Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Komuniści wobec sanktuariów kaszubsko-pomorskich
Artykuł

Komuniści wobec sanktuariów kaszubsko-pomorskich

Autor: Daniel Gucewicz
W sporadycznych przypadkach komuniści odnosili pewne sukcesy poprzez zmniejszenie frekwencji podczas niektórych uroczystości religijnych, nigdy jednak działania te nie spowodowały trwałego ograniczenia ruchu pielgrzymkowego czy oddziaływania sanktuariów. Wręcz przeciwnie, władze nie potrafiły przeszkodzić w rozwoju nowego sanktuarium maryjnego nawet w tak dużym mieście jak Gdańsk.
Koniec z klerykalnymi „sztuczkami teatralnymi” – epizody walki z Kościołem katolickim w okresie stalinizmu w województwie śląskim
Artykuł

Koniec z klerykalnymi „sztuczkami teatralnymi” – epizody walki z Kościołem katolickim w okresie stalinizmu w województwie śląskim

Autor: Adam Dziurok
Polityka eliminowania wpływów Kościoła katolickiego w społeczeństwie obejmowała niemal każdą jego aktywność w przestrzeni publicznej. Mechanizm ten, dotykający szeroko pojętej sfery kultury, zawłaszczanej przez władze komunistyczne do celów politycznych, dotyczył także przedstawień teatralnych.
Konspiracyjna działalność ks. dr. Seweryna Kowalskiego
Biogram / Biografia

Konspiracyjna działalność ks. dr. Seweryna Kowalskiego

Autor: Elżbieta Wojcieszyk
Podczas II wojny światowej ziemie polskie podzielono na część sowiecką i niemiecką. W części niemieckiej wydzielono tereny włączone do III Rzeszy niemieckiej oraz Generalne Gubernatorstwo (GG) i utworzono urzędy niemieckie. Tylko w GG działały jawne kościelne struktury: instytucje i urzędy kościelne (diecezje, parafie, seminaria, itd.).
Kontrwywiad wojskowy PRL wobec wizyty Jana Pawła II w kraju w 1979 r.
Artykuł

Kontrwywiad wojskowy PRL wobec wizyty Jana Pawła II w kraju w 1979 r.

Autor: Bartosz Kapuściak
W związku z pierwszą wizytą Jana Pawła II do Polski, która odbyła się w dniach 2 do 10 czerwca 1979 r. jedną z podstawowych kwestii na jaką zwracała uwagę Wojskowa Służba Wewnętrzna, czyli kontrwywiad wojskowy było zabezpieczenie wojska i jego składu osobowego.
KOP od święta
Artykuł

KOP od święta

Autor: Artur Ochał
KOP jako formacja o szerokich zadaniach związanych z ochroną granicy stał się z czasem ważnym animatorem życia kulturalno-oświatowego na pograniczu. Żołnierze brali udział we wszystkich uroczystościach państwowych i kościelnych organizowanych w miasteczkach i wioskach kresowych, tym samym stopniowo zyskując sympatię miejscowej ludności.
Kościół bez Prymasa
Artykuł

Kościół bez Prymasa

Autor: Bartłomiej Noszczak
Aresztowanie Prymasa Stefana Wyszyńskiego w nocy z 25 na 26 września 1953 r. było silnym ciosem wymierzonym Kościołowi katolickiemu w Polsce przez komunistyczny reżim Bieruta. Było to o tyle istotne, że Kościół był w tym czasie ostatnią instytucją opozycyjną wobec narzuconego przez Moskwę systemu.
Kościół dla Niepodległości
Artykuł

Kościół dla Niepodległości

Autor: Adam Hlebowicz
Katoliccy duchowni towarzyszyli Polakom w najtrudniejszych momentach walki o odzyskanie wolności, a później – o jej utrzymanie.
Kościół katolicki a Solidarność (1980–1981)
Artykuł

Kościół katolicki a Solidarność (1980–1981)

Autor: Rafał Łatka
Wpływ Kościoła na świat ludzi pracy ujawnił się już w okresie strajków, które rozpoczęły się w lipcu 1980 r. w Lublinie i wkrótce ogarnęły cały kraj. To oddziaływanie było widoczne także później, gdy powstała „Solidarność”. W swojej analizie chciałbym zwrócić uwagę na trzy jego płaszczyzny.
Kościół ratujący Żydów
Artykuł

Kościół ratujący Żydów

Autor: ks. Jarosław Wąsowicz SDB
Wielu jakby dziś nie pamięta, że podczas wojny wszyscy obywatele Polski podlegali okupacyjnemu terrorowi. Pewnie stąd pytania, czy ówczesna pomoc Kościoła dla Żydów była wystarczająca. Dobrze jest więc przypominać o skali represji wobec Kościoła i o skali pomocy, jakiej mimo to udzielał on Żydom.
Kościół w regionie świętokrzyskim w drugiej połowie lat osiemdziesiątych XX wieku
Artykuł

Kościół w regionie świętokrzyskim w drugiej połowie lat osiemdziesiątych XX wieku

Autor: Marzena Grosicka
Rola Kościoła katolickiego w drugiej połowie lat 80. XX wieku była bardzo ważna. Oprócz działalności charytatywnej duchowni pomagali członkom opozycji, którzy po zdelegalizowaniu „Solidarności” byli represjonowani.
Kościół wobec Poznańskiego Czerwca
Artykuł

Kościół wobec Poznańskiego Czerwca

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
Poznań 28 i 29 czerwca 1956 r. był świadkiem robotniczych protestów, które przerodziły się w walki uliczne. Do ich stłumienia władze komunistyczne użyły wojska. Było wiele ofiar śmiertelnych, kilkaset osób zostało rannych.
Kościół z pomocą poszkodowanym w stanie wojennym. Diecezja katowicka
Artykuł

Kościół z pomocą poszkodowanym w stanie wojennym. Diecezja katowicka

Autor: Daniel Szlachta
Strach, aresztowania, brak środków do życia i dostępu do informacji o losie najbliższych to codzienność działaczy Solidarności po 13 grudnia 1981 r. Jako pierwszy ruszył im z pomocą Kościół.
Krakowski przyczółek wolnej prasy
Artykuł

Krakowski przyczółek wolnej prasy

Autor: Cecylia Kuta
24 marca 1945 r. ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Powszechnego”. Jego wydawcą była Kuria Książęco-Metropolitalna w Krakowie.
Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz  (1864–1938)
Biogram / Biografia

Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864–1938)

Autor: Tomasz Krzyżowski
Arcybiskup lwowski obrządku ormiańskiego walczył w parlamencie wiedeńskim o odrodzenie Polski, a potem zabiegał o korzystny kształt jej granic. Nieokiełznany temperament polityczny łączył z troską o ubogich i z głębokim życiem duchowym.
Ks. Franciszek Blachnicki – tarnogórzanin, który przepowiedział upadek komunizmu
Artykuł

Ks. Franciszek Blachnicki – tarnogórzanin, który przepowiedział upadek komunizmu

Autor: Andrzej Sznajder
Ks. Franciszek Blachnicki kojarzony jest na ogół z największym dziełem jego życia, jakim był – i nadal pozostaje – Ruch Światło–Życie (zwany też potocznie ruchem oazowym). To skojarzenie daleko jednak nie wyczerpuje wielowymiarowości tej postaci.
Ks. Franciszek Blachnicki i ruch oazowy na Słowacji
Artykuł

Ks. Franciszek Blachnicki i ruch oazowy na Słowacji

Autor: Mirosław Szumiło
Mało znanym aspektem życia i działalności ks. Franciszka Blachnickiego są jego kontakty ze Słowakami, które zaowocowały powstaniem ruchu oazowego w komunistycznej Czechosłowacji. Ponieważ działalność ta odbywała się w konspiracji, bardzo trudno znaleźć w archiwach jakiekolwiek dokumenty na ten temat. Zdani jesteśmy przede wszystkim na wspomnienia i relacje Słowaków, którzy uczestniczyli w oazach.
Ks. Hilary Jastak, kapelan Armii Krajowej i Solidarności, król Kaszubów
Artykuł

Ks. Hilary Jastak, kapelan Armii Krajowej i Solidarności, król Kaszubów

Autor: Jan Hlebowicz
Przyszły duchowny urodził się w Kościerzynie jako jedno z szesnaściorga dzieci Jakuba i Marii Jastaków. Gimnazjum w Chełmnie ukończył w 1934 r. i trafił do Seminarium Duchownego w Pelplinie, które kształciło kapłanów diecezji chełmińskiej.
Ks. Jan Leon Ziółkowski (1889-1940)
Biogram / Biografia

Ks. Jan Leon Ziółkowski (1889-1940)

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Od najmłodszych lat dojrzewało w Janie Ziółkowskim pragnienie połączenia posługi kapłańskiej z losem żołnierza. Towarzyszył polskim wojskowym zarówno w czasie wojny polsko-bolszewickiej, jak i później – aż do śmierci w z rąk sowieckich oprawców w Katyniu.
Ks. Konstanty Budkiewicz. Prałat męczennik
Artykuł

Ks. Konstanty Budkiewicz. Prałat męczennik

Autor: Wojciech Frazik
3 kwietnia 1923 roku świat obiegła wiadomość o rozstrzelaniu w Moskwie ks. Konstantego Budkiewicza. Tego dnia bolszewicka „Prawda” ogłosiła: „Dnia 31 marca wykonano wyrok na prałacie Budkiewiczu, który został skazany na śmierć w procesie katolickich kontrrewolucjonistów”.
Ks. prof. Wincenty Granat. Rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kandydat na ołtarze
Biogram / Biografia

Ks. prof. Wincenty Granat. Rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kandydat na ołtarze

Autor: Konrad Białecki
Przyszły rektor KUL urodził się 1 kwietnia 1900 roku w Ćmielowie k. Ostrowca Świętokrzyskiego, jako syn Jana i Antoniny z d. Jedlickiej. Miał dwie siostry i dwóch braci. W późniejszych latach wpisywał w ankietach personalnych pochodzenie robotnicze (1952) lub robotnicze i drobnomieszczańskie (1954).
Ksiądz Bernard Czernecki – kapelan „Solidarności” w Jastrzębiu i duszpasterz ludzi pracy
Biogram / Biografia

Ksiądz Bernard Czernecki – kapelan „Solidarności” w Jastrzębiu i duszpasterz ludzi pracy

Autor: Daniel Szlachta
Jest uważany za postać wybitną i zasłużoną. Cieszył się bezspornym autorytetem wśród górników z Jastrzębia-Zdroju. Bardzo często stawał w ich obronie i nie zostawił ich samych. Działalność ks. Bernarda Czerneckiego została doceniona w ostatnich latach, o czym świadczy nadanie mu licznych odznaczeń państwowych.
Ksiądz Czesław Sadłowski. Kapłan niezłomny
Biogram / Biografia

Ksiądz Czesław Sadłowski. Kapłan niezłomny

Autor: Marcin Krzysztofik
Ksiądz Prałat Czesław Sadłowski jest jednym z wielu duchownych katolickich, którzy przez swoją działalność stali się prawdziwymi autorytetami dla licznych środowisk. Jego niezłomna postawa, zarówno w sprawie budowy kościoła w Zbroszy Dużej koło Grójca, jak również przy powstawaniu struktur opozycyjnych w środowisku wiejskim, wprawiała w wściekłość najwyższe władze PRL.
Ksiądz Gurgacz – męczennik komunizmu
Artykuł

Ksiądz Gurgacz – męczennik komunizmu

Autor: Dariusz Walusiak
Ksiądz Władysław Gurgacz uosabia odwieczne polskie wartości wyrażane słowami: Bóg, Honor, Ojczyzna. On i inni żołnierze II konspiracji, dziś określani jako Wyklęci-Niezłomni, nie wyobrażali sobie innej Ojczyzny. Chcieli silnej, niepodległej – i katolickiej – Polski. O taką walczyli, za taką ginęli.
Ksiądz Jan Zieja w II RP i podczas II wojny światowej – kapłan ubogich i żołnierzy
Artykuł

Ksiądz Jan Zieja w II RP i podczas II wojny światowej – kapłan ubogich i żołnierzy

Autor: Tomasz Roguski
Kapłan, społecznik, żołnierz i obrońca uciśnionych. W dwudziestoleciu międzywojennym ks. Zieja włączył się w działalność społeczną, a w czasie wojny związał się z Polskim Państwem Podziemnym i poświęcał się najbardziej prześladowanym przez okupantów.
Ksiądz Kazimierz Jancarz, mistrzejowicki „Baca”
Biogram / Biografia

Ksiądz Kazimierz Jancarz, mistrzejowicki „Baca”

Autor: Łucja Marek
25 marca 1993 r. zmarł kapłan, którego motorem działania były „religia przepojona patriotyzmem i patriotyzm przepojony religią”. Został zapamiętany przede wszystkim jako duszpasterz ludzi pracy.
Ksiądz Roman Kotlarz. Śmierć ze znakiem zapytania...
Artykuł

Ksiądz Roman Kotlarz. Śmierć ze znakiem zapytania...

Autor: Arkadiusz Kutkowski
Wciąż nie jest jasne, kto odpowiada za śmierć ks. Romana Kotlarza w sierpniu 1976 r. Ale dzięki ostatnim działaniom pionu śledczego IPN wiemy coraz więcej o tej sprawie, a tym samym o mechanizmach działania PRL-owskiego aparatu represji wobec duchowieństwa katolickiego.
Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?
Artykuł

Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?

Autor: Patryk Pleskot
W piątek 20 stycznia 1989 roku późnym wieczorem ks. Stefan Niedzielak – siedemdziesięcioczteroletni proboszcz na warszawskich Powązkach – został brutalnie zamordowany w swoim mieszkaniu. Nieznani do dzisiaj sprawcy najpierw bestialsko go pobili, a potem dosłownie złamali mu kark.
Ksiądz Władysław Gurgacz SJ (1914-1949). Duchowa droga Kapelana Niezłomnych
Artykuł

Ksiądz Władysław Gurgacz SJ (1914-1949). Duchowa droga Kapelana Niezłomnych

Autor: Krzysztof Dorosz
Znamy go dzisiaj przede wszystkim jako kapelana Żołnierzy Wyklętych, przedstawianego często na zdjęciach w wojskowym mundurze, wśród członków Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców, na tle pięknej Hali Łabowskiej i Beskidu Sądeckiego. Mało jednak wiemy o jego duchowej drodze, która doprowadziła go do brzemiennej w skutki decyzji przystąpienia wiosną 1948 r. do oddziału konspiracyjnego.
Ksiądz, który zakpił z Wydziału ds. Wyznań. Salezjanin ks. Michał Winiarz (1911–1988)
Biogram / Biografia

Ksiądz, który zakpił z Wydziału ds. Wyznań. Salezjanin ks. Michał Winiarz (1911–1988)

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
Jego kapłańskie posługiwanie przypadło na lata 1947–1988, a więc okres zmagania Kościoła z systemem komunistycznym. Doświadczył wielu przykrości ze strony władzy. Nagabywany, inwigilowany, karany – okazywał się kapłanem nieugiętym, pozwalającym sobie nawet na kpiny z pracowników Wydziału ds. Wyznań.
Ku Niepodległej. Arcybiskup lwowski Józef Bilczewski w latach 1914–1920
Artykuł

Ku Niepodległej. Arcybiskup lwowski Józef Bilczewski w latach 1914–1920

Autor: Grzegorz Chajko
Gdzie miłość ojczyzny gaśnie, tam przychodzą czasy łotrów i szaleńców – twierdził za Henrykiem Sienkiewiczem. Tak jak wielki pisarz, był gorącym patriotą. Święty Józef Bilczewski zapisał się w historii rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej i Polski jako wybitny duszpasterz i mąż stanu.
Kurierzy Bożego Słowa
Artykuł

Kurierzy Bożego Słowa

Autor: Mirosław Szumiło
Zainteresowani historią Polacy wiedzą o „taternikach” przemycających do PRL przez granicę polsko-czechosłowacką wydawnictwa paryskiej „Kultury”. Mało kto słyszał natomiast o działających na znacznie większą skalę „kurierach Bożego słowa” przerzucających z Polski na Słowację literaturę religijną.
Laicyzacja życia społecznego w peerelowskiej Łodzi– casus szpitala Sióstr Świętej Rodziny z Bordeaux (SFB)
Artykuł

Laicyzacja życia społecznego w peerelowskiej Łodzi– casus szpitala Sióstr Świętej Rodziny z Bordeaux (SFB)

Autor: Ewelina Ślązak
U podstaw idei komunizmu leżał postulat całkowitego wyeliminowania religii z życia publicznego i społecznego. Intensywna akcja laicyzacyjna prowadzona przez PZPR stanowiła też odpowiedź na odradzające się życie religijne i siłę Kościoła w Polsce.
Lata zapomnianego buntu. Konflikt Polaków z władzą komunistyczną na tle religijnym (1957-1963)
Artykuł

Lata zapomnianego buntu. Konflikt Polaków z władzą komunistyczną na tle religijnym (1957-1963)

Autor: Marcin Dąbrowski
Zderzenie rozbudzonych po Październiku 1956 wolnościowych oczekiwań polskiego społeczeństwa z ponownym usztywnieniem pod rządami Gomułki polityki wyznaniowej PRL doprowadziło w latach 1957–1963 do licznych lokalnych konfliktów z komunistyczną władzą na tle religijnym.
List z Sachsenhausen i indeks Wojtyły. Życie ks. Józefa Kaczmarczyka
Biogram / Biografia

List z Sachsenhausen i indeks Wojtyły. Życie ks. Józefa Kaczmarczyka

Autor: Piotr Ataman
Ksiądz Józef Kaczmarczyk – duchowny, wykładowca i artysta – został aresztowany przez Niemców wraz z innymi profesorami Uniwersytetu Jagiellońskiego. Czas spędzony jako więzień KL Sachsenhausen nie zdołał osłabić jego zapału do pracy naukowej i społecznej. Na tajnych kompletach po raz pierwszy spotkał młodego Karola Wojtyłę, swojego późniejszego studenta.
Losy łódzkiego Kościoła katolickiego podczas II wojny światowej
Artykuł

Losy łódzkiego Kościoła katolickiego podczas II wojny światowej

Autor: Ewelina Ślązak
II wojna światowa miała ogromne przełożenie na strukturę narodowościową, wyznaniową oraz ludnościową Polski. Spowodowane było to polityką demograficzną Niemiec hitlerowskich opierającą się na różnorodnych działaniach zmierzających do eksterminacji ludności żydowskiej i germanizacji ziem polskich.
Łomża – Drohiczyn – Białystok – komunistyczne władze na milenijnym szlaku
Artykuł

Łomża – Drohiczyn – Białystok – komunistyczne władze na milenijnym szlaku

Autor: Krzysztof Sychowicz
Obchody Milenium Chrztu Polski, mające wybitnie religijny charakter, skoncentrowały na sobie działania zarówno Służby Bezpieczeństwa, Wydziału ds. Wyznań, jak i innych urzędów podległych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Manifestacje patriotyczno-religijne 1861 roku. Preludium Powstania Styczniowego
Artykuł

Manifestacje patriotyczno-religijne 1861 roku. Preludium Powstania Styczniowego

Autor: Tomasz Łysiak
Powstanie Styczniowe ma swoich apologetów i krytyków. Józef Piłsudski gloryfikował czyn powstańczy i na jego sile duchowej opierał formowanie młodego żołnierza polskiego, ale też poddawał go krytyce, nie po to, by potępiać, lecz by czerpiąc z tego, co piękne i silne, wyciągać wnioski z jego błędów.
Matka Boska Armii Krajowej
Artykuł

Matka Boska Armii Krajowej

Autor: Ewelina Ślązak
W czasie II wojny światowej, w tym podczas Powstania Warszawskiego, powstało wiele obrazów przedstawiających martyrologię narodu polskiego. Dzieje jednego z nich, obrazu Matka Boska Armii Krajowej Ireny Pokrzywnickiej, do dziś są znane nielicznym.
Męczennicy ziemi nowogródzkiej
Artykuł

Męczennicy ziemi nowogródzkiej

Autor: Kazimierz Krajewski
Losy Polaków na Kresach Północno-Wschodnich nierozerwalnie związane są z Kościołem katolickim. To dzięki Kościołowi kresowa społeczność zachowała świadomość narodową i język polski w latach porozbiorowej niewoli carskiej. Wiele zawdzięczała mu także po odzyskaniu niepodległości w 1918 r.
Męczennik
Artykuł

Męczennik

Autor: Włodzimierz Suleja
Milionowe tłumy na trasie papieskiej pielgrzymki z 1983 r. nie zaniepokoiły władzy. Nie wiadomo zresztą, czy zabrakło politycznej woli, czy wręcz wyobraźni. Co więcej, zapewne już wówczas zaczęto się zastanawiać, jak zniszczyć wpływ Kościoła, a zwłaszcza tych księży, którzy jawnie stanęli po stronie „Solidarności”, takich, jak ksiądz Jerzy Popiełuszko.
Męczennik komunizmu. Błogosławiony ks. Tytus Zeman (1915–1969)
Recenzja

Męczennik komunizmu. Błogosławiony ks. Tytus Zeman (1915–1969)

Autor: ks. Jarosław Wąsowicz SDB
30 września 2017 r. w Bratysławie odbyła się beatyfikacja ks. Tytusa Zemana, który za niezłomną postawę w czasach komunistycznej dyktatury w Czechosłowacji został aresztowany i przez wiele lat był więziony oraz torturowany. Teraz także polski czytelnik dostaje do rąk biografię tego dzielnego salezjanina.
Milenijna ofensywa Kościoła
Artykuł

Milenijna ofensywa Kościoła

Autor: Mariusz Krzysztofiński
Obchody milenijne w diecezji przemyskiej zbiegły się z początkiem posługi bp. Ignacego Tokarczuka, który bardzo szybko dał się poznać jako gorliwy obrońca Kościoła i pasterz bliski wiernym.
Milenium Chrztu Polski w Piekarach Śląskich – Duchowej Stolicy Górnego Śląska
Artykuł

Milenium Chrztu Polski w Piekarach Śląskich – Duchowej Stolicy Górnego Śląska

Autor: Radosław Morawski
22 maja 1966 r. w Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich odbyły się uroczystości związane z Milenium Chrztu Polski, z udziałem przedstawicieli Episkopatu Polski na czele z prymasem kardynałem Stefanem Wyszyńskim.
Milenium chrztu Polski. Krok na drodze do wolności
Artykuł

Milenium chrztu Polski. Krok na drodze do wolności

Autor: Filip Musiał
14 kwietnia 1966 roku – tysiąc lat od symbolicznej daty przyjęcia chrztu przez Mieszka I – rozpoczęły się obchody milenium chrztu Polski.
Millenium Chrztu Polski
Artykuł

Millenium Chrztu Polski

Autor: Agnieszka Wygoda
Dnia 3 maja 1966 roku na jasnogórskich błoniach tysiące Polaków ze wszystkich zakątków kraju modliło się przed cudownym obrazem Matki Bożej Częstochowskiej dziękując za tysiącletnią obecność chrześcijaństwa na naszych ziemiach i zawierzając Bogu Ojczyznę na kolejne Millenium.

Miloš Doležal Jakby nam już dzisiaj przyszło umrzeć. Dramat życia, kapłaństwa i męczeńskiej śmierci czyhoskiego proboszcza ks. Josefa Toufara

Mohylewianka. Zapiski Marii Jefimow (1912-2006)
Artykuł

Mohylewianka. Zapiski Marii Jefimow (1912-2006)

Autor: Adam Hlebowicz
„Co może być gorszego niż nasze obecne położenie? Wieczny strach, przerażenie i tak mało radości”. Te zdania zapisane przez Marię Pieczorankę po mężu Jefimow odzwierciedlają to, co przeżyli Polacy zostawieni sami sobie na dalszych Kresach, czyli nad Berezyną, Dnieprem, Prypecią, Teterewem i Słuczą.
Msze Św. za Ojczyznę. Suchowola – Białystok (1984-1989)
Artykuł

Msze Św. za Ojczyznę. Suchowola – Białystok (1984-1989)

Autor: Marek Kozak
Msze św. za Ojczyznę w Suchowoli były odprawiane od 11 listopada 1984 r., w drugą niedzielę każdego miesiąca, w kościele Św. Apostołów Piotra i Pawła w Suchowoli. Pierwsze nabożeństwo za duszę ks. Jerzego odprawił biskup białostocki ks. Edward Kisiel z udziałem tysięcy wiernych z całego kraju.
Na rubieży i w salonach Belwederu. Ks. Marian Tokarzewski (1873–1941?)
Artykuł

Na rubieży i w salonach Belwederu. Ks. Marian Tokarzewski (1873–1941?)

Autor: Anna Zechenter
Niezłomnie bronił zasad chrześcijańskich – i przed carskimi czynownikami odpłacającymi mu zsyłkami, i na ogarniętych pożogą lat 1917–1919 Kresach, gdzie codziennie patrzył w oczy śmierci, i jako kapelan marsz. Józefa Piłsudskiego, i wreszcie znów przed bolszewikami. Zamordowali go ci ostatni – prawdopodobnie w 1941 r.
Naznaczeni KL Dachau. O losie rocznika kapłańskiego prymasa Wyszyńskiego
Artykuł

Naznaczeni KL Dachau. O losie rocznika kapłańskiego prymasa Wyszyńskiego

Autor: Łucja Marek
Szacuje się, że w czasie drugiej wojny światowej blisko 3 tys. polskich duchownych poniosło śmierć, to jest prawie 20 proc. przedwojennego duchowieństwa. Kościół katolicki w Polsce poniósł ogromne straty osobowe i materialne.
Niekwestionowany przywódca
Artykuł

Niekwestionowany przywódca

Autor: Rafał Łatka
Prymas Stefan Wyszyński odgrywał w rzeczywistości społeczno-politycznej PRL bardzo ważną rolę. Był traktowany jako interrex i cieszący się olbrzymim autorytetem wyraziciel dążeń narodu.
Niemcy, Watykan i Europa w czasach Edyty Stein
Artykuł

Niemcy, Watykan i Europa w czasach Edyty Stein

Autor: Roksana Szczypta-Szczęch
1 maja 1987 r. Jan Paweł II beatyfikował Edytę Stein, niemiecką filozof żydowskiego pochodzenia – karmelitankę, która przyjęła zakonne imię Teresa Benedykta od Krzyża, zamordowaną w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz.
Niepokorny Kardynał József Mindszenty (1892-1975)
Biogram / Biografia

Niepokorny Kardynał József Mindszenty (1892-1975)

Autor: Andrzej Grajewski
Zdjęcie z procesu prymasa Węgier w 1949 r., kiedy z twarzą pełną gniewu i grozy spogląda na swoich oprawców, symbolizuje prześladowania chrześcijan w XX w. József Mindszenty – więziony przez komunistów, a wcześniej także nazistów – był wyjątkowym świadkiem zimnej wojny.
Nieśli otuchę innym jeńcom. Kapelani-ofiary Katynia
Artykuł

Nieśli otuchę innym jeńcom. Kapelani-ofiary Katynia

Autor: Ewa Kowalska
W kwietniu roku 1940 rozpoczęły się rozstrzeliwania osób przetrzymywanych w obozach specjalnych NKWD w Starobielsku, Kozielsku i Ostaszkowie oraz w więzieniach tzw. Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi.
Nieuniknione starcie. Komunizm praktyczny w oczach Stolicy Apostolskiej i Kościoła w Polsce (1945–1989)
Artykuł

Nieuniknione starcie. Komunizm praktyczny w oczach Stolicy Apostolskiej i Kościoła w Polsce (1945–1989)

Autor: Jan Żaryn
O nazizmie i bolszewizmie Stolica Apostolska miała zdanie wyrobione co najmniej od czasu, gdy w 1937 r. zdecydowała się na niemal równoległe wydanie dwóch encyklik potępiających pogańskie ideologie i praktyki rządów Rzeszy Niemieckiej i ZSRS. Okoliczności wybuchu wojny potwierdziły tylko tę opinię.
Nieznane oblicze polskiego Milenium
Artykuł

Nieznane oblicze polskiego Milenium

Autor: Grzegorz Polak
Polskie Milenium zostało bardzo dobrze opisane i udokumentowane. A jednak ciągle odkrywamy w nim nieznane lub mniej znane wątki niezwykle ważne dla dziedzictwa chrześcijańskiego.
Nowohucka soczewka
Artykuł

Nowohucka soczewka

Autor: Antoni Dudek
„Trzeba powiedzieć, że zagadnienie budowy Nowej Huty przerastało moje siły i dlatego poszedłem po linii najmniejszego oporu i zacząłem komenderować nie tylko aparatem Komitetu i organizacjami partyjnymi, ale i administracją” – składał samokrytykę jeden z budowniczych socjalistycznego miasta.
O klerykach w wojsku w czasach PRL
Recenzja

O klerykach w wojsku w czasach PRL

Autor: Elżbieta Wojcieszyk
Po tzw. odwilży 1956 r. polscy komuniści zaostrzyli kurs wobec Kościoła, realizując główny cel, jakim była ateizacja Polski. Jedną z pierwszych restrykcji było złamanie umowy między państwem a Kościołem z 14 kwietnia 1950 r. w sprawie poboru do wojska kleryków seminariów duchownych.
Obchody Milenium Chrztu Polski w diecezji łódzkiej
Artykuł

Obchody Milenium Chrztu Polski w diecezji łódzkiej

Autor: Ewelina Ślązak
Rok 1966 w Polsce – rok Sacrum Poloniae Millenium – był czasem potężnego ożywienia narodowego. Ogniskami tego ożywienia stały się odbywane w całym kraju uroczystości kościelne, gromadzące tłumy Polaków dających świadectwo katolickiej wierze. Uroczystości takie odbyły się także w diecezji łódzkiej.
Ocalony z Kozielska
Biogram / Biografia

Ocalony z Kozielska

Autor: Anna Płońska
Losy głęboko Zdzisława Peszkowskiego – uczestnika kampanii wrześniowej, instruktora harcerskiego i kapłana – toczyły się w sposób nadzwyczaj nieszablonowy. Jednak jest on najbardziej znany z głębokiego zaangażowania w walkę o pamięć o ofiarach Zbrodni Katyńskiej.
Od uroczystego postawienia krzyża do jego obrony – Nowa Huta 1957-1960
Artykuł

Od uroczystego postawienia krzyża do jego obrony – Nowa Huta 1957-1960

Autor: Wojciech Paduchowski
W dniu 17 marca 1957 r. wielotysięczne rzesze wiernych przybyły na skrzyżowanie ulic Karola Marksa i Władimira Majakowskiego. Grupa mężczyzn z Bieńczyc przyniosła w procesji wielki krzyż wykonany przez miejscowego stolarza-rolnika Jana Biernacika.
Od wolnego człowieka do wolnego narodu
Artykuł

Od wolnego człowieka do wolnego narodu

Autor: Ks. Piotr Kulbacki
W powojennej historii Polski niezwykłą rolę odegrał ks. Franciszek Blachnicki, którego myśl jest stale inspirująca, a jego dzieło służy wyzwoleniu człowieka. Wpłynął na życie w Polsce, ale nie jako polityk pokładający nadzieję w strukturach społecznych, lecz jako wychowawca wolnych ludzi.
Odsłonięcie pomnika Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Artykuł

Odsłonięcie pomnika Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Autor: Marzena Bonikowska
Uroczystość odsłonięcia w Warszawie pomnika kardynała Stefana Wyszyńskiego odbyła się 27 maja 1987 roku, w wigilię 6. rocznicy śmierci Prymasa.
Ofiara Lakara
Artykuł

Ofiara Lakara

Autor: Władysław Bułhak
Ważnym punktem zaczepienia, dla wywiadowczej aktywności osławionego „Lakara” („Madery”), czyli Andrzeja Madejczyka na kierunku watykańskim, był krąg polskich duchownych w Niemczech.
Ojciec Jan Siemiński. Jak niepokorny redemptorysta przetrwał dekadę szykan gliwickiej bezpieki
Artykuł

Ojciec Jan Siemiński. Jak niepokorny redemptorysta przetrwał dekadę szykan gliwickiej bezpieki

Autor: Bogusław Tracz
Gdy na początku 1981 r. ojciec Jan Siemiński po trzech latach spędzonych w Warszawie, w Zarządzie Prowincji zakonu Redemptorystów powrócił do Gliwic, by objąć zwierzchnictwo nad parafią przy kościele Podwyższenia Krzyża Świętego, musiał stawić czoła licznym problemom.
Ojciec Soboru Watykańskiego II
Artykuł

Ojciec Soboru Watykańskiego II

Autor: Ewa Czaczkowska
Kardynał Stefan Wyszyński na Soborze Watykańskim II reprezentował nie tylko Kościół w Polsce. Był też przedstawicielem katolików na Wschodzie.
Ojciec Tomasz Rostworowski
Artykuł

Ojciec Tomasz Rostworowski

Autor: Tomasz Toborek
Bez wątpienia należał do najwybitniejszych postaci w historii powojennej Łodzi. Warto, aby poznali go nie tylko łodzianie.
Operacja „Papież”
Wywiad

Operacja „Papież”

Autor: Michał Skwara, Jakub Gołębiewski
Po zamachu na Jana Pawła II służby komunistyczne fałszowały dokumenty i wysyłały pogróżki do włoskich śledczych, by skierować sprawę na ślepy tor – mówił w 2016 roku prokurator Michał Skwara, współautor książki „Agca nie był sam”, w rozmowie z Jakubem Gołębiewskim.
Orędzie wybaczenia i pojednania
Artykuł

Orędzie wybaczenia i pojednania

Autor: Łucja Marek
18 listopada 1965 r. biskupi polscy skierowali do biskupów niemieckich list z zaproszeniem do udziału w obchodach Milenium Chrztu Polski. Dokument nosił tytuł „Orędzie biskupów polskich do ich niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim”.
Osaczony. Krąg zagrożeń wokół księdza Jerzego
Artykuł

Osaczony. Krąg zagrożeń wokół księdza Jerzego

Autor: Jakub Gołębiewski
19 października 1984 roku, został porwany ks. Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy, organizator mszy za ojczyznę, jeden z kapelanów Solidarności. Przez ostatnie dwa lata pracy w kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu musiał się zmagać z osaczającą go Służbą Bezpieczeństwa.
Papież Solidarności
Artykuł

Papież Solidarności

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
Wraz z wyborem na Stolicę Apostolską Polaka zaczął się zmieniać świat. Pierwsza wizyta Jana Pawła II w Ojczyźnie stała się wydarzeniem, w którego trakcie papież niejako zaprezentował program swojego pontyfikatu. Niezmiernie ważna okazała się też trzecia papieska pielgrzymka do Polski w roku 1987.
Pastorzy niemieccy i polscy przeciwko niemieckiemu narodowemu socjalizmowi
Artykuł

Pastorzy niemieccy i polscy przeciwko niemieckiemu narodowemu socjalizmowi

Autor: Renata Lesiakowska
Oczywistym celem Adolfa Hitlera i Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników po dojściu do władzy na przełomie 1932 i 1933 r. było podporządkowanie państwu funkcjonujących w Niemczech Kościołów. W przypadku Kościołów protestanckich wiązało się to z dążeniem do ich połączenia i ujednolicenia w ramach Kościoła Ewangelickiego.
Patriarcha kapłanów Wileńszczyzny. Ksiądz prałat Józef Obrembski  (1906–2011)
Artykuł

Patriarcha kapłanów Wileńszczyzny. Ksiądz prałat Józef Obrembski (1906–2011)

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
Był na Litwie niekwestionowanym autorytetem dla Polaków i wiernych innych narodowości. Nazywano go patriarchą kapłanów Wileńszczyzny i jeszcze za życia był otoczony legendą. Przeszedł do historii jako wychowawca kilku pokoleń naszych rodaków, którzy po 1945 r. pozostali na swojej ojcowiźnie.
Patriota do końca. Franciszkanin o. Julian Mirochna (1903-1943)
Artykuł

Patriota do końca. Franciszkanin o. Julian Mirochna (1903-1943)

Autor: Rafał Sierchuła
Życie o. Juliana Mirochny było bardzo aktywne w wielu sferach jego działalności. W aspekcie religijnym, społecznym, politycznym, czy też najbardziej frapującym – konspiracyjnym w okresie II wojny światowej.
Peerelowska laicyzacja w mikroskali – instalowanie świeckości na Suwalszczyźnie
Artykuł

Peerelowska laicyzacja w mikroskali – instalowanie świeckości na Suwalszczyźnie

Autor: Jarosław Schabieński
Komunistyczna władza w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. włożyła ogromny wysiłek organizacyjny, podejmując próbę zmiany świadomości społecznej i wprowadzenia tzw. obrzędowości świeckiej. Akcje tę prowadzono na poziomie lokalnym.
Petycyjna histeria
Artykuł

Petycyjna histeria

Autor: Jarosław Neja
W styczniu 1979 r. biskup katowicki Herbert Bednorz wystosował list do I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka. W imieniu swoich diecezjan prosił o zgodę na możliwość zorganizowania w ramach zapowiadanej na lato pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny spotkania z papieżem w Piekarach Śląskich.
Pierwsza „zorza” wolności
Artykuł

Pierwsza „zorza” wolności

Autor: Radosław Morawski
Podsumowujący przebiegająca w dniach 16–23 czerwca 1983 r., a więc jeszcze w czasie stanu wojennego, drugą pielgrzymkę papieża Jana Pawła II do ojczyzny, płk Zenon Płatek, dyrektor Departamentu IV MSW, zajmującego się rozpracowywaniem Kościoła katolickiego w Polsce wykazał się urzędowym optymizmem…
Pierwsza była Krajna. Męczeństwo polskiego duchowieństwa Wolnej Prałatury Pilskiej
Artykuł

Pierwsza była Krajna. Męczeństwo polskiego duchowieństwa Wolnej Prałatury Pilskiej

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
W czasie II wojny światowej polscy duchowni byli poddawani planowej eksterminacji w ramach Intelligenzaktion i masowo deportowani do obozów koncentracyjnych.
Pierwsza próba sił w Gdańsku. Obchody Milenium Chrztu Polski nad Motławą
Artykuł

Pierwsza próba sił w Gdańsku. Obchody Milenium Chrztu Polski nad Motławą

Autor: Daniel Gucewicz
Gdy pod koniec maja 1966 roku do Gdańska przybył prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński, aby z całą diecezją gdańską świętować obchody Milenium Chrztu Polski, na ulicach miasta doszło do manifestacyjnego sprzeciwu ludzi wobec komunistycznej propagandy. Po raz pierwszy do akcji wkroczyły jednostki ZOMO, a na uczestników demonstracji spadły surowe kary...
Pod parasolem Kościoła
Artykuł

Pod parasolem Kościoła

Autor: Bogusław Tracz
W nocy z 12 na 13 grudnia roku 1981 na rogatkach polskich miast stanęły czołgi, a na ulicach pojawiły się patrole złożone z funkcjonariuszy milicji i żołnierzy. Jeszcze przed północą rozpoczęły się aresztowania.
Pogrudniowa kolęda w Trójmieście. Wizyty duszpasterskie 1970/1971
Artykuł

Pogrudniowa kolęda w Trójmieście. Wizyty duszpasterskie 1970/1971

Autor: Piotr Abryszeński, Daniel Gucewicz
„Kolęda Wybrzeża” stworzona na melodię popularnej kolędy „Hej w dzień narodzenia” to przykład poezji ulicznej, która stała się wyrazem kumulujących się emocji po brutalnym stłumieniu strajków przez władze komunistyczne w Grudniu 1970 r.
Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki
Artykuł

Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki

Autor: Bożena Witowicz
Niezwykła brutalność zabójstwa spowodowała, że ksiądz Popiełuszko urósł do rangi symbolu dławienia kościoła przez władze komunistyczne, a jego męczeńska śmierć „za wiarę” z czasem doprowadziła do procesu beatyfikacji. Pogrzeb duchownego w dniu 3 listopada 1984 r. stał się wielką demonstracją polityczną, społeczną, antyrządową i antykomunistyczną.
Pogrzeb niekoronowanego króla Polski
Artykuł

Pogrzeb niekoronowanego króla Polski

Autor: Grzegorz Polak
Rankiem 28 maja 1981 r. cała Polska stanęła w miejscu. Zmarł arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski, Prymas Polski, kard. Stefan Wyszyński, nazwany przez kard. Karola Wojtyłę „Prymasem Tysiąclecia”.
Polakowi, Ojcu Świętemu  – nie można odmawiać
Wspomnienie

Polakowi, Ojcu Świętemu – nie można odmawiać

Autor: s. Renata Zielińska OP, bp Jan Purwiński
Przetrwanie wiary katolickiej na ziemiach Rzeczypospolitej, które znalazły się pod władzą sowiecką, wymagało ogromnych ofiar ze strony ludzi Kościoła. Opowiada o tym s. Renacie Zielińskiej OP pierwszy biskup kijowsko-żytomierski, laureat nagrody IPN Semper Fidelis, ks. bp Jan Purwiński (+ 2021).
Polowanie na obrońców krzyża
Artykuł

Polowanie na obrońców krzyża

Autor: Wojciech Paduchowski
27 kwietnia 1960 r. w Nowej Hucie doszło do wydarzeń, które przeszły do historii jako walki o Krzyż Nowohucki. W odwecie komunistyczne władze zaplanowały wysiedlenie z dzielnicy tzw. niepożądanego elementu.
Polscy duchowni wobec agresji bolszewickiej
Artykuł

Polscy duchowni wobec agresji bolszewickiej

Autor: Wiesław Jan Wysocki
Latem 1920 r. biskupi nie tylko wzywali Polaków do obrony Ojczyzny oraz modlitw o zwycięstwo oręża polskiego, lecz również aktywnie wspierali poczynania władz cywilnych i wojskowych RP. Kapłani zaś służyli walczącym żołnierzom jako kapelani wojskowi.
Polscy męczennicy za czerwonym kordonem
Artykuł

Polscy męczennicy za czerwonym kordonem

Autor: Anna Zechenter
Kapłani przechodzili potajemnie przez granicę, by ratować chrześcijańską spuściznę i służyć wiernym na ziemiach włączonych w 1921 r. do Rosji Sowieckiej.
Polska Organizacja Młodzieży Katolickiej
Artykuł

Polska Organizacja Młodzieży Katolickiej

Autor: Piotr Kardela
Polska Organizacja Młodzieży Katolickiej zrzeszała młodych katolików, którzy zamierzali podjąć walkę z komunizmem. Powstała w Nowym Mieście Lubawskim pod koniec 1948 r.
Polsko, umiej być wdzięczna! Święty Jan Paweł II o Ojczyźnie
Artykuł

Polsko, umiej być wdzięczna! Święty Jan Paweł II o Ojczyźnie

Autor: Milena Kindziuk
Kiedy Jan Paweł II 19 sierpnia 2002 r. opuszczał swój kraj, powiedział: Ojczyzno moja kochana, Polsko, […] Bóg Cię wywyższa i wyszczególnia, ale umiej być wdzięczna! Raz jeszcze potwierdził, jak ważny jest dla niego patriotyzm.
Posługa polskich księży  w KL Dachau i jej upamiętnienie
Artykuł

Posługa polskich księży w KL Dachau i jej upamiętnienie

Autor: Ks. Sławomir Kęszka
W czasie II wojny światowej w Dachau przetrzymywano 2579 katolickich księży, w tym 1780 Polaków, spośród których Niemcy zamordowali 868. Dnia wyzwolenia, 29 kwietnia 1945 r., doczekało 33 tys. więźniów, w tym 830 polskich kapłanów.
Prałat Peszkowski
Biogram / Biografia

Prałat Peszkowski

Autor: Anna Płońska
W Wielką Środę roku 1942 Zdzisław Peszkowski opuścił „nieludzką ziemię”, aby poprzez swoje życie i działalność upamiętnić tych, po których zostały jedynie guziki.
Proces kurii krakowskiej. Komuniści w walce z Kościołem
Artykuł

Proces kurii krakowskiej. Komuniści w walce z Kościołem

Autor: Filip Musiał
W styczniu 1953 r., władze PRL przeprowadziły pokazową rozprawę nazwaną w mediach procesem kurii krakowskiej. Była ona ważnym etapem w działaniach sowietyzowanej „ludowej” Polski skierowanych przeciwko Kościołowi.
Procesy pokazowe księży w czasach stalinowskich na łamach „Słowa Ludu”
Artykuł

Procesy pokazowe księży w czasach stalinowskich na łamach „Słowa Ludu”

Autor: Tomasz Domański
Podsądni przyznawali się do absurdalnych zarzutów, a prokurator i obrońcy wspólnie ich potępiali. Społeczeństwo Kielecczyzny miało uwierzyć, że udowodniono antypolską działalność Watykanu i episkopatu.
Prymas Stefan Wyszyński wobec Grudnia 1970 r.
Artykuł

Prymas Stefan Wyszyński wobec Grudnia 1970 r.

Autor: Rafał Łatka
Kardynał Stefan Wyszyński odgrywał przez cały okres swojej prymasowskiej posługi istotną rolę w rzeczywistości społeczno-politycznej Polski „ludowej”. Była ona szczególnie widoczna w okresie kolejnych kryzysów ustrojowych takich jak: październik 1956 r. czy marzec 1968 r.
Prymas trzech epok. Kardynał August Hlond (1881–1948)
Biogram / Biografia

Prymas trzech epok. Kardynał August Hlond (1881–1948)

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
Kardynał August Hlond należy do najwybitniejszych postaci naszej historii w XX w. Był prymasem w Polsce odrodzonej i zniewolonej przez dwa totalitarne systemy.
Prymas Tysiąclecia w oczach jego następcy
Artykuł

Prymas Tysiąclecia w oczach jego następcy

Autor: Milena Kindziuk
Ważnym świadkiem życia i działalności kard. Stefana Wyszyńskiego, a także promotorem pamięci o nim był kard. Józef Glemp – jego najbliższy współpracownik i następca na stolicy prymasowskiej.
Prymas wobec rolniczej „Solidarności”
Artykuł

Prymas wobec rolniczej „Solidarności”

Autor: Andrzej W. Kaczorowski
Zaangażowanie kard. Stefana Wyszyńskiego na rzecz powstających po sierpniu 1980 r. związków zawodowych rolników indywidualnych prof. Andrzej Stelmachowski nazwał „ostatnią wielką akcją społeczną Prymasa Tysiąclecia”.
Prymas Wyszyński – prekursor Solidarności
Artykuł

Prymas Wyszyński – prekursor Solidarności

Autor: Paweł Skibiński
Kardynał Stefan Wyszyński doczekał się bodaj pięciu biografii, z których rekordowa ma objętość dwudziestu tomów. Niewątpliwie był postacią wyjątkową, a przecież wciąż mamy trudności z interpretacją jego dokonań, także tych z lat 1980-1981. Dlaczego tak się dzieje?
Prymas Wyszyński w perspektywie zmagań o niepodległość
Artykuł

Prymas Wyszyński w perspektywie zmagań o niepodległość

Autor: Jan Żaryn
W latach 1945–1948 istniał wśród polskich biskupów spór dotyczący kwestii: czy powielająca schematy i metody moskiewskie ekipa komunistyczna będzie obecna w naszym kraju przez dłuższy czas (40, 50, 80 lat), czy raczej będziemy się musieli z nią mierzyć tylko przez kilka lat?
Prymas Wyszyński wobec Ziem Zachodnich
Artykuł

Prymas Wyszyński wobec Ziem Zachodnich

Autor: Ks. Dominik Zamiatała
Prymas Polski Stefan Wyszyński interesował się każdym przejawem życia społecznego i religijnego na Ziemiach Zachodnich. Znał je dobrze, również dzięki częstym wizytacjom na tych terenach. I był świadomy roli, którą ma do odegrania Kościół w misji ich scalenia z Ojczyzną.