Zjednoczonych w Warszawie (1958-1970)
Artykuł

Rozmowy ambasadorów ChRL i Stanów Zjednoczonych w Warszawie (1958-1970)

Autor: Paweł Zielony
„Oczy całego świata zwrócone na Warszawę. Za chwilę rozpocznie się pierwsze spotkanie ambasadorów Stanów Zjednoczonych i Chińskiej Republiki Ludowej” – tymi słowami relacjonował wydarzenie podekscytowany lektor Polskiej Kroniki Filmowej w wydaniu nr 38A z 1958 r.
Rozmowy radziecko-jugosłowiańskie po śmierci Stalina
Artykuł

Rozmowy radziecko-jugosłowiańskie po śmierci Stalina

Autor: Paweł Sasanka
Walka o władzę na Kremlu po śmierci Stalina była w większym stopniu spowodowana osobistymi ambicjami jego spadkobierców niż dzielącymi ich różnicami politycznymi. W centrum sporu znajdowały się kwestie wewnętrzne. O ile w polityce zagranicznej panował zasadniczo konsensus, brak było porozumienia co do ułożenia relacji z Jugosławią.
Rzeczpospolita w obliczu II wojny światowej
Artykuł

Rzeczpospolita w obliczu II wojny światowej

Autor: Krzysztof Sychowicz
Odbudowujące się państwo polskie po doświadczeniach z okresu wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920, dążyło do ustabilizowania relacji z sąsiadami. Punktem wyjściowym do dalszych kontaktów ze Związkiem Sowieckim były postanowienia pokoju ryskiego z 1921 r., kończącego wspomniany konflikt.