Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Sport z polityką w tle – rzecz o mistrzostwach świata w Krynicy w 1931 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Sport z polityką w tle – rzecz o mistrzostwach świata w Krynicy w 1931 r.

Autor: Sebastian Pilarski
Wiele dziedzin życia, również, wydawałoby się, odległych od polityki, jest z nią ściśle złączonych. O prawdziwości tego twierdzenie świadczy pewien epizod w stosunkach polsko-czechosłowackich z 1931 r.
Spotkanie Byłych Korespondentów Norymberskich
POLECAMY
Artykuł

Spotkanie Byłych Korespondentów Norymberskich

Autor: Bożena Witowicz
20 listopada 1945 r. rozpoczął się pierwszy i główny z procesów norymberskich, podczas którego sądzeni byli najważniejsi nazistowscy przywódcy polityczni i wojskowi. Proces ten wywołał ogromne zainteresowanie międzynarodowe. Wiele krajów postanowiło wysłać na niego swoich sprawozdawców.
Sprawiedliwy Sławik
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Sprawiedliwy Sławik

Autor: Tomasz Kurpierz
„Ratować polskich obywateli bez względu na ich wyznanie i pochodzenie” - taki cel stawiał sobie Henryk Sławik. Z informacji zgromadzonych w Yad Vashem wynika, że przyczynił się do uratowania co najmniej pięciu tysięcy polskich Żydów.
Stan wojenny a dyplomacja RFN – <i>Déjà vu</i> z grudnia 1970?
TYLKO U NAS
Artykuł

Stan wojenny a dyplomacja RFN – Déjà vu z grudnia 1970?

Autor: Tytus Jaskułowski
Przeglądając meldunki MSW dotyczące reakcji placówek dyplomatycznych państw NATO na to, co działo się w PRL w trakcie i po 13 grudnia 1981 r. można odnieść wrażenie, iż słowem kluczem, spajającym owe doniesienia było „zaskoczenie”.
Szachinszach u Cyrankiewicza
TYLKO U NAS
Artykuł

Szachinszach u Cyrankiewicza

Autor: Wojciech Kujawa
13 września 1966 r. rozpoczęła się pierwsza wizyta w Polsce szacha Iranu Mohammada Rezy Pahlawiego i jego małżonki Farah. „Te wizyty były dla mnie dość trudne, gdyż wiało od nich hipokryzją” – wspominała później irańska monarchini swoje kontakty z komunistycznymi reżimami.
Szpiedzy czy dyplomaci? Kontrwywiad PRL wobec zachodnich ambasad w Warszawie
TYLKO U NAS
Artykuł

Szpiedzy czy dyplomaci? Kontrwywiad PRL wobec zachodnich ambasad w Warszawie

Autor: Patryk Pleskot
Tropienie wywiadowczej działalności zachodnich placówek dyplomatycznych zaliczało się do podstawowych zadań PRL-owskich służb specjalnych. Szczególne zainteresowanie komunistycznego kontrwywiadu budziły bez wątpienia placówki amerykańska, brytyjska, zachodnioniemiecka i francuska.
Śmierć polskiego attaché wojskowego w wojnie koreańskiej
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Śmierć polskiego attaché wojskowego w wojnie koreańskiej

Autor: Sylwia Szyc
Jednym z mniej znanych epizodów wojny koreańskiej (1950-1953) jest tragiczna śmierć ppłk Włodzimierza Sasima, pierwszego attaché wojskowego przy ambasadzie RP w Chińskiej Republice Ludowej oraz Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej.
Święto Flagi USA w Polskich Siłach Zbrojnych w 1942 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Święto Flagi USA w Polskich Siłach Zbrojnych w 1942 r.

Autor: Bartosz Janczak
Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej po japońskim ataku na Pearl Harbor z 7 grudnia 1941 r. rozbudziło nadzieje obywateli polskich na szybkie odzyskanie niepodległości, również wśród żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych. Na tę okoliczność w 1942 r. w jednostkach wojskowych na obczyźnie uroczyście obchodzono Święto Flagi USA.
Tadeusz Gwiazdoski – dyplomata pozostający w cieniu
POLECAMY
Biogram / Biografia

Tadeusz Gwiazdoski – dyplomata pozostający w cieniu

Autor: Kinga Czechowska
Jego ojciec Wiktor Grosstern był powstańcem styczniowym i uznanym lekarzem, ordynatorem Szpitala Starozakonnych w Warszawie. Starszy o dwa lata brat Stefan Grostern (już przez jedno „s”) został ważnym warszawskim dziennikarzem. Obaj wciąż czekają na swoje miejsce w historiografii.
Tajemnice paszportów
O TYM SIĘ MÓWI
Wywiad

Tajemnice paszportów

Autor: Ewa Tylus, Jacek Papis
W latach 1942–1943 w Poselstwie RP w szwajcarskim Bernie funkcjonowała nieformalna grupa złożona z polskich dyplomatów i działaczy organizacji żydowskich. Jej celem było ratowanie ludności żydowskiej, która znalazła się na terenach kontrolowanych przez Rzeszę.
Telegramy czasu wojny
DLA WNIKLIWYCH
Recenzja

Telegramy czasu wojny

Autor: Waldemar Grabowski
Wydawnictwa źródłowe stanowią niezwykle cenny efekt pracy historyków. Wysiłek włożony w przygotowanie materiałów do publikacji i ich odpowiednie opracowanie umożliwia nie tylko ich pełniejsze uwzględnienie w monografiach i syntezach, lecz również udostępnia unikatowe dokumenty szerszej publiczności. Tak jest i w przypadku pozycji pod tytułem: Korespondencja Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie.
Tragedia załogi polskiego statku „Józef Conrad” w Hajfongu
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Tragedia załogi polskiego statku „Józef Conrad” w Hajfongu

Autor: Sylwia Szyc
18 grudnia 1972 r. rozpoczęła się amerykańska operacja wojskowa „Linebacker II”, której głównym celem było zmuszenie Demokratycznej Republiki Wietnamu do wznowienia zerwanych kilka dni wcześniej rozmów pokojowych.
Traktat, który nie zadowalał żadnej ze stron
POLECAMY
Artykuł

Traktat, który nie zadowalał żadnej ze stron

Autor: Katarzyna Łysak
Umowa podpisana w marcu 1921 r. w Rydze kończyła formalnie wojnę polsko-bolszewicką i ustalała granicę między Polską a Rosją Sowiecką.
Ucieczka Józefa Światło do Berlina Zachodniego
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Ucieczka Józefa Światło do Berlina Zachodniego

Autor: Bożena Witowicz
Ucieczka podpułkownika Józefa Światło – w latach 1950-1954 wicedyrektora Departamentu X (Biura Specjalnego) Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego – „na Zachód” podczas podróży służbowej do Berlina stanowiła jeden z najbardziej kompromitujących epizodów historii PRL.
Ujawnienie pakietu zamkniętego nr 1
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Ujawnienie pakietu zamkniętego nr 1

Autor: Witold Wasilewski
W październiku 1992 r. władze Rosji ujawniły kluczowe dokumenty dotyczące zbrodni katyńskiej. Światło dzienne ujrzała m.in. decyzja Biura Politycznego Komitetu Centralnego WKP(b) z 5 marca 1940 r., na mocy której NKWD wymordowało tysiące polskich jeńców wojennych i więźniów.
Układ Sikorski – Majski. „Nie była to scena z Matejki”
POLECAMY
Artykuł

Układ Sikorski – Majski. „Nie była to scena z Matejki”

Autor: Paweł Chojnacki
Współpraca na rzecz pokonania Niemiec, powstanie polskiej armii w ZSRS, zwolnienie z sowieckich więzień i łagrów obywateli II RP – oto najważniejsze założenia układu Sikorski – Majski. Premier Rządu RP na Uchodźstwie podpisał go 30 lipca 1941 r. w Londynie, wbrew prezydentowi Władysławowi Raczkiewiczowi.
Układ Sikorski – Majski. Sowiecka „amnestia” dla obywateli polskich z sierpnia 1941 roku
POLECAMY
Artykuł

Układ Sikorski – Majski. Sowiecka „amnestia” dla obywateli polskich z sierpnia 1941 roku

Autor: Sławomir Kalbarczyk
„Wieść niesłychana w syberyjskich obozach pracy: amnestia. Od czasu istnienia tych miejsc odosobnienia nie wydarzyło się nic podobnego” – wspominał w książce Diabeł w raju były więzień Gułagu Tadeusz Wittlin.
Układy i sojusze
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Układy i sojusze

Autor: Włodzimierz Suleja
W okresie premierostwa Grabskiego rozpoczęła się, wywołana przez stronę niemiecką, tzw. wojna celna. Na Kresach zaś doszło do znacznego zaognienia sytuacji, zwłaszcza po ograniczeniu praw językowych Ukraińców w 1924 r. przez wprowadzenie szkoły dwujęzycznej (utrakwistycznej). Pogorszyło się tym samym bezpieczeństwo Polski, wyznaczone systemem układów i sojuszy.
Utrata niepodległości
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Utrata niepodległości

Autor: Marek Gałęzowski
Po zakończeniu konferencji teherańskiej Brytyjczycy nieustannie naciskali na rząd RP, żeby uznał linię Curzona za wschodnią granicę Polski.
Utworzenie Komitetu Narodowego Polskiego
POLECAMY
Artykuł

Utworzenie Komitetu Narodowego Polskiego

Autor: Jolanta Mysiakowska-Muszyńska, Wojciech Jerzy Muszyński
Najważniejsze cele, któreśmy sobie na Zachodzie w swej akcji podczas wojny postawili, zostały urzeczywistnione. (...) Komitet Narodowy miał pod swą władzą armię polską, uznaną za sprzymierzoną i wojującą. Mieliśmy tym samym zapewniony udział w konferencji pokojowej, jako jedno z państw sprzymierzonych - oceniał działalność KNP Roman Dmowski.
W cieniu Jałty. Fakty dokonane
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

W cieniu Jałty. Fakty dokonane

Autor: Włodzimierz Suleja
U schyłku 1944 r. perspektywy, rysujące się przed Polską, przedstawiały się wyjątkowo niekorzystnie. Likwidacja w zachodniej części ziem II Rzeczypospolitej okupacji niemieckiej była równoznaczna z ich opanowaniem przez Armię Czerwoną. Oznaczało to zainstalowanie „władzy ludowej” i umacnianie jej rządów przez UB, przy ścisłej współpracy z NKWD.
W Jałcie przegraliśmy II wojnę światową
POLECAMY
Wywiad

W Jałcie przegraliśmy II wojnę światową

Autor: Henryk Głębocki, Maciej Kwaśniewski
Czy alianci nas zdradzili? O co walczył Stalin? Czy można było zatrzymać bieg zdarzeń? Jak podsłuchy w pałacach Jałty i hollywoodzkie filmy sprzyjały Stalinowi? Czy III wojna światowa była realna? Jak długo trwała Jałta? – Z dr. hab. Henrykiem Głębockim, historykiem z Uniwersytetu Jagiellońskiego i pracownikiem Instytutu Pamięci Narodowej rozmawia Maciej Kwaśniewski.
W oku cyklonu – Polacy w Chinach w trakcie Rewolucji Kulturalnej
POLECAMY
Artykuł

W oku cyklonu – Polacy w Chinach w trakcie Rewolucji Kulturalnej

Autor: Marek Hańderek
Rewolucja Kulturalna jest jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń w dziejach najnowszych Chin. O ile wiadomo, że rozpoczęła się w lecie 1966 r., o tyle istnieją rozbieżne opinie dotyczące momentu jej zakończenia.
W Wersalu i Wilnie
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

W Wersalu i Wilnie

Autor: Włodzimierz Suleja
W momencie, gdy na froncie wielkopolskim siły niemieckie sposobiły się do zdecydowanego natarcia, w stolicy Francji 18 stycznia 1919 r., w rocznicę proklamowania cesarstwa niemieckiego, zebrała się konferencja pokojowa.
Warszawski „event” komunistów świata
POLECAMY
Artykuł

Warszawski „event” komunistów świata

Autor: Artur Cieślik
„Zimna wojna” i „wyścig zbrojeń” przyniosły ludzkości nowy wymiar wojny. Dzisiaj znamy ją jako „wojnę hybrydową”. Jednym z elementów prowadzenia nowego typu konfliktu była od samego początku wojna informacyjna. Związek Sowiecki doskonale opanował i rozwinął tę metodę rażenia, wykorzystując bezwzględnie każdą okazję, by osłabić przeciwnika.
Wciągnąć Litwę do wojny z bolszewikami. Kowieńskie negocjacje polsko-litewskie w sierpniu 1920 r.
POLECAMY
Artykuł

Wciągnąć Litwę do wojny z bolszewikami. Kowieńskie negocjacje polsko-litewskie w sierpniu 1920 r.

Autor: Jarosław Wasilewski
W wyniku ofensywy Armii Czerwonej latem 1920 r. Kresy Północno-Wschodnie znów znalazły się w rękach bolszewików. Jeszcze w lipcu tegoż roku, a więc w okresie szybkiego odwrotu polskiej armii, w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego zrodził się plan podjęcia rozmów m.in. z Litwą celem nakłonienia jej do utworzenia wspólnego frontu przeciwko bolszewikom.
Wedrzeć się do konsulatu USA
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Wedrzeć się do konsulatu USA

Autor: Patryk Pleskot
W grudniu 1986 r. funkcjonariusze kontrwywiadu PRL włamali się do konsulatu amerykańskiego w Krakowie. Złamali szyfry do sejfu, a całą operację udokumentowali fotograficznie.
Wewnętrzne i zewnętrzne. Imperium Stalina
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Wewnętrzne i zewnętrzne. Imperium Stalina

Autor: Filip Musiał
Do 1948 r. budowano struktury zależności i wzmacniano partie komunistyczne w państwach podbitych przez ZSRS. Choć polityka sowiecka wobec członków bloku zmieniała się, niemniej niezmienne pozostawały jej pryncypia, zwłaszcza to dotyczące ich całkowitej i bezpośredniej podległości woli Kremla. Polska nie stanowiła tu wyjątku.
Węgrzy wobec agresji niemieckiej na Polskę
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Węgrzy wobec agresji niemieckiej na Polskę

Autor: Anna Kołakowska
Mimo nacisków Berlina Królestwo Węgier nie przyłożyło ręki do niemieckiej napaści na Polskę we wrześniu 1939 r., później zaś dyskretnie wspierało ewakuację polskich żołnierzy do Francji.
Wizyta rumuńskiej pary królewskiej w Polsce w 1923 roku
TYLKO U NAS
Artykuł

Wizyta rumuńskiej pary królewskiej w Polsce w 1923 roku

Autor: Łukasz Chrobak
W 1923 r. Polskę odwiedziła rumuńska para królewska – Ferdynand I i jego żona Maria. Dla Polski była to pierwsza oficjalna wizyta głowy państwa sąsiadującego z naszym krajem, a ponadto bliskiego sojusznika.
Wkład Romana Dmowskiego w odzyskanie niepodległości
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Wkład Romana Dmowskiego w odzyskanie niepodległości

Autor: Krzysztof Kawalec
Dmowski miał pełne prawo uważać Polskę Odrodzoną – państwo, którego kształt precyzyjnie określił i do którego stworzenia wytrwale dążył – za własne dzieło.
Władysław Bartoszewski (1922 - 2015)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Władysław Bartoszewski (1922 - 2015)

Autor: Ewa Wójcicka
Więzień Auschwitz, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, historyk i działacz opozycji antykomunistycznej. Zaangażowany w udzielanie pomocy Żydom, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Polityk i dyplomata, dwukrotnie minister spraw zagranicznych. W życiorysie Władysława Bartoszewskiego odbijają się losy Polski w XX wieku.
Władysław Günter-Schwarzburg a uchodźcy żydowscy w Grecji podczas II wojny światowej – epizod z działań Poselstwa RP w Atenach
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Władysław Günter-Schwarzburg a uchodźcy żydowscy w Grecji podczas II wojny światowej – epizod z działań Poselstwa RP w Atenach

Autor: Alicja Gontarek
Gdy wybuchła druga wojna światowa, Grecja ogłosiła neutralność, lecz w październiku 1940 r. dyktator włoski Mussolini zażądał od gen. Ioanisa Metaxasa, który wprowadził w kraju dyktaturę wojskową, zgody na wkroczenie do Grecji włoskich wojsk.
Władysław Studnicki
POLECAMY
Biogram / Biografia

Władysław Studnicki

Autor: Robert Buliński
Władysław Studnicki to postać zasłużona dla odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r., ale jednocześnie kontrowersyjna ze względu na działania podejmowane podczas II wojny światowej.
Wróg Niemiec, przyjaciel Polaków
WARTO WIEDZIEĆ
Biogram / Biografia

Wróg Niemiec, przyjaciel Polaków

Autor: Michał Wenklar
Bez przesady można stwierdzić, że Ferdynand Foch odegrał kluczową rolę w zwycięstwie strony alianckiej na froncie zachodnim I wojny światowej.
Wrzesień 1939 roku
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Wrzesień 1939 roku

Autor: Włodzimierz Suleja
Wojnę, której nieuchronność zapowiadał pakt Niemiec Hitlera i Rosji Stalina, przyniósł pierwszy dzień września 1939 r. Z trzech stron – od północy, zachodu i południa – na broniące całej linii granicznej oddziały polskie ruszyły przeważające liczebnie i wyposażone w nowocześniejszy sprzęt niemieckie kolumny.
Wygrana Stalina w Teheranie. Los Polski na sumieniu Roosevelta i Churchilla
POLECAMY
Artykuł

Wygrana Stalina w Teheranie. Los Polski na sumieniu Roosevelta i Churchilla

Autor: Marcin Chorązki
Od 28 listopada do 1 grudnia 1943 r. Józef Stalin, Winston Churchill i Franklin Delano Roosevelt konferowali w Teheranie. Był to kluczowy moment II wojny światowej. Podjęto najważniejsze decyzje co do końcowego etapu wojny i powojennych losów Europy, w tym Polski.
Z historii pewnego złudzenia. O rodzinie carskiej w latach 20. i 30. XX w. na podstawie informacji pracowników polskiego MSZ
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Z historii pewnego złudzenia. O rodzinie carskiej w latach 20. i 30. XX w. na podstawie informacji pracowników polskiego MSZ

Autor: Marcin Kruszyński
Znaną jest prawda, że Józef Piłsudski – wpisując się bezpośrednio w tradycję wywodzącą się od przedstawicieli polskiej tzw. Wielkiej Emigracji z wieku XIX – uważał Rosję za głównego przeciwnika Polski.
Zachód a Katyń
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Zachód a Katyń

Autor: Witold Wasilewski
Stosunek Zachodu do Zbrodni Katyńskiej od początku był moralnie dwuznaczny, a postawa polityczna rządów USA i państw zachodnioeuropejskich zmieniała się zależnie od ich ideowego nastawienia i sytuacji międzynarodowej.
Zapomniana Jałta
POLECAMY
Artykuł

Zapomniana Jałta

Autor: Janusz Wróbel
Konferencja przywódców mocarstw koalicji antyniemieckiej na Krymie w lutym 1945 r. przesądziła o powojennym kształcie Europy. Stalin, Churchill i Roosevelt uzgodnili działania wobec Niemiec, ustalili przebieg powojennych granic wielu państw, dokonali pomiędzy siebie podziału stref wpływów.
Zasada równowagi? Polska polityka zagraniczna w latach 30-tych XX w.
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Zasada równowagi? Polska polityka zagraniczna w latach 30-tych XX w.

Autor: Marcin Kruszyński
Polityka zagraniczna realizowana przez Józefa Becka opierała się na sformułowanej przez Piłsudskiego zasadzie równowagi, czyli utrzymywania przez Polskę „równej odległości” od ZSRS i od Niemców, z całkowitym wykluczeniem wiązania się sojuszem tak z Rzeszą przeciw Moskwie, jak z Moskwą przeciw Rzeszy.
Zatrzymać polską zarazę! Czechosłowacja wobec solidarnościowej rewolucji
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Zatrzymać polską zarazę! Czechosłowacja wobec solidarnościowej rewolucji

Autor: Mirosław Szumiło
Latem 1980 r. przez Polskę przelała się fala strajków robotniczych, które przerodziły się w rewolucję Solidarności. Był to poważny problem nie tylko dla komunistów rządzących w PRL.
Zjednoczona Europa – marzenie Polaków
TYLKO U NAS
Artykuł

Zjednoczona Europa – marzenie Polaków

Autor: Sławomir Łukasiewicz
Pomysł zjednoczenia Europy ma w polskiej myśli politycznej bogatą tradycję i silne korzenie. Poczynając od tradycji chrześcijańskich traktujących przestrzeń Europy jako Christianitas, wraz z rozwojem refleksji o polityce i stosunkach międzynarodowych pojawiały się kolejne koncepcje jedności Europy.
Żołnierze generała Andersa w Hiszpanii
TYLKO U NAS
Artykuł

Żołnierze generała Andersa w Hiszpanii

Autor: Janusz Wróbel
Wysiłek zbrojny narodu polskiego w II wojnie światowej jest na ogół dobrze znany. Napisano na ten temat wiele książek i naukowych artykułów. Znacznie mniej wiadomo natomiast o losach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po zakończeniu wojny, choć temat to pasjonujący i kryjący w sobie wiele zagadek.
Żydzi jako uchodźcy polscy w Mozambiku podczas II wojny światowej
TYLKO U NAS
Artykuł

Żydzi jako uchodźcy polscy w Mozambiku podczas II wojny światowej

Autor: Alicja Gontarek
Dzieje Mozambiku nierozerwalnie od 1498 r. łączą się z Portugalią. Pod koniec XV w. Portugalczycy rozpoczęli kolonizację tutejszego wybrzeża. W ramach kolonizacji Mozambik stał się częścią Portugalskiej Afryki Wschodniej.
poprzednia < 1
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510