Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Mieczysław Rokitowski – ofiara stanu wojennego z Przemyśla
Artykuł

Mieczysław Rokitowski – ofiara stanu wojennego z Przemyśla

Autor: Marcin Bukała
Stan wojenny to dramatyczny okres w najnowszej historii Polski. Jest kojarzony nie tylko z licznymi ograniczeniami wolności i praw obywatelskich, ale i z ofiarami śmiertelnymi. Jedną z nich był 47-letni mieszkaniec Przemyśla – Mieczysław Rokitowski.
Miejsce pochówku ofiar więzienia na Zamku w Lublinie w latach 1944–1954
Artykuł

Miejsce pochówku ofiar więzienia na Zamku w Lublinie w latach 1944–1954

Autor: Artur Piekarz
Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Unickiej w Lublinie stał się miejscem pochówków ofiar systemów totalitarnych: niemieckiego nazizmu w latach 1939–1944 oraz komunizmu – po 1944 r. Były to głównie ofiary więzienia na Zamku w Lublinie. Chowano tam także ciała osób zmarłych i zakatowanych w siedzibach lubelskich placówek aparatu bezpieczeństwa oraz partyzantów poległych w obławach.
Mord cywilnej ludności w Terce, 8 lipca 1946 r.
Artykuł

Mord cywilnej ludności w Terce, 8 lipca 1946 r.

Autor: Jarosław Syrnyk
8 lipca 1946 r. w miejscowości Terka doszło do mordu na ludności cywilnej. Żołnierze Wojska Ochrony Pogranicza w wyjątkowo brutalny sposób zamordowali wówczas 31 mieszkańców wsi.
Na katowickich Panewnikach
Artykuł

Na katowickich Panewnikach

Autor: Adam Kondracki
Mroźne przedpołudnie ostatniego dnia 1946 r. Panewniki – spokojny zakątek na uboczu wielkiego miasta, oddychający jednostajnym rytmem liturgii godzin we franciszkańskim klasztorze. Wzdłuż wąskiej alejki więzienna ciężarówka nieśpiesznie przedziera się pośród zasp torem znanych sobie kolein, na sam koniec cmentarza. Dół niezbyt głęboki, ale dość szeroki, by przyjąć sześć prostych trumien złożonych obok siebie.
Nastoletnie dziewczęta „w rękach” UB
Artykuł

Nastoletnie dziewczęta „w rękach” UB

Autor: Joanna Żelazko
Konspiracja młodzieżowa, podobnie jak ta organizowana przez ludzi dorosłych, była zdominowana przez chłopców. Nie oznacza to jednak, że dziewczęta nie brały w niej aktywnego udziału. Chociaż było ich mniej, to jednak, z takim samym zaangażowaniem jak ich koledzy, szkoliły się i wypełniały zadania.
Nauczyć rozumu robotników, skazać dziennikarkę, uniewinnić zbrodniarzy
Artykuł

Nauczyć rozumu robotników, skazać dziennikarkę, uniewinnić zbrodniarzy

Autor: Małgorzata Sokołowska
„Dlaczego w Gdyni Stoczni urządzono pułapkę, zagoniono do niej ludzi i otwarto do nich ogień z broni maszynowej?” – pytała Wiesława Kwiatkowska.
Nie pozostał żaden ślad
Artykuł

Nie pozostał żaden ślad

Autor: Anna Pyżewska
Wypłakane oczy, wieloletnie poszukiwania, rozsyłanie listów, dobijanie się do urzędów i biur, czepianie się nadziei… I nic. Latem 1945 roku zaginął słuch o prawie sześciuset mieszkańcach Suwalszczyzny. Nie ma wątpliwości, że wszyscy zostali zgładzeni, ale wciąż nie znamy odpowiedzi na wiele pytań.
Nie tylko decyzja z 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP(b) jako organ odpowiedzialny za represje wobec obywateli polskich w latach 1939-1945
Artykuł

Nie tylko decyzja z 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP(b) jako organ odpowiedzialny za represje wobec obywateli polskich w latach 1939-1945

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Dmitrij Tokariew, szef Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego, przesłuchiwany przez rosyjskich prokuratorów prowadzących śledztwo w sprawie Zbrodni Katyńskiej wypowiedział w pewnym momencie znamienną uwagę: Wyżej Biura Politycznego u nas nie ma żadnych instancji. Tylko siódme niebo.
Niemców zastąpili Sowieci. Pierwsze uderzenie w podziemie niepodległościowe na ziemi wadowickiej
Artykuł

Niemców zastąpili Sowieci. Pierwsze uderzenie w podziemie niepodległościowe na ziemi wadowickiej

Autor: Michał Siwiec-Cielebon
W lipcu 1945 r. komuniści zadali pierwszy cios strukturom Śląsko-Cieszyńskiego Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Do ostatnich dni tzw. Polski ludowej nie potrafili jednak poprawnie rozszyfrować struktur konspiracji, której dowództwo miało siedzibę w Wadowicach.
Niemieckie i sowieckie obozy
Artykuł

Niemieckie i sowieckie obozy

Autor: Marek Klecel
To zadziwiające, że w XX w., który kojarzy się z obroną praw człowieka i wspaniałymi osiągnięciami naukowymi, powstało tak ponure zjawisko, jak system obozów pracy przymusowej, koncentracyjnych i śmierci, w których metodycznie eksterminowano miliony ludzi.
Niezłomni
Artykuł

Niezłomni

Autor: Włodzimierz Suleja
Szczególnym elementem pejzażu powojennego była utrzymująca się po roku 1947 obecność podziemia niepodległościowego, a zwłaszcza oddziałów „leśnych”.
Nieznane losy podporucznika Raoula Madeły „Paprocia”
Biogram / Biografia

Nieznane losy podporucznika Raoula Madeły „Paprocia”

Autor: Robert Piwko
Raoul Madeła urodził się w styczniu 1914 r. w miejscowości Nowe. Miasteczko to znajduje się obecnie w granicach powiatu świeckiego, w województwie kujawsko-pomorskim.
Nieznany pamiętnik babci „Inki”
Artykuł

Nieznany pamiętnik babci „Inki”

Autor: Piotr Szubarczyk
W Ełku, u rodziny Tymińskich, przechowywany jest od lat pamiętnik Heleny Tymińskiej (1885–1968), babci „Inki” po kądzieli. Najbardziej dramatyczne fragmenty dotyczą jej ukochanej wnuczki – Danusi.
Nowe spojrzenie na Grudzień ’70
Recenzja

Nowe spojrzenie na Grudzień ’70

Autor: Piotr Brzeziński
Choć literatura na temat Grudnia ’70 jest ogromna, wciąż ukazują się wartościowe publikacje, których autorzy sięgają po nieznane wcześniej dokumenty bądź relacje świadków. Jedną z nich jest nowa książka Piotra Abryszeńskiego i Daniela Gucewicza Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70.
Nowy Rok 1947 w Ochodzy
Artykuł

Nowy Rok 1947 w Ochodzy

Autor: Michał Siwiec-Cielebon
„Jeden z najbezwzględniejszych wrogów władzy ludowej” – tak w wydanej w 1974 r. hagiografii tzw. utrwalania władzy ludowej napisał długoletni funkcjonariusz komunistycznej bezpieki o sierżancie Mieczysławie Spule „Felusiu”, „Felku”, „Zbyszku” (w niektórych dokumentach jego nazwisko występuje także w wersji Spóła).
Obława Augustowska – „zbrodnia doskonała”. Przypadek Bogumiły Bochyńskiej
Artykuł

Obława Augustowska – „zbrodnia doskonała”. Przypadek Bogumiły Bochyńskiej

Autor: Diana Maksimiuk
Na liście ofiar Obławy Augustowskiej z 10 lutego 2015 r. figuruje 27 nazwisk kobiet, które zginęły bez wieści latem 1945 r. Wśród nich była niespełna 22-letnia Bogumiła Bochyńska.
Obława Lipcowa
Artykuł

Obława Lipcowa

Autor: Krzysztof Sychowicz
We wrześniu i październiku 1944 r. nasiliły się obławy i akcje pacyfikacyjne skierowane przeciwko Armii Krajowej i Narodowym Siłom Zbrojnym oraz wszystkim, którzy przeciwstawiali się polityce Józefa Stalina. Wraz z upływem czasu obejmowały kolejne grupy społeczeństwa.
Obowiązek wobec Polski
Artykuł

Obowiązek wobec Polski

Autor: Piotr Niwiński
Wśród osób, o których pamięć miała zgodnie z wolą komunistów zniknąć, znalazł się Edmund Bukowski. Niezmiernie aktywny i oddany sprawie niepodległości Polski żołnierz.
Obozy i więzienia sowieckie na ziemiach polskich w latach 1944-1945
Artykuł

Obozy i więzienia sowieckie na ziemiach polskich w latach 1944-1945

Autor: Dariusz Iwaneczko
Wraz z nadejściem Armii Czerwonej i podążających za nią służb sowieckich na ziemiach polskich rozpętała się fala represji i terroru, skierowanego przeciwko społeczeństwu polskiemu.
Obozy pracy po II wojnie światowej w województwie śląsko-dąbrowskim
Artykuł

Obozy pracy po II wojnie światowej w województwie śląsko-dąbrowskim

Autor: Daniel Szlachta
Po zakończeniu działań wojennych komuniści często wykorzystywali infrastrukturę dawnych obozów niemieckich, tworząc obozy pracy. Tak było na Śląsku. Do kopalń węgla kamiennego, gdzie brakowało rąk do pracy, kierowano przymusowo jeńców wojennych, volksdeutschów, osoby pochodzenia niemieckiego, żołnierzy podziemia antykomunistycznego (Polaków i Ukraińców) oraz przestępców kryminalnych.
Obrączka z żółtego metalu. Z depozytu Lucjana Minkiewicza „Wiktora”
Artykuł

Obrączka z żółtego metalu. Z depozytu Lucjana Minkiewicza „Wiktora”

Autor: Arkadiusz Cisek
W Archiwum IPN przechowywanych jest wiele dowodów potwierdzających tragiczne losy Żołnierzy Wyklętych. Należą do nich m.in. dokumenty depozytowe, wytworzone przez instytucje terroru komunistycznego, które z księgową dokładnością ukazują złodziejską stronę totalitarnej władzy rządzącej Polską po 1944 r.
Odbicie łączniczki
Artykuł

Odbicie łączniczki

Autor: Magdalena Mołczanowska
Historia Franciszki Ramotowskiej „Iskry” to gotowy scenariusz na film. Od 1941 r. działała w ZWZ – AK, gdzie pełniła funkcje łączniczki i sanitariuszki. Los, który dzieliła z towarzyszami broni, obfitował w nieoczekiwane zmiany i brawurowe akcje. Z nich na szczególną uwagę zasługuje odbicie jej z rąk UB.
Ofiary Poznańskiego Czerwca
Artykuł

Ofiary Poznańskiego Czerwca

Autor: Tomasz Ceglarz, Ewa Liszkowska
Co najmniej 58 osób straciło życie podczas wolnościowego zrywu w Poznaniu w czerwcu 1956 r. Co czwarty zabity lub śmiertelnie ranny nie miał osiemnastu lat.
Operacja „Lawina”
Artykuł

Operacja „Lawina”

Autor: Dariusz Węgrzyn
W historii powojennego podziemia antykomunistycznego Zgrupowanie Narodowych Sił Zbrojnych Henryka Flamego „Bartka”, działające w latach 1945–1947 na Śląsku Cieszyńskim i Żywiecczyźnie, zajmuje miejsce szczególne. Był to bowiem największy liczebnie konglomerat oddziałów (patroli) NSZ w pojałtańskiej Polsce. Jego historię zakończyła ubecka akcja.
Organizacja Stefana Maksymiliana
Artykuł

Organizacja Stefana Maksymiliana

Autor: Paweł Wąs
W działalności konspiracyjnych organizacji młodzieżowych okresu stalinowskiego niekiedy jedynym „orężem” młodych ludzi były ręczne drukarki, za pomocą których tworzono ulotki i afisze o treści patriotycznej i antykomunistycznej. Nieliczne z nich zachowały się w aktach procesowych nieletnich konspiratorów.
Ostatni bój „Roja”
Artykuł

Ostatni bój „Roja”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój”, żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego poległ w walce w trakcie obławy zorganizowanej przez żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego oraz funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej.
Pamięć opozycji – opozycja w pamięci
Artykuł

Pamięć opozycji – opozycja w pamięci

Autor: Cecylia Kuta
Jednym z istotnych zadań IPN jest przypominanie o kolejnych rocznicach społecznych buntów w okresie PRL.
Pan Samochodzik kontra „Warszyc”
Artykuł

Pan Samochodzik kontra „Warszyc”

Autor: Tomasz Toborek
Rozprawa z niepodległościowym podziemiem po drugiej wojnie światowej trwała przez niemal dekadę – do połowy lat pięćdziesiątych. Miała wówczas charakter bezpardonowej walki zmierzającej do fizycznej eliminacji politycznych przeciwników.
Pani Dyrektor z „Kingi”. Rzecz o Marii Opielińskiej, organizatorce pierwszych kompletów tajnego nauczania w Kielcach, prześladowanej przez komunistów
Biogram / Biografia

Pani Dyrektor z „Kingi”. Rzecz o Marii Opielińskiej, organizatorce pierwszych kompletów tajnego nauczania w Kielcach, prześladowanej przez komunistów

Autor: Izabela Bożyk
Działalność Marii Opielińskiej, dyrektorki Żeńskiego Państwowego Liceum i Gimnazjum im. bł. Kingi, przyczyniła się do wzrostu poziomu szkoły. Wkład dyrektorki w rozwój szkoły i zaangażowanie w tajne nauczanie podczas wojny upamiętniono tablicami na jej cześć i nadaniem jej imienia jednej z ulic miasta.
Pełnia komunistycznego reżimu
Artykuł

Pełnia komunistycznego reżimu

Autor: Filip Musiał
Utworzenie PZPR i faktyczne podporządkowanie jej całości życia publicznego w Polsce nie zakończyło etapu „porządkowania” sceny politycznej. W państwach bloku wschodniego Sowieci dążyli do budowy systemu monopartyjnego lub systemu z dominującą partią komunistyczną i w pełni jej podporządkowanymi partiami satelickimi.
Pierwsze kary śmierci Temidy białostockiego garnizonu (1944)
Artykuł

Pierwsze kary śmierci Temidy białostockiego garnizonu (1944)

Autor: Diana Maksimiuk
Konflikt światowy jeszcze się nie skończył, gdy komuniści w najlepsze instalowali swoje rządy w kraju nad Wisłą. Po zajęciu przez Sowietów terenów przedwojennego województwa białostockiego w lipcu 1944 r. i tu szybko przystąpili do realizacji swojego politycznego planu. W pierwszej kolejności miał im w tym pomóc wojskowy wymiar sprawiedliwości.
Piotr Majchrzak
Artykuł

Piotr Majchrzak

Autor: Paweł Zielony
12 marca 1963 r. w Poznaniu urodził się Piotr Majchrzak, późniejszy uczeń Technikum Ogrodniczego w Rokietnicy. Zmarł tragicznie, w wieku 19 lat, w mrocznych czasach stanu wojennego.
Po co uczyć o „Łączce”?
Artykuł

Po co uczyć o „Łączce”?

Autor: Kamila Sachnowska
Ucząc o ofiarach zbrodni komunizmu, o poszukiwaniu ich grobów, afirmujemy fundamentalne wartości, takie jak wolność, niepodległość, prawda, poszanowanie człowieka i jego praw, także po jego śmierci – czyli te pojęcia naszej cywilizacji, na których powinna opierać się edukacja.
Pochowani pod śmietnikiem
Artykuł

Pochowani pod śmietnikiem

Autor: Krzysztof Pięciak
Wyzwaniem jest nie tylko ustalenie miejsc pochówku Wyklętych, lecz także identyfikacja ich szczątków. Jak wyglądają poszukiwania żołnierzy powojennego podziemia?
Poetka w łagrach. Beata Obertyńska (1898–1980)
Artykuł

Poetka w łagrach. Beata Obertyńska (1898–1980)

Autor: Marek Klecel
Zaczęła pisać wiersze, gdy Polska powstawała do nowego życia, wyłaniała się z bitew i krwi wielu Polaków poległych podczas I wojny światowej oraz wojny obronnej 1920 r. Szczęśliwe lata spędzone w Niepodległej zostały gwałtownie przerwane przez wybuch II wojny światowej, najazd sowiecki na wschodnie tereny Rzeczypospolitej, aresztowanie we Lwowie i deportację do łagrów Workuty.
Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki
Artykuł

Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki

Autor: Bożena Witowicz
Niezwykła brutalność zabójstwa spowodowała, że ksiądz Popiełuszko urósł do rangi symbolu dławienia kościoła przez władze komunistyczne, a jego męczeńska śmierć „za wiarę” z czasem doprowadziła do procesu beatyfikacji. Pogrzeb duchownego w dniu 3 listopada 1984 r. stał się wielką demonstracją polityczną, społeczną, antyrządową i antykomunistyczną.
Pogrzebany nocą
Artykuł

Pogrzebany nocą

Autor: Krzysztof Filip
Pierwsze lata rządów komunistów w Polsce charakteryzowały się stosowaniem szerokiego zakresu represji wobec rzeczywistych i wyimaginowanych wrogów systemu. Osoby takie mordowano, katowano, łamano życie prywatne im oraz ich rodzinom.
Pokazowe procesy polityczne – instrukcja obsługi
Artykuł

Pokazowe procesy polityczne – instrukcja obsługi

Autor: Patryk Pleskot
Nie sposób w krótkim artykule w pełni zmierzyć się z tak szerokim i skomplikowanym tematem, jakim są pokazowe procesy polityczne organizowane w Polsce między rokiem 1944 a 1989. Poniżej przedstawiam jedynie garść wskazówek ułatwiających dostrzeżenie cech charakterystycznych tego szczególnie jaskrawego przejawu funkcjonowania komunistycznego „wymiaru niesprawiedliwości”.
Polowanie na ludzi. Zbrodnia lubińska 31 sierpnia 1982 roku
Artykuł

Polowanie na ludzi. Zbrodnia lubińska 31 sierpnia 1982 roku

Autor: Łukasz Sołtysik
Czy protesty z pierwszych dni stanu wojennego oraz prężna działalność struktur podziemnej Solidarności wpłynęły na decyzje władz wojewódzkich, aby w drugą rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych użyć siły i broni palnej przeciwko pokojowej manifestacji?
Polska podziemna przed sowieckim trybunałem
Artykuł

Polska podziemna przed sowieckim trybunałem

Autor: Andrzej Chmielarz
W czerwcu 1945 r. przed sądem w Moskwie zostali postawieni organizatorzy polskiego podziemia niepodległościowego. Choć na ich skazanie nie było przyzwolenia aliantów, nikt nie powstrzymał Józefa Stalina i sowiecki plan został wykonany.
Ponury plagiat Jaruzelskiego?
Artykuł

Ponury plagiat Jaruzelskiego?

Autor: Przemysław Wójtowicz
Stan wyjątkowy w Turcji z 1980 roku i stan wojenny w Polsce z 1981 roku wykazują w swoim przebiegu i konsekwencjach charakterystyczne, dające do myślenia w planie historycznym i politologicznym, podobieństwa i różnice.
Postać podpułkownika Alfreda Wnukowskiego (1920-1946) – dowódcy jednostki Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Rzeszowie
Artykuł

Postać podpułkownika Alfreda Wnukowskiego (1920-1946) – dowódcy jednostki Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Rzeszowie

Autor: Janusz Kowalczyk
18 lipca 1946 r. w okolicy Skaryszewa zginął dowódca jednostki KBW z Rzeszowa, ppłk Alfred Wnukowski. W wyniku zasadzki zorganizowanej przez oddział Związku Zbrojnej Konspiracji WiN, śmierć poniosła również jego żona oraz siedmiu żołnierzy ochrony. Wydarzenie to było bezprecedensowe, gdyż życie stracił wysoki stopniem oficer komunistycznego aparatu represji, odpowiedzialny m.in. za walkę z polskim podziemiem niepodległościowym.
Powązkowska „Łączka”
Artykuł

Powązkowska „Łączka”

Autor: Krzysztof Szwagrzyk
Od lata 1944 r. komuniści rozpoczęli proces sukcesywnego przejmowania władzy w Polsce. W ciągu kilku lat, wspierani przez Związek Sowiecki, doprowadzili do likwidacji zbrojnego i politycznego oporu, opanowali wszystkie struktury państwa, nadając mu totalitarny charakter. Po latach odnajdujemy szczątki ofiar komunistycznego terroru.
Proces „siedemnastu” w Radomsku – 7 maja 1946 r.
Artykuł

Proces „siedemnastu” w Radomsku – 7 maja 1946 r.

Autor: Jerzy Bednarek
W nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. do Radomska wkroczyły oddziały Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP). Prawie 170 żołnierzy pod dowództwem por. Jana Rogulki „Grota” zaatakowało więzienie, w którym przetrzymywano kilkudziesięciu akowców, siedzibę powiatowego UB, komendę milicji (MO) i koszary.
Proces „Warszyca”
Artykuł

Proces „Warszyca”

Autor: Paweł Wąs
W efekcie zdrady jednego z podkomendnych, pod koniec czerwca 1946 r. aresztowany został komendant Konspiracyjnego Wojska Polskiego kpt. Stanisław Sojczyński. Po okresie kilkumiesięcznego śledztwa, w grudniu odbył się proces, w trakcie którego „Warszyc” okazywał niezłomną postawę, piętnując system komunistyczny.
Proces Aleksandra Życińskiego przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Kielcach
Artykuł

Proces Aleksandra Życińskiego przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Kielcach

Autor: Robert Piwko
Wojskowe sądy rejonowe należały do najbardziej represyjnych instytucji Polski „ludowej” w pierwszym okresie jej ustanawiania. Rozmieszczone w każdym województwie placówki wniosły niepośledni wkład w utrwalanie komunistycznej władzy.
Proces komandorów. Krwawe lata Marynarki Wojennej
Artykuł

Proces komandorów. Krwawe lata Marynarki Wojennej

Autor: Daniel Sieczkowski
O ile w świadomości społecznej Polaków funkcjonuje już temat represji komunistycznych wymierzonych w podziemie niepodległościowe, o tyle zbrodnie reżimu na żołnierzach „ludowego” Wojska Polskiego wciąż są mało znane.
Proces płk. Czesława Naruszewicza jako przykład „sprawy tatarowskiej”
Artykuł

Proces płk. Czesława Naruszewicza jako przykład „sprawy tatarowskiej”

Autor: Artur Kuprianis
Procesy pokazowe, takie jak słynny „proces generałów”, zostały przeniesione do powojennej Polski prosto z praktyki politycznej Związku Sowieckiego. Stanowiły jedno z najjaskrawszych naruszeń prawa w komunistycznej rzeczywistości. Wywodzący się ze wspomnianej sprawy proces płk. Czesława Naruszewicza użyty został jako przykład rażącego nadużycia nawet w wewnętrznych dyskusjach wojskowych aparatczyków.
Proces siedemnastu w Radomsku
Artykuł

Proces siedemnastu w Radomsku

Autor: Paweł Wąs
W maju 1946 r. komunistyczny sąd skazał dwunastu żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego na karę śmierci, a pięciu na długoletnie więzienie. Musiało minąć niemal pół wieku, by zamordowanym oddano hołd.
Przesłuchanie „Murata”
Artykuł

Przesłuchanie „Murata”

Autor: Jerzy Bednarek
W nocy z 11 na 12 marca 1949 r. strażnicy aresztu WUBP w Łodzi stwierdzili, że Jan Małolepszy „Murat” – dowódca Konspiracyjnego Wojska Polskiego – leży martwy w celi. Oficjalnie poinformowano, że zmarł on na atak serca. Tymczasem zakatowali go funkcjonariusze UB podczas nieformalnych „przesłuchań”.
Przestępstwa Armii Czerwonej na Rzeszowszczyźnie
Artykuł

Przestępstwa Armii Czerwonej na Rzeszowszczyźnie

Autor: Mirosław Surdej
Morderstwa, gwałty, rabunki, kradzieże i obławy sowieckich żołnierzy na akowców, także załamanie się gospodarki, przymusowe wcielanie do wojska Michała Roli-Żymierskiego oraz służalcza postawa niekompetentnej administracji PKWN wobec Sowietów wykraczały ponad wszystko, z czym dotychczas Polacy mieli do czynienia. Także na zajętej przez Armię Czerwoną latem 1944 r. Rzeszowszczyźnie, która do stycznia 1945 r. stanowiła obszar przyfrontowy.
Przyczyny aresztowania przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w marcu 1945 r.
Artykuł

Przyczyny aresztowania przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w marcu 1945 r.

Autor: Waldemar Grabowski
Na posiedzeniu Krajowej Rady Ministrów 23 lutego 1945 r. zapadła decyzja o opublikowaniu kolejnego numeru „Rzeczpospolitej Polskiej” (poprzedni ukazał się z datą 25 grudnia 1944 r.), zawierającego uchwałę RJN w sprawie konferencji „krymskiej” oraz rozkaz o rozwiązaniu AK.
Radiostacja z wyrokiem śmierci. Zasadzka na członków oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego
Artykuł

Radiostacja z wyrokiem śmierci. Zasadzka na członków oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego

Autor: Elżbieta Strzeszewska
16 września 1951 r. w walce z wojskiem KBW oraz funkcjonariuszami UB polegli żołnierze oddziału partyzanckiego NZW – Franciszek Kmiołek ps. „Bogdan”, Franciszek Ampulski ps. „Tęcza” oraz Julian Nasiadko ps. „Ostry”.
Represje komunistyczne w świetle materiałów z archiwum Konspiracyjnego Wojska Polskiego
Artykuł

Represje komunistyczne w świetle materiałów z archiwum Konspiracyjnego Wojska Polskiego

Autor: Paweł Wąs
Podobnie jak w innych rejonach Polski, także na terenie działalności KWP dochodziło w okresie powojennym do masowych komunistycznych represji, zarówno wobec żołnierzy AK i innych ugrupowań niepodległościowych, jak i ludności cywilnej. Organizacja dowodzona przez „Warszyca” starała się dokumentować wszelkie wykroczenia Sowietów oraz ich polskich kolaborantów.
Rok 1949 – pełnia władzy komunistów
Artykuł

Rok 1949 – pełnia władzy komunistów

Autor: Filip Musiał
Od zajęcia polskich Kresów mijało pięć lat, od kapitulacji niemieckiej III Rzeszy – cztery lata, od sfałszowanych wyborów – dwa. Roku 1949 nie uznaje się za przełomowy w dziejach „ludowej” Polski, ale był on czasem wyjątkowym – pierwszym rokiem, w który komuniści wchodzili, mając już w pełni uporządkowaną sferę polityczną.
Samobójstwo czy zbrodnia UB? Zagadka śmierci Jana Rodowicza „Anody”
Artykuł

Samobójstwo czy zbrodnia UB? Zagadka śmierci Jana Rodowicza „Anody”

Autor: Waldemar Kowalski
Według oficjalnej wersji komunistów niespełna 26-letni Jan Rodowicz zabił się 7 stycznia 1949 roku, wyskakując w chwili nieuwagi śledczego z okna MBP. Czy śmierć ta była upozorowanym samobójstwem, a „Anoda” został zakatowany w pokoju przesłuchań? Co wydarzyło się wtedy w Warszawie na Koszykowej?
Sowiecka „operacja polska” 1944–1945
Artykuł

Sowiecka „operacja polska” 1944–1945

Autor: Tomasz Łabuszewski
Charakterystycznym elementem prawie każdej okupacji był i jest do dzisiaj wrogi stosunek sił okupacyjnych do narodów podbitych, widoczny zwłaszcza w czasie pierwszej światowej wojny totalnej, jaką była II wojna światowa. Wynikał on z bardzo różnych powodów: politycznych, ideowych, rasowych, uwarunkowań historycznych i ekonomicznych.
Sowiecka okupacja
Artykuł

Sowiecka okupacja

Autor: Elżbieta Pietrzyk-Dąbrowska
Rok 1945 przyniósł Polakom wiele rozczarowań. Sowieccy „wyzwoliciele” zamiast niepodległości, przynieśli bowiem terror i bezprawie.
Społeczne następstwa wywózek Górnoślązaków do ZSRS w 1945 r.
Artykuł

Społeczne następstwa wywózek Górnoślązaków do ZSRS w 1945 r.

Autor: Jarosław Neja
Deportacje ludności cywilnej Górnego Śląska przeprowadzone przez władze sowieckie między lutym i kwietniem 1945 r., w celu pozyskania robotników do pracy przymusowej na terenie ZSRS, według najnowszych ustaleń objęły ponad 46 tysięcy osób (w ponad 90 proc. mężczyzn).
Stalinowski „sędzia” Ludwik Kiełtyka
Artykuł

Stalinowski „sędzia” Ludwik Kiełtyka

Autor: Radosław Kurek
Zaliczany jest do grona najbardziej bezwzględnych przedstawicieli organów wojskowego wymiaru sprawiedliwości okresu stalinowskiego w Polsce. W latach 1947-1953 skazał na karę śmierci ponad 200 osób. W przytłaczającej większości wyroki te wydał nie mając ukończonych 30 lat ani studiów prawniczych.
Stefan Górski. Cichociemny w celi śmierci
Artykuł

Stefan Górski. Cichociemny w celi śmierci

Autor: Magdalena Mołczanowska
Spośród 316 cichociemnych, których przerzucono od kraju, 9 zostało straconych wyrokiem stalinowskich sądów. Jednym z nich był Stefan Górski ps. „Brzeg”. W 1939 r. zdał tzw. „małą maturę”. Do egzaminu dojrzałości podchodził już w Anglii, jako naznaczony dwoma latami tułaczki po Europie żołnierz PSZ. Całe jego dorosłe życie upłynęło w cieniu wojny i totalitarnego terroru.
Stefan Michnik - nieuchwytny zbrodniarz w sędziowskiej todze
Artykuł

Stefan Michnik - nieuchwytny zbrodniarz w sędziowskiej todze

Autor: Sylwia Afrodyta Karowicz-Bienias
U schyłku II wojny światowej, podczas konferencji w Jałcie w lutym 1945 r. na skutek decyzji podjętych przez państwa alianckie, Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów.
Stefan Półrul – marynarz, który miał nigdy nie wrócić do domu
Artykuł

Stefan Półrul – marynarz, który miał nigdy nie wrócić do domu

Autor: Olga Nowicka
Szczątki zamordowanego przez komunistów bosmanmata Stefana Półrula zostały odnalezione w czerwcu 2008 r. na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. 55 lat od swojej śmierci w więzieniu nr 1 we Wrocławiu został pochowany w rodzinnej ziemi.
Strzał w plecy
Artykuł

Strzał w plecy

Autor: Filip Gańczak
W biały dzień funkcjonariusz enerdowskiej bezpieki zastrzelił Polaka, który pragnął dostać się do wolnego świata. Instytut Pamięci Narodowej chce postawić sprawcę przed sądem.
Strzelecka 8 - kamienica inna niż wszystkie?
Artykuł

Strzelecka 8 - kamienica inna niż wszystkie?

Autor: Tomasz Łabuszewski
W październiku 1948 r. Stołeczna Rada Warszawy na wniosek Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego pozbawiła Z. Jórskiego prawa własności do kamienicy przy ul. Strzeleckiej 8. Stała się ona na powrót zwyczajnym budynkiem mieszkalnym… dla funkcjonariuszy komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.
Studencka solidarność odpowiedzią na zamordowanie Stanisława Pyjasa
Artykuł

Studencka solidarność odpowiedzią na zamordowanie Stanisława Pyjasa

Autor: Cecylia Kuta
7 maja 1977 r. na klatce schodowej kamienicy przy ul. Szewskiej 7 w Krakowie znaleziono ciało Stanisława Pyjasa, studenta polonistyki i filozofii UJ, współpracownika Komitetu Obrony Robotników. Według środowisk opozycyjnych śmierć była skutkiem pobicia przez SB. Władze twierdziły, iż Pyjas spadł ze schodów.
Szafarze śmierci. Sędziowie sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (luty – czerwiec 1946)
Artykuł

Szafarze śmierci. Sędziowie sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (luty – czerwiec 1946)

Autor: Paweł Wąs
Na początku lutego 1946 r. utworzono wydziały doraźne przy sądach okręgowych, których głównym celem było jak najszybsze spacyfikowanie antykomunistycznego podziemia zbrojnego. W trakcie kilkumiesięcznej działalności te tak zwane „sądy na kółkach”, których składy orzekające rekrutowały się z sędziów i prokuratorów wojskowych, orzekły kilkaset wyroków śmierci.
Śmierć przyniesiona w święconce. Likwidacja szefa PUBP w Hrubieszowie Jacentego Grodka
Artykuł

Śmierć przyniesiona w święconce. Likwidacja szefa PUBP w Hrubieszowie Jacentego Grodka

Autor: Kamil Rewer
Za plecami wkraczających w lipcu 1944 r. na Lubelszczyznę frontowych oddziałów Armii Czerwonej posuwały się jednostki mające na celu zainstalowanie na zajmowanych terenach nowej administracji podległej komunistom. Od samego początku przystąpiono do tworzenia struktur komunistycznego aparatu represji.
Śmierć za prawdę. Proces w sprawie „Gazety Ludowej”
Artykuł

Śmierć za prawdę. Proces w sprawie „Gazety Ludowej”

Autor: Agnieszka Chrzanowska
6 sierpnia 1947 r. zapadł wyrok w procesie pokazowym redaktora naczelnego „Gazety Ludowej”, Zygmunta Augustyńskiego, i jego informatorów. Zarówno dziennikarz, jak i pośrednik, ks. Leon Pawlina, otrzymali wysokie wyroki, a ich źródło, harcerza i żołnierza AK Zygmunta Maciejeca, skazano na karę śmierci. Powodem było zbieranie przez nich wiadomości o zbrodniczej działalności UB.
Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”
Artykuł

Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”

Autor: GRZEGORZ MAJCHRZAK
Śmierć niewinnych górników w pierwszych dniach stanu wojennego nie mogła ujść uwagi Zachodu. Masakrę w Katowicach potępiły nawet tamtejsze partie komunistyczne.
Tadeusz Stankiewicz ps. „Ćwiek”
Biogram / Biografia

Tadeusz Stankiewicz ps. „Ćwiek”

Autor: Paweł Nowik
Pochodził z licznej i ubogiej rodziny. Wychowywał się w cieniu wojny, która odebrała mu najbliższych i rzuciła do niemieckiego więzienia. Przygodne znajomości z transportu repatriacyjnego, wśród których znalazł się porucznik Konstanty Wilczyński, zaważyły na jego dalszych, tragicznych losach.
Tadeusza Leśniaka droga na Wschód
Artykuł

Tadeusza Leśniaka droga na Wschód

Autor: Robert Piwko
Mieszkańcy ziemi sandomierskiej, podobnie jak inni obywatele Rzeczypospolitej, doświadczyli deportacji na Wschód przeprowadzanych przez Sowietów od drugiej połowy 1944 roku.
Tajemnica aresztowania Witolda Pileckiego
Artykuł

Tajemnica aresztowania Witolda Pileckiego

Autor: Tomasz Łabuszewski
Od kiedy Witold Pilecki powrócił na należne mu miejsce polskiego bohatera narodowego sprawa kulis jego aresztowania budzi wśród badaczy duże zainteresowanie. Problem w tym, iż znalezienie odpowiedzi na pytanie: Kto zdradził?, wcale nie jest takie proste.
Tata chciał, żebym była dzielna
Wywiad

Tata chciał, żebym była dzielna

Autor: Karolina Wichowska, Zofia Pilecka-Optułowicz
Zofia Pilecka-Optułowicz, córka rotmistrza Pileckiego, Dama Orderu Odrodzenia Polski, Kustosz Pamięci Narodowej roku 2015, w wywiadzie udzielonym Karolinie Wichowskiej opowiada o swoim ojcu, o jego stosunku do świata i o tym, jak wyglądało życie jego najbliższych w kraju rządzonym przez komunistów.
To był maj osiemdziesiątego trzeciego…
Artykuł

To był maj osiemdziesiątego trzeciego…

Autor: Radosław Poboży
Ten dzień mógł być jak każdy inny. Jednak tragiczny splot wydarzeń sprawił, że zaważył na życiu kilku młodych ludzi.
To było oczywiste zabójstwo – i to z premedytacją. Mecenas Jan Olszewski o śmierci Stanisława Pyjasa
Źródło historyczne

To było oczywiste zabójstwo – i to z premedytacją. Mecenas Jan Olszewski o śmierci Stanisława Pyjasa

Autor: Justyna Błażejowska
Jan Olszewski, jeden z najdłużej działających i najbardziej zaangażowanych obrońców politycznych w okresie PRL, dysponował wiedzą na temat mechanizmów funkcjonowania aparatu partyjnego i bezpieczeństwa. Z tego powodu jego stanowisko w sprawie śmierci Stanisława Pyjasa wydaje się godne najwyższej uwagi.
To było piękne, majowe popołudnie… Spalenie Wąwolnicy 2 maja 1946 roku
Artykuł

To było piękne, majowe popołudnie… Spalenie Wąwolnicy 2 maja 1946 roku

Autor: Tomasz Panfil
Front przeszedł przez ziemie na wschód od Wisły prawie dwa lata wcześniej. Niemcy gnani bez wytchnienia przez rozpędzoną Armię Czerwoną stawiali opór tylko w nielicznych miejscach.
Tragedia Pétera Mansfelda
Artykuł

Tragedia Pétera Mansfelda

Autor: Gergely Czókos
Był najmłodszą ofiarą represji, które dotknęły uczestników rewolucji 1956 r. Gdy go stracono, miał osiemnaście lat i jedenaście dni. W momencie popełnienia „przestępstw”, za które został skazany na karę śmierci, nie ukończył nawet siedemnastego roku życia.
Twarze pionu śledczego MBP
Artykuł

Twarze pionu śledczego MBP

Autor: Paweł Sztama
Opisując swoje śledztwo, prowadzone przez funkcjonariuszy z Departamentu Śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, ordynariusz kielecki bp Czesław Kaczmarek wspominał: „Płk Różański np. opowiedział mi kiedyś z uśmiechem, że «zachęcił» tak świadka [Tadeusza] Chromeckiego do «szczerości», iż ten napisał aż 1500-stronnicowy (sic!) elaborat, mający świadczyć o mojej winie”.
Ucieczka Józefa Światło do Berlina Zachodniego
Artykuł

Ucieczka Józefa Światło do Berlina Zachodniego

Autor: Bożena Witowicz
Ucieczka podpułkownika Józefa Światło – w latach 1950-1954 wicedyrektora Departamentu X (Biura Specjalnego) Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego – „na Zachód” podczas podróży służbowej do Berlina stanowiła jeden z najbardziej kompromitujących epizodów historii PRL.
Ucieczka komunistycznego zbrodniarza
Artykuł

Ucieczka komunistycznego zbrodniarza

Autor: Andrzej Majcher
O ile Helena Wolińska czy Stefan Michnik wyjechali z Polski już w latach sześćdziesiątych, to Salomon Morel jeszcze w początku lat dziewięćdziesiątych mieszkał w Katowicach – kilkadziesiąt metrów od siedziby Prokuratury Wojewódzkiej, przy tej samej ulicy.
Ucieczka w zaświaty. Tajemnicza śmierć majora Wierusz–Kowalskiego
Artykuł

Ucieczka w zaświaty. Tajemnicza śmierć majora Wierusz–Kowalskiego

Autor: Dariusz Żurek
Młody, perspektywiczny oficer II RP, artylerzysta i łącznościowiec, uczestnik Wojny Obronnej 1939 r., konspirator i uczestnik Powstania Warszawskiego, oficer tzw. „odrodzonego” Wojska Polskiego. Jego barwną biografię zamyka niestety krwawa karta z dziejów komunistycznego terroru.
W pułapce „Cezarego” – Dionizy Sosnowski
Artykuł

W pułapce „Cezarego” – Dionizy Sosnowski

Autor: Kamil Kruszewski
Operacja „Cezary” – jedna z największych prowokacji UB, przez ponad cztery lata fingująca istnienie V Komendy WiN – miała za cel neutralizację przeciwników systemu, infiltrację i skompromitowanie środowisk emigracyjnych, rozgrywanie wywiadów zachodnich. Dionizy Sosnowski był jedną z jej śmiertelnych ofiar.
W starciu z machiną zła. Księża z Łódzkiego przed komunistycznym sądem
Artykuł

W starciu z machiną zła. Księża z Łódzkiego przed komunistycznym sądem

Autor: Tomasz Toborek
O procesach sądowych księży w czasach stalinowskich napisano już wiele. Są jednak przypadki, gdy losy duchownych są szczególnie poruszające. W marcu 1949 r. w Łodzi sądzono trzech księży – rzekomych współpracowników Konspiracyjnego Wojska Polskiego.
Walczyć do końca. Mieczysław Wądolny „Mściciel”
Biogram / Biografia

Walczyć do końca. Mieczysław Wądolny „Mściciel”

Autor: Maciej Korkuć
Nigdy nie zamierzał być żołnierzem. Tym bardziej – partyzantem. Nawet nie odbywał służby wojskowej. Był pierwszym pokoleniem, które całe życie spędziło w niepodległej Polsce – tuż po wybuchu wojny w 1939 r., 24 września, kończył równe 20 lat.
Waldemar Baczak. Tragiczny wariant losów
Artykuł

Waldemar Baczak. Tragiczny wariant losów

Autor: Anna Lasek
Mając 24 lata stanął przed plutonem egzekucyjnym w warszawskim więzieniu „Toledo”. Był kapralem podchorążym AK i powstańcem warszawskim ps. „Młody”, „Arne”, a także członkiem WiN ps. „Henryk” i „F-25”. W chwili wybuchu II wojny światowej miał niespełna 17 lat.
Walka komunistów z PSL na przykładzie Kielecczyzny
Artykuł

Walka komunistów z PSL na przykładzie Kielecczyzny

Autor: Marzena Grosicka
„W stronnictwie legalnym PSL znajdują przytułek wszelkie elementy wrogo ustosunkowane do obecnego ustroju tak, że PSL jest w opozycji do obecnej rzeczywistości, skupiając wokół siebie reakcję spod różnych znaków…”.
Walka o prawdę i pamięć. Sprawa śmierci Jana Stawisińskiego w kopalni „Wujek”  w świetle akt sądowych

Walka o prawdę i pamięć. Sprawa śmierci Jana Stawisińskiego w kopalni „Wujek” w świetle akt sądowych

Autor: Danuta Szewczyk
Śmiertelne strzały skierowane do górników w kopalni „Wujek” w Katowicach 16 grudnia 1981 r. padły podczas pacyfikacji strajku okupacyjnego, podjętego jako protest przeciw internowaniu przewodniczącego NSZZ „Solidarność” tej kopalni Jana Ludwiczaka oraz wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Na skutek użycia broni palnej przez pluton specjalny ZOMO przeciwko strajkującym zostało zabitych dziewięciu górników: sześciu poniosło śmierć na miejscu, trzech kolejnych, m.in. Jan Stawisiński, doznając śmiertelnych postrzałów, zmarło w grudniu 1981 r. i styczniu 1982 r.
Walka o przetrwanie. Podziemie antykomunistyczne w powiecie łomżyńskim w 1946 roku
Artykuł

Walka o przetrwanie. Podziemie antykomunistyczne w powiecie łomżyńskim w 1946 roku

Autor: Krzysztof Sychowicz
Wiosną 1945 r. władza „ludowa” na terenie województwa białostockiego – w tym powiatu łomżyńskiego obejmującego Kolno i Zambrów – znalazła się w trudnym położeniu. Gdy wyszły stąd wojska sowieckie, uaktywniło się podziemie niepodległościowe. Z czasem jednak inicjatywę przejmował aparat bezpieczeństwa.
Wielki nieobecny? Kościół w Poznaniu wobec Czerwca ʼ56
Artykuł

Wielki nieobecny? Kościół w Poznaniu wobec Czerwca ʼ56

Autor: Kacper Awzan
Chociaż w dokumentach bezpieki znajdziemy informację o zakonnikach błogosławiących pochód poznaniaków, choć szpitalny kapelan namaszczał umierających przynoszonych z pola walki, a władze usilnie starały się powiązać księży z „wypadkami” w stolicy Wielkopolski, to na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że w tych gorących czerwcowych dniach duchowni katoliccy stali z boku. Czy tak było w istocie?
Wieluńska „Łączka”
Artykuł

Wieluńska „Łączka”

Autor: Aleksandra Szafrańska, Krzysztof Latocha
Wieluń – miasto na pograniczu Dolnego i Górnego Śląska oraz Wielkopolski i Ziemi Łódzkiej. To tutaj działała jedna z najbardziej rozbudowanych partyzantek antykomunistycznych na terenie dzisiejszego województwa łódzkiego.
Witold Pilecki – Bohater 1939-1945
Biogram / Biografia

Witold Pilecki – Bohater 1939-1945

Autor: Paweł Sztama
15 marca 1948 r. zakończył się pokazowy proces, który wytoczono przeciwko osobom określanym jako „grupa Witolda”. Ogłoszono wyrok. Oskarżony Witold Pilecki został skazany na karę śmierci.
Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci
Biogram / Biografia

Władysław Śliwiński. Z Dywizjonu 303 do celi śmierci

Autor: Wojciech Kujawa
Uczestnik bitwy o Wielką Brytanię, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, ofiara reżimu komunistycznego. Urodzony 3 kwietnia 1922 r. w Wilnie Władysław Śliwiński to jeden z wielu bohaterów, którzy mieli być skazani na zapomnienie.
Wyklęty piłsudczyk. Historia ppłk. Wacława Lipińskiego
Artykuł

Wyklęty piłsudczyk. Historia ppłk. Wacława Lipińskiego

Autor: Adam Stefan Lewandowski
Harcerz, legionista Józefa Piłsudskiego, oficer Wojska Polskiego. Wybitny historyk. Podczas walki o Warszawę w 1939 r. szef propagandy przy dowództwie obrony stolicy. Walki o niepodległość Polski nie zaprzestał do chwili aresztowania przez komunistów w 1947 r. Dwa lata później został zamordowany...
Wymordowany pluton
Artykuł

Wymordowany pluton

Autor: Tomasz Stempowski
25 sierpnia 1920 roku pod wsią Leman w powiecie kolneńskim doszło do starcia pomiędzy oddziałem piechoty polskiego Pułku Strzelców Kowieńskich a bolszewicką kawalerią z 3. Korpusu Konnego dowodzonego przez Gaja Gaj Bżyszkiana (Gaj Chana).
Wyrok na Witolda Pileckiego
Artykuł

Wyrok na Witolda Pileckiego

Autor: Agnieszka Wygoda
Ja już żyć nie mogę, mnie wykończono, Oświęcim to była igraszka – powiedział w przerwie rozprawy, po brutalnym śledztwie, w więzieniu mokotowskim Witold Pilecki, obrońca Polski z 1920 r., ochotnik do Auschwitz, uczestnik Powstania Warszawskiego i żołnierz 2. Korpusu Polskiego gen. Andersa.
Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową
Artykuł

Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową

Autor: Joanna Żelazko
Wyrok śmierci to najwyższa sankcja, jaką dysponuje system prawny. Jej wykorzystywanie budziło i nadal budzi liczne emocje. Z tego względu w wielu krajach nie orzeka się go lub nie wykonuje. W Polsce ostatni wyrok śmierci został wykonany w 1988 r. Później kara ta była jeszcze orzekana, ale nie wykonywana. Całkowicie zniesiona została w Kodeksie Karnym z 1997 r.
Wywózki akowców w głąb Związku Sowieckiego
Artykuł

Wywózki akowców w głąb Związku Sowieckiego

Autor: Marcin Chorązki
Wojska sowieckie do Krakowa wkroczyły 18 stycznia 1945 r. Na początku lutego były już w Białej. „Smiersz” i NKWD od razu rozpoczęły likwidację struktur Polskiego Państwa Podziemnego na terenie Okręgu Kraków Armii Krajowej.
Z Sowietami przeciw Polakom: UB i LWP w Obławie Augustowskiej
Artykuł

Z Sowietami przeciw Polakom: UB i LWP w Obławie Augustowskiej

Autor: Jarosław Wasilewski
Jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w powojennej historii Polski była sowiecka operacja wojskowa przeprowadzona w lipcu 1945 r. na terenie obecnego pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego, głównie w Puszczy Augustowskiej i okolicach do niej przyległych. W historiografii przyjęło się nazywać ją Obławą Augustowską. Spośród ok. 7 tys. zatrzymanych wtedy osób do dziś nieustalona liczba nigdy nie wróciła do domu, ale wiemy, że zostali zamordowani.
Za młody, żeby umrzeć
Artykuł

Za młody, żeby umrzeć

Autor: Sebastian Ligarski, Edyta Wnuk
Był wysoki, wysportowany. Lubił pływać, grać w siatkówkę i marzył, by zostać geologiem. W wieku 19 lat wyjechał z Koszalina do Katowic. Do pracy w „Wujku”. Chciał pomóc rodzinie. Zmarł 25 stycznia 1982 r., postrzelony w głowę przez pluton specjalny ZOMO pacyfikujący 16 grudnia 1981 r. kopalnię.